SM31 na wiadukcie

W pierwszej kolejowej notce pojawił się temat Magistrali Podsudeckiej. Dziś zapraszam w inny jej rejon. Także w Kędzierzynie-Koźlu, ale nieco wcześniej. W sumie można powiedzieć, że to jej początek.

Na wysokości Osiedla Żabieniec znajduje się ciekawy wiadukt kolejowy. Górą przebiega dwutorowa podsudecka, a dołem linia na Opole. Są tam też tory prowadzące do portu rzecznego na Odrze w Koźlu Porcie (dzielnica Kędzierzyna-Koźla), z których możliwy jest także wjazd na wspomnianą magistralę.

19 lipca 2008 r. znalazłem się w rejonie wiaduktu - taki zaplanowany element wycieczki rowerowej. Miałem szczęście, bo właśnie na jego górze stał długi skład talbotów. Pociąg był prowadzony przez ST43, a na jego końcu popychacz, czyli SM31-096. Ta druga maszyna ucieszyła mnie wyjątkowo, bo „trumny” na tej linii to nowość (w sumie już kilkuletnia, ale zawsze mnie omijająca). Bujna roślinność niestety uniemożliwiła robienie zdjęć, a w dodatku skład właśnie ruszał. Nakręciłem więc taki filmik:

Dołem ET22 prowadzi skład węglarek w kierunku Opola. Natomiast talboty jadą od strony Nysy.

Mercedesy i Jelcze

Już od jakiegoś czasu krakowskie MPK eksploatuje 22 egzemplarze Mercedesów Citaro G. Pierwsze 10 sztuk (nr DC501 - DC510) do przewoźnika trafiło pod koniec 2008 roku. Ich uroczysta prezentacja odbyła się 6 listopada 2008 r. na terenie zajezdni Wola Duchacka. Nowe autobusy pięknie prezentowały się ustawione obok siebie (brakowało jednego egzemplarza - pokazano 9, a nie 10 pojazdów):

Tak prezentuje się wóz nr DC506 w ruchu. Pętla linii 164: Piaski Nowe dnia 10.01.2009:

Zakupy nowego taboru niestety spowodowały wycofywanie z ruchu starszych pojazdów. Ikarusy już się skończyły, więc krakowskie  MPK zabrało się za Jelcze M181MB z pierwszej serii. Ostały się tylko pojedyncze egzemplarze, np. DD409, którego udało mi się upolować 5 października 2009 r, na pętli Kombinat:

Jelcz M181MB #DD409 (rocznik 1996) na pętli kombinat. 5.10.2009.

W trakcie targów Transexpo 2009 w Kielcach, 16 września br, zaprezentowano i oficjalnie przekazano prezesowi Pilszczkowi pierwszy z kolejnych 12 zakontraktowanych egzemplarzy Citaro G (nr DC511).

Mercedes Citaro G #DC511 prezentowany na targach Transexpo 2009.

Już pod koniec listopada wszystkie Mercedesy kursowały po mieście. Obecnie można je zobaczyć np. na liniach 105, 164, 114, czy 405. Osobiście nie mam zbyt często okazji korzystać z nowego taboru, ale odbieram te autobusy bardzo pozytywnie. Być może przez to, że dość mocno różnią się od eksploatowanych wcześniej pojazdów (nie tylko kolorystycznie).

Nowy tabor to niestety likwidacje starego, nad czym ogromnie boleję. Po Jelczach M181MB przyszła kolej na solowe M121MB z pierwszej serii. Ich byt jest tym bardziej zagrożony, gdyż w Bolechowie już kończy się produkcja nowych Solarisów dla MPK. Warto więc fotografować najstarszy tabor, bo nie wiadomo, jak długo jeszcze będzie w ruchu.

Trolejbusy

Dziś nowość w moim blogu, czyli trolejbusy. W tej notce wykorzystuję filmy, które nie są mojego autorstwa.

