Ponownie zapraszam do Szwecji, na stację kolejową Göteborg C. Ostatnio prezentowałem odjeżdżający z niej wyjątkowy nocny pociąg do miejscowości Duved i Umeå. Tu link do tego materiału. Teraz będzie coś norweskiego.
W takcie co około 2 godziny uruchamiane są pociągi łączące dworzec centralny w Goteborgu z norweską stolicą (Oslo Sentralstasjon, w skrócie Oslo S). Czas przejazdu wynosi około 3 godzin i 30 minut, a pokonywana odległość to około 300 kilometrów. Ich wyłącznym operatorem są norweskie koleje Vy.
Vygruppen AS, bo to pełna nazwa przewoźnika, funkcjonuje od 2019 roku. Wówczas to przeprowadzono rebranding norweskich kolei NSB na Vy. Tabor wykorzystywany do obsługi połączenia Göteborg – Oslo to wyłącznie elektryczne zespoły trakcyjne Stadler FLIRT. Pojedyncze lub w trakcji podwójnej. Pomalowane na zielono-granatowo wyróżniają się pośród innego taboru pasażerskiego kursującego po szwedzkich torach.
Pociągi kolei Vy fotografowałem na stacji Göteborg C dwukrotnie.
Stadler FLIRT norweskich kolei Vy na stacji Göteborg C. To jednostka oznaczona jako 74-36. Tworzy ją pięć członów o numeracji: 74136+74236+74336+74436+74536. Obsługiwane przez nią połączenia mają dość dużą frekwencję, dlatego doczepiono drugi zespół trakcyjny. To Stadler FLIRT nr 74-30. Całość tworzy zatem dziesięcioczłonowy pociąg z i do Oslo. Jednostka nr 74-30 to 2015 rocznik, natomiast 74-36 powstała w 2016 roku. 2.05.2024.
Stadler FLIRT norweskich kolei Vy na stacji Göteborg C. To jednostka oznaczona jako 74-25. Tworzy ją pięć członów o numeracji: 74525+74425+74325+74225+74125. To rocznik 2015. W tym przypadku zespół trakcyjny obsługiwał relację z i do Oslo w pojedynkę. 21.06.2024.
Stacja Göteborg C. Po prawej norweski FLIRT nr 74-25, a po lewej piętrowy elektryczny zespół trakcyjny X40 szwedzkich kolei SJ. Ten trójczłonowy pojazd jest oznaczony numerem 17. Cała jednostka to 3317+3517+3717. Producent Alstom. Piętrus jest podstawiony jako pociąg R184 na godzinę 15:59 do Sztokholmu, gdzie planowo powinien dotrzeć o 20:44. 21.06.2024.
W trzeciej części kolejowej relacji z dworca Göteborgs centralstation ponownie wrócę do tematu kultowych szwedzkich elektrowozów ASEA.
Bańska Bystrzyca (Banská Bystrica) to miasto w środkowej Słowacji. Jest ono zamieszkane przez ponad 73 tysiące osób. To właśnie liczba ludności czyni Bańską Bystrzycę szóstą największą miejscowością Słowacji (w kolejności za Bratysławą, Koszycami, Preszowem, Żyliną i Nitrą).
Miasto to należy także do grona pięciu słowackich miejscowości, w których kursują trolejbusy. Pozostałe to Bratysława, Preszów, Żylina i Koszyce, choć w tym ostatnim pozostaje tylko sieć trakcyjna, bo ruch trolejbusowy zawieszono w 2015 roku.
Plany wprowadzenia trolejbusów w Bańskiej Bystrzycy pojawiły się już w latach 30-tych ubiegłego wieku i zakładały także elektryfikację połączeń międzymiastowych, np. do miejscowości Ružomberok. Nic z tego jednak nie wyszło. Trolejbusy uruchomiono dopiero 24 sierpnia 1989. Eksploatowano wówczas Škody 14Tr i przegubowe 15Tr. Co ciekawe, przewozami zajmowała się firma ČSAD Banská Bystrica, czyli odpowiednik polskiego PKS-u. Po zmianach ustrojowych i po rozpadzie Czechosłowacji, przewoźnicy zmieniali się.
