Pora na podsumowanie ostatniego miesiąca na kanale filmowym Bloga Transportowego, czyli Lukaszwo – Transport Movies. W grudniu 2024 opublikowałem łącznie osiem nowych nagrań. Jeden duży film 4K i siedem krótkich shortsów. Tematyka tramwajowa, kolejowa i autobusowa.
Tradycyjnie zaczynam od dużego filmu. To materiał prezentujący tramwaje w stolicy Łotwy. Znalazły się w nim wszystkie obecnie eksploatowane liniowo wagony. Najnowsze Škoda 15T i mające już swoje lata Tatra T3A i Tatra T3MR.
Fragment filmu. Škoda 15T nr 57171 na linii 11. Rejon opery. Krišjāņa Barona iela.
Fragment filmu. Tatra T3A + Tatra T3A nr 30917 + 30928 na linii 5. Rejon opery. Aspazijas bulvāris.
Fragment filmu. Tatra T3MR + Tatra T3MR nr 35054 + 35065 na linii 7. Kronvalda Blvd przy pętli Ausekļa iela.
Nagrywałem 2 i 3 października 2024. Oto, co zobaczycie na filmie:
- Škoda 15T nr 57171 na linii 11. Rejon opery. Krišjāņa Barona iela,
- Tatra T3A + Tatra T3A nr 30917 + 30928 na linii 5. Rejon opery. Aspazijas bulvāris,
- Tatra T3A + Tatra T3A na linii 5. Tramwaj zjeżdża z Akmens tilts (Most Kamienny) i zatrzymuje się na przystanku „Grēcinieku iela”,
- Tatra T3MR + Tatra T3MR nr 35054 + 35065 na linii 7. Kronvalda Blvd przy pętli Ausekļa iela,
- Škoda 15T nr 57171 na linii 11. Kronvalda Blvd przy pętli Ausekļa iela,
- Škoda 15T nr 57103 na linii 11. Krišjāņa Barona iela,
- Tatra T3A + Tatra T3A nr 30100 + 30111 na linii 5. Szerokie przejście dla pieszych przez Aspazijas bulvāris,
- Škoda 15T (lub 15T2) na linii 11. Szerokie przejście dla pieszych przez Aspazijas bulvāris,
- Tatra T3A + Tatra T3A nr 30536 + 30547 na linii 5. Przejazd obok Łotewskiego Teatru Narodowego (Latvijas Nacionālais teātris),
- Škoda 15T2 nr 57541 na linii 7. Przejazd obok Łotewskiego Teatru Narodowego (Latvijas Nacionālais teātris).
Teraz zapraszam do Włoch. Na teren wielkiego dworca kolejowego Milano Centrale. Właśnie odjeżdża z niego Frecciarossa 1000, skład nr 30. Niestety nie ustaliłem, jaka jest relacja tego pociągu dużych prędkości. To krótkie nagranie będzie częścią materiału dotyczącego głównego mediolańskiego dworca. Dawno temu pisałem już o starszych generacjach pociągów Frecciarossa – tu link.
Nagrywałem 18 marca 2024.
Kolejne grudniowe nagranie powstało w Krakowie. Przez ul. Starowiślną przejeżdża trójwagonowy skład Konstal 105Na nr RZ264+RZ265+RZ260. Obsługuje on linię 52 w stronę pętli Czerwone Maki P+R. Nagrywałem 24 października 2024.
Teraz coś autobusowego. Jeden z najstarszych autobusów z MZK Kędzierzyn-Koźle przejeżdża przez ul. Szymanowskiego. Linia nr 2, kierunek Osiedle Piastów. To Solaris Urbino 12 nr 152 z 2004 roku. Nagrywałem 7 grudnia 2024.
Wracając do kategorii Kolej zapraszam na stację Kraków Płaszów. Właśnie odjeżdża z niej pociąg IC „Hetman” w relacji Hrubieszów Miasto - Kraków Główny. Prowadzi go niespotykana wcześniej w tej części Polski lokomotywa serii SU160. Dokładnie to SU160-006 z 2015 roku. Te maszyny pojawiły się w stolicy Małopolski wraz z wprowadzeniem rozkładu jazdy 2024/2025. Nagranie powstało 17 grudnia 2024.
W okresie świątecznym tradycją większości przewoźników tramwajowych jest ozdabianie taboru. Często powstają wręcz dzieła sztuki na torach. Na taki skład trafiłem w czeskim Olomoucu (wersja spolszczona to Ołomuniec).
Świąteczny tramwaj to Pragoimex EVO1 nr 212+213. Nagrałem go na ulicy 8. Května (po polsku 8 Maja, bo květen to maj) w dniu 14 grudnia 2024. Razem z nim po mieście jeździł także skład ozdobionych Tatr, ale nie udało mi się go udokumentować.
Jeszcze jedno ujęcie świątecznego składu Pragoimex EVO1 nr 212+213. Tym razem już po ciemku. Ta sama lokalizacja, lecz przeciwny kierunek. Ulica 8. Května. 14 grudnia 2024.
Ostatni z grudniowych filmów powstał w Rybniku. Plac Wolności. Odjeżdża Solaris Urbino 12 hybrid nr 010 (Komunikacja Miejska Rybnik) na linii 46. To 2023 rocznik. 15 grudnia 2024.
Tyle w temacie nowości. Teraz małe podsumowanie roku 2024 na kanale filmowym Lukaszwo – Transport Movies.
Jak napisał mi YouTube, w roku 2024 moimi najlepszymi filmami były dwa materiały prezentujące Mercedesy Citaro.
Widzowie przez ponad 55 godzin oglądali autobus nr DC512 z MPK Kraków, który obsługiwał linię czasową 704. Jest to starsze nagranie, z 2 lipca 2011. Obecnie już historyczne, bo autobus w 2024 roku został zezłomowany.
