Tramwaje w Wiedniu (7) – E2 + C5

Zatem pora na kontynuację tematu tramwajów w Wiedniu. Ostatnio pisałem o najstarszym taborze, który systematycznie znika z ulic austriackiej stolicy. Tu link do tego materiału. 

Mowa o wagonach silnikowych E2 i doczepnych C5, którym poświęcę również ten wpis.

Na stanie przewoźnika Wiener Linien wciąż pozostaje kilkadziesiąt takich tramwajów. 

Poniżej kilka zdjęć prezentujących te stopniowo odchodzące do historii pojazdy.

Heldenplatz. Przez Burgring jedzie skład SGP E2 + Bombardier-Rotax C5 nr 4027 + 1427. Rocznik 1979 + 1978. Obsługa linii 2 w kierunku pętli Dornbach. 19.07.2022. Wagon silnikowy z eksploatacji został wycofany dnia 7.04.2025. Doczepę ten los spotkał wcześniej, bo już 19.11.2024. Po prawej stronie widoczny fragment gmachu Kunsthistorisches Museum Wien (Muzeum Historii Sztuki).

Universitätsring. Linię D w stronę pętli Nußdorf obsługuje skład Bombardier-Rotax E2 + Bombardier-Rotax C5 nr 4308 + 1508. Rocznik 1978 + 1989. W tle okazały budynek Burgtheater. Ciemne okna to efekt stosowania specjalnych folii przeciwsłonecznych, którymi wagony E2 i C5 są oklejane od 2022 roku. 20.06.2023. Skład wagonów E2 + C5 po raz pierwszy pojawił się na linii D w dniu 31.05.1980. Prezentowane pojazdy już nie są już razem eksploatowane. Wagon silnikowy wycofano 13.03.2025, a doczepny jest nadal czynny.

Jeszcze raz skład Bombardier-Rotax E2 + Bombardier-Rotax C5 nr 4308 + 1508 na linii D. Universitätsring. 20.06.2023.

Przystanek „Parlament” na Dr. Karl Renner-Ring. Tuż obok budynek parlamentu. Dość długo był on ukryty pod rusztowaniami. Prace na szczęście już się zakończyły i obiekt można podziwiać w całej okazałości. Linia nr 2 objeżdża Parlament z dwóch stron. Od przodu przez Dr. Karl Renner-Ring i z boku przez Rathausplatz. Na zdjęciu skład SGP E2 + Bombardier-Rotax C5 nr 4003 + 1403. Kierunek pętla Dornbach. Wagon silnikowy to rocznik 1978, nadal w eksploatacji. To jednocześnie najstarszy wciąż czynny wagon typu E2. Doczepa powstała kilka miesięcy wcześniej, w 1977 roku i także jest eksploatowana. Mamy zatem najstarszy skład E2 + C5. Warto jeszcze dodać, że składy E2 + C5 regularną obsługę linii nr 2 rozpoczęły dopiero od 14.01.2015. Zdjęcia powstały 26.09.2022. 

Jeszcze raz skład nr 4003 + 1403 na linii 2. Objazd Parlamentu, czyli przejazd z Dr. Karl Renner-Ring w Rathausplatz. W tle wieżyczka wiedeńskiego ratusza - kolejny niedawno remontowany budynek. Po lewej fragment wagonu ULF, także na linii 2. 26.09.2022.

Tak Parlament Österreich wyglądał w trakcie remontu - zastawiony, zasłonięty. Na przystanku „Ring, Volkstheater U” stoi skład SGP E2 + Bombardier-Rotax C5 nr 4008 + 1408. Oba wagony z 1978 roku. Ich eksploatacja zakończyła się w połowie października 2023. Obsługa linii D w kierunku pętli Absberggasse. 19.07.2022. 

Burgring. Od strony Parlamentu jedzie skład SGP E2 + Bombardier-Rotax C5 nr 4012 + 1412. Rocznik 1978. Wagon silnikowy z ruchu został wycofany 8.11.2023, a doczepa 8.05.2024. Obsługa linii 1 w kierunku pętli Stefan-Fadinger-Platz. Składy E2 + C5 regularne kursowanie na linii nr 1 zaczęły dopiero od 9.12.2012. Zdjęcia powstały 19.07.2022. 

Schwedenplatz. Na linii 1 w kierunku pętli  Prater, Hauptallee stoi skład SGP E2 + Bombardier-Rotax C5 nr 4082 + 1482 (prawdopodobnie). Rocznik 1988 + 1987. Nadal w eksploatacji. Po prawej żółty SGP E1 nr 4867 z 1977 roku jako linia turystyczna Vienna Ring Tram, która ma tutaj przystanek początkowy i końcowy. 28.05.2016.