W dniu 1 stycznia 2006 zawieszono kursowanie linii trolejbusowych. Wpływ na to miało wiele czynników, w tym główny, ekonomiczny oraz mniej oficjalne elementy, jak np. brak porozumienia pomiędzy nowym operatorem komunikacji miejskiej (SAD Zvolen), a wcześniejszym miejskim przewoźnikiem.
Mieszkańcy Bańskiej Bystrzycy rozpoczęli batalię o powrót trolejbusów, którą ostatecznie wygrali. 10 listopada 2007 uruchomiono dwie pierwsze linie trolejbusowe. Ich obsługą zajął się miejski przewoźnik - Dopravný podnik mesta Banská Bystrica, który zadanie to wykonuje nadal.
Obecnie trolejbusy DP Banská Bystrica kursują na 8 liniach. Częstotliwość kursów jest mocno zróżnicowana. Są trasy obsługiwane co 10 minut, a inne np. raz na godzinę. Tabor stanowi 26 pojazdów liniowych oraz dwa historyczne (Škoda 14Tr nr 1001 i przegubowa 15Tr nr 1501). Przeważa tabor krótki reprezentowany przez Škodę 30Tr, powstałą na bazie nadwozia SOR TNB12. Takich pojazdów jest aż 20. Dostarczono je w roku 2011 (19 egzemplarzy) i 2015 (tylko jeden).
To właśnie Škody 30Tr są bohaterkami tego wpisu. Dwa jedyne trolejbusy, które udało mi się udokumentować w Bańskiej Bystrzycy. Krótki wypad na dworzec kolejowy, po zwiedzaniu historycznego centrum miasta. Jest tam pętla autobusowo-trolejbusowa, z której właśnie odjeżdżał pojazd nr 3015 jako linia nr 6 w relacji Železničná stanica – Moskovská. Czas przejazdu całej trasy to 24 minuty. Częstotliwość kursów linii 6 to 20 – 30 minut.
Na pętli odpoczywał także trolejbus nr 3008. Nie miał on jednak oznakowania liniowego. Wozy nr 3015 i 3008 są z 2011 roku.
Škoda 30Tr SOR nr 3015 właśnie rozpoczyna kurs linii 6 z pętli Železničná stanica, czyli spod dworca kolejowego. 3.05.2025.
Škoda 30Tr SOR nr 3008 odpoczywa na pętli Železničná stanica. Ten model trolejbusu wyróżnia się dodatkowymi, czwartymi drzwiami. Na ścianie tylnej widoczny napis SOR CITY TNB12. 3.05.2025.
Na pętli odpoczywał i pięknie pozował do zdjęć także inny trolejbus Škoda 30Tr SOR. Niestety kręcił się obok niego dziwny, krzyczący i agresywny człowiek, więc ze względów bezpieczeństwa nie zbliżałem się do tego pojazdu. Wizualnie nie różnił się niczym od powyższych wozów nr 3008 i 3015.
Pozostały tabor trolejbusowy firmy Dopravný podnik mesta Banská Bystrica to trzy SOR-y TNB12 o numeracji 3201 – 3203 (z lat 2016, 2017 i 2018). Wizualnie identyczne ze Škodami 30Tr. Są także trzy przegubowce Škoda 31Tr z 2015 roku (nr 3101 – 3103), powstałe na bazie autobusów SOR NB18.
Kwiecień 2025 na kanale filmowym Bloga Transportowego (Lukaszwo – Transport Movies) to materiały dotyczące autobusów i tramwajów. Łącznie 7 nagrań, w tym jedno duże 4K i sześć krótkich „shortsów”.
Temat przewodni to kultowa linia tramwajowa z Triestu do Opiciny, o której zacząłem pisać tutaj.
Na początek materiał 4K. W roli głównej tramwaje wyprodukowane przez firmę Officina Meccanica della Stanga z Padwy w 1935 roku. Tylko takie wagony (oraz nowsze, z 1942 roku) kursują na wąskotorowej trasie do Opiciny.
Fragment filmu. Mijanka tramwajowa na sporym wzniesieniu - odcinek linowy. Pojazd osłonowy sprowadza wagon nr 401 do centrum Triestu. Pantograf podniesiony, ale tu nie ma trakcji elektrycznej.
