Pokazywanie postów oznaczonych etykietą Bombardier. Pokaż wszystkie posty
Pokazywanie postów oznaczonych etykietą Bombardier. Pokaż wszystkie posty

poniedziałek, 25 marca 2024

Nowe filmy – luty 2024

 

Tradycyjnie, raz w miesiącu zapraszam na przegląd nowości filmowych Bloga Transportowego. W lutym 2024 na kanale YouTube o nazwie Lukaszwo – Transport Movies opublikowałem cztery materiały. Jeden duży film i trzy krótkie typu „shorts”.

Duży film prezentuje autobusy, które nagrałem w hiszpańskim mieście Grenada. Słynie ono z pięknego zespołu pałacowego o nazwie Alhambra. Nim wyruszyliśmy zwiedzać tę niezwykłą atrakcję, udokumentowałem kilka pojazdów komunikacji miejskiej. Wśród nich pojazd, o istnieniu którego wcześniej nie wiedziałem: Burillo Nubia.

Nagrywałem na ulicach C. Gran Vía de Colón i Reyes Católicos w dniu 22 czerwca 2017. Warto zwrócić uwagę na ciekawe rozwiązanie chroniące przed słońcem – nad jezdnią rozwieszono materiał dający upragniony cień.



Mercedes-Benz Sprinter City, UNVI Cidade II, Granada
Fragment filmu. Grenada, C. Gran Vía de Colón obok Katedry (Catedral de Granada). Na odjazd oczekuje Mercedes-Benz Sprinter City nr 134 jako linia C1, obok którego przejeżdża UNVI Cidade II nr 5 jako linia SN1. 22.06.2017.


Burillo Nubia, Granada
Fragment filmu. Chroniona przed słońcem Reyes Católicos, po której jako linia SN1 jedzie Burillo Nubia nr 30.


Mercedes-Benz CapaCity, Granada
Fragment filmu. Reyes Católicos, po której jako linia LAC jedzie Mercedes-Benz CapaCity nr 432. Linia LAC to system BRT dla centrum Grenady. Oznaczenie LAC to skrótowiec od Linea de Alta Capacidad, co oznacza linię o dużej przepustowości.


Castrosua Magnus II, Granada
Fragment filmu. Reyes Católicos, po której jako linia SN1 w stronę dworca autobusowego jedzie Castrosua Magnus II nr 36. 


To szczegóły poniższego filmu:

0:15 - Unvi Cidade II nr 5 na linii SN1,

0:25 - Burillo Nubia (podwozie MAN 18.310 HOCL-NL) nr 30 na linii SN1,

0:31 - Mercedes-Benz CapaCity nr 437 na linii LAC,

1:00 - Mercedes-Benz CapaCity nr 432 na linii LAC,

1:25 - Castrosua Magnus II nr 36 na linii SN1,

1:42 - Castosua CS-40 City nr 308 na linii SN4,

1:56 - Mercedes-Benz CapaCity nr 442 na linii LAC,

2:12 - Mercedes-Benz CapaCity nr 443 na linii LAC,

2:21 - Mercedes-Benz CapaCity nr 435 na linii LAC,

2:42 - Mercedes-Benz CapaCity nr 436 na linii LAC,

2:55 - Castrosua City Versus nr 364 na linii SN4.





Pierwszy z lutowych filmów typu „shorts” powstał w Wiedniu, przy opisywanej pod tym linkiem zajezdni tramwajowej Gudrunstraße. Na jej teren cofa Bombardier-Rotax E2 nr 4308. 

Warto dodać, że wagony E2 najczęściej kursują po Wiedniu z doczepkami. Nagrywałem w dniu 20 czerwca 2023.



Shorts - YouTube. Blog Transportowy. Lukaszwo - Transport Movies. Bombardier-Rotax E2, Wiener Linien.
Link do filmu Shorts - Bombardier-Rotax E2 nr 4308 z Wiener Linien cofa na teren zajezdni.


Kolejny „short” to tematyka kolejowa. Dworzec Centralny w Kopenhadze (København Hovedbanegård). Właśnie odjeżdża z niego pociąg duńskich kolei DSB nr R 2277 w relacji Helsingør – Næstved. Tworzy go elektrowóz Siemens Vectron nr 3205 i piętrowy skład typu push-pull.

Nagrywałem w dniu 20 stycznia 2024.



Shorts - YouTube. Blog Transportowy. Lukaszwo - Transport Movies. Siemens Vectron nr 3205, DSB, København H.
Link do filmu Shorts - Siemens Vectron nr 3205 kolei DSB odjeżdża ze składem piętrowym ze stacji København H.


To nagranie powstało w wiedeńskim muzeum transportu. Jego ogromną ekspozycję (głównie tramwajową) będę szczegółowo przedstawiał już wkrótce. Wówczas podam także więcej informacji o prezentowanym teraz autobusie. To Steyr SC 6F 72 w otablicowaniu linii 2A. Numer pojazdu to 8386.