Węzeł przesiadkowy „Schottentor” (tramwaje, metro, autobusy). Linię D w stronę pętli Quartier Belvedere obsługuje SGP E2 + Bombardier-Rotax C5 nr 4011 + 1411. Oba wagony z 1978 roku. Doczepę wycofano z ruchu w roku 2023, a wagon silnikowy w 2024. 20.06.2023. 

Schwarzenbergplatz. Jeszcze w latach 90-tych miejsce to pełniło funkcję parkingu dla samochodów osobowych. Teraz jest to reprezentatywny plac z charakterystycznym konnym pomnikiem feldmarszałka Karla Schwarzenberga. Przejeżdżają tędy linie D i 71. W miejscu tym zobaczymy wszystkie modele tramwajów eksploatowanych obecnie przez Wiener Linien. Na pierwszym planie skład SGP E2 + Bombardier-Rotax C5 nr 4031 + 1431. Rocznik 1979. Oba wagony wycofano z eksploatacji w styczniu 2025. Obsługa linii D. Za składem stoi przyczyna wycofywania E2 + C5, czyli Alstom Flexity Wien. W tym przypadku wagon nr 335 z 2022 roku. Linia 71. W tle pierwszego zdjęcia wagon ULF. 21.06.2023.

Skład SGP E2 + Bombardier-Rotax C5 nr 4031 + 1431 na linii D w stronę pętli Nußdorf skręca z Schwarzenbergplatz w Kärntner Ring. 21.06.2023.

Schottentor. Bombardier-Rotax E2 + Bombardier-Rotax C5 nr 4311 + 1511. Rocznik 1986 + 1990. Skład nadal czynny. Linia D w kierunku pętli Nußdorf. 20.06.2023.

To zdjęcie pokazuje różnicę wielkości nowego i starego taboru. Jako pierwszy stoi Siemens ULF B nr 637 z 2000 roku. Za nim mała doczepa Bombardier-Rotax C5 nr 1508 z 1989 roku. Remise Gudrunstraße. 20.06.2023.

Wagony E2 i C5 udokumentowałem także na większym materiale filmowym. Nagrywałem w różnych rejonach austriackiej stolicy. Również manewry przy zajezdni Remise Gudrunstraße.

Na nagraniu pojawia się także tramwaj, którego dostawy są głównym powodem wycofywania starego taboru. To pojazd typu D, czyli Alstom Flexity Wien. Wagon nr 335 z 2022 roku. 

W dalszej części tramwajowej relacji z Wiednia zajmę się słynnymi niskopodłogowymi wagonami ULF.

Początek tramwajowych wpisów z Wiednia pod tym linkiem.

Tramwaje w Wiedniu (6) – jeszcze o E2

 

Wracam do tematu wiedeńskich tramwajów, a dokładniej do kwestii najstarszego taboru kursującego po stolicy Austrii. To wagony E2 z doczepami C5, o których ostatnio pisałem tutaj. W związku z dostawami nowych wagonów Alstom Flexity Outlook, ich ilość stopniowo maleje. 

W tym wpisie pokażę kolejne zdjęcia prezentujące ten ciekawy i już coraz bardziej historyczny tabor. Zobaczycie także krótki film typu shorts.

Wiedeński Ring. Przystanek „Parlament” na Universitätsring. Skład SGP E2 + Bombardier-Rotax C5 nr 4089 + 1489. Wagon silnikowy to rocznik 1989, a doczepny 1988. Oba pojazdy nadal są czynne. Tramwaj obsługuje linię nr 1 w stronę pętli Stefan-Fadinger-Platz. Na dolnym zdjęciu dla porównania wagon ULF na linii D. 26.09.2022.

Burgring, obok Muzeum Historii Naturalnej. Linię D w kierunku pętli Absberggasse obsługuje skład SGP E2 + Bombardier-Rotax C5 nr 4008 + 1408. To jedne z najstarszych tramwajów jeżdżących wówczas po Wiedniu. Oba wagony z 1978 roku. Ich eksploatacja zakończyła się w połowie października 2023. Zdjęcia powstały 19.07.2022. 

Tunel tramwajowy. Podziemny przystanek „Matzleinsdorfer Platz”. Stoi na nim skład SGP E2 + Bombardier-Rotax C5 nr 4041 + 1441. Wagon silnikowy to rocznik 1980, a doczepny 1979. Linia 18 w kierunku pętli Schlachthausgasse. Skład nadal jest czynny. 19.07.2022. 