Na filmie zobaczycie wjazd wagonu nr 402 (z 1935 roku) na tymczasowy przystanek końcowy (i początkowy) na Piazza Dalmazia w Trieście. Potem jazda wagonem nr 402. Bardzo stromy odcinek z napędem linowym oraz mijanka z wagonem nr 401 zabezpieczanym pojazdem osłonowym.
Później widok na zajezdnię tramwajową w Opicinie (wagony nr 407 i 405), a na koniec mijanka z wagonem nr 401. Nagrywałem 4 kwietnia 2025.
Tramwaj do Opiciny to także bohater dwóch „shortsów”. Pierwszy z opublikowanych powstał w Opicinie, na końcowym odcinku trasy, przed zajezdnią tramwajową. W roli głównej wagon nr 406 z 1942 roku.
Nagrywałem 5 kwietnia 2025.
Z początkowego (tymczasowego) przystanku w Trieście, na Piazza Dalmazia, rusza wagon nr 404 z 1935 roku. Tramwaj odjeżdża przez Via Martiri della Libertà.
Ten film otrzymał podkład muzyczny – piosenkę o tramwaju do Opiciny. Śpiewa Lorenzo Pilat. Piosenka ta jest także wykonywana przez innych znanych wokalistów, a fakt ten dowodzi, że linia do Opiciny to bardzo ważny element nie tylko dla lokalnej społeczności.
Nagrywałem 5 kwietnia 2025.
Tyle w temacie tramwajowej atrakcji Triestu. Zmieniamy środek transportu – teraz autobusy. Pozostajemy jednak w okolicy tego pięknego miasta. W zasięgu tamtejszej komunikacji miejskiej leży miejscowość Grignano z pięknym, nadmorskim Zamkiem Miramare. Z pobliskiej pętli niedawno odjechał elektryczny Yutong E12 nr 2006 przewoźnika Trieste Trasporti. To linia nr 6, która zapewnia sprawny dojazd do tej atrakcji turystycznej.
Tunel, do którego wjeżdża autobus, przebiega pod zamkowymi ogrodami. Nagrywałem 4 kwietnia 2025.
Teraz coś z Polski. Kraków. Autobus Mercedes-Benz Conecto G nr MC331 z firmy Mobilis na linii 159. Przejazd przez rejon budowy tramwaju do Mistrzejowic. Aleja Bora-Komorowskiego.
Nagrywałem 3 marca 2025.
Pozostajemy w Krakowie, pośród taboru tamtejszego oddziału firmy Mobilis. Pętla autobusowa Czyżyny Dworzec.
Na linii 142 odjeżdża AMZ CS12LF nr MZ023. Autobus ten w dniu 14 kwietnia 2025 brał udział w wypadku na al. Róż i został poważnie uszkodzony.
Druga scena to wjazd autobusu Castrosua New City CNG nr MS612 na linii 113. Nagrywałem 10 kwietnia 2025.
Na koniec kolejne tramwaje. Tym razem ze Szwecji, z Göteborga. Rejon głównego dworca kolejowego. Na nagraniu kilka tramwajów ASEA M31.
Nagrywałem 20 czerwca 2024.
Tramwaje z Göteborga już niedługo będą bohaterami oddzielnej serii wpisów w Blogu Transportowym. Więcej materiałów z tego miasta pod tagiem „Szwecja”.
Minęło trochę czasu od publikacji trzeciej części historycznej już relacji z Magistrali Podsudeckiej – podróż, którą odbyłem ponad 20 lat temu. Tu link do tego wpisu. Zatem pora na ciąg dalszy.
Po udokumentowaniu lokomotyw stojących przy peronach, zmierzałem do maszyn ustawionych w rejonie lokomotywowni. Obok drogi do niej, za niskim ogrodzeniem stała „kaczka”. Mała, zielona lokomotywka. Dokładniej to SM03-224. Rocznik 1967.
Obecnie to własność wrocławskiej firmy o dość długiej nazwie: Dolnośląskie Przedsiębiorstwo Napraw Infrastruktury Komunikacyjnej „Dolkom”, która wchodzi w skład grupy kapitałowej PKP PLK SA. Kiedy ją fotografowałem w listopadzie 2000, stała odstawiona na torze z drezynami i taborem gospodarczym. Wyglądała na czynną.