Drugi najpopularniejszy Mercedes-Benz Citaro na moim kanale kursuje po Wiedniu. Pojazd nr 8175 z Wiener Linien na linii 1A. To najlepszy film typu shorts. Zdobył on ponad 30 polubień, a wyświetlono go ponad 3600 razy.
Jeszcze wracając do pierwszego z przedstawionych filmów. Tramwaje kursujące po Rydze już za jakiś czas będą bohaterami oddzielnego materiału.
Z okazji 15-lecia Bloga Transportowego opublikowałem starsze zdjęcia z Kędzierzyna-Koźla. Przedstawiają one Jelcza M-11 nr 428 z tamtejszego MZK (tu link). Teraz ponownie zapraszam do tego miasta, ale ze współczesnym materiałem, choć w trochę historycznym kontekście.
Już od wielu lat przy stacji kolejowej Kędzierzyn-Koźle funkcjonuje zespół przystanków komunikacji miejskiej o nazwie „Kędzierzyn Dworzec Kolejowy”. Powstał on w miejscu dawnego parkingu, obok nieistniejącego dworca autobusowego PKS, zastępując oddzielne przystanki dla poszczególnych kierunków, które były zlokalizowane na al. Jana Pawła II, ul. Miarki i Grunwaldzkiej. Pomysł bardzo dobry, znacznie ułatwiający przemieszczanie się po mieście – kwestia przesiadek.
W sobotę, 19 października 2024, właśnie w rejonie przystanków „Kędzierzyn Dworzec Kolejowy” udokumentowałem dwa Solarisy Urbino 12. To obecnie w miejscowym MZK dominujący model autobusu, który występuje w różnych wersjach.
Jako linia nr 5 do końcówki Partyzantów nadjechał Solaris Urbino 12 nr 168 w malowaniu „radomskim”. Rocznik 2011. To drugi przydział oznaczenia „168” w kędzierzyńskiej komunikacji miejskiej. Do początku lat 90-tych z takim oznaczeniem funkcjonował jeden z dwóch ostatnich Jelczy PR-110U. Były to wozy nr 167 i właśnie 168. Kresem eksploatacji tych pojazdów chyba był rok 1992, może 1993 lub 1994. Na pewno wówczas po mieście jeździły już nowe „peerki” nr 169 – 172, a te dostarczono w 1991 roku.
Mam wrażenie, że wozy 167 i 168 na jakiś czas odstawiono (w ruchu tylko cztery nowe PR-110M) i nagle oba wyjechały na miasto. Przyznam, że byłem bardzo zdziwiony, gdy je zobaczyłem. Niestety nie posiadam ich zdjęć. Tylko mglisty obraz w pamięci. Na pewno 167 zrobił na mnie wrażenie bardziej zużytego i wyróżniał się różnokolorowymi drzwiami od strony zewnętrznej. To znaczy, że miał skrzydła drzwi od różnych autobusów. Jedne całe białe, inne biało-czerwone, bo tak wcześniej malowano te pojazdy.
Na podstawie zgromadzonego archiwum będę w stanie szczegółowiej określić, kiedy Jelcze nr 167 i 168 wycofano. To wymaga jednak czasu, więc nastąpi pewnie dopiero za kilka lat, przy okazji jakiegoś jubileuszowego wpisu.
Solaris Urbino 12 nr 168 z MZK Kędzierzyn-Koźle na węźle przesiadkowym „Kędzierzyn Dworzec Kolejowy” jako linia nr 5. do końcówki Partyzantów. W tle dwóch pierwszych zdjęć lokalizacja dawnego zadaszonego i kilkustanowiskowego dworca autobusowego PKS, który przestał istnieć w latach 90-tych, zamieniając się w funkcjonujący obecnie parking. 19.10.2024.
Drugi z Solarisów Urbino 12 to posiadacz współczesnych barw MZK, czyli w szaro-czarnym malowaniu. Dokładnie to nr 166. Rocznik 2010. Obsługiwał on linię 9 do Sławięcic.
Pierwotnie pod nr 166 funkcjonował także Jelcz PR-110U. Niestety nie mam żadnych szczegółowych informacji na jego temat. Jedynie mogę potwierdzić że był on czynnym pojazdem w dniu 21 stycznia 1992. Wówczas obsługiwał linię nr 8 z Elektrowni do Pogorzelca (przystanek końcowy na ul. Żwirki i Wigury).
Solaris Urbino 12 nr 166 jako linia 9 zmierza do Sławięcic. Tu w trakcie wjazdu na węzeł przesiadkowy „Kędzierzyn Dworzec Kolejowy”. 19.10.2024.
To, jak wyglądał ten rejon miasta przed laty prezentuje np. poniższy film. Nagrałem go 26 września 2008. Wówczas nie było jeszcze węzła przesiadkowego „Kędzierzyn Dworzec Kolejowy”, a wszystkie autobusy jadące w stronę dzielnicy Pogorzelec odjeżdżały z przystanku przed wiaduktem. Głównym bohaterem nagrania jest Kapena Thesi City nr 2, która jako linia 15 z Lenartowic zmierza do dworca autobusowego w Koźlu. Zarówno autobus, jak i trasa tej linii są już historią. Kapena to rocznik 2004, w MZK Kędzierzyn-Koźle eksploatowana do 2015 roku. Następnie trafiła do firmy Transkom ze Skoczowa, gdzie przez kilka lat kursowała po okolicznych miejscowościach (np. realizując połączenia do Wisły, Cieszyna). Linia nr 15 (uruchomiona wraz z drugą „lenartowicką” trasą - nr 12, w dniu 18.10.2004) obecnie nadal funkcjonuje, ale ma inny przebieg. Ze Sławięcic, przez ulice Piotra Skargi i Wyspiańskiego do dworca kolejowego w Koźlu, z wariantami przez przystanek „Blachownia Elektrownia”.
