W ostatnim czasie tabor tramwajowy MPK Kraków przechodzi dość intensywną wymianę. Jak już pisałem, do miasta dostarczane są nowe wagony Stadler Tango (tu link do tego wpisu). Warto jednak dodać, że pod koniec 2022 roku do stolicy Małopolski trafiło także 5 pojazdów używanych. To sprowadzone z Niemiec, z Dusseldorfu dwukierunkowe wagony Duewag GT8SU.
Nasuwa się zatem pytanie, po co kupować tabor z początku lat 70-tych ubiegłego wieku, skoro przybywa tak wiele nowych pojazdów? Odpowiedź jest bardzo prosta. W Krakowie brakuje taboru dwukierunkowego, który jest wykorzystywany np. przy różnych przebudowach, remontach infrastruktury itp. Stąd taki zakup.
Jak podał przewoźnik, dwa z pozyskanych wagonów GT8SU posłużą jako źródła części zamiennych, natomiast trzy egzemplarze zostaną zmodernizowane, przebudowane na model GT8N, który w dość licznej reprezentacji już od kilku lat kursuje po mieście (łącznie 24 egzemplarze).
Sprowadzone do Krakowa GT8SU można oglądać spacerując wzdłuż ogrodzenia zajezdni tramwajowej Nowa Huta. Na torach w narożniku obiektu (przy skrzyżowaniu ulic Ujastek i Łowińskiego) soją wagony o dawnych numerach 3205 (rocznik 1973) i 3213 (rocznik 1974). Elementem odróżniającym model GT8SU od GT8S są niższe drzwi i umieszczone pod nimi rozsuwane stopnie. To w związku z obsługą przystanków z wysokimi peronami na trasach zwanych Stadtbahn.
Obok nabytków ex Rheinbahn Düsseldorf od dłuższego czasu stoi inny wagon dwukierunkowy. To N8S-NF nr HK458. W Internecie krążą informacje, że nie powróci on już na krakowskie torowiska.
Wycofany z eksploatacji wagon N8S-NF nr HK458 obok sprowadzonych z Dusseldorfu tramwajów Duewag GT8SU. W tle Stadler Tango. Widok zza płotu zajezdni Nowa Huta. 21.04.2023.
Widoczne na zdjęciach wagony nr 3205 (w środku) i 3213 są w stanie oryginalnym, czyli wyglądają tak, jak w trakcie eksploatacji przez firmę Rheinbahn Düsseldorf. Niestety nie udało mi się ich dokładniej udokumentować - tylko takie możliwości daje spacer wzdłuż płotu. W dali widoczna hala, w której garażuje tabor historyczny. 21.04.2023.
Zbliżenie na charakterystyczny element wagonu GT8SU, czyli niższe drzwi i wysuwane stopnie. To ze względu na obsługę przystanków z wysokimi peronami, które występują na trasach zwanych Stadtbahn. Tworzą one trzon komunikacji miejskiej w Dusseldorfie oraz łączą to miasto z innymi miejscowościami. W Internecie można np. zobaczyć zdjęcie tego wagonu (nr 3213 + inny GT8SU) na linii U75 do miasta Neuss.
Najprawdopodobniej tak będą wyglądać sprowadzone do Krakowa wagony GT8SU po przeprowadzonej modernizacji. Na zdjęciu dawny Duewag GT8S przebudowany w roku 2019 na model GT8N. To rocznik 1974. W Krakowie od roku 2010, początkowo z oryginalnym numerem taborowym z Dusseldorfu: 3049; od 2015 roku jako RF312, a od 2020 pod obecnym oznaczeniem RF316. Na zdjęciu postój na przystanku „Rondo Czyżyńskie” jako linia nr 1 w stronę tymczasowej końcówki Wańkowicza. Do obsługi tej trasy wykorzystywany jest wyłącznie tabor dwukierunkowy - brak pętli na Wańkowicza. 10.07.2023.