Pętla tramwajowa Schlachthausgasse, z której korzysta tylko linia 18. Tu podstawiony skład SGP E2 + Bombardier-Rotax C5. Wagon silnikowy to pojazd nr 4038 z 1980 roku, nadal w eksploatacji. Oznaczenia doczepy niestety nie ustaliłem. W pobliżu pętli znajduje się miejsce, które warto odwiedzić - zabytkowa zajezdnia tramwajowa z bogatą ekspozycją taboru (Remise – Verkehrsmuseum der Wiener Linien). Tamtejsze pojazdy już pojawiały się w Blogu Transportowym, w krótkich filmach shorts (przykładowy link). Poświęcę im także oddzielną serię wpisów. 28.05.2016.

Powyższy wagon SGP E2 nr 4038 i zamontowana w nim jakże już historyczna tabliczka z nazwą producenta: SGP. 28.05.2016.

Teren wyjątkowej zajezdni tramwajowej - Remise Gudrunstraße (Betriebsbahnhof Favoriten), o której pisałem tutaj. Bombardier-Rotax E2 nr 4307 z 1978 roku. Nadal czynny. Obok niego wagon techniczny LH nr 6459 z zamontowanym pługiem. Pojazd ten powstał w roku 1987 z tramwaju typu L nr 540. Pozostałe widoczne częściowo tramwaje to żółte LH i czerwone ULF-y. 20.06.2023.

Remise Gudrunstraße. Odstawiona przy koźle oporowym doczepa Bombardier-Rotax C5 nr 1508 z 1989 roku. Nadal czynna. Przed nią Siemens ULF B nr 637. 20.06.2023.

Do przystanku „Schwedenplatz” obok Kanału Dunajskiego (Donaukanal) dojeżdża skład SGP E2 + Bombardier-Rotax C5 nr 4011 + 1411. Oba wagony z 1978 roku. Doczepę wycofano z ruchu w roku 2023, a wagon silnikowy w 2024. Tramwaj w trakcie obsługi linii nr 1 do pętli Prater Hauptallee. 27.05.2016.

Bombardier-Rotax C5 nr 1492 z 1988 roku. Tabliczka znamionowa, która odwołuje się do historii zakładu - pod logotypem zapis, że dawniej był to Lohner, czyli firma, która nabyła większościowy pakiet udziałów Rotaxa w 1959 roku. Bombardier przejął firmę Lohner-Rotax w 1970 roku. 

Wnętrze wagonu doczepnego Bombardier-Rotax C5 nr 1492 z 1988 roku. Skład E2 + C5 obsługuje linię 18. Postój na pętli Schlachthausgasse. 28.05.2016.

Przystanek „Oper, Karlsplatz U” przy wiedeńskiej operze. Linię nr 1 do pętli Stefan-Fadinger-Platz obsługuje skład SGP E2 + Bombardier-Rotax C5 nr 4028 + 1428. Wagon silnikowy jest z roku 1979, a doczepny z 1978, ale do przewoźnika dostarczony w 1979 roku. Oba pojazdy nie są już eksploatowane - doczepę wycofano kilka dni po wykonaniu tych zdjęć, a silnikowy dotrwał do początku 2024 roku. Na dolnym zdjęciu dla porównania Siemens ULF o nieustalonym oznaczeniu. 20.06.2023. 

Na zakończenie tej części wiedeńskiej relacji, obiecany krótki film. Ponownie zapraszam w rejon wyjątkowej zajezdni Remise Gudrunstraße (Betriebsbahnhof Favoriten). 

Z Gudrunstraße na teren bazy cofa Bombardier-Rotax nr 4308. Rocznik 1978, nadal czynny. Tramwajowe manewry to stała atrakcja tej miejscówki. Nagrywałem 20 czerwca 2023.

Nie kończę jeszcze prezentacji wiedeńskich wagonów E2 i C5. W następnej części tramwajowej relacji ze stolicy Austrii pokażę ich kolejne zdjęcia oraz dłuższy film. 

Początek tramwajowych wpisów z Wiednia pod tym linkiem.

Na stacji metra Volkstheater

 

Temat wiedeńskiego metra w Blogu Transportowym pojawiał się już kilka razy. Ostatni większy wpis dotyczył linii U1, a dokładnie stacji końcowej Oberlaa i pociągów zwanych „srebrnymi strzałami” (tu link do tego materiału). 

Teraz zapraszam na położoną w centrum miasta stację Volkstheater, czyli tłumacząc na język polski Teatr Ludowy. Korzystają z niej dwie linie: U2 i U3. Stacja dla tej pierwszej jest obecnie nieczynna. Trwa modernizacja-przebudowa trasy (projekt nazwany „U2xU5”), która finalnie będzie pierwszą w Wiedniu w pełni zautomatyzowaną, czyli jak np. w Kopenhadze obsługiwaną pociągami bez maszynistów. Nowy, przeznaczony na tę trasę tabor już jest w mieście i przechodzi testy na linii U3 (tu jednak z maszynistą).