Na początek wyjątkowy, trójosiowy trolejbus (Gräf & Stift SL172) i niezwykła pętla linii 683 - z obrotnicą Niemcy - Solingen). Prawdziwa rewelacja, ale niestety zagrożona likwidacją, a może nawet już zlikwidowana. Zamiast tej niezwykłej lokalnej atrakcji postanowiono przedłużyć linię i wybudować zwykłą pętlę. Film umieszczono na Youtube w 2006 roku i chyba jest to także rok jego nagrania. Niestety w poniższym odtwarzaczu nie da się go obejrzeć - kliknijcie zatem wyświetlony na środku link:

Niezwykłe przegubowe trolejbusy z miejscowości Gent, Belgia, czyli Van Hool AG280T. Jakość trochę gorsza - to też nagranie z 2006 roku (może starsze, a umieszczone w 2006 r):

N-ka z Bytomia

Głównym celem wyjazdu do Bytomia był przejazd linią nr 38. To najkrótsza linia tramwajowa w Polsce, a jednocześnie jedna z najkrótszych w Europie. Ma jedynie 1350 metrów długości i tylko 4 przystanki (w tym dwa krańcowe: Bytom Kościół Św. Trójcy i Bytom Powstańców Śląskich). Jej trasa wiedzie jednym torem ułożonym przez środek ul. Piekarskiej. Dłuższe są jedynie kursy wyjazdowe i zjazdowe - z i do zajezdni Stoszek. W dodatku linia ta jest obsługiwana wyłącznie taborem historycznym, czyli wagonami serii N.

Przemykając między licznymi kałużami (na szczęście chwilowo już nie padało) dotarłem na przystanek końcowo-początkowy „Bytom Kościół Św. Trójcy”. Już po chwili podjechał niezwykły pojazd, czyli N #954, rocznik 1949. Wagon otrzymał imię Paulek, o czym informuje umieszczona wewnątrz naklejka. Tłoku nie było, więc bez przeszkód usiadłem na drewnianym siedzeniu i zaczęła się wspaniała. lecz niestety wyjątkowo krótka przejażdżka. Tylko 6 minut. Tak dotarłem do końcówki Bytom Powstańców Śląskich. Motorowy zmieniał kierunek jazdy, a ja zabrałem się za zdjęcia:

Jeszcze chwila czekania i historyczny wagon wyruszył w podróż powrotną do centrum. Kiedy dojeżdżał do końca, obfotografowali go jacyś Holendrzy. Zagraniczni goście odjechali kolejnym kursem, a ja robiłem takie zdjęcia:

Szkoda, że nie nakręciłem filmu. Wykorzystam zatem materiał znaleziony na Youtube. Przedstawia on drugi kursujący na linii 38 wagon, czyli N #1118 z 1951 r.:

W treści tego wpisu nie mogę zapomnieć o władzach Bytomia, które dbają o to, aby ta niezwykła atrakcja turystyczna miasta nadal funkcjonowała. Postępowanie godne naśladowania. Jakże odmienne jest działanie władz Gliwic, które zlikwidowały tamtejsze tramwaje. Pozostawię to jednak bez komentarza.

Śląskie autobusy

Ostatnimi czasy tabor autobusowy polskich miast stał się dość monotonny. Przeważają tak samo pomalowane (barwy zakładowe) pojazdy tej samej marki, głównie tego samego modelu. Ale jest takie miejsce, w którym pojawiają się przeróżne autobusy, przeróżnych przewoźników i w dodatku w przeróżnym malowaniu. Tym autobusowym eldorado jest Górny Śląsk, a szczególnie Bytom.

W mieście owym byłem ostatnio pod koniec lat 90-tych. Już wówczas było tam wspaniale (ach ten PKM Bytom). Pominąłem wtedy jednak największą atrakcję miasta, czyli wagony tramwajowe N obsługujące regularną linię. Błąd postanowiłem naprawić w maju bieżącego roku. Moim celem były też autobusy, od których postanowiłem zacząć „zwiedzanie”. Do Bytomia dotarłem pociągiem (wstrętny dworzec - wstyd) i od razu skierowałem się tam, gdzie autobusów nie brakuje, czyli na pobliski dworzec komunikacji miejskiej. Mimo okropnej pogody (zimno i lał deszcz) od razu chwyciłem za aparat, bo pojawiły się wspaniałe okazy. Na początek dwa Jelcze M-11. Szkoda, że ze zmodernizowanymi ścianami przednimi. Jako dziecko narzekałem, że wciąż jeżdżę takimi autobusami, a teraz każdy kontakt z nimi to prawdziwy rarytas:

Jelcz M-11 #2655 z PKM Sosnowiec (rocznik 1990) na linii 24 do Będzina, a za nim M-11 #16 z firmy Delta Świętochłowice (także 1990 rocznik) na linii okrężnej 127.