21 czerwca 2023.



Shorts - YouTube. Blog Transportowy. Lukaszwo - Transport Movies. Wiener Linien Museum, Steyr SC 6F 72
Link do filmu Shorts - Steyr SC 6F 72. 


Ostatni z prezentowanych w tym wpisie filmów nie został opublikowany w serwisie YouTube, lecz na Instagramie. Blog Transportowy również tam jest obecny.

Materiał ten powstał w Krakowie, na al. Mickiewicza. Dokładnie przy budynku Akademii Górniczo-Hutniczej. Przejeżdża obok niego parada ciągników rolniczych. Pojazdy takie w dużym mieście, a szczególnie w jego centrum to widok wyjątkowo egzotyczny. 

Ta „parada” to w rzeczywistości protest polskich rolników. Przy okazji możliwość zapoznania się z najnowszym i nieco starszym taborem. Na nagraniu zobaczycie np. ciągniki marek New Holland, John Deere. Jest też weteran pól, czyli Renault serii 95, a na końcu pojawia się Ursus C-360. 

20 lutego 2024.



Przejazd ciągników rolniczych, protest rolników
Link do filmu umieszczonego w serwisie Instagram. Przejazd ciągników rolniczych obok gmachu AGH.


Powyższe filmy pojawią się jeszcze w oddzielnych wpisach poświęconych autobusom w Grenadzie (będzie także druga część filmu), tramwajom w Wiedniu i tamtejszemu muzeum. Zaproszę także na kopenhaski dworzec centralny, w drugiej części materiału o duńskich pociągach (tu link do pierwszej).

Najprawdopodobniej powrócę także do taboru pokazanego przez rolników w Krakowie.



Blog Transportowy na YouTube. Kanał Lukaszwo - Transport Movies

piątek, 8 marca 2024

Pociągi w Kopenhadze – dojazd z lotniska

 

Na początku lutego 2024 pisałem o dwóch ciekawych statkach cumujących w Kopenhadze (tu link do tego materiału). Teraz ponownie zapraszam do duńskiej stolicy. Tym razem w temacie kolejowym.

Zaczynam od dojazdu z położonego w pobliżu Kopenhagi lotniska. To port lotniczy Kopenhaga-Kastrup lub w krótszej i miejscowej wersji Københavns Lufthavn. Najdogodniejszy dojazd do stolicy zapewnia stamtąd transport szynowy. Metro i kolej. W tym pierwszym przypadku to kursująca co kilka minut linia M2. W trakcie tego wyjazdu do Danii z metra nie korzystaliśmy, więc ten temat pominę.

Zarówno stacja metra, jak i dworzec kolejowy znajdują się bezpośrednio przy lotnisku. Dojście z terminali jest dobrze oznakowane. Jeżeli korzystamy z usług tanich linii lotniczych, należy nastawić się na dłuższy, około 15 minutowy spacer z samolotu do stacji. Przykładowo Ryanair korzysta z wejść usytuowanych na samym końcu lotniska.

Bilety na wszystkie środki transportu publicznego kupimy w automatach biletowych DOT (Din Offentlige Transport, czyli tłumacząc Twój Transport Publiczny). Mają one charakterystyczny czerwony kolor i są ustawione na trasie przejścia z terminali do stacji. W razie ewentualnych problemów z zakupem, dostępny jest pracownik. Jednak jego głównym zadaniem jest wskazywanie wolnego automatu, bo gdy bilety chce kupić większość pasażerów samolotu, robi się kolejka.

Opłaty za transport publiczny w rejonie Kopenhagi wnosi się za pokonanie poszczególnych stref (zon). Odległość z lotniska do głównego dworca w stolicy (København Hovedbanegård) to 3 zony. Jeżeli nie wiemy, ile zon mamy do przejechania, to w tym przypadku żaden problem, bo wybieramy stację docelową, którą automat sam nam sugeruje. Jeden bilet z lotniska do głównego dworca (lub w odwrotnej relacji) to koszt 30 koron duńskich (druga klasa), czyli w przeliczeniu około 17,40 zł.

Københavns Lufthavn to ostatnia duńska stacja kolejowa. Pociągi następnie wjeżdżają na słynny Most nad Sundem (Öresundsbron) i zmierzają do Szwecji. Jest to drugi najdłuższy na świecie most łączący dwa państwa. Ma 7845 m, a otwarto go w 2000 roku. Dlatego ważne, aby trafić na właściwy peron. 

Peron nr 1 obsługuje pociągi jadące do Szwecji, a peron nr 2 do Danii. Pasażerowie co jakiś czas się mylą, dlatego w różnych informatorach, a nawet w e-mailach przesyłanych przez kopenhaskie hotele, pojawia się informacja, na który peron należy się udać. To jednak tylko taka „burza w szklance wody”, bo duński system informacji pasażerskiej jest bardzo dobry. Na peronach (dwa perony, dwie krawędzie peronowe) stacji Københavns Lufthavn znajdują się tablice informacyjne, które nie tylko podają relację danego pociągu, ale także wskazują, która jego część zatrzyma się w danej lokalizacji oraz układ wagonów. 