W przeciwną stronę jedzie Ikarus 415 nr 204 na linii 8. To rocznik 1994. Jeden z czterech w mieście. Ich pojawienie się w kędzierzyńsko-kozielskiej komunikacji miejskiej to była swoista rewolucja. Robiły wrażenie swoją ówczesną nowoczesnością. Dodatkowo to niesamowite przyspieszenie. Ze względu na nie często były nazywane „rakietami”. Co ciekawe, ten egzemplarz przetrwał jako jedyny, nawet został odrestaurowany i uświetnił swą obecnością obchody 50-lecia tamtejszej komunikacji miejskiej w 2019 roku. Finalnie najprawdopodobniej został ostatnim przedstawicielem tej serii w Polsce. Czy nadal jest czynny? Niestety nie wiem. Widziałem go 8.12.2024 odstawionego pod płotem zajezdni (od strony ul. Kozielskiej).
Za Ikarusem jedzie Solaris Urbino 12 nr 158 na linii 1. Rocznik 2008, wówczas jeden z najnowszych nabytków przewoźnika.
Teraz zapraszam na przystanek „Kłodnica Kanał” przy ul. Szymanowskiego. Wcześniej nazywał się on „Kanał” i co ciekawe, pod tą samą nazwą funkcjonował przystanek w innej części miasta, w Blachowni. Obecnie nazywa się on „Blachownia Kanał n/ż”. Rozwiązanie takie mogło funkcjonować, gdyż nie było żadnej linii, która na swój trasie miała oba przystanki „Kanał”. Od 1 września 2001 zlikwidowano kurs linii 1, który z Azot do Koźla jechał przez Koźle Port (ul. Szymanowskiego i Portowa) – ostatni, po godzinie 23. Zastąpiono go linią 13 z Blachowni Elektrowni. Zatem na trasie tego jedynego dziennie kursu były dwa przystanki „Kanał”, które dzieliła dość znaczna odległość. Niestety nie wiem, w którym roku wprowadzono obecne nazewnictwo i kiedy zlikwidowano nocny kurs linii 13 przez Koźle Port.
Na poniższym zdjęciu przystanek „Kłodnica Kanał” obsługuje Solaris Urbino 12 nr 170. Rocznik 2011. To linia nr 2 do pętli Rogi Stocznia. Z przystanku tego korzysta także linia 4 i 12. Od wielu lat brak tu linii 14, która była moją ulubioną trasą. Można powiedzieć, że turystyczną, bo zapewniała najdłuższy czas przejazdu pomiędzy Koźlem i Kędzierzynem, jadąc przez Koźle Port, Żabieniec i objeżdżając najdalsze zakamarki Pogorzelca, czyli przez al. Partyzantów. Kursowała tylko w dni robocze, w godzinach szczytu. Obsługiwał ją jeden autobus. Miejsce siedzące praktycznie zawsze było gwarantowane, bo nie cieszyła się zbyt dużym powodzeniem. Linii nr 14 planuję w przyszłości poświęcić oddzielny wpis.
Natomiast wracając do Solarisa nr 170, to również on odziedziczył numer po „peerce”, a dokładniej po Jelczu PR-110M z 1991 roku. Jego cechą charakterystyczną była oryginalna, mała kabina kierowcy. Wszystkie pozostałe kędzierzyńskie „peerki” miały kabiny powiększone i zabudowane (jak w Jelczach M-11) z wykorzystaniem różnych elementów innych autobusów. Jelcz nr 170 taką metamorfozę przeszedł dopiero pod koniec swego istnienia, czyli w styczniu 2001. W lipcu 2002 był on już na złomowisku, więc długo z tym udogodnieniem dla kierowców nie pojeździł.
Solaris Urbino 12 nr 170 na przystanku „Kłodnica Kanał” przy ul. Szymanowskiego. 19.10.2024.
Przystanek „Kłodnica Kanał” jest obsługiwany przez trzy linie: 2, 4 i 12. Częstotliwość odjazdów dość skromna. Dla porównania, około połowy lat 90-tych linia nr 2 w szczycie porannym i popołudniowym kursowała co 10 minut, a poza szczytem co 25 minut. Zdjęcie rozkładów z 20.10.2024.
Teraz pora na temat, który pojawił się w tytule tego wpisu. Przesiadki. Przez lata była to cecha charakterystyczna komunikacji miejskiej w Kędzierzynie-Koźlu. Nie chodzi mi o zmianę linii z jednej na drugą, np. na węźle przesiadkowym „Kędzierzyn Dworzec Kolejowy”, a o przejście pasażera z autobusu danej linii do innego pojazdu kontynuującego przejazd po tej samej trasie. Nie było zmiany kierowców, tylko zmiana autobusu.
Jak w wielu małych przedsiębiorstwach, w MZK Kędzierzyn-Koźle kierowcy są przypisani do konkretnych pojazdów. To właśnie dlatego powstało coś takiego jak przesiadki. Kiedy pracę kończył dany kierowca, a zastępował go inny, który nie był jego zmiennikiem, autobusy obsługujące daną brygadę zmieniały się. Przesiadki realizowano w najbliższym sąsiedztwie zajezdni MZK. Dla linii 2, 4 i 13 była to ulica Kozielska, przystanek „MZK”, obecnie „Kozielska MZK”. Tam na autobus jadący od strony Koźla, prowadzony przez kierowcę kończącego pracę, oczekiwał pojazd z pracownikiem właśnie rozpoczynającym zmianę. Lokalizacja zatoki pozwalała na bezpośredni zjazd do zajezdni po wysadzeniu pasażerów. Co ciekawe, wiele razy widziałem sytuację, że po krótkim czasie autobus ten opuszczał bazę, wyruszając do obsługi innej linii lub brygady ze zmiennikiem kierowcy, którego podmienił szofer z innym autobusem. Taka ciekawostka, dla kierowców i pasażerów komunikacji miejskiej przyzwyczajonych do zmiany kierowców i motorniczych na przystankach, o której tak naprawdę wiedzą tylko osoby podróżujące z przodu. Tu warto jeszcze dodać, że przesiadki w Kędzierzynie były czymś tak powszechnym i normalnym, że często kierowcy niczego nie mówili pasażerom, a ci sami zmieniali autobus. Czasami prowadzący pojazd wołał: „Przesiadka!”.
