Trolejbusy we Lwowie (8) – LAZ (ЛАЗ) E183

 

Po prezentacji starego modelu trolejbusu LAZ (tu link), pora na coś nowszego. W sumie wówczas, czyli w roku 2013 najnowszego. 

To produkt ukraiński i miejscowy, bo ze Lwowa. Niskopodłogowy LAZ E183. Lwowskie Zakłady Autobusowe wytwarzały takie trolejbusy seryjnie w latach 2006 – 2013. Łącznie powstało blisko 300 egzemplarzy. Trafiły one w większości do przewoźników ukraińskich (najwięcej do Doniecka, aż 70 sztuk). Natomiast 14 pojazdów sprzedano do Bułgarii (Stara Zagora i Pazardżik). 

Przedsiębiorstwo LvivElectroTrans (Львівелектротранс) w latach 2006 – 2008 stało się użytkownikiem 11 trolejbusów LAZ E183, które oznaczono w przedziale 100 – 110. W roku 2012 przewoźnik wzbogacił się o jeszcze jeden taki pojazd. Otrzymał on nr 113. To rocznik 2007, dawny egzemplarz testowy, który sporo czasu spędził w rosyjskim Petersburgu. 

W trakcie naszego wyjazdu do Lwowa, w roku 2013 udało mi się udokumentować jedynie jednego przedstawiciela modelu E183. Jego stan wizualny był bardzo zły. Odrapane nadwozie reklamujące Euro 2012 i od razu zwracający uwagę brak elementu ściany przedniej.

To pierwszy lwowski LAZ E183. Otrzymał on numer taborowy 100. Poniższe zdjęcia przedstawiają go w trakcie postoju na pętli Uniwersytet. Obsługiwał wówczas linię nr 10.

Trolejbus LAZ E183 nr 100 na pętli Uniwersytet. Przed nim autobus MAN NL202 o rejestracji 
ВС 8916 СВ, który obsługuje linię 2A. To rocznik 1995, w latach 2006 - 2010 eksploatowany przez MPK Kielce pod oznaczeniem 343. 29.04.2013.

Zbliżenie na przód LAZ-a nr 100. 

Z dostępnych w Internecie informacji wynika (na podstawie Transphoto.org), że w 2019 roku LAZ E183 nr 100 został wycofany z eksploatacji, stając się między innymi źródłem części dla trolejbusu nr 105. Na początku roku 2024 został skasowany.

To samo źródło podaje, że obecnie we Lwowie jest jeszcze eksploatowanych sześć LAZ-ów E183 (nr 104, 105, 107, 109, 110 i 113). Dodatkowo na stanie przewoźnika pozostają dwa niesprawne egzemplarze (nr 103 i 108).

Według źródeł internetowych wciąż czynny jest LAZ E183 nr 110 z 2008 roku. Tu w trakcie obsługi linii 13 na ul. Zernowa. Październik 2011. Źródło: Google Street View.

Trolejbusy LAZ (ЛАЗ) E183 zostały sprzedane również do Bułgarii. Na zdjęciach jeden z ośmiu egzemplarzy, które trafiły do miasta Pazardżik. Pojazd nr 27 (rocznik 2013) w trakcie postoju na pętli przy dworcu kolejowym. Kwiecień 2023. Źródło: Google Street View.

Tak kończę serię wpisów o lwowskich trolejbusach. Być może za jakiś czas jeszcze do nich powrócę, ale będą to już tylko materiały udostępnione przez Google w ramach usługi Street View.  

Nasz wyjazd do Lwowa w 2013 roku zaowocował wykonaniem dość sporej ilości zdjęć także innym środkom transportu. Dlatego już niedługo rozpocznę serię poświęconą tamtejszym autobusom.

Link do pierwszego wpisu o lwowskich trolejbusach.

Równe – trolejbusy (2), Škoda 14Tr na pętli Mototrek

 

Ponownie zapraszam na spotkanie z trolejbusami kursującymi po ukraińskim mieście Równe. Ostatnio zaprezentowałem Jelcza nr 163 (tu link do tego materiału). Teraz obiecany pojazd rodem z Czechosłowacji. 

To Škoda 14Tr nr 107. Rocznik 1989. Od nowości w КП Рівнеелектроавтотранс (KP Rivneelektroavtotrans). Z informacji dostępnych w Internecie wynika, że trolejbus ten nadal jest eksploatowany.

Firma Google ów pojazd udokumentowała na pętli Mototrek (Tor Motocyklowy) w maju 2015.

Na poniższych zdjęciach w tle zobaczycie także dwie inne Škody 14Tr (nr 108 i 161) oraz Škodę 9Tr nr 089 i Jelcza PR-110E nr 163.