Pociągi w relacji Szwecja - Københavns Lufthavn (w rozkładach jazdy zamiennie z nazwą CPH Lufthavn) -  København Hovedbanegård (Dworzec Centralny w Kopenhadze) - Østerport kursują w takcie co 15 minut. Częstotliwość ta utrzymana jest przez cały dzień, z ograniczeniami w godzinach wieczornych. Przejazd z lotniska na główny dworzec rozkładowo zajmuje 15 minut. Na trasie są dwa przystanki: Tårnby i Ørestad. 

Pociągi obsługujące relację Dania – Szwecja mają naniesioną na pudła nazwę Øresundståg. Jest to połączenie duńskiego słowa Øresundstog i szwedzkiego Öresundståg, co po prostu oznacza „pociąg Øresund”. Są to trójczłonowe zespoły trakcyjne (wagon sterowniczy ET + wagon silnikowy FT + wagon sterowniczy ET), które mogą być sprzęgane ze sobą. Ze względu na różne napięcia w sieci trakcyjnej Danii i Szwecji, tabor ten jest dwusystemowy. Duńskie koleje DSB pociągi obsługujące połączenie Øresundståg nazwały Litra ET. W Szwecji funkcjonują one pod symbolem X31K. Pierwsze egzemplarze wyprodukowała firma Adtranz, a kolejne powstały już pod marką Bombardier. Producent tę serię pojazdów nazwał Contessa. Łącznie dostarczono 111 takich ezt. 

Oprócz pociągów Øresundståg, na stację przy kopenhaskim lotnisku dojeżdżają także pociągi dalekobieżne DSB. Jest to dla nich stacja początkowa lub końcowa. Kursują one w takcie raz na godzinę (odjazdy z lotniska 26 minut po pełnej godzinie, a  pociągi Øresundståg w takcie pełna godzina i 15, 30, 45 minut po niej – w okresie największego ruchu). Ich oznaczenie to ICL, a relacja docelowa Aalborg Lufthavn St. przez Aarhus H. Odcinek pomiędzy lotniskiem i kopenhaskim dworcem centralnym pokonują one bez postojów handlowych. Obsługę zapewniają spalinowe zespoły trakcyjne IC3 lub IC4. Możliwe jest także łączenie spalinowych IC3 z elektrycznymi IR4 i takie zestawy również docierają na stację przy lotnisku. W serwisie YouTube jest dostępny film pokazujący na stacji CPH Lufthavn pociąg złożony z jednego elektrycznego IR4 i dwóch spalinowych IC3.



Københavns Lufthavn, CPH Lufthavn

Københavns Lufthavn, CPH Lufthavn

Københavns Lufthavn, CPH Lufthavn
Stacja Københavns Lufthavn, nazywana również CPH Lufthavn. Zdjęcia robiłem z peronu nr 2 do Danii. Po przeciwnej stronie peron nr 1 do Szwecji. Na peronach umieszczone są ekrany informacyjne podające najbliższe odjazdy. 19.01.2024.


Københavns Lufthavn, CPH Lufthavn - informacja pasażerska

Københavns Lufthavn, CPH Lufthavn - informacja pasażerska

Københavns Lufthavn, CPH Lufthavn - informacja pasażerska
Przykładowe ekrany informacyjne umieszczone na peronie drugim stacji Københavns Lufthavn. Po prawej stronie bieżący rozkład jazdy dla obu peronów. Na zielono zaznaczono łączące Danię i Szwecję pociągi Øresundståg. Natomiast po lewej stronie prezentacja najbliższego pociągu wraz z grafiką ilustrującą rozmieszczenie poszczególnych jego części. W tym przypadku jest to Øresundståg oznaczony jako Re 1053 w relacji Karlskrona C (7:48) - Sölvesborg (8:58) - Lund C (10:19/21) - Malmö C (10:33/35) - København H (11:15/21) - Østerport (11:27). Na dole wyswietla się także następny pociąg z tego peronu. To kolejny, jadący 15 minut później Øresundståg. Nr Re 1055 w relacji Göteborg C (7:40) - Landskrona (10:20) - Lund C (10:36/38) - Malmö C (10:48/50) - København H (11:29/33) - Østerport (11:39). 19.01.2024.


Øresundståg, DSB Litra ET, Bombardier Contessa, CPH Lufthavn
Øresundståg nr Re 1053 w relacji Karlskrona - Østerport wjeżdża na peron drugi stacji przy kopenhaskim lotnisku (Københavns Lufthavn). Tworzą go dwa elektryczne zespoły trakcyjne serii Contessa, na DSB pod nazwą Litra ET. Oznaczeń drugiego ezt nie ustaliłem. Pierwszy to Bombardier nr 4400/4800/4600 z 2011 roku. 19.01.2024.