Dla linii 1 i 5 przesiadki odbywały się na przystankach przy ul. Bema lub Reja. Czasami przesiadka dla relacji w stronę Pogorzelca miała miejsce na jezdni przy MZK, gdzie nie ma przystanku. Linia 3 przesiadała się na ul. Grunwaldzkiej, a dla trasy nr 9 nie było przesiadek, ponieważ miała końcówkę na ul. Miarki. Opisane przesiadki obserwowałem w latach 90-tych i około roku 2000. Nie wiem, czy obecnie taka praktyka nadal jest stosowana. Na pewno nie było to rozwiązanie charakterystyczne tylko dla Kędzierzyna-Koźla. Raz przesiadałem się w Opolu, w miejscu bardzo oddalonym od zajezdni.
Poniżej „przesiadkowy” przystanek „Kozielska MZK”, na którym udokumentowałem Solarisa Urbino 12 nr 155. Linia nr 2 do Osiedla Piastów. Rocznik 2007.
Solaris Urbino 12 nr 155 jako linia 2 do końcówki Osiedle Piastów na przesiadkowym przystanku „Kozielska MZK”. 20.10.2024.
Obecnie bilet w Kędzierzynie-Koźlu kosztuje 4 zł. Jest to taryfa przystosowana do przesiadek, bo bilet ma ważność 90 minut. Tu przykłady skasowane w Solarisach nr 155 i 170. Jeszcze w latach 90-tych i długo po roku 2000 taryfa biletowa była oparta wyłącznie na biletach jednorazowych, pozwalających na podróż jednym autobusem. Przykład pewnej ciekawostki biletowej pod tym linkiem.
Lepszy obraz tego, jak wyglądały kędzierzyńskie przesiadki dają przykłady. Zatem cofnijmy się trochę w czasie. W swoich zapiskach sprzed lat znalazłem np. informację o jednej z przesiadek z dnia 27 listopada 2001. Przystanek „MZK”, na który podjeżdża obsługujący linię nr 2 z Rogów niskopodłogowy Ikarus 412 nr 210. Czeka tam już na niego pojazd innej generacji, czyli wysokopodłogowy Jelcz M-11 nr 430. Dla pewnej grupy pasażerów na pewno to niespodziewane wspinanie się po schodach „miga” nie było powodem do zadowolenia. Jakiś czas później 430 przestał wozić pasażerów, stając się pogotowiem liniowym.
Przez długi okres czasu (kilka lat) linię nr 4 obsługiwał tylko jeden autobus – Ikarus 260.73A nr 208. Miał on dwóch stałych kierowców (jeden z nich przeszedł z opisanego powyżej Jelcza PR-110 nr 170). Spotkanie na tej trasie innego pojazdu wręcz graniczyło z cudem, który co jakiś czas jednak następował. Tak było np. 7 maja 2002. Wówczas na pierwszej zmianie kursował Jelcz M121MB nr 175. Po południu nie jeździł zmiennik z „niskowejściowca”, lecz tradycyjnie kierowca mający na stanie 208. Zatem na przystanku „MZK” nastąpiła przesiadka. Co ciekawe, na następnym przystanku linia 4 kończy trasę, więc w sumie przesiadki mogło nie być. Jeden autobus by wyjechał na linię, a drugi z niej zjechał. Na pewno opcja z przesiadką była ekonomiczniejsza, bo pojazdy nie wyjeżdżały dodatkowych kilometrów.
Jeszcze jedna ciekawostka dotycząca obsady linii 4. Przed Ikarusem 260 nr 208 na stałe obsługiwał ją Jelcz M-11 nr 418. Taki stały przydział danego wozu (a w zasadzie kierowców) do danej linii w MZK Kędzierzyn-Koźle był wyjątkiem. Cała reszta jeździła na różnych liniach i brygadach.
Może jeszcze coś wcześniejszego i większego kalibru, czyli przegubowiec. Mamy zatem 30 maja 1997. Popołudniowa godzina szczytu. Ikarus 280 nr 310 realizuje kurs linii 1 w relacji Koźle Koszary – Azoty. Dojeżdża do przystanku przy ul. Reja i tam czeka na niego coś mniejszego, czyli Jelcz M-11 nr 423. To była nietypowa przesiadka, bo kędzierzyńskie przegubowce kursowały tylko w godzinach szczytu i miały jednego kierowcę, więc tu nie chodziło o koniec zmiany, tylko najprawdopodobniej o zgłoszoną wcześniej dyspozytorowi awarię. Jedynym przegubowcem z MZK, który kursował na brygadach całodziennych przez dłuższy czas był Ikarus 280 nr 315. On również miał tylko jednego kierowcę, więc przesiadki były zawsze i co ciekawe przeważnie do lub z tego samego autobusu. To Ikarus 260 nr 202. Można powiedzieć, że to byli zmiennicy, ale w innych autobusach. Kiedyś ktoś z MZK powiedział mi, że to rozwiązanie to taki eksperyment. Sprawdzanie, czy w mieście przegubowce są potrzebne również między godzinami szczytu. Ikarusa 280 nr 310 można zobaczyć na tym zdjęciu, a 315 w ruchu (gdy już obsługiwał tylko brygady szczytowe) pod tym linkiem.