Główna bohaterka tego materiału, czyli Škoda nr 107 obsługuje linię 3, która łączy pętlę Mototrek z dworcem kolejowym. КП Рівнеелектроавтотранс na swojej stronie internetowej podaje, że w dni robocze jeździ na niej 11 trolejbusów, które kursują co około 3 - 6 minut. Soboty, niedziele i święta to 8 trolejbusów na linii. Wszystko to oczywiście dane dotyczące okresu bez rosyjskich nalotów. Rzeczywista ilość trolejbusów w ruchu jest obecnie uzależniona od możliwości miejskiego systemu energetycznego, który jest jednym z celów „putinowskiej” armii.

Škoda nr 107 to jedna z 15 przedstawicielek tego modelu dostarczonych przewoźnikowi w 1989 roku. Wcześniej kupowano tylko wersję 9Tr. Wygląda na to, że wszystkie egzemplarze wciąż są czynne. Obecnie remont kapitalny przechodzi pojazd nr 108 (wiadomość na Facebooku).

Škoda 14Tr nr 107 wraz z innymi trolejbusami odpoczywa na pętli Mototrek. Przed nią czerwony Jelcz PR-110E nr 163, a obok Škoda 9Tr nr 089. Maj 2015. Źródło: Google Street View.

Inne ujęcia Škody 14Tr nr 107 na pętli Mototrek. Maj 2015. Źródło: Google Street View.

Jak już pisałem we wcześniejszym artykule, ruch trolejbusów w mieście Równe można śledzić na bieżąco. Tu przykład linii 3 w dniu 23.01.2024. Wersja przetłumaczona przez Google. Po lewej stronie widoczny pojazd nr 171. Jest to ostatni z eksploatowanych tam Jelczy PR-110. Na samym dole trolejbus nr 113, czyli Škoda 14Tr z tej samej dostawy, co prezentowany pojazd nr 107. Źródło: www.city.dozor.tech/ua/rivne/city.

W trzeciej części tej wirtualnej podróży po sieci trolejbusowej miasta Równe ponownie zaproszę Was na pętlę Mototrek. Będzie to spotkanie ze Škodą 9Tr.

Trolejbusy w Valparaíso (5) – pętla przy urzędzie celnym

 

W cyklu prezentującym trolejbusy w chilijskim mieście Valparaíso ostatnio pisałem o modelu, który ukazał się w ramach kolekcji „Kultowe autobusy PRL-u” wydawnictwa De Agostini. Tu link do tego materiału. 

Teraz powracam do prezentacji zdjęć zamieszczonych w Internecie przez firmę Google - Street View. Zgodnie z obietnicą tym razem przedstawię pojazdy udokumentowane w rejonie pętli przy budynku urzędu celnego (Edificio de la Aduana de Valparaíso). 

Warto dodać, że od 4 maja 2021 po wielu latach przerwy korzysta z niej także druga linia trolejbusowa w mieście, nr 801 w relacji Aduana – Av. Argentina przez Pedro Montt. Kursująca bez zawieszania linia 802 ma te same pętle, ale jej trasa przebiega przez Av. Colón.

Zaczynam od trolejbusu linii 802, który w lutym 2015 pozował na tle budynku urzędu celnego. To Norinco-Shenfeng SYD-60C nr 607. Rocznik 1991. Jako fabrycznie nowy trafił do Santiago, a po likwidacji tamtejszej jedynej linii, w 1994 roku został przetransportowany do Valparaíso. W Internecie można znaleźć informacje, że jego kasacja miała miejsce w 2017 roku. Było to następstwem dostaw trolejbusów NAW/Hess z Lucerny.

Norinco-Shenfeng to chiński producent. Obecnie część Norinco Group, która działa głównie w przemyśle zbrojeniowym. 

Pętla Aduana. Na tle budynku urzędu celnego pozuje do zdjęć nieistniejący już Norinco-Shenfeng SYD-60C nr 607. Luty 2015. Źródło: Google Street View.

Pętla Aduana. Inne ujęcia chińskiego trolejbusu Norinco-Shenfeng SYD-60C nr 607. Pętla ta znajduje się na placu Wheelwrighta, a za pojazdem widać fragment pomnika Williama Wheelwrighta - amerykańskiego biznesmena zaangażowanego w rozwój żeglugi i kolei w Chile. Luty 2015. Źródło: Google Street View.