Øresundståg, DSB Litra ET, Bombardier Contessa, CPH Lufthavn

Øresundståg, DSB Litra ET, Bombardier Contessa, CPH Lufthavn
Bombardier Contessa o oznaczeniu 4400/4800/4600 już w trakcie postoju na stacji Københavns Lufthavn (CPH Lufthavn). Początek członu o oznaczeniu 4400 to klasa pierwsza. Przedział ten jednocześnie jest „strefą ciszy”, o czym informują napisy na zewnątrz i wewnątrz pojazdu. W dzień oświetlenie stacji zapewnia głównie światło naturalne, z którym niestety mój aparat nie chciał współpracować. 19.01.2024.


Øresundståg, DSB Litra ET, Bombardier Contessa
Wnętrze przedziału pierwszej klasy w członie o oznaczeniu 4400. Informacje o tym, jaka to klasa niestety nie są łatwo dostrzegalne, więc np. pasażer z Polski przyzwyczajony do dużych cyfr 1 lub 2, umieszczonych w wielu dobrze widocznych lokalizacjach, może się łatwo pomylić. 19.01.2024.


Øresundståg, DSB Litra ET, Bombardier Contessa, København Hovedbanegård
 Øresundståg nr Re 1053 w relacji Karlskrona - Østerport w trakcie postoju na głównym kopenhaskim dworcu - København Hovedbanegård. To człon nr 4400. Nad oknami w części przedniej widoczne napisy o „strefie ciszy”. 19.01.2024.


DOT, bilet do KopenhagiDOT, bilet do Kopenhagi
Awers i rewers przykładowego biletu z lotniska do Kopenhagi. W automacie biletowym wybrałem stację docelową København Hovedbanegård, ale na wydruku nie ma jej zaznaczonej. Jest tylko stacja początkowa Københavns Lufthavn oraz czas obowiązywania i zakres stref - 3 strefy (zony). Uwzględniając te wytyczne, można kontynuować podróż przesiadając się na metro, autobus lub kolej miejską (S-tog).


DOT, bilet do stacji przy lotnisku
Bilet kupiony na kopenhaskim dworcu centralnym (København H), pozwalający dojechać dwóm osobom na stację przy lotnisku. Kupiony o godzinie 19:45, a wskazana godzina rozpoczęcia podróży to 20:14. Jeżeli jednak nie zdążymy na ten pociąg, to i tak bilet jest ważny do 21:44 i możemy jechać kolejnym lub wybrać inne środki transportu.


København H, informacja pasażerska
Przykładowy ekran informacyjny umieszczony na dworcu København H (skrócona i powszechnie stosowana wersja nazwy København Hovedbanegård). Wskazany jest na nim pociąg do szwedzkiej stacji Lund C. To Øresundståg jadący przez lotnisko - fakt ten nie jest dodatkowo wyszczególniany w rozkładach jazdy. Celem wskazania, że na trasie jest port lotniczy, przy nazwie stacji pośredniej CPH Lufthavn umieszczono symbol samolotu. 


Øresundståg, DSB Litra ET, Adtranz Contessa, CPH Lufthavn

Øresundståg, DSB Litra ET, Adtranz Contessa, CPH Lufthavn

Øresundståg, DSB Litra ET, Adtranz Contessa, CPH LufthavnØresundståg, DSB Litra ET, Adtranz Contessa, CPH Lufthavn

Øresundståg, DSB Litra ET, Adtranz Contessa, CPH Lufthavn
Stacja CPH Lufthavn. Przy peronie pierwszym stoi pociąg Øresundståg nr Re 1128 w relacji Østerport (20:05) - København H (20:11/14) - CPH Lufthavn (20:27/29) - Malmö C (20:55/57) - Lund C (21:07). 
 Tworzą go dwie jednostki DSB Litra ET. Na temat pierwszej z nich nie mam informacji, natomiast widoczna na zdjęciach to produkt firmy Adtranz z 2000 roku. Jednostka o oznaczeniach 4303/4703/4503. 20.01.2024.


Øresundståg, DSB Litra ET, Bombardier Contessa, CPH Lufthavn

Øresundståg, DSB Litra ET, Bombardier Contessa, CPH Lufthavn
Stacja CPH Lufthavn. Przy peronie drugim stoi pociąg Øresundståg nr Re 1129 w relacji Lund C (19:53) - Malmö C (20:03/05) - CPH Lufthavn (20:28/30) - København H (20:45/48) - Østerport (20:54). Tworzą go dwa elektryczne zespoły trakcyjne typu Contessa. Pierwszy produkcji Bombardiera o oznaczeniach 4596/4796/4396. To 2010 rocznik. 20.01.2024.


Aktualny rozkład jazdy dla wybranej relacji można sprawdzić na stronie Rejseplanen.dk – tu link.