Ikarus 260 nr 202 na stanowisko kasacyjne trafił w październiku 1997, więc chyba wówczas zakończył się „eksperyment” z 315.
Tyle w kwestii przesiadek i ich rysu historycznego, choć pozostając w temacie „przesiadkowego” przystanku MZK. W jego sąsiedztwie znajduje się kilka miejscówek do fotografowania pojazdów MZK, które są na terenie zajezdni. Między dwoma budynkami stojącymi przy wjeździe do bazy (ul. Kozielska 4 i 6) jest przejście, które prowadzi wprost na wyposażony w liczne otwory betonowy płot. Równolegle do niego często parkują autobusy. W latach 90-tych to tam stały nowe nabytki, nim jeszcze wyruszyły na trasę (np. Ikarus nr 208, czy Ikarusy 412). Tam także parkowały autobusy testowe. Zaglądając przez płot można było się zatem wielu ciekawych rzeczy dowiedzieć. W zasadzie innego źródła informacji o nowościach w MZK wówczas nie było.
Volvo 7900 Hybrid nr 50 podejrzane przez płot od strony ul. Kozielskiej. To 2019 rocznik. 20.10.2024.
Druga miejscówka to peron czwarty stacji Kędzierzyn-Koźle. Zieleń trochę utrudnia, ale czasami da się tam coś ciekawego upolować. Ja trafiłem na Ikarusa 260, który pełni funkcję pogotowia technicznego. To pojazd o rejestracji OK 59610, który w MZK nigdy nie był eksploatowany jako autobus. Kupiono go w latach 90-tych jako tabor techniczny. Na stronie przewoźnika widnieje informacja, że to 1982 rocznik. Przez pewien czas użytkowano go z innym, wcześniejszym Ikarusem technicznym, być może przerobionym z modelu 280. Niestety nie mam zdjęć go przedstawiających.
Techniczny Ikarus 260 widziany z peronu czwartego stacji Kędzierzyn-Koźle. Na boku charakterystyczne logo z herbem miasta i napisem MZK Kędzierzyn-Koźle. Najstarszy pojazd w taborze przewoźnika. 20.10.2024.
Jak już wspomniałem, tabor kędzierzyńskiego MZK jest zdominowany przez różne wersje Solarisów Urbino 12. Eksploatacja tych pojazdów rozpoczęła się w roku 2003 od zakupu wozów nr 150 i 151. W ruchu nadal pozostają najstarsze egzemplarze i co ciekawe, czasami można je zobaczyć na linii również w weekendy. Przykładowo w jedną z sobót (7.12.2024) natrafiłem na 20-letniego Solarisa nr 152 z 2004 roku. Przez cały dzień obsługiwał on linię nr 2.
Jeden z najstarszych autobusów w MZK Kędzierzyn-Koźle. Solaris Urbino 12 nr 152 w trakcie obsługi linii nr 2. Ulica Szymanowskiego, przez którą przejeżdża jest dość ciekawym miejscem. Liczne drzewa (stopniowo ich ubywa), a po jednej stronie brak zabudowy - jest tam Kanał Kłodnicki, który powstawał w latach 1792 – 1812. Finalnie żeglugę przeniesiono na Kanał Gliwicki (oficjalnie otwarty w 1939 roku), a na trasie linii 2 jest jedna z niewielu pozostałości po tej ciekawej drodze wodnej. 7.12.2024.
Tak ten weteran kędzierzyńskich ulic prezentował się w ruchu. Przejazd przez ul. Szymanowskiego w stronę Osiedla Piastów.
Więcej wpisów dotyczących miejskiego przewoźnika z Kędzierzyna-Koźla znajdziecie pod tagiem „MZK Kędzierzyn-Koźle”.
Natomiast zbiór wszystkich wpisów, w których pojawia się miasto Kędzierzyn-Koźle jest dostępny pod tagiem „K-Koźle”.
11 listopada 2009 roku Blog Transportowy oficjalnie pojawił się w Internecie. Opublikowałem wówczas pierwszy wpis. Był on poświęcony „zemunowi”, czyli jugosłowiańskiemu Ikarusowi. Tu link do tego materiału. Zatem z przyjemnością informuję, że od tego wydarzenia minęło już 15 lat.
Blog Transportowy - pierwszy wpis, którego bohaterami były jugosłowiańskie Ikarusy. Wygląd obecny. Wersja pierwotna w serwisie Blox miała inną szatę graficzną.
Wówczas działałem na platformie Blox, która po kilku latach przestała istnieć. Pod nazwą Blog Transportowy nie funkcjonowała wtedy żadna inna strona. Z upływem lat nagle zaczęły się pojawiać inne Blogi Transportowe. Ich autorzy nie zadali sobie trudu, aby wymyślić nową nazwę, lecz powielali to, co już znaleźli w sieci. Takie niezbyt sympatyczne działanie. Niestety różnych plagiatorów wciąż przybywa i obecnie mój (jedyny oryginalny i najstarszy) dosłownie tonie w morzu innych Blogów Transportowych. Dla ułatwienia znajdywania bloga, wprowadziłem nawet dodatkowy, prostszy adres, bo ten oryginalny jest dość długi. To www.blogtransportowy.eu – przekierowanie na www.blogtransportowy1.blogspot.com.
Każda rocznica to pora na różne podsumowania. Zatem przedstawię Bloga Transportowego w liczbach. Na ten moment zamieściłem 1200 postów – mam więc dodatkowy jubileusz. Ten jest 1201. Najczęściej publikuję w dziale Autobusy, aż 466 wpisów. Na drugim miejscu jest Kolej (245 wpisów), a podium zamykają Ciężarówki (194 wpisy). Dalej plasują się Tramwaje (185), Różne (162), Lotnictwo (69), Trolejbusy (64) i Osobówki (30). Najmniej wpisów dotyczy działów Wodne (tylko 19) i Metro (18). Tu warto dodać, że suma ilości wpisów w poszczególnych działach jest wyższa niż 1200. Wynika to z tego, że czasami jeden post dotyczy dwóch, a nawet większej ilości działów (np. comiesięczne informacje o nowych filmach na kanale YouTube).