Potem pojawił się niezwykły przegubowiec, czyli nieznany mi do tej pory (widziałem ten model jedynie na zdjęciach) Neoplan N4021 na linii 623:

Neoplan N4021 #372 z Transgóru Mysłowice (rocznik 1999, ex Busslink Sztokholm).

Potem na dworcu pojawiały się różne autobusy. Starsze (przede wszystkim) i nowsze. Szczególnie ucieszył mnie przedstawiciel dość egzotycznej w Polsce marki, czyli francuski Heuliez GX417 z PKM Tychy. Pojazd także obsługiwał linię 623:

Heuliez GX417 #249 z PKM Tychy, ex francuski TICE Evry.

Ikarusa 260 już dawno nie widziałem, ale dzięki PKM Świerklaniec przeżyłem lekcję historii. Szkoda tylko, że autobus ten miał z przodu „protezę”:

Ikarus 260 #0207 z PKM Świerklaniec, po naprawie głównej w 2002 r, KZNS.

Inne ciekawe pojazdy to:

Gräf & Stift NL202 #615 z Firmy Usługowo-Handlowej Tadeusza Rzemyka z miejscowości Zbrosławice. Rocznik 1993, ex Postbus Wiedeń.

Jelcz 120M #817 z firmy Meteor Jaworzno (1995 rocznik).

Ikarus 280.26 przerobiony na pogotowie techniczne. Rocznik 1982, właściciel PKM Świerklaniec. Pojazd ten ma dość ciekawą historię, bo pierwotnie należał do MPK Kraków: nr 24536, a od 1999 r DK536. Do PKM Świerklaniec trafił w 2003 r.

MAN NG272 #618 z Firmy Usługowo-Handlowej Tadeusza Rzemyka z miejscowości Zbrosławice. Rocznik 1994, ex BVG Berlin. Na wyświetlaczu napis: Autobus zdefektowany.

MAN NL202 #37 z firmy Irex z Sosnowca czeka na kurs linii 607 do pętli Łagiewniki Targowisko. Za nim ten sam model, czyli #002 z Przedsiębiorstwa Przewozowego Małgorzata Trestka.

MAN NG272 #042 z firmy Nowak Transport. Rocznik 1993, ex MVG Monachium.

Powyższe zdjęcia wykonałem 29 maja 2009 r.

Joanna po raz ostatni

Zatem ostatnie zdjęcia z planu filmu Joanna. Kolejne tramwajowo-wojenne klimaty:

Obok pięknego wagonu reżyser udziela wywiadu:

A teraz ciekawostki. Automat Krakowskiej Karty Miejskiej przeniesiony do okupowanego Krakowa:

Niemiecki oficer robi zdjęcie komórką:

Mercedes, czyli jeszcze o Joannie

Oprócz zabytkowych tramwajów, na planie filmu „Joanna” pojawiła się także historyczna osobówka - Mercedes. Jaki to model niestety nie wiem - proszę o pomoc. Auto prowadził statysta w stroju odpowiednim dla lat 40-tych. Tak to piękne auto wyglądało:

Osobówka także brała udział w nagraniu dźwiękowym, więc mogłem ją obejrzeć w ruchu i co najważniejsze - usłyszeć pracę silnika.

Joanna

Na stronie internetowej krakowskiego MPK pojawiła się informacja, że 14 listopada ulica Dominikańska będzie zamknięta. Powód to kręcenie filmu, o którym niestety niczego więcej nie napisano. Pojawienie się ekipy filmowej zwiastowało jednak obecność jakiś pojazdów. Postanowiłem więc osobiście sprawdzić, czy pojawiło się coś takiego. To była słuszna decyzja.