Wątek mostu do Szwecji pojawia się w skandynawskim serialu kryminalnym pod tytułem „Most nad Sundem”. Przedstawiona jest przede wszystkim jego infrastruktura drogowa. W ostatnim odcinku pierwszego sezonu pokazany jest także pociąg Øresundståg, również wewnątrz. Można także zobaczyć infrastrukturę kolejową, która jest umieszczona pod samochodową częścią mostu.

Na kolejne spotkanie z duńskimi pociągami zaproszę już wkrótce. Pokażę kopenhaski dworzec centralny - København Hovedbanegård.



Blog Transportowy na Facebooku


piątek, 26 stycznia 2024

Nowe filmy – grudzień 2023, ponad 3500 subskrypcji

 

Grudzień 2023 kanał filmowy Bloga Transportowego na YouTube (Lukaszwo – Transport Movies) rozpoczął z nową wartością subskrypcji. Obecnie korzysta z tej opcji już ponad 3500 widzów. Bardzo mnie to cieszy. Dziękuję i zapraszam kolejne osoby.

Ostatni miesiąc 2023 roku to publikacja pięciu nowych filmów. Dwóch tradycyjnych (4K) i trzech krótkich typu „shorts”. Były to materiały kolejowe i tramwajowe.

Zaczynam od zwykłych filmów. Pierwszy z nich to już mój ostatni materiał kolejowy z Albanii. Stacja Durrës, a na niej kursujący wówczas tylko w soboty i niedziele, jeden z dwóch pociągów pasażerskich w całej Albanii. Pociąg nr 07 do Elbasan. Tworzy go lokomotywa spalinowa i jeden pomazany farbą wagon.



T669 053, Durrës - Elbasan, kolej w Albanii

T669 053, Durrës - Elbasan, kolej w Albanii
Fragment filmu. Odjazd pociągu do Elbasan ze stacji początkowej Durrës.


Ten pomazany i zdewastowany wagon to ex niemiecki Halberstadt. Film zaczyna się nagraniem z jego niezbyt przyjemnego wnętrza. Potem zobaczycie odjazd pociągu. Prowadzi go „čmelák“ nr T669 053.

Materiał powstał 11 września 2022, a autorem nagrania z odjazdu pociągu jest moja żona Małgorzata.





Drugi grudniowy film to materiał tramwajowy. Ostatni dzień kursowania Krakowskiej Linii Muzealnej. Niedziela, 24 września 2023.

Na linii 0 z ul. św. Wawrzyńca do Cichego Kącika kursowały wówczas dwa składy wagonów typu N. Zastępczo dwuwagonowy i na ostatniej parze kursów główna gwiazda – kolorowy, trójwagonowy.



Konstal N + ND nr 20 + 511, Krakowska Linia Muzealna, MPK Kraków
Fragment filmu. Kursujący zastępczo na linii 0 skład Konstal N + ND nr 20 + 511 na ul. św. Wawrzyńca. Zjeżdża on do zajezdni, a ostatnią tego dnia i w sezonie parę kursów obsłuży widoczny w tle kolorowy, trójwagonowy tramwaj.


Konstal N + ND + ND nr 607 + 502 + 436, Krakowska Linia Muzealna
Fragment filmu. Kolorowy skład Konstal N + ND + ND nr 607 + 502 + 436 na ul. św. Wawrzyńca. 
 

Co zobaczycie na filmie? Na początek ulica św. Wawrzyńca. Do zajezdni odjeżdża skład Konstal N + ND nr 20 + 511, który zastępczo obsługiwał linię 0. 

Potem na przystanek początkowy linii 0 podstawia się główna atrakcja tego dnia, czyli trójkolorowy i trójwagonowy skład wagonów typu N. Każdy wagon pochodzi z innego miasta. Dokładnie to Konstal N + ND + ND o numeracji 607 (czerwony z Warszawy) + 502 (niebieski z Krakowa) + 436 (zielony z Poznania).

Ostatnia część nagrania powstała na pętli tramwajowej Cichy Kącik. Odjazd trójkolorowego składu po wysadzeniu pasażerów.





Pozostałe materiały to krótkie filmy typu „shorts”. Dwa z nich powstały w Wiedniu i prezentują tamtejsze tramwaje.

Przedstawiciel najnowszego taboru Wiener Linien, Alstom Flexity Outlook nr 337 na linii 71. Rocznik 2022. Przejazd przez Universitätsring. 20 czerwca 2023.



Shorts - YouTube. Lukaszwo - Transport Movies, Alstom Flexity Outlook, Wiener Linien
Link do filmu shorts - Alstom Flexity Outlook nr 337 na linii 71.


Dla kontrastu coś starszego. Przez Universitätsring jedzie skład Bombardier-Rotax E2 + C5 nr 4323 + 1494 na linii 1 w relacji Prater, Hauptallee - Stefan-Fadinger-Platz. Wagon silnikowy to 1990 rocznik, a doczepny 1988. Nagrywałem 20 czerwca 2023.