Pośród marek pojazdów pojawiających się w Blogu Transportowym przoduje Solaris (189 postów). Drugie miejsce przypadło Jelczowi (130), a trzecie zajmuje MAN (119).
Blog Transportowy to przede wszystkim materiały z Polski, ale sporo piszę także o innych krajach. Wygrywają Czechy, do których staram się jeździć dość często (99 postów). Drugie miejsce to Niemcy (57 wpisów), a trzecie piastuje Austria (39).
Najczęściej używanym tagiem, który nie dotyczy marek i państw jest „MPK Kraków”. Pojawia się on aż 224 razy. Posiadany przez MPK tabor jest szczególnie ciekawy, tym bardziej w kontekście pojazdów historycznych.
Pośród pozostałych tagów przoduje „oldtimer”. Pojawia się on aż 167 razy. Tag ten dotyczy materiałów, w których występują starsze pojazdy.
Blog Transportowy to także relacje z różnych imprez targowych. Dlatego tag „targi” pojawia się 124 razy i systematycznie go przybywa.
Aż 101 razy zobaczycie posty z tagiem „spalinówka”, który pojawia się, gdy bohaterem jest lokomotywa spalinowa.
Tyle w temacie liczb i podsumowań. Oczywiście bardzo cieszę się, że Wy – Czytelnicy regularnie zaglądacie do Bloga Transportowego. Piszecie, komentujecie, czasami uzupełniacie jakieś informację. Dziękuję i zapraszam do lektury kolejnych wpisów.
Na jubileusz przydałoby się coś wyjątkowego. Kiedy Blog Transportowy obchodził 5-lecie, zamieściłem zdjęcie Sanosa S14 z PKS Rybnik. Tu link do tego materiału. Zatem i tym razem opublikuję „starocia”. Zapraszam do Kędzierzyna-Koźla, na spotkanie z dawnym taborem tamtejszego MZK. Jelcz M-11 nr 428 z 1989 roku. Pojawił się on już w Blogu Transportowym w tym wpisie.
Jest on tam przedstawiony w oryginalnym, fabrycznym malowaniu, z naklejoną reklamą. To był rok 1998. Ten wpis przenosi nas do 9 maja 2000. Wówczas 428 był cały „oreklamowany”. Promował firmę „Maraton”. Przyznam, że reklama ta nie zapadła mi jakoś szczególnie w pamięci, stąd wniosek, że Jelcz ten nie woził jej zbyt długo. W Internecie nie natrafiłem na inne zdjęcia prezentujące go w takiej wersji kolorystycznej.
Na poniższych fotografiach 428 przejeżdża przez ul. Szymanowskiego, łączącą Kłodnicę z Koźlem Portem. Górne zdjęcia to kierunek Rogi Stocznia, dolne Osiedle Piastów. Było wtedy dość ciepło, bo otwarta jest połówka drzwi do kabiny kierowcy.
Ostrość niestety nie jest idealna, bo to nie był aparat z najwyższej półki (pstrykawka Minolta), a skan nie jest z negatywu, lecz z odbitki sprzed 20 lat.
Jelcz M-11 nr 428 z MZK Kędzierzyn-Koźle.
Starsze zdjęcia stopniowo są publikowane w Blogu Transportowym. Zamieszczam np. kolejowo-autobusową relację z przejazdu Magistralą Podsudecką w 2000 roku (tu link).
Jeżeli przeglądacie Blog Transportowy tylko na telefonie komórkowym, czasami warto otworzyć wersję „na komputer”. Wówczas pojawia się lista dostępnych tagów, co pozwala na znalezienie innych mogących Was zainteresować treści.
Tabor elektryczny stopniowo trafia do coraz większej liczby przewoźników. W marcu 2022 do tego grona dołączyło także MZK Kędzierzyn-Koźle.
Zakupiono dwa autobusy MAN-y Lion`s City 12 E, które otrzymały numery taborowe 101 i 102. Co ciekawe, takie same oznaczenia miały także pierwsze pojazdy marki MAN eksploatowane przez kędzierzyńskie MZK. Były to wówczas modele NL222 z 2000 roku. Oba wycofano w 2015 roku.
Warto także dodać, że „elektryki” z Kędzierzyna to pierwsze w Polsce egzemplarze modelu Lion`s City 12 E. Jak podał na swojej stronie internetowej przewoźnik, pojazdy te zostały kupione w ramach projektu o nazwie „Zakup 2 autobusów elektrycznych zeroemisyjnych wraz z niezbędną infrastrukturą ładowania pojazdów, celem zapewnienia obsługi obszaru śródmiejskiego w Kędzierzynie-Koźlu”, prowadzonego przez Centrum Unijnych Projektów Transportowych w ramach „Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020”.
Oficjalna prezentacja nowego taboru odbyła się 30 marca 2022 na terenie zajezdni MZK przy ul. Kozielskiej. Regularne kursy z pasażerami „elektryki” rozpoczęły dwa dni później, w piątek, 1 kwietnia 2022. Skierowano je wyłącznie do obsługi linii 3.
Pierwotna trasa linii 3 przebiegała w relacji Blachownia Elektrownia – Biurowiec Zakładów Chemicznych – Osiedle Piastów – Pionierów – Kuźniczka (z wariantami pod cmentarz). Kilka lat temu „trójka” zaczęła także wjeżdżać na osiedle Lenartowice. Dla potrzeb autobusów elektrycznych jej trasę bardzo mocno zmieniono. Zakończono obsługę Lenartowic i Blachowni, a poszerzono o Pogorzelec. Nowa relacja to Osiedle Piastów – Partyzantów.