Najpierw trafiłem na skrzyżowanie ul. Dominikańskiej z ul. Gertrudy. Stała tam doczepka PN2 nr 530. Odpowiednio ucharakteryzowana, czyli zabrudzona i pozbawiona oznaczeń. Tak się prezentowała:

Wyżej, w rejonie przystanku „Plac Wszystkich Świętych” stał również ucharakteryzowany wagon SN2 nr 87 (z 1939 r.), a przy nim grupka statystów. Według oznaczeń obsługiwał on linię nr 1, kierunek Adolf Hitler Platz. Było więc oczywiste, że akcja filmu toczy się w trakcie drugiej wojny światowej. Niestety dalej przejście było zagrodzone, a ochroniarz bacznie pilnował, aby nikt nie przedostał się na plan. Wykorzystałem więc zoom i zrobiłem takie fotki:

Już po ich wykonaniu od ochroniarza dowiedziałem się, że film ma tytuł Joanna. Reżyser to Feliks Falk. Główną bohaterkę gra Urszula Grabowska, która wcieliła się w postać młodej pianistki ukrywającej żydowską dziewczynkę.

Postanowiłem zobaczyć, co dzieje się na górze, czyli przy wspomnianym wcześniej przystanku. Wykonałem więc spore kółko (bo najprostsze przejście zamknięto) i trafiłem na Plac Dominikański. Zdjęcia już się skończyły, ale trwało nagrywanie dźwięku. Padło hasło: „Cisza na planie” (niezwykłe przeżycie - uczestniczyć w tworzeniu filmu) i SN2 ruszył. Dźwiękowcy nagrywali, a ja nakręciłem taki filmik:

Po chwili wagon wracał:

W kolejnej notce powrócę do filmu Joanna.

ST43

Moją ulubioną lokomotywą jest ST44, czyli radziecka spalinówka zwana „gagarinem”. Tę notkę poświęcę jednak innej cudownej spalinówce, czyli ST43. „Rumuny” (bo produkowane w Rumunii) najczęściej oglądałem i fotografowałem na Magistrali Podsudeckiej. Główny zakres moich działań to rejon Kędzierzyna-Koźla. Teraz niestety goszczę tam niezbyt często, ale jak się tylko uda, to staram się coś upolować. Ostatni sukces to piękny skład towarowy, czyli ST43-239 + platformy samochodowe z nowiutkimi Fiatami Panda. To wszystko na przystanku osobowym Kędzierzyn-Koźle Przystanek w okropny, deszczowy dzień. Dokładnie 27.06.2009.

Kiedy zmarznięty opuściłem przystanek, przejechała SM42 z długim składem węglarek. Szkoda, że trochę dłużej nie poczekałem.

Jeszcze o zemunach

Wracam do tematu "zemunów". Tym razem będzie bardzo wspomnieniowo, wręcz pamiętnikowo. Autobusy te praktycznie cały czas pojawiały się w moim życiu, choć podróżowanie nimi odbywało się tylko okazjonalnie. Zatem każde wejście do "zemuna" było dla mnie wyjątkowym świętem.

Najodleglejsze wspomnienia dotyczą Ikarusów IK160P z PKS Ostrów Wielkopolski. Biało-pomarańczowe przegubowce tego przewoźnika były w sumie jednymi z pierwszych przedstawicieli tej marki, którymi jeździłem. W dodatku na niezwykłej, dość długiej trasie: Wrocław - Klon, przez Oleśnicę, Syców, Ostrzeszów. Wówczas Wrocław miał mały, ciasny dworzec, na którym prowadzący przeguba miał pewne problemy, nazwijmy je manewrowymi. Na tak długiej trasie ryk silnika (ach ten ryk - cudowny dźwięk), zwłaszcza, gdy autobus rozpędzał się, stawał się trochę uciążliwy, ale i tak te podróże były bezcenne. Do tej pory jednak nie wiem, gdzie jest Klon (wysiadałem w okolicach Sycowa). Nie ma takiej miejscowości przy Ostrowie Wielkopolskim, nigdzie też nie doczytałem, aby była to dzielnica Ostrowa. Czy ktoś wyjaśni mi tę zagadkę? Tabor przez lata ewoluował i na linii pojawiały się tak zwane "obrzyny", czyli "zemuny" pozbawione przyczepy. Kilka razy takim cudem też jechałem, ale było to wyjątkowe szczęście, bo w relacji Klon - Wrocław kursował już inny rodzaj autobusów. Ostatni raz linią tą jechałem w 2001 roku, niestety Jelczem PR-110DL. Obecnie połączenie Wrocław - Klon nie istnieje.