Shorts - YouTube. Lukaszwo - Transport Movies, Bombardier-Rotax E2 + C5, Wiener Linien
Link do filmu shorts - Bombardier-Rotax E2 + C5 na linii 1.


Ostatni „shorts” to tematyka kolejowa. Stacja Katowice. Odjazd pociągu IC „Grottger” w relacji Przemyśl Główny - Wrocław Główny prowadzonego lokomotywą EP09-010. Nagrywałem 1 września 2023.



Shorts - YouTube, Lukaszwo - Transport Movies, EP09-010, PKP Intercity, stacja Katowice
Link do filmu shorts - odjazd EP09-010 z pociągiem IC „Grottger”. Stacja Katowice.



W styczniu 2024 na kanale Lukaszwo – Transport Movies publikuję materiały kolejowe i autobusowe.

Więcej wpisów poświęconych kolei w Albanii pod tym linkiem.




Blog Transportowy na YouTube. Kanał Lukaszwo - Transport Movies.


piątek, 12 stycznia 2024

Tramwaje w Wiedniu (5) – trochę zmian, nie ma E1

 

Czteroczęściowy cykl wpisów poświęconych wiedeńskim tramwajom zakończyłem we wrześniu 2014 (tu link do pierwszej części tej serii). Potem jeszcze pisałem o ciekawej zajezdni przy Gudrunstraße (tu link). Ponieważ co jakiś czas odwiedzam stolicę Austrii i trochę pod względem taborowym się w niej pozmieniało – wracam do tematu.

Zaczynam od taboru, który liniowo już nie kursuje po Wiedniu. 1 lipca 2022 zakończono eksploatację wagonów typu E1. Po raz pierwszy pojawiły się one w 1966 roku i łącznie kupiono ich aż 338 egzemplarzy. Dostawy zakończono w 1976 roku. Ostatnią linią na której kursowały E1 (w tym przypadku z doczepami) była trasa nr 30, łącząca pętle Stammersdorf i Floridsdorf. Czas przejazdu około 20 minut.

Warto jeszcze dodać, że solowe wagony E1 nr 4866 i 4867 z 1977 roku w charakterystycznych żółtych barwach przez kilka lat obsługiwały specjalną trasę turystyczną po obwodnicy starego miasta (Ring). Usługę tę nazwano Vienna Ring Tram. Została ona zawieszona w związku z pandemią COVID-19 i nie przywrócono jej. Wagony 4866 i 4867 odstawiono. W dniu 19 stycznia 2023 oficjalnie wykreślono je ze stanu Wiener Linien. Były to dwa ostatnie wagony typu E1 będące własnością miejskiego przewoźnika. Pozostałe, te eksploatowane w zwykłym ruchu liniowym skreślono już 13 lipca 2022.   

Miłośnicy wiedeńskich wagonów E1 mogą nadal oglądać je w ruchu przyjeżdżając do Krakowa. Wprawdzie w stolicy Małopolski są one już reprezentowane przez coraz mniejszą ilość pojazdów, ale nadal natrafienie na nie jest dość łatwe. Osobiście podróżowałem kilka miesięcy temu z grupą Austriaków, którzy z głośnym zachwytem reagowali na każdy mijany wagon E1. To było na pokładzie jednego z nich, więc najprawdopodobniej jechali na pętlę, aby go udokumentować. Swoim nietypowym zachowaniem bardzo zwracali na siebie uwagę innych pasażerów.

Oprócz Krakowa, wycofane w Wiedniu wagony typu E1 trafiły do Katowic, Rotterdamu, Miszkolca, Braiły oraz w pojedynczych egzemplarzach do innych europejskich miast (np. do tamtejszych muzeów).



SGP E1 + Rotax C4, Wiener Linien
Takiego widoku już nie zobaczymy na wiedeńskich ulicach. Skład SGP E1 + Rotax C4 nr 4747 + 1373 jako linia 49 na Bellariastrasse, kierunek Dr.-Karl-Renner Ring. Ponieważ następny przystanek to już pętla, na tablicy kierunkowej jest ustawiona nazwa relacji powrotnej: Hütteldorf. Zdjęcie wykonałem 30.04.2012. Wagon silnikowy to rocznik 1971, wycofany z eksploatacji w 2015 roku. Natomiast doczepa powstała w roku 1977 i była wykorzystywana do roku 2018. Producent firma Rotax, która w latach 1974 - 1977 dostarczyła 73 takie wagony. Prezentowany nr 1373 to ostatni pojazd z tej serii. Wagony Rotax C4 były eksploatowane liniowo w latach 1974 - 2022, czyli do wycofania z ruchu E1.

 
SGP E1, Wiener Linien, Vienna Ring Tram
Schwedenplatz - przystanek początkowy i końcowy Vienna Ring Tram. Odpoczywa na nim jeden z dwóch wyznaczonych do obsługi tej trasy wagonów SGP E1, nr 4866 lub 4867 - niestety nie ustaliłem tego. 27.05.2016. 