Końcówka Osiedle Piastów zlokalizowana przy ul. Królowej Jadwigi od lat była wykorzystywana przez linie 2 i 12, a w okresie 1 listopada przez dodatkową trasę 3 BIS do cmentarza na Kuźniczce. Teraz jest to stały początek i koniec trasy dla nowej „trójki” (przystanek „Osiedle Piastów III). Jak przed zmianami linia 3 z ul. Królowej Jadwigi wjeżdża w ul. Bolesława Krzywoustego i dalej już po nowemu (jak linia 13) aleją Lisa do Wojska Polskiego. Tam nie wjeżdża jednak jak trasy 1 i 13 w ul. Harcerską, ale jedzie prosto i skręca w prawo, w ul. Pionierów. Na tym fragmencie (pomiędzy ul. Wojska Polskiego i Kosmonautów) komunikacji miejskiej nie ma już od wielu lat. Jeżeli dobrze pamiętam, to przetrasowanie na ul. Wojska Polskiego nastąpiło pod koniec lat 90-tych, gdy powstała tam droga dwujezdniowa. Wcześniej z tego odcinka korzystały linie 2, 3, 5, 8 i 12, a przystanki znajdowały się na wysokości obecnego sklepu Netto.
Dalsza trasa linii 3 to już całkowita nowość. Z ul. Pionierów skręca w prawo, w ul. Kosmonautów. Na tym odcinku kędzierzyńskiej komunikacji miejskiej nigdy nie było. Tak dojeżdża do ul. Harcerskiej, którą przejeżdża prostopadle przez ul. Wojska Polskiego, wjeżdżając na trasę linii 1 i 13. Potem ul. 1 Maja, z której w lewo w ul. Damrota (powrót na starą trasę linii 3) i przez Karola Miarki wjazd na przystanek „Kędzierzyn Dworzec Kolejowy”. Stamtąd po obrocie na rondzie przez ul. Grunwaldzką do osiedla Kuźniczka. Tam następują różne warianty przejazdu – przez cmentarz lub przez kapliczkę. Jest też kilka kursów pomijających osiedle Kuźniczka.
Przyznam, że powrót linii 3 z Kuźniczki początkowo był dla mnie zagadką. Dawniej autobusy z ul. Grunwaldzkiej przejeżdżały przez jednokierunkową ul. Głowackiego. Teraz na opublikowanej przez MZK mapce zaznaczono przejazd przez ul. Doktora Judyma i pl. Wolności, a potem Damrota, Miarki i ponownie przystanek „Kędzierzyn Dworzec Kolejowy”. Strasznie naokoło.
Po drugiej wizycie pod dworcem kolejowym „elektryk” linii 3 przejeżdża pod wiaduktem i jedzie ul. Kozielską. Potem skręca pod galerię handlową i wraca na ul. Kozielską. Przejeżdża przez ul. Kilińskiego (powrót Moniuszki) – to kolejny nowy odcinek w sieci MZK Kędzierzyn-Koźle. Potem ul. Kościuszki i Żwirki i Wigury – na niej znajdował się (chyba do końca lat 90-tych) przystanek końcowy i postojowy Pogorzelec dla linii 5 i 8. Na rozpoczęcie kolejnego kursu czasami czekały na nim aż trzy autobusy (w tym przegubowce). Kawał historii, do którego mam nadzieję powrócę za jakiś czas.
Linia nr 3 z ul. Żwirki i Wigury skręca w lewo, w Piotra Skargi, a z niej w ul. Bławatków i finalnie w al. Partyzantów, gdzie przy skrzyżowaniu z ul. Bema zlokalizowano końcówkę Partyzantów.
Zgodnie z zaznaczoną przez MZK na mapie trasą, w stronę Osiedla Piastów linia 3 z ul. Bławatków przejeżdża przez ul. Piotra Skargi, a następnie przez ul. Elsnera (tędy też nie kursowały autobusy) i dalej ulicą Kościuszki, skręcając w Moniuszki.
Wraz z modyfikacją linii 3, w Kędzierzynie-Koźlu pojawił się nowy wzór rozkładów jazdy. Nad godzinami odjazdów wypisane są kolejne przystanki. W związku z dość sporym „zakręceniem” trasy przejazdu, jest to bardzo istotna informacja.
Nowa trasa linii 3 wprowadziła komunikację miejską na ulice, po których autobusy wcześniej nie kursowały lub powróciły po wielu latach przerwy. Jednak nie w każdym przypadku zwiększyła się jej dostępność (np. ul. Elsnera) – nie wszędzie pojawiły się nowe przystanki.
MAN-y Lion`s City 12 E o numerze 102 skręca z ul. Grunwaldzkiej na przystanek „Kędzierzyn Dworzec Kolejowy”. To kurs linii 3 w kierunku końcówki Partyzantów. W tej relacji taki przejazd wykonywany jest dwukrotnie - przed wyruszeniem do Kuźniczki i po powrocie z tego osiedla. 30.04.2022.
MAN #102 opuszcza zespół przystanków „Kędzierzyn Dworzec Kolejowy” i zmierza pod wiadukt, a następnie będzie kluczył ulicami dzielnicy Pogorzelec. W tle kolejowe symbole Kędzierzyna-Koźla: charakterystyczna wieża ciśnień i pomnik parowóz Ty2-2118. 30.04.2022.
Ponownie #102 skręcający z ul. Grunwaldzkiej na przystanek „Kędzierzyn Dworzec Kolejowy”. Tym razem to jednak inna relacja: Partyzantów - Osiedle Piastów przez „Kuźniczka Kapliczka”. 30.04.2022.
Kontynuacja powyższych zdjęć. MAN #102 realizując kurs do pętli Osiedle Piastów stoi na przystanku „Kędzierzyn Dworzec Kolejowy”. 30.04.2022.