Pozbawiony przyczepy Ikarus IK160P z PKS Cieszyn utrwalony na cieszyńskim dworcu autobusowym.

Śladowe wspomnienie to „zemun” obsługujący komunikację miejską w Wałbrzychu. Jako dziecko doskonale zdawałem sobie sprawę, że to autobus lokalny, a nie miejski, więc przejazd ten był wyjątkowym przeżyciem. Żałuję jednak strasznie, że nie robiłem wtedy zdjęć, ani nie zapisywałem oznaczeń wożących mnie pojazdów. Wiem tylko, że ów biało-pomarańczowy (czyli fabryczne malowanie) Ikarus IK160P wiózł mnie na linii pospiesznej (może C?), z centrum do jakiegoś blokowiska, w rejonie którego przesiadłem się później na 31 do Świdnicy. Autobus był zatłoczony, a brak trzecich drzwi utrudniał podróż.

 Ikarus IK160P należący do PKS Kędzierzyn-Koźle (OPF 283D). Koźle, dworzec PKS - maj 2001.

Najczęstszy kontakt wizualny miałem z „zemunami” należącymi do PKS Kędzierzyn-Koźle. Było 7 sztuk (poprawcie, jeżeli się mylę - to na podstawie rozmowy z kierowcą), wszystkie w standardowym, biało-pomarańczowym malowaniu. Jedynie ostatnie sztuki około 2000 roku otrzymały kolorowe malowanie (ciekawie to wyglądało). Ich żywot ostatecznie zakończył się, gdy firma została przejęta przez Connex. Owszem, przez pewien czas jeździły na nowych rejestracjach i z logo nowego właściciela, ale był to jednak tylko pewien czas. A gdzie jeździły kędzierzyńskie „zemuny”? Przede wszystkim na kursach szkolnych w relacji Kędzierzyn-Koźle D.A. - Komorno (było tam i pewnie jeszcze jest technikum rolnicze). Widywałem je też w relacji Zdzieszowice - K-Koźle. Jednak najciekawszą dla mnie (w sumie jedyną znaną z pozycji pasażera) była linia Kędzierzyn-Koźle - Polska Cerekiew. Obsługujące nią przegubowce jeździły krętymi i wąskimi wiejskimi uliczkami, co było naprawdę niezwykłym przeżyciem.

 Na pętli w Polskiej Cerekwi. Ikarus o rejestracji OPF 283D. Rok 2001.

Po roku 2001 w moim życiu pojawiły się „zemuny” z PKSiS Oświęcim SA. Woziły mnie na liniach 500 i 586 z Tychów do Oświęcimia. Niestety później wyparły je nowe MAN-y SL283. „Zemuny” trafiły na inne trasy, zmniejszyła się też ich ilość. Te nowe trasy okazały się też bardzo ciekawe, szczególnie ostatnia przeznaczona głównie dla przegubowców: Oświęcim Muzeum - Osiek Dom Ludowy. Rewelacja - przez pola, pagórki. Szczególnie niezwykły zakręt na końcowym odcinku, czyli 90 stopni i trochę pod górkę. Niezapomniane wrażenia. Dziś niestety w Oświęcimiu nie ma „zemunów”. Ostatni z nich jest właśnie kasowany na terenie zajezdni, co przedstawia poniższe zdjęcie.

 Ikarus IK160P z PKSiS Oświęcim w trakcie kasacji (BLW 6187). Zajezdnia PKSiS, 11.10.2009.