Równolegle do miejsca, w którym ustawiono wagony z Dusseldorfu znajduje się przystanek tramwajowy „Elektromontaż”. Ze względu na budowę trasy S7 od 15.07.2023 ruch nie jest tu prowadzony. Wcześniej jeździły tędy do Wzgórz Krzesławickich linie nr 4 (z Bronowic Małych) i mająca czasowo zmienioną trasę nr 22 (z Borku Fałęckiego). Z wnętrza obsługujących je pojazdów był dobry widok na ustawione przy płocie GT8SU. Kto chciał, mógł tu wysiąść i podchodząc do ogrodzenia z bliska obejrzeć te ciekawe pojazdy. Tym bardziej, że zazwyczaj bujna w tej lokalizacji roślinność została wycięta. Na zdjęciu widoczny wagon PESA 2014N nr HG931 (rocznik 2015) na linii 4 do Bronowic Małych. 21.04.2023.
W tle wagonów Duewag GT8SU był widoczny tabor historyczny i techniczny. Na pierwszym planie Konstal N przerobiony na pług. Rocznik 1949. Pojazd z oznaczeniem taborowym HT011. 21.04.2023.
Niskopodłogowe, środkowe człony do przebudowywanych GT8SU dostarczy firma Autosan. Ma ona już doświadczenie w tym temacie, ponieważ wcześniej również realizowała takie zamówienia dla MPK Kraków.
Tradycyjnie zapraszam na przegląd nowości filmowych na kanale YouTube Bloga Transportowego (Lukaszwo – Transport Movies). Czerwiec 2023 był dość wyjątkowy, bo po raz pierwszy zamieściłem materiały w bardzo popularnej obecnie wersji nazywanej „shorts”. To obraz nagrywany telefonem komórkowym ustawionym pionowo.
Pierwszy opublikowany „short” powstał w Egipcie. Dokładnie w mieście Luksor, na parkingu dla autobusów przy starożytnym kompleksie świątynnym Karnak. Temperatura powietrza w cieniu wynosiła około 45 stopni, więc było to dość ekstremalne nagrywanie.
Zobaczycie kilka ustawionych tam autobusów. Przeważa produkt egipski, czyli MCV 600. Jest też jeden autobus Marcopolo Paradiso 1200 (jako drugi od lewej strony). Nagranie powstało 3 czerwca 2023.
Link do filmu shorts - autobusy MCV 600 i Marcopolo Paradiso 1200 na parkingu w Luksorze, przy kompleksie świątynnym Karnak.
Drugi „shorts” również powstał w Egipcie. W miejscowości Hurghada, w rejonie skrzyżowania ulic Al Fondok i Sheraton. Jego bohaterem jest autobus egipskiej marki Hashim Bus. Najprawdopodobniej to model HB-208.
Nagrywałem 4 czerwca 2023. Charakterystyczny dźwięk dzwonka, który słychać pod koniec filmu nie pochodzi od roweru, lecz od taksówki. Taka nowa moda – klaksony udające rowery.
Link do filmu shorts - autobus Hashim Bus HB-208 w Hurghadzie.
Trzeci z opublikowanych w czerwcu filmików nagrałem w Polsce. W Krakowie, na przystanku tramwajowym „DH Wanda”. Jego bohater to „wiedeńczyk”, czyli wagon SGP E1 nr 124 pozyskany przed laty od Wiener Linien. Rocznik 1968. Obsługuje on linię nr 16.
Materiał powstał 7 czerwca 2023.
Link do filmu shorts - wagon SGP E1 nr 124.
Kolejny autobusowy materiał. Tym razem nagrany w Starogardzie Gdańskim. Ulicą Podgórną z Rynku jedzie pojazd tamtejszego MZK. To Mercedes-Benz Conecto LF nr 108, który obsługuję linię 19C.
Rocznik 2011. Nagrywałem dnia 9 czerwca 2023.
Link do filmu shorts - Mercedes-Benz Conecto LF z MZK Starogard Gdański.
Jeszcze jeden pojazd MZK Starogard Gdański. Tym razem Autosan Sancity 10LF nr 304 na linii 16.
Rocznik 2018. Nagrany również 9 czerwca 2023.
Link do filmu shorts - Autosan Sancity 10LF z MZK Starogard Gdański.
