Pokazywanie postów oznaczonych etykietą Star. Pokaż wszystkie posty
Pokazywanie postów oznaczonych etykietą Star. Pokaż wszystkie posty

sobota, 20 stycznia 2024

Tramwajowy Star w Katowicach

 

Ciężarówki marki Star to już wyjątkowy rarytas na polskich drogach. Niektóre z nich mają historyczne, żółte tablice rejestracyjne i cieszą oko np. na różnych zlotach. Są jednak Stary, które wciąż pracują i daleko im jeszcze do motoryzacyjnej emerytury.

Przykładem takiego wciąż czynnego Stara jest przedstawiciel modelu 744 z firmy Tramwaje Śląskie. Natrafiłem na niego pod koniec 2023 roku w Katowicach. Wysiadam z autobusu, a tu niespodzianka – Star. 

22 grudnia 2023 otwarto nowe torowisko tramwajowe w ul. Grundmanna w Katowicach. Media dość intensywnie rozpisywały się na ten temat, bo to pierwsze od 76 lat nowe torowisko w mieście. Nim to wydarzenie nastąpiło, wstrzymano ruch tramwajów na ul. Chorzowskiej. W wykonywanych wówczas pracach uczestniczył również Star 744 z Tramwajów Śląskich.

Włączenie nowego torowiska do już istniejącego w ul. Chorzowskiej zlokalizowane jest przy przystanku „Dąb Huta Baildon”. To właśnie tam sfotografowałem Stara 744 nr 539A z Tramwajów Śląskich. Z krążących po Internecie informacji wynika, że to rocznik 1997.

Terenowe ciężarówki Star 744 były produkowane w latach 1992 – 2000. Zastąpiły model 244 wytwarzany od roku 1975. Powstawały w trzech wersjach różniących się rodzajem kabiny. Od dwuosobowej do opcji z większą ilością pasażerów – kabina brygadowa (crew cab).



Star 744, Tramwaje Śląskie, Katowice

Star 744, Tramwaje Śląskie, Katowice

Star 744, Tramwaje Śląskie, Katowice

Star 744, Tramwaje Śląskie, Katowice

Star 744, Tramwaje Śląskie, Katowice
Wciąż czynny Star 744 z Tramwajów Śląskich przy przystanku „Dąb Huta Baildon”. Pojazd wyposażony w dodatkową kabinę typu „crew cab”. 21.10.2023.



Obok Stara 744 pracowały jeszcze dwa inne pojazdy specjalne. Samochody sieciowe. Starszy Mercedes-Benz LK 1114 nr 448A z 1992 roku i znacznie nowszy, kilkuletni, dostarczony Tramwajom Śląskim przez Przemysłowy Instytut Maszyn Budowlanych, MAN TGL o rejestracji SH 8911C. Niestety MAN-a udokumentowałem bardzo ogólnie – w tle.
 


Mercedes-Benz LK 1114; MAN TGL, Tramwaje Śląskie, Katowice

Mercedes-Benz LK 1114; MAN TGL, Tramwaje Śląskie, Katowice

Mercedes-Benz LK 1114; MAN TGL, Tramwaje Śląskie, Katowice

Mercedes-Benz LK 1114; MAN TGL, Tramwaje Śląskie, Katowice
Na pierwszym planie oznaczony jako „pogotowie techniczne” Mercedes-Benz LK 1114. W tle MAN TGL. 21.10.2023.


Więcej wpisów dotyczących tej kultowej polskiej marki pod tagiem Star.



Wpisy poświęcone ciężarówkom


piątek, 18 sierpnia 2023

Panorama Racławicka i ciężarówki

 

Niedawno pisałem o tramwajach przy Muzeum Narodowym we Wrocławiu (tu link do tego materiału). Wspomniałem wówczas o Panoramie Racławickiej, w której budynku można zobaczyć kultowe pojazdy. Dokładnie to ciężarówki. Dwa piękne egzemplarze: Jelcz i Star. 

Nie są to jednak fizyczne eksponaty. Przedstawiają je umieszczone w budynku zdjęcia.