SGP E1, Wiener Linien, Vienna Ring TramSGP E1, Wiener Linien, Vienna Ring Tram
Ponownie Schwedenplatz - przystanek początkowy i końcowy Vienna Ring Tram. Stoi na nim wagon SGP E1 nr 4867 z 1977 roku. Na peronie przystankowym widać ustawione dodatkowe wygrodzenie. Obok turystycznego wagonu zatrzymał się SGP E2 nr 4082 z doczepką na linii 1. To rocznik 1988, nadal w eksploatacji. 28.05.2016.


E1+ C3, MPK Kraków
Dawne wiedeńskie wagony E1 wciąż kursują po Krakowie, choć ich ilość systematycznie maleje. Można je zobaczyć np. na linii 44, w tym przypadku w relacji Dworzec Towarowy - Kopiec Wandy. Przystanek „Stella-Sawickiego”. Wagon silnikowy to SGP E1 nr HW122, ex wiedeński 4636 z 1966 roku. Wycofany w roku 2023. Jego doczepa to Lohner C3 nr HB522, ex 1279 z 1961 roku. Również wycofana w 2023 roku. Doczepy C3 były w Wiedniu eksploatowane w latach 1959 - 2017. Zdjęcie wykonałem w dniu 16.01.2023.


E1+ C3, MPK Kraków
Z przystanku „Rondo Czyżyńskie” jako linia 44 w stronę pętli Kopiec Wandy odjeżdża skład nr HW136 + HB536. Wagon silnikowy to SGP E1, dawny wiedeński 4686 z roku 1968. Doczepa to Lohner C3 z 1961 roku, ex 1277. Skład ten został wycofany w 2023 roku. 8.02.2023.


SGP E1, MPK Kraków
Po Wiedniu wagony E1 kursowały także solo. Tak samo jeszcze jest w Krakowie, choć to widok zarezerwowany tylko dla trzech dzielnic: Bieńczyce, Nowa Huta i Mistrzejowice. Można je zobaczyć na liniach 16 (Mistrzejowice - Bardosa) i 21 (Os. Piastów - Pleszów). Na zdjęciu wagon SGP E1 nr HW151 z roku 1969, ex wiedeń 4725. Pojazd nadal jest czynny. Tu na przystanku „DH Wanda” jako poranny wyjazd z zajezdni Nowa Huta do pętli Mistrzejowice, gdzie rozpocznie obsługę linii 16. Wagon wiezie pasażerów, ale nie ma podanego numeru linii - wyświetla się tylko kierunek. 19.05.2023. 


Lohner E1, MPK Kraków
Pierwszy krakowski „wiedeńczyk” nadal jest eksploatowany liniowo. Od samego początku w biało-czerwonych barwach stolicy Austrii, wciąż z drewnianymi siedzeniami. To Lohner E1 nr HW101, ex 4488 z 1968 roku. Ze stanu Wiener Linien zdjęty w listopadzie 2002. Na zdjęciu w trakcie obsługi linii 16 w kierunku Bardosa. Przystanek „DH Wanda”, 28.04.2023.

 

Po wycofaniu wagonów E1, przedstawicielami najstarszego taboru Wiener Linien zostały tramwaje typu E2. Dostarczano je do przewoźnika w latach 1978 – 1990. Łącznie 122 egzemplarze. Kursują one  solo oraz w większości z doczepami C5 (z lat 1978 – 1995, łącznie dostarczono 117 egzemplarzy). Cechą charakterystyczną wagonów E2 są wysuwane na przystankach stopnie (dotyczy to także doczep C5). 

W dni robocze w centrum Wiednia praktycznie co chwilę można zobaczyć składy E2 + C5.

Wagony E2 były produkowane przez dwie firmy. SGP (pojazdy o numeracji 4001 – 4098) i Bombardier, który przejął firmę Rotax (pojazdy o numeracji 4301 – 4324). Wagony doczepne C5 wytwarzał tylko Bombardier. 

Tabliczki znamionowe umieszczone w wagonach produkcji Bombardiera miały również naniesioną nazwę Rotax, co widać na zdjęciach prezentowanych w dalszej części tego materiału. Przejęcie firmy Rotax przez Bombardiera nastąpiło już w roku 1970, choć w pierwszych latach nie eksponowano nowej nazwy producenta, pozostawiając Rotax, co było widoczne np. na przykładzie wagonów C4 produkowanych w latach 70-tych.

Tu warto jeszcze podkreślić, że wcześniej (w roku 1959) nastąpiło połączenie firm Lohner i Rotax. Lohner przejął większość udziałów Rotaxa.



Bombardier E2, Wiener Linien
Wagony E2 kursują po Wiedniu także solo. Tu Bombardier-Rotax nr 4308 z 1978 roku. To przejazd techniczny. Manewry na Gudrunstraße - cofanie do zajezdni (Betriebsbahnhof Favoriten), aby wjechać do jednej z tamtejszych hal. 20.06.2023, około godziny 19:00.