Kilka miesięcy temu, w maju 2023 firma Google na pętli Aduana sfotografowała trolejbus nr 269 obsługujący przywróconą linię 801. To NAW/Hess BGT 5-25 sprowadzony w roku 2014 ze szwajcarskiej Lucerny. Rocznik 1989. Dodatkowe informacje o tych trolejbusach tutaj. 

Na jednym z poniższych zdjęć widać fragment toru tramwajowego. Ten środek transportu docierał do pętli Aduana do 1952 roku. Wówczas zakończono eksploatację tramwajów w Valparaiso. Co ciekawe, użytkowano również wagony piętrowe (stanowiły one większość taboru).

Tuż przy pętli znajduje się kolej linowo-terenowa Artillería. Ze względu na stromy podjazd i krótki odcinek przejazdu jest ona również nazywana windą (Ascensor Artillería). Takich kolejek w Valparaiso zachowało się aż 16.

NAW/Hess BGT 5-25 nr 269 jako linia 801 zawraca na pętli Aduana, czyli na placu Wheelwrighta. Obok trolejbusu widoczna mała chińska ciężarówka marki JAC, przedstawiciel modeli serii X. Maj 2023. Źródło: Google Street View.

NAW/Hess BGT 5-25 nr 269 jako linia 801 na tle budynku Edificio de la Aduana de Valparaíso. Na górnym zdjęciu doskonale widoczna pozostałość po zlikwidowanej w 1952 roku sieci tramwajowej - fragment toru. Z pętli Aduana korzystają także autobusy. Przy trolejbusie widoczny jeden z nich, pojazd bardzo popularny w Valparaiso - Caio Piccolo (Caio to marka z Brazylii). Na prawo od budynku urzędu widoczna kolej linowo-terenowa Artillería. Maj 2023. Źródło: Google Street View.

Na pętli Aduana utrwalono również innego przybysza z Lucerny. To NAW/Hess BGT 5-25 nr 276 na linii 802. Rocznik 1989, w Chile od 2014 roku. 

Prezentowałem go już w innej lokalizacji, w tym wpisie.

NAW/Hess BGT 5-25 nr 276 jako linia 802 w trakcie postoju na pętli Aduana. W tle zabudowa portowa, bo to lokalizacja tuż przy oceanie. Maj 2023. Źródło: Google Street View.

Google udokumentowało tam również Pullmana. Niestety oznaczenie taborowe jest zamazane i nie potrafię określić, który to konkretnie pojazd.

Na tle budynku urzędu celnego i kolei linowo-terenowej pozuje bliżej nieokreślony Pullman-Standard z Trolebuses de Chile. Obok niego autobus Caio Piccolo nr 45. Styczeń 2012. Źródło: Google Street View.

Innego trolejbusowego oldtimera Google udokumentowało na dojeździe do pętli Aduana (na ul. Blanco). To Pullman-Standard 45CX nr 832 z 1948 roku. Pierwotnie eksploatowany w Santiago. Niestety na początku 2020 roku pojazd miał poważniejszą kolizję z autobusem i najprawdopodobniej nie został przywrócony do ruchu.

Do pętli Aduana zbliża się obsługujący linię 802 Pullman-Standard 45CX nr 832. Weteran szos z 1948 roku. Przed nim widoczna kolej linowo-terenowa Artillería. Styczeń 2012. Źródło: Google Street View.

Również na ul. Blanco (przy Sotomayor) sfotografowany został inny Pullman. Nie jest to jednak ten sam pojazd, którego oznaczenia nie byłem w stanie określić na pętli przy urzędzie celnym, choć podobnie przebudowany.

To Pullman-Standard 45CX nr 821. Rocznik 1948. Pierwotnie eksploatowany w Santiago, a od 1954 roku w Valparaiso. Pojazd przebudowany pod koniec lat 80-tych ubiegłego wieku – stąd inny wygląd ściany tylnej niż u powyższego 832, gdzie zachowano oryginał.

Niestety oldtimer ten został skasowany w 2017 roku.

Przez ul. Blanco w kierunku pętli Aduana jedzie Pullman-Standard 45CX nr 821. Luty 2012. Źródło: Google Street View.

Inny nieokreślony Pullman-Standard na pętli Aduana. Tym razem widok na przód. W przeciwieństwie do pokazanego wcześniej „anonima”, tu ściany boczne są oryginalne.

Nieokreślony Pullman-Standard jako linia 802 na pętli przy urzędzie celnym. Luty 2012. Źródło: Google Street View.

Tyle z pętli trolejbusowej przy Edificio de la Aduana de Valparaíso. W szóstej już części tego reportażu pokażę przeciwny koniec sieci, czyli Av. Argentina. Będą również przegubowce.

Link do pierwszej części.