Tak wygląda nowy wzór rozkładu jazdy MZK Kędzierzyn-Koźle. W tym przypadku dla linii 3 z nowego, a w zasadzie przywróconego po latach przystanku „Pionierów” na ulicy o tej samej nazwie. 30.04.2022.
MAN Lion`s City 12 E #101 na al. Partyzantów zbliża się do przystanku końcowego. W tym przypadku pasażerów nie było. 1.05.2022, godzina 10:40.
MAN #101 oczekuje na kolejny kurs z końcówki Partyzantów. Ulica Bema, w którą wjechał cofając. 1.05.2022.
Widok na wnętrze MAN-a nr 101. 1.05.2022.
Schemat trasy nowej, „elektrycznej” linii 3 zamieszczony na stronie internetowej MZK Kędzierzyn-Koźle.
Dawna trasa linii nr 3 wypisana na bocznym filmie kierunkowym stosowanym w Jelczach i Ikarusach. Na górze fragment opisu trasy linii 12, a pod spodem nr 4. Wówczas nie było jeszcze przejazdów przez Lenartowice.
Na linii nr 3 przed nastaniem „elektryków” kursował także najmniejszy tabor. Tu SOR BN8,5 o numerze 8. Co ciekawe, w tylnej szybie numer taborowy wygląda jak oznaczenie trasy, którą obsługuje i na przystankach wspólnych z linią 8 mógł wprowadzać pasażerów w błąd. Pojazd wjeżdża na przystanek na terenie dawnego dworca autobusowego PKS przy ul. Grunwaldzkiej. Było tu kilka zadaszonych peronów. Obecnie przystanek ten nie istnieje (przeniesiony do zespołu przystanków „Kędzierzyn Dworzec Kolejowy”), a w miejscu tym funkcjonuje parking. 17.04.2011.
Starą trasę linii nr 3 (Kuźniczka - Blachownia Elektrownia) obsługuje Solaris Urbino 12 #152. Rocznik 2004. Autobus z ul. Pionierów skręca w lewo, w Wojska Polskiego. Jeszcze w latach 90-tych wszystkie linie jechały z tego miejsca na wprost, po odcinku na który teraz powróciła „elektryczna trójka”. 19.04.2011.
Elektryczne MAN-y otrzymały numery 101 i 102 po pierwszych autobusach marki MAN eksploatowanych przez przewoźnika. Były to widoczne na zdjęciu modele NL222. Tu oprócz omawianych 101 i 102 stoi także młodszy od nich o rok 103 (rocznik 2001). Zajezdnia MZK Kędzierzyn-Koźle przy ul. Kozielskiej. 21.05.2011. Najprawdopodobniej numery 101 i 102 były po raz pierwszy w historii tamtejszej komunikacji miejskiej przypisane Jelczom PR-110U.
Warto jeszcze dodać, że oprócz dwóch autobusów elektrycznych, MZK Kędzierzyn-Koźle ma w swoim spalinowym taborze także jedną hybrydę. To Volvo 7900 Hybrid o dość nietypowym oznaczeniu taborowym: 50 (numer nawiązuje do jubileuszu 50-lecia komunikacji miejskiej w mieście). Rocznik 2019. Autobus stoi na przystanku „Kędzierzyn Dworzec Kolejowy” obsługując linię nr 13 (kierunek Koźle Dworzec Kolejowy). 30.04.2022.
Oprócz dokumentacji fotograficznej, wykonałem także materiał filmowy. Zobaczycie na nim oba elektryczne MAN-y.
Początek nagrania to autobus #102 udokumentowany w rejonie zespołu przystanków „Kędzierzyn Dworzec Kolejowy”. Data: 30.04.2022.
Druga część to #101 dojeżdżający do końcówki na al. Partyzantów i wycofujący w „ślepy” fragment ul. Bema. Data: 1.05.2022.
„Elektryczna” linia nr 3 kursuje przez cały tydzień. Z Partyzantów każdego dnia wyrusza po raz pierwszy o godzinie 5:10 (kurs przez przystanek „Kuźniczka Kapliczka”). Ostatni kurs do Osiedla Piastów w dzień roboczy rozpoczyna się o 21:05 (bez wjazdu na os. Kuźniczka), a w soboty, niedziele i święta o 20:40 (kurs przez przystanek „Kuźniczka Kapliczka”). Czas przejazdu całej trasy wynosi około 30 minut.
Pierwszy kurs „trójki” z Osiedla Piastów wyznaczono na 5:45 każdego dnia (kurs przez przystanek „Kuźniczka Kapliczka”). Ostatni na 21:32 w dni robocze i 21:14 w soboty, niedziele i święta. W obu przypadkach to kurs przez przystanek „Kuźniczka Kapliczka”, skrócony do dworca kolejowego (zjazd do zajezdni).
Zmiana trasy linii nr 3, a dokładnie skrócenie jej do Osiedla Piastów, wymusiła korektę rozkładu jazdy linii 8. Jak pamiętam, „ósemka” zawsze była trasą kursującą tylko w dni robocze, w porannym i popołudniowym szczycie komunikacyjnym, w relacji Pogorzelec – Blachownia Elektrownia. Od 1 kwietnia 2022 wyjeżdża ona na miasto także w soboty, niedziele i święta. Najmniej kursów wykonuje na odcinku Partyzantów – „Kędzierzyn Dworzec Kolejowy”, bo tylko dwa (i tylko w dni robocze). Oba skrócone do pętli Blachownia Berger. Wszystkie warianty zakładają obsługę Lenartowic.
z%20dw.jpg "MAN Lion`s City 12 E, MZK Kędzierzyn-Koźle")
z%20dw.jpg "MAN Lion`s City 12 E, MZK Kędzierzyn-Koźle")