Tyle zatem czerwcowych nowości. Wszystkie typu „shorts”. Nie było żadnego „zwykłego” filmu.
W kwietniu 2023 kanał filmowy Bloga Transportowego na YouTube (Lukaszwo – Transport Movies) zasiliły dwa nowe materiały. Autobusowy i tramwajowy. Oba z zagranicy.
Pierwszy z nich powstał 15 czerwca 2017 na brytyjskim terytorium zamorskim, a dokładniej na Gibraltarze. Prezentuje on przede wszystkim autobusy obsługujące komunikację miejską. Przeważają hiszpańskie Caetano City Midi na podwoziu MAN przewoźnika Gibraltar Bus Company. To firma działająca na zlecenie Ministerstwa Transportu Gibraltaru. Obsługuje ona 7 linii dziennych (nr 1, 2, 3, 4, 7, 8 i 9) oraz trzy nocne (nr N1, N8E i N8S).
Zobaczycie także charakterystyczny piętrowy tabor prywatnej firmy Calypso Transport Limited, która pod marką Citibus obsługuje linie nr 5 i 10. W tym kultowy autobus Leyland Olympian o rejestracji G 77960. To pojazd, który był eksploatowany w Iraku, w Bagdadzie. Przewoźnik ten posiadał wówczas także innego piętrusa z Iraku - Leyland Atlantean (nr G 59681), ale w trakcie naszego pobytu stał on w zajezdni.
Na Europa Point (między innymi punkt widokowy na Cieśninę Gibraltarską i Morze Alborańskie) nagrałem niebieską naukę jazdy: Caetano Slimbus na podwoziu Dennis.
Fragment filmu. Przez Winston Churchill Avenue (od strony Hiszpanii) jedzie Leyland Olympian (rejestracja G 77960) z firmy Calypso Transport Limited. Autobus o bardzo ciekawej historii. Powstał on w 1981 roku w Eastern Coach Works (angielski producent nadwozi) jako wersja demonstracyjna dla Bagdadu, po którym wówczas kursowały w dużej ilości Leylandy Atlantean. W stolicy Iraku spędził kilka lat, a od roku 1990 już jako własność Calypso rozpoczął kursowanie po Gibraltarze. Towarzyszył mu inny ex Bagdad, czyli Leyland Atlantean (nr G 59681). Pandemia COVID-19 spowodowała wycofanie obu ex irackich piętrusów z eksploatacji. Leylandem Olympianem zainteresował się Dave Rogers, znany brytyjski kolekcjoner autobusów. Ten wyjątkowy pojazd powiększył jego zbiory. Jak podawały w 2022 roku brytyjskie media, Leyland Olympian po remoncie pozostanie w barwach Calypso. Obecny los autobusu Leyland Atlantean niestety nie jest mi znany. 15.06.2017.
Fragment filmu. Nowy piętrowy tabor firmy Calypso to pozyskane z Madrytu autobusy UNVI Urbis 2.5 DD. Tu pojazd o rejestracji G 7303 E w trakcie przejazdu jako linia nr 5 przez pas startowy lotniska. 15.06.2017.
Fragment filmu. Najpopularniejszy na Gibraltarze autobus miejski, czyli Caetano City Midi z firmy Gibraltar Bus Company. Przystanek końcowo-początkowy linii nr 2 na pętli Europa Point. 15.06.2017.
Fragment filmu. Kiedyś ten model autobusu był trzonem gibraltarskiej komunikacji miejskiej - Caetano Slimbus na podwoziu Dennis. Obowiązywało także niebieskie malowanie. Ten egzemplarz spędza emeryturę jako nauka jazdy. Europa Point. 15.06.2017.
Film zaczyna się i kończy na lotnisku. Dokładnie na jego pasie startowym, przez który przechodzi ogólnodostępna droga z Hiszpanii. To stamtąd rozpościera się piękny widok na słynną Skałę Gibraltarską.