Lokomotywa Fablok Ls150 o oznaczeniu SM03-224 odpoczywa na terenie stacji Kamieniec Ząbkowicki. W dali widoczny fragment kolumny wycofanych ST43. 3.11.2000.
Po chwili udokumentowałem jeszcze jedną SM03. Ta raczej była wycofana z eksploatacji. Jej numeru niestety nie ustaliłem. Za nią stały „Rumuny”, czyli ST43-246 i ST43-244. Natomiast na torze obok ustawiono ST43-230 w nietypowym, ciemnozielonym malowaniu. Od pracownika lokomotywowni dowiedziałem się, że maszyna ta grała w filmie, w Łodzi. Pomalowana tak została tylko częściowo, a na potrzeby nagrania wymontowano jedną kabinę. Za ST43-230 stał wrak SP45-181.
Lokomotywa ST43-246 to rocznik 1971. Przez cały czas przydzielona do pracy na Dolnym Śląsku – lokomotywownie Wrocław Brochów i Kamieniec Ząbkowicki. Kiedy ją fotografowałem, oczekiwała kasacji. Ta zaś nastąpiła około dwóch lat później, w październiku 2002.
Lokomotywa ST43-244 to również rocznik 1971. Także na stałe związana z Wrocławiem i Kamieńcem Ząbkowickim. Wyróżniała się numerem naniesionym na dachu i herbem. Kiedy ją fotografowałem, oczekiwała kasacji. Ta zaś nastąpiła około dwóch lat później, w październiku 2002.
Ciemnozielony „aktor”, czyli lokomotywa ST43-230 to według krążących po Internecie informacji tak naprawdę zupełnie inna maszyna, którą przerobiono na „230”. To ST43-66 z 1966 roku. Lokomotywa przypisana kolejno do Poznania, Zielonej Góry, Opola i finalnie do Kamieńca Ząbkowickiego. Fizyczna likwidacja najprawdopodobniej w 2002 roku. Na dachu widać domalowany nr 66.
Co do roli filmowej, to „Rumun” ten miał ponoć udawać „Gagarina”. W jakim filmie zagrał? Tego niestety nie ustaliłem.
Ostatnia z tej grupy odstawionych lokomotyw to SP45-181. Tak przynajmniej jest oznaczona. Z opisów i komentarzy dostępnych w Internecie wynika, że w tym przypadku także mogło dojść do podmiany maszyn – dowodem na to są boki lokomotywy, które powinny być ryflowane, a nie są. Faktem natomiast jest, że maszyna ta została fizycznie zlikwidowana w 2001 roku. Kilka miesięcy po mojej wizycie.
Rejon lokomotywowni w Kamieńcu Ząbkowickim. Na pierwszym planie lokomotywy ST43-244 i ciemnozielona ST43-230, czyli w rzeczywistości ST43-66. Dalej ST43-246 i nieokreślona SM03. Za ST43-66 niewidoczna SP45-181. 3.11.2000.
Lokomotywa podpisana jako SP45-181, ale różniąca się od niej brakiem ryflowanych ścian.
Tak wyglądała prawdziwa SP45-181. Widać ryflowane boki. Zdjęcie to fotograficzny cytat z Facebooka, profil MD Kłodzko Główne. Tu link do oryginału.
Lokomotywa ST43-246 i nieokreślona SM03.
Na spotkanie z innymi spalinówkami udokumentowanymi wówczas w Kamieńcu Ząbkowickim zapraszam w piątej części relacji.
Triest to miasto portowe w północno-wschodnich Włoszech, nad Morzem Adriatyckim. Stolica regionu autonomicznego Friuli-Wenecja Julijska. Liczba mieszkańców ponad 200 tysięcy.
Miejscowość ta wyróżnia się wyjątkową w skali światowej wąskotorową linią tramwajową, która stanowi połączenie tradycyjnego tramwaju z systemem kolei linowo-terenowej. Niezwykłe rozwiązanie techniczne oferujące przepiękne widoki na miasto i morze.
Jest to obecnie jedyna linia tramwajowa w Trieście. Przez kilka lat była nieczynna, ale dzięki zaangażowaniu mieszkańców została reaktywowana. Tramwaj Triest – Opicina to obecnie lokalna ikona, o której powstała nawet piosenka, o treści znanej nie tylko miejscowej społeczności, ale wykonywana przez gwiazdy włoskiej i chorwackiej muzyki (np. Lorenzo Pilat, Umberto Lupi i Lidija Percan).