SGP E2 + Bombardier-Rotax C5, Wiener Linien, Westbahnhof
Przystanek „Westbahnhof” przy Dworcu Zachodnim. Skład SGP E2 + Bombardier-Rotax C5 nr 4098 + 1498 jako linia nr 6 w relacji Burggasse, Stadthalle - Geiereckstraße. Wagon silnikowy to rocznik 1990. Ostatni egzemplarz (najwyższy numer) dostarczony przez SGP. Ze stanu Wiener Linien skreślony 8.11.2023. Wagon doczepny to rocznik 1988. Zdjęcie wykonałem 20.06.2023.


SGP E2 + Bombardier-Rotax C5, Wiener Linien, Westbahnhof
Powyższy skład E2 + C5 nr 4098 + 1498 odjeżdża z przystanku „Westbahnhof”. Według rozkładu jazdy do pętli Geiereckstraße dojedzie za 26 minut. Częstotliwość kursów linii 6 w dni nauki szkolnej wynosi 4 - 5 minut. 20.06.2023.


SGP E2 + Bombardier-Rotax C5, Wiener Linien, Schottentor

SGP E2 + Bombardier-Rotax C5, Wiener Linien, Schottentor
Przystanek „Schottentor”, a w zasadzie spory węzeł przesiadkowy w rejonie wiedeńskiego uniwersytetu i ratusza. Pod ziemią metro (linia U2), po lewej stronie dwie pętle tramwajowe (jedna na tym poziomie, druga pod nią), a po prawej stronie ulicy, na Schottengasse pętla autobusowa (linia 1A na oblegany przez turystów Stephansplatz). Centrum Wiednia, a najstarszego taboru nie brakuje. Na pierwszym planie skład SGP E2 + Bombardier-Rotax C5 (nr 4095 + 1495). Wagon silnikowy to rocznik 1990, a doczepny 1988. Tramwaj obsługuje linię nr 71 z pobliskiej pętli Schottenring do końcówki Kaiserebersdorf, Zinnerg, do której według rozkładu jazdy powinien dotrzeć po 43 minutach jazdy. W porannym szczycie dni nauki szkolnej częstotliwość kursów linii 71 wynosi nawet 4 - 6 minut (przez większą część dnia interwał to 7 - 8 minut). Za opisywanym składem stoi kolejny przedstawiciel najstarszego wiedeńskiego taboru, czyli E2 (nr 4032 z roku 1979) + C5 (najprawdopodobniej nr 1432 z 1979 roku) na linii D (Nußdorf, Beethovengang - Absberggasse). Na drugim zdjęciu widoczny pasażer korzystający z wysuwanego dolnego stopnia. Takie dodatkowe schodki wysuwają się na przystankach w wagonach E2 i C5. Na pierwszym planie obu zdjęć widoczny tor w lewą stronę. Nie jest on wykorzystywany liniowo, ale daje możliwość przejazdu na sąsiednie torowisko. Takich łączeń jest w Wiedniu całkiem sporo. Przydają się one np. w trakcie różnych remontów, gdy organizowane są tramwaje zastępujące metro. 20.06.2023.


SGP E2 + Bombardier-Rotax C5, Wiener Linien, Schottentor

SGP E2 + Bombardier-Rotax C5, Wiener Linien, Schottentor
Na wiedeńskim Ringu (obwodnica starego miasta) co chwilę można zobaczyć najstarszy tabor. Tu w trakcie postoju na przystanku „Rathausplatz, Burgtheater” przy ratuszu i teatrze. To skład SGP E2 + Bombardier-Rotax C5 nr 4022 + 1422. Wagon silnikowy to rocznik 1979, a doczepny 1978 (końcówka roku - grudzień). Tramwaj obsługuje linię nr 1 w relacji Prater, Hauptallee - Stefan-Fadinger-Platz. Zgodnie z rozkładem jazdy do końca trasy dotrze za 24 minuty (całość kursu to 45 minut). Najwyższa częstotliwość kursów linii 1 przypada na dni nauki szkolnej i wynosi wówczas 5 - 7 minut. Na górnym zdjęciu charakterystyczne, kolorowe oznakowanie poziome przejścia dla pieszych. Takie pasy znajdują się w różnych częściach Wiednia. 20.06.2023. Ponad dwa tygodnie po wykonaniu tych zdjęć, 6.07.2023 wagon nr 4022 został wycofany z eksploatacji.


Shorts - YouTube. Lukaszwo - Transport Movies. Bombardier-Rotax E2 +  C5, Wiener Linien
Link do filmu shorts - przez Universitätsring jedzie skład Bombardier-Rotax E2 + C5 nr 4323 + 1494 na linii 1 w relacji Prater, Hauptallee - Stefan-Fadinger-Platz. Wagon silnikowy to 1990 rocznik, a doczepny 1988. Nagrywałem 20.06.2023.


W dalszej części tramwajowej relacji z Wiednia pokażę kolejne wagony E2.



Blog Transportowy na Facebooku