Druga część materiału powstała na pętli linii nr 2 Europa Point. Pojawiają się tam autobusy Caetano City Midi na podwoziu MAN, a jako nauka jazdy służy dawny miejski autobus Caetano Slimbus na podwoziu Dennis. Model ten jest jeszcze eksploatowany przez firmę Calypso i zobaczycie go w dalszej części nagrania.
Potem pojawiają się sceny z centrum miasta. Caetano City Midi (nr G 9500 D – rejestracja, taborowych oznaczeń nie wprowadzono) jako linia nr 2 obsługuje ciekawy, zabudowany, chroniący przed słońcem przystanek. Popularne rozwiązanie w tej części Wielkiej Brytanii.
Przez rondo na Europort Avenue i Europort Road jadą kolejne Caetano oraz Ford Transit z GBC, który także obsługiwał numerowaną linię miejską.
Kolejne pojazdy dokumentowałem na prowadzącej do lotniska i granicy z Hiszpanią Winston Churchill Avenue. Np. Caetano Slimbus z Calypso, Caetano City Midi na liniach 4 i 8. Jednak najbardziej zadowolony jestem z nagranego tam słynnego Leylanda Olympiana z Bagdadu (przejazd w obie strony).
Drugi z filmów nagrałem w Wiedniu. To materiały tramwajowe z maja 2016 i sierpnia 2017.
Przedstawiają wagony ULF w różnych wersjach, w kilku lokalizacjach, także w tunelu tramwajowym.
Fragment filmu. SGP ULF B nr 630 jako linia nr 1 opuszcza rejon przystanków „Schwedenplatz U”. 27.05.2016.
Fragment filmu. Siemens ULF B1 nr 716 jako linia nr 2 przejeżdża przez Marienbrücke. 27.05.2016.
Co dokładnie zobaczycie na filmie?
Pierwsza scena to rejon przystanków „Schwedenplatz U”. Na linii nr 1 jedzie SGP ULF B nr 630 (rocznik 1999). Potem na Marienbrücke (Most Mariacki) jako linia nr 2 wjeżdża Siemens ULF B1 nr 716 z 2010 roku. 27 maja 2016.
Druga scena to podziemny przystanek tramwajowy „Matzleinsdorfer Platz”, przez który jako linia nr 62 przejeżdża Siemens ULF A1 o oznaczeniu 122 (rocznik 2015). Potem na trasie nr 6 jedzie SGP ULF B nr 636 z 2000 roku, a w przeciwną stronę zmierza Siemens ULF B1 nr 747 z 2012 roku. 28 maja 2016.
Trzecia scena to przejazd ULF-a B1 nr 702 (rocznik 2009) na linii 60 – odjazd z przystanku „Hietzing” w rejonie wiedeńskiego zoo i Pałacu Schönbrunn. 13 sierpnia 2017.
Ostatnie nagranie to ponownie rejon przystanków „Schwedenplatz U”. Na linii nr 2 mijają się ULF-y B1 nr 728 (z 2011 roku) i 780 (z 2016 roku). 14 sierpnia 2017.
Autobusy kursujące po Gibraltarze będą głównym tematem oddzielnego materiału.
Do wiedeńskich tramwajów także powrócę. Warto jeszcze dodać, dlaczego część ULF-ów oznaczana jest jako SGP (skrót od Simmering-Graz-Pauker), a pozostałe jako Siemens. Wynika to ze stopniowych przekształceń własnościowych i przejmowania SGP przez Siemensa i finalnie całkowitego wygaszenia marki SGP.
W Blogu Transportowym co jakiś czas relacjonuję organizowane w Krakowie parady taboru komunikacji miejskiej. Paradują zarówno autobusy (tu link), jak i tramwaje (tu link). Ostatnie takie wydarzenie miało miejsce w niedzielę, 18 września 2022.
Wówczas przez krakowskie torowiska przejechała kolumna tramwajów. Znalazły się w niej wagony historyczne i współczesne. Podążały one po godzinie 11:00 z zajezdni Nowa Huta (wcześniej było możliwe jej zwiedzanie na pokładzie jednego z tramwajów) do zajezdni Podgórze. Trasa przejazdu wiodła przez ul. Ujastek, al. Solidarności, pl. Centralny, al. Jana Pawła II, ul. Mogilską, rondo Mogilskie, ul. Lubicz, Westerplatte, św. Gertrudy, Stradomską, Kalwaryjską, Wadowicką i Rzemieślniczą. W zajezdni Podgórze na odwiedzających czekały liczne atrakcje, np. zwiedzanie Stacji Obsługi i Remontów.