Czym jest Panorama Racławicka? To wielki obraz upamiętniający zwycięską bitwę pod Racławicami. Stworzony na potrzeby odbywającej się we Lwowie w roku 1894 Powszechnej Wystawy Krajowej. 

„Panorama Racławicka to jedno z niewielu miejsc na świecie, gdzie podziwiać można relikt dziewiętnastowiecznej kultury masowej. Wielki panoramowy obraz (15 × 114 m) dzięki zespoleniu szczególnych zabiegów malarskich (specjalna perspektywa) i technicznych (oświetlenie, sztuczny teren, zaciemnione, kręte podejście) „przenosi” widza w inną rzeczywistość i inny czas” – takie informacje znajdziemy na stronie internetowej Muzeum Narodowego we Wrocławiu. Tu bezpośredni link do niej

No dobrze, ale gdzie te ciężarówki? W budynku prezentującym Panoramę Racławicką jest pomieszczenie nazwane Małą Rotundą. Na przestrzennej makiecie prezentowany jest tam przebieg bitwy pod Racławicami. Dodatkowo na ścianach, na umieszczonych na nich ekranach, wyświetlana jest prezentacja multimedialna dotycząca Tadeusza Kościuszki i innych uczestników bitwy. Pojawia się także historia obrazu – to właśnie wtedy, w części dotyczącej transportu tego niesamowitego dzieła można zobaczyć ciężarówki.

Pojawia się tam piękny Jelcz 317 z oplandekowaną naczepą, na której znajduje się zrolowana Panorama. Według informacji wyświetlanych obok tego zestawu, jest to przyjazd obrazu do Wrocławia, a transport ten był realizowany w dniach 13 – 14 listopada 1980.

Prezentacja ta przedstawia także Stara 28 (ewentualnie 29) z HDS, który bierze udział w ewakuacji brytów z obecnej wrocławskiej Hali Stulecia do Warszawy. Miało to miejsce 12 czerwca 1980. Ciężarówka jest niestety mocno przysłonięta, ale można zobaczyć na niej logo PKS.



Jelcz 317, Panorama Racławicka

Jelcz 317, Panorama Racławicka
Jelcz 317 transportujący Panoramę Racławickich. Taki zestaw jako element multimedialnej prezentacji pojawia się w Małej Rotundzie. 5.05.2022.


Star 28, Panorama Racławicka

Star 28, Panorama Racławicka
Star 28 z HDS biorący udział w załadunku Panoramy Racławickiej pokazywany w Małej Rotundzie. Wewnątrz wygrodzenia przestrzenna makieta, na której przedstawiany jest przebieg bitwy. 5.05.2022.


Panorama Racławicka, Wrocław
Widok na budynek, w którym prezentowana jest Panorama Racławicka. 5.05.2022.


Panorama Racławicka, Wrocław
Przykładowy fragment Panoramy Racławickiej. Efekt 3D rodem z XIX wieku. Niektóre elementy są namalowane, inne ustawione przed obrazem. 5.05.2022.


Jelcz 317, Panorama Racławicka
Więcej zdjęć Jelcza 317 wiozącego Panoramę Racławicką można zobaczyć w filmie opublikowanym na YouTube, kanał Muzeum Narodowe we Wrocławiu strona internetowa (powyższe zdjęcie jest cytatem z niego). Tu link do tego materiału. Widać na nim, że na jasnej kabinie ciągnika siodłowego widnieją wyraźne logotypy PKS. Możliwe jest także odczytanie rejestracji. Źródło: YouTube.


Panorama Racławicka to bez wątpienia obowiązkowy element wizyty we Wrocławiu. Niezwykłe dzieło, które ogląda się słuchając opisu poszczególnych jego elementów. Dodatkową atrakcją, swoistą „wisienką na torcie” są zaprezentowane w Małej Rotundzie zdjęcia kultowych polskich ciężarówek. Gorąco zachęcam do odwiedzenia tego ciekawego miejsca.

Marki pojazdów Star i Jelcz co jakiś czas pojawiają się w Blogu Transportowym. Zestawienie wszystkich materiałów dostępne po kliknięciu poniższych linków.

Wpisy dotyczące marki Jelcz.

Wpisy dotyczące marki Star.



Wpisy poświęcone ciężarówkom


piątek, 7 lipca 2023

Historyczny tabor techniczny MPK Kraków

 

W niedzielę, 25 czerwca 2023 krakowskie MPK na pętli autobusowej Osiedle Kurdwanów przygotowało wyjątkową wystawę. W godzinach od 11 do 15 można było oglądać tabor techniczny przewoźnika. Nie były to jednak pojazdy współczesne, lecz historyczne. W tym jeden pokazany premierowo.

Tabor techniczny ustawiono w kolumnie, którą rozpoczynał pojazd premierowy. Pięknie odrestaurowany holownik na bazie „ogórka”, czyli Jelcz PR-06. Zbudowany w 1978 roku, oznaczony numerem taborowym 708. 

Pojazd ten nie jest ściśle związany z Krakowem. Stolica Małopolski posiadała taki tabor, ale ten konkretny egzemplarz pochodzi z Puław.  W roku 2016 krakowskie MPK odkupiło go od PKS Puławy. W latach 2022 – 2023 przeprowadzono restaurację, której wspaniały efekt można było podziwiać na pętli Osiedle Kurdwanów.

Źródła internetowe podają, że holownik ten do PKS Puławy trafił ze zlikwidowanego PKS Opole Lubelskie.



Jelcz PR-06, holownik, MPK Kraków

Jelcz PR-06, holownik, MPK Kraków

Jelcz PR-06, holownik, MPK KrakówJelcz PR-06, holownik, MPK Kraków
Premierowy krakowski zabytek. Świeżo odrestaurowany Jelcz PR-06. Holownik nr 708 pozyskany z Puław. 25.06.2023.


Jelcz PR-06, holownik, MPK Kraków
Wnętrze kabiny Jelcza PR-06. 25.06.2023.


Jelcz PR-06, Muzeum Inżynierii i Techniki w Krakowie, ex MPK Kraków
Oryginalny holownik Jelcz PR-06 eksploatowany przez MPK Kraków jest zachowany. Pojazd o numerze taborowym 707 powstał po przebudowie z autobusu Jelcz 272 MEX. Po zakończeniu eksploatacji trafił do Składnicy Taboru Zabytkowego, która stała się następnie Muzeum Inżynierii Miejskiej. Można było go oglądać w trakcie wystawy czasowej  „Moto-historie” w Hangarze Czyżyny w 2018 roku. 16.09.2018.


Za holownikiem ustawiono innego technicznego „ogórka”. To pojazd już od jakiegoś czasu znany mieszkańcom Krakowa (premierowo i ogólnodostępnie pokazany w trakcie parady 26 września 2021 - tu link do wpisu na jej temat). Był on także historycznym eksponatem targów TransExpo 2022 w Kielcach.

Oznaczone numerem taborowym 130 pogotowie autobusowe, powstałe na bazie miejskiego „ogórka”, czyli Jelcza 272 MEX. 


Pogotowie techniczne na bazie autobusu Jelcz 272 MEX, MPK Kraków

Pogotowie techniczne na bazie autobusu Jelcz 272 MEX, MPK Kraków

Pogotowie techniczne na bazie autobusu Jelcz 272 MEX, MPK KrakówPogotowie techniczne na bazie autobusu Jelcz 272 MEX, MPK Kraków
Pogotowie techniczne na bazie autobusu Jelcz 272 MEX. Jego interwencje dotyczyły głównie wymiany kół. 25.06.2023.


Trzeci z pojazdów technicznych to dawny autobus Ikarus. Ale jaki? 

W Internecie w zasadzie krążą dwie wersje informacji. Pierwsza opcja zakłada, że to pozbawiony przyczepy dawny przegubowiec. Zatem tak zwany model 280/A. Takie oznaczenie zastosowałem we wpisie opisującym paradę autobusów z 2018 roku (tu link). 

Druga opcja podaje, że to pojazd techniczny powstały z Ikarusa 260.04. Rok produkcji 1984, przebudowa na „pogota” w roku 1986. I to ta wersja jest poprawna, dodatkowo potwierdzona na stronie internetowej MPK Kraków oraz Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego.

Techniczny Ikarus 260 posiada obecnie numer taborowy 856. Przed rokiem 2018 (wówczas zaprezentowano go po restauracji) był on oznaczony jako 049.


Ikarus 260, pogotowie autobusowe, MPK Kraków

Ikarus 260, pogotowie autobusowe, MPK Kraków

Ikarus 260, pogotowie autobusowe, MPK KrakówIkarus 260, pogotowie autobusowe, MPK Kraków

Ikarus 260, pogotowie autobusowe, MPK KrakówIkarus 260, pogotowie autobusowe, MPK Kraków

Ikarus 260, pogotowie autobusowe, MPK Kraków
Pogotowie autobusowe na bazie Ikarusa 260. Ten pojazd również wkraczał do akcji głównie, gdy trzeba było wymienić koło. 


Ikarus 260, pogotowie autobusowe, MPK KrakówIkarus 260, pogotowie autobusowe, MPK Kraków
Fragmenty wnętrza technicznego Ikarusa 260. 


Jako czwarty techniczny zabytek został zaprezentowany Star 266, pełniący funkcję żurawia tramwajowego. Rocznik 1986. Jego zadaniem było wkolejanie tramwajów. Pojazd ten był użytkowany przez zajezdnię Podgórze. Identyczny Star trafił do Nowej Huty, ale obecnie tylko żuraw z Podgórza odpowiada historycznym realiom. Egzemplarz z zajezdni przy ul. Ujastek przeszedł zaawansowaną modernizację.



Star 266, żuraw tramwajowy, MPK Kraków

Star 266, żuraw tramwajowy, MPK Kraków

Star 266, żuraw tramwajowy, MPK KrakówStar 266, żuraw tramwajowy, MPK Kraków

Star 266, żuraw tramwajowy, MPK KrakówStar 266, żuraw tramwajowy, MPK Kraków

Star 266, żuraw tramwajowy, MPK Kraków
Star 266 w roli żurawia tramwajowego. Pierwsza 100% ciężarówka w muzealnej kolekcji pojazdów MPK Kraków. Jeżeli czegoś nie przeoczyłem, to w roli zabytku samochód ten wystąpił publicznie po raz pierwszy. 25.06.2023.


Zabytkowy tabor techniczny MPK Kraków

Zabytkowy tabor techniczny MPK Kraków
Kolumna zabytkowych pojazdów technicznych ustawionych na pętli autobusowej Osiedle Kurdwanów. 25.06.2023.


Na pętlę Osiedle Kurdwanów tego dnia docierały także historyczne autobusy. W ramach Krakowskiej Linii Muzealnej obsługiwały one trasę nr 579 z końcówki Dworzec Główny Zachód. Były to przegubowce, które kursowały w takcie co 30 minut. Ikarus 280, MAN SG242, Jelcz M181MB i Jelcz 021. Co ciekawe, autobusy linii 579 przejeżdżały (bez przystanku) przez teren zajezdni Wola Duchacka, dając pasażerom możliwość zobaczenia, jak taka baza taboru wygląda od wewnątrz.



Ikarus 280, MPK Kraków

Ikarus 280, MPK KrakówIkarus 280, MPK Kraków

Ikarus 280, MPK KrakówIkarus 280, MPK Kraków
Oprócz zabytkowych pojazdów technicznych, na pętli Osiedle Kurdwanów można było także oglądać historyczne autobusy, które obsługiwały linię specjalną 579. Tu Ikarus 280 o numerze 34260. Rocznik 1988. 


Solaris Urbino 18 electric, MPK KrakówSolaris Urbino 18 electric, MPK Kraków
Na pętli Osiedle Kurdwanów pojawiał się także najnowszy tabor. Tu jako obsługa linii 179 autobus Solaris Urbino 18 electric nr DN033. Rocznik 2021. 


Historyczny tabor techniczny krakowskiego MPK nie jest zbyt często publicznie prezentowany, bo w zasadzie nie ma ku temu okazji. Pogotowie techniczne nie przewiezie pasażerów, nawet na linii muzealnej. Dlatego bardzo dobrym pomysłem są tego typu wystawy. Mam nadzieję, że za jakiś czas zabytkowe „pogoty” znowu wyjadą na ulice Krakowa.



Blog Transportowy na Facebooku