Wiener Linien na swojej stronie informuje pasażerów, że linia U2 na stałą trasę powróci już od września 2024. Obecnie jest skrócona do Schottentor. Zmodernizowany odcinek to trasa pomiędzy stacjami Rathaus i końcową Karlsplatz (przez Volkstheater). Co ciekawe, od 2026 roku po tym fragmencie ma także kursować nowa linia U5. Po raz pierwszy w historii wiedeńskiego metra z tego samego torowiska będą korzystać różne linie. Obecnie mimo wspólnych nazw, stacje dla poszczególnych tras są osobne, zlokalizowane w miarę blisko siebie. Tak jest także w przypadku omawianej stacji Volkstheater. Nowa linia U5 ma w pełni funkcjonować od 2028 roku.

Stacja Volkstheater została otwarta w 1980 roku. Początkowo tylko dla linii U2. Jej nowszą część dedykowaną obsłudze linii U3 wybudowano poziom niżej i dla ruchu otwarto w 1991 roku. Wówczas linia U3 obsługiwała relację Erdberg – Volkstheater (to jej pierwsza relacja). Obecna trasa łączy stacje Ottakring (otwarcie w roku 1998) i Simmering (otwarcie w roku 2000).

Stacja Volkstheater dla linii U3 jest dość charakterystyczna. Wyróżniają ją murale o wspólnej nazwie „Das Werden der Natur“ („Pojawianie się natury”) autorstwa Antona Lehmdena. To austriacki malarz, grafik. Współzałożyciel wiedeńskiej szkoły realizmu fantastycznego. Murale te nie są malowidłem. To łącznie cztery miliony kamieni mozaikowych wielkości paznokcia. Łączna powierzchnia muralu wynosi 360 m². Mozaikę układano ponad 2,5 roku.

Stacja ta robi wrażenie i dlatego schodząc na jej jedyny peron postanowiłem ją udokumentować.

Stacja metra Volkstheater dla linii U3. Nad peronem mural „Pojawianie się natury”. 10.10.2023.

Zbliżenia na mural utworzony z milionów kamieni mozaikowych. 10.10.2023.

Najnowszy tabor, dedykowany dla powstającej linii U5 dostarcza firma Siemens. To pociągi nazwane serią X. Ponieważ są one próbnie eksploatowane na linii U3, miałem nadzieję na sfotografowanie jednego z nich, a może i przejażdżkę. Niestety nic nowego nie przyjechało, ale pojawił się inny ciekawy pociąg. Złożony był on z wagonów typu U₂. Jak już wcześniej pisałem, powstały one w wyniku modernizacji pierwszego wiedeńskiego taboru metra, czyli SGP U produkowanego w okresie 1974 – 1982. Modernizacje (przebudowy) wykonywano w latach 2000 – 2010 i dotyczyły wagonów wyprodukowanych w roku 1978 i młodszych. Prace te były realizowane wewnętrznie przez Wiener Linien.

Ponieważ nie spodziewałem się spotkania z przedstawicielami serii U₂, wykonałem tylko ogólną dokumentację fotograficzną, której głównym celem było utrwalenie umieszczonego na wagonach identyfikatora typu (zawsze przy drzwiach do kabiny sterowniczej). Szkoda, ale niestety na więcej czasu nie było. 

Udokumentowałem wagony nr 2100/3100 (rocznik 1979, modernizacja w roku 2006) oraz nr 3078/2078 (rocznik 1978, modernizacja w roku 2004). 

Sprzęgnięte wagony typu U₂ na stacji Volkstheater. To pojazdy o oznaczeniach 2100/3100 i 3078/2078. Linia U3 w relacji do końcówki Simmering. 10.10.2023.

Zbliżenie na wagony. Przy drzwiach do kabin sterowniczych nazwa typu: U₂. Pojazd nr 2100 ma widoczne uszkodzenie pudła - obicie.

Dla porównania inna „srebrna strzała”. Różnicy nie widać, a to SGP U11. W tym przypadku wagony 3276/2276 z 1993 roku. Linia U1, na której seria U₂ nie występuje. Stacja Karlsplatz. 11.10.2023.

Pociągi serii U₂ są już stopniowo wycofywane z ruchu.

W kolejnym wiedeńskim wpisie dotyczącym metra zaproszę na spotkanie z linią U4 na jej końcowej stacji Heiligenstadt.