Na dokumentowanie parady wybraliśmy plac Centralny. Dokładnie jego rejon u wylotu al. Róż.
Kolumnę prowadził wagon N nr 26 (rocznik 1954, więcej o nim tutaj) z doczepioną lorą o numerze 1031. To dość ciekawy pojazd – wagon towarowy, który powstał z doczepy pasażerskiej typu ND. Dokładnie z pojazdu o oznaczeniu 632 wyprodukowanego w 1956 roku. Przeróbkę na tabor techniczny wykonano w 1984 roku, a odbudowę do obecnego stanu w 2021 roku. Na wagonie umieszczono reklamę parady – skład wcześniej kursował po mieście promując to wyjątkowe wydarzenie.
Jako drugi w kolumnie jechał skład SN1 + PN3 (nr 37 + 555). Wagon silnikowy wyprodukowano w roku 1912, a doczepa to replika oryginalnego wagonu MAN Bw z 1909 roku, oddana do eksploatacji w 2009 roku.
Paradę rozpoczynał Konstal N nr 26 z wagonem towarowym - lora. 18.09.2022.
Sanok SN1 z doczepą PN2 (MAN Bw), nr 37 + 555.
Kolejny paradujący skład to wagony LH i 4ND o numeracji 1076 i 573. Pierwszy z nich to rocznik 1925, natomiast doczepa pochodzi z 1955 roku.
Następnie jechał pełniący funkcję krakowskiego zabytku już od lat 90-tych ubiegłego wieku skład SN2 + PN2 o numeracji 87 + 530. Rocznik 1939 + 1938.
Ex wrocławski wagon LH z doczepą Konstal 4ND, nr 1076 + 573.
Sanok SN2 + PN2, nr 87 + 530. Ten skład funkcję taboru zabytkowego pełnił już w latach 90-tych ubiegłego wieku.
Kolejne paradowały tramwaje barwy czerwonej. Jako pierwszy Ring Tw269 z doczepą typu KSW (nr 272 + 126). Wagon silnikowy to 1930 rocznik, a doczepny 1944 (w 2017 roku zakupiony przez MPK w Austrii, pierwotnie eksploatowany w miejscowości Graz). Cały pociąg jest stylizowany na tramwaj kursujący po Gdańsku w latach 50-tych ubiegłego wieku.
Drugi czerwony skład to „warszawiak, czyli wagon K nr 437 z doczepą Konstal ND nr 538. Ten pierwszy to rocznik 1941. Więcej informacji o nim tutaj. Natomiast doczepa została wyprodukowana w 1952 roku.
Ring Tw269 + doczepa KSW, nr 272 + 126.
Wagon K + Konstal ND, nr 437 + 538.
Po czerwonych tramwajach nadjechały kolejne niebieskie. Pierwszy z nich to Konstal N + ND o oznaczeniach 20 + 511. Wagon silnikowy został wyprodukowany w 1954 roku (pierwotnie użytkowany w Warszawie – do 1969 roku), od roku 1988 jako pojazd techniczny. Przebudowa do obecnego stanu nastąpiła w 2001 roku. Natomiast doczepka nr 511 to 1952 rocznik. Również o bogatej historii, bo swe istnienie rozpoczęła jako wagon silnikowy N. Do roku 1977 była wykorzystywana liniowo, potem stając się pojazdem technicznym. W latach 2010 – 2012 przeprowadzono przebudowę, tworząc obecną doczepę. Cały skład przedstawia wersję wagonów N + ND po modernizacji na pojazdy jednokierunkowe, z automatycznie otwieranymi drzwiami.
Konstal N + ND, nr 20 + 511.
Za „enkami” paradowały przegubowce z Konstalu. Jako pierwszy wagon 102N nr 203. Rocznik 1969.