1 lutego 2025 to dzień wielkiego powrotu tramwaju do Opiciny. Wydarzenie tak ważne i oczekiwane, że lokalna telewizja Telequattro poświęciła na ten temat blisko 3 godzinny poranny czas antenowy. Jej dziennikarz, Umberto Bosazzi na żywo relacjonował pierwszy przejazd tramwaju, niestety opóźniony przez kierowcę samochodu osobowego, który zaparkował na torowisku. Piosenka o tramwaju pojawiała się dość często, także spontanicznie odśpiewana w studiu telewizji. Tu link do retransmisji tego materiału.
Co ciekawe, w trakcie programu do telewizji zadzwonił mieszkaniec, który wyrecytował swój wiersz o słynnym tramwaju. To tylko kolejny dowód, jak ważny dla lokalnej społeczności był powrót tego środka transportu.
Tymczasowy przystanek początkowo-końcowy na Piazza Dalmazia. Jako jedyna linia tramwajowa w Trieście (oznaczona jako nr 2) stoi wagon nr 402 z 1935 roku. Za 12 minut wyruszy on w ostatni tego dnia kurs do Opiciny (o godzinie 20:26). Producent to Officina Meccanica della Stanga z Padwy. O tej porze frekwencja jest już niska. Wcześniej tramwaje były oblegane przez turystów. 4.04.2025.
Poniżej krótki film prezentujący odjazd wagonu nr 404 z tymczasowego przystanku początkowo-końcowego na Piazza Dalmazia. Dalszy, krótki odcinek (około 100 metrów) do końcówki Piazza Oberdan jest czasowo wyłączony z eksploatacji.
Jako podkład muzyczny Lorenzo Pilat i piosenka o tramwaju do Opiciny. Nagrywałem 5 kwietnia 2025. Wagon to 1935 rocznik.
Tramwaj odjeżdża dość stromą Via Martiri della Libertà. To nachylenie to jednak nic w porównaniu do wzniosu, który zacznie się niedaleko stąd. Tam tramwaj stanie się koleją linowo-terenową.
Tyle tytułem wstępu. W drugiej części materiału o kultowym tramwaju z Triestu do Opiciny przedstawię jego historię oraz opiszę tabor.
W roku 2020 pisałem o dość oryginalnym promowaniu prywatnej placówki muzealnej przy drodze wojewódzkiej nr 780 łączącej Kraków z Chełmem Śląskim (tu link do tego materiału).
Do tego celu wykorzystano małe lokomotywy, które pełniąc funkcję pomników – reklam, zapraszały do zwiedzania. Kilka miesięcy temu pojawił się nowy tego typu obiekt. Także przy drodze nr 780.
Tym razem jest to ciężarówka. Piękny Star 25 z zabudową pożarniczą.
Jaki to rodzaj zabudowy? Tu poddaję się, po prostu nie wiem. Może Jelcz 002, 028 lub 003. Nie chcę wprowadzać w błąd. Ogólnie rzecz ujmując bardzo dobry pomysł, przy okazji świetnie prezentujący kultowy polski pojazd.
Strażackiego Stara 25 ustawiono na wzniesieniu, obok stacji paliw ALFA. Zatem jest gdzie się zatrzymać, jeżeli chcemy dokładniej przyjrzeć się tej ciekawej maszynie, legendzie polskiego pożarnictwa.
Pomnik - reklama. Star 25 zaprasza do Małopolskiego Muzeum Pożarnictwa w Alwerni. 25.08.2024.
Znaczek Star 25 na masce strażackiego oldtimera. 25.08.2024.
Star 25 przede wszystkim reklamuje Małopolskie Muzeum Pożarnictwa w Alwerni. To placówka, której historia sięga 1953 roku. Jednak od niedawna, bo od 2024 roku zyskała nową siedzibę. Teraz zbiory strażackie można oglądać codziennie. W tym kolekcję pojazdów. Przyznam, że jest ona bardzo ciekawa. W nowym obiekcie jeszcze jej nie podziwiałem, ale mam nadzieję, że już niedługo się to zmieni.
Muzeum mieści się przy ulicy Korycińskiego i jest czynne w godzinach:
