Już od dłuższego czasu miesięcznie publikuję po dwa nowe filmy transportowe. Tak było również w lipcu 2022. Zamieściłem wówczas materiał tramwajowy i prezentujący tabor metra.
Tramwaje nagrywałem 15 czerwca 2022 w Łodzi. Przede wszystkim dokumentowałem je na dworcu tramwajowym „Piotrkowska Centrum” na al. Mickiewicza. Miejsce to nazywane jest również „Stajnią Jednorożców”. Obok ustawiono nawet pomnik tego stworzenia.
Jedynie ostatni fragment filmu powstał na ul. Zachodniej. Warto jeszcze dodać, że łódzkie tramwaje są wąskotorowe. Rozstaw szyn, po których się przemieszczają wynosi 1000 mm.
Fragment filmu. Zmodernizowany skład Konstal 805Na #1612+1613 na linii 18 do pętli Retkinia. Rocznik 1986.
Fragment filmu. PESA Swing (122NaL) #1891 na linii 14. Rocznik 2018.
Fragment filmu. Konstal 805Na #2372+2373 na linii 6. Rocznik 1980.
Na nagraniu zobaczycie różne modele kursujących po Łodzi tramwajów, np. Konstal 805Na, Duewag MGT6D, czy PESA Swing. Poszczególne pojazdy dokładniej omówię w oddzielnym materiale.
Drugi lipcowy film prezentuje tabor Metra Warszawskiego. Dokładnie kilka pociągów linii M1 i M2. Na tej pierwszej udokumentowałem rosyjskie wagony serii 81, a na drugiej Siemensy Inspiro.
Fragment filmu. Ze stacji Rondo Daszyńskiego w kierunku Trockiej odjeżdża Siemens Inspiro jako pociąg nr 47 linii M2. Oznaczenie pociągu: 6007/5007/4007/4507/5507/6507. Rocznik 2013.
Pociągi Siemens Inspiro nagrywałem na stacjach Rondo Daszyńskiego i Świętokrzyska, a rosyjskie na stacji końcowej Młociny. Całość powstała 1 kwietnia 2022.
Do tematu warszawskiego metra powrócę już niedługo w oddzielnym wpisie. 1 kwietnia 2022 było to jedyne miejsce w stolicy, w którym dało się bez przeszkód fotografować tabor komunikacji miejskiej – na powierzchni panowały fatalne warunki pogodowe, czyli intensywny opad śniegu.
W marcu 2022 na kanale filmowym Bloga Transportowego (Lukaszwo – Transport Movies) opublikowałem dwa nowe nagrania.
Pierwsze z nich prezentuje tabor obsługujący komunikację miejską w tureckiej, turystycznej miejscowości Kuşadası. To wyłącznie mikrobusy, tam nazywane dolmuszami. Kursują bardzo często, na kilku numerowanych trasach.
Screeny z poniższego filmu, prezentujące różne pojazdy obsługujące komunikację miejską w Kuşadası. Przeważają Karsany (J9 Premier i Jest), ale zobaczyć też można np. Fiata Ducato.
Komunikacja miejska w Kuşadası będzie tematem oddzielnego wpisu. Poniższe nagranie jest zlepkiem różnych krótkich filmów dokumentujących mikrobusy w centrum miasta, głównie na Atatürk Blv. Filmowałem w sierpniu 2021.
Drugie nagranie już pojawiło się w Blogu Transportowym (tu link). Prezentuje metro w Budapeszcie, a dokładnie linię M3 i jej mocno wyeksploatowany tabor. Radziecki Метровагонмаш (Metrowagonmasz). Składy Ev3 i serii 81. Maj 2015.
W kwietniu na kanale Lukaszwo – Transport Movies zamieszczę około 20 minutowy film kolejowy. Będzie to miks prezentujący różne lokomotywy. Parowe, spalinowe i elektryczne, z Polski, Niemiec, Czech i Ukrainy.
Metro to dział, który w Blogu Transportowym rozwija się najsłabiej. Łącznie zamieściłem tylko 9 wpisów o tej tematyce. Czas zatem na zwiększenie ilości materiałów. Realizując to zamierzenie zapraszam do Budapesztu. W ostatnim wpisie dotyczącym tego miasta prezentowałem Ikarusa i Neoplana na dworcu autobusowym Népliget (tu link).
Obok wspomnianego dworca przebiega linia metra M3, która jest bohaterką tego materiału. Łącznie stolica Węgier posiada cztery linie metra. Najstarsza to M1 (otwarcie w roku 1896), a najmłodsza M4 (otwarcie w 2014 roku).
Linia M3, nazywana także linią niebieską, powstawała w latach 1970 – 1990. Ma długość 17,3 km (najdłuższa linia metra w Budapeszcie, następne w kolejności są M2, M4 i M1). Zlokalizowano na niej 20 stacji. Krańcowe to Újpest-központ i Kőbánya-Kispest.
Obecnie linia M3 jest modernizowana. Infrastruktura i tabor. To działania, które były konieczne do podjęcia, ale niestety dość regularnie odkładane na lata późniejsze. Dlatego, gdy w maju 2015 wielokrotnie jeździłem M3, jej stan był po prostu tragiczny.
To była taka podróż w czasie do lat 80-tych ubiegłego wieku. Z tą różnicą, że 30 lat wcześniej wszystko było nowe (szczególnie na właśnie otwieranych odcinkach), a w roku 2015 podjeżdżające na stację wagony nie zachęcały do podróży. W zasadzie sam wjazd takiego składu był już dość widowiskowy, bo wydawał on szereg różnych niepokojących dźwięków (jakieś trzaski, skrzypienie). Wewnątrz też ruina. Wówczas tabor linii M3 odbierałem bardzo negatywnie, a podobne odczucia miało wiele osób. Wystarczyło zajrzeć do Internetu. Pojawiały się tam artykuły o wymownych tytułach, np.: „Niebezpieczna trzecia linia metra”. Przez jakiś czas funkcjonowała nawet strona z licznikiem odmierzającym czas pomiędzy kolejnymi pożarami taboru lub infrastruktury.
W maju 2015 obsługę linii M3 zapewniały wyłącznie radzieckie pociągi produkcji firmy Метровагонмаш (Metrowagonmasz). Były to pojazdy starej serii Ev3 (z lat 1976 – 1979) oraz nowszej 81 z lat 1980 – 1989. Zestawiano je w sześciowagonowe składy.
Poniżej kilka zdjęć, które wykonałem w maju 2015.
Obsługujący linię metra M3 skład wagonów serii Ev3 w trakcie wjazdu na stację Deák Ferenc tér. 2.05.2015.
Fragment powyższego pociągu linii M3 udokumentowany na stacji Nyugati pályaudvar. Widok na wagon #244 z 1976 roku. Za nim przód wagonu #293 z 1979 roku, z widocznym wejściem do kabiny maszynisty. 2.05.2015.
Zużyte, zniszczone i zaniedbane wnętrze wagonu serii Ev3 #293. Widok na nieużywaną kabinę maszynisty (ze względu na lokalizację wagonu wewnątrz składu).
Widok na część pasażerską wagonu Ev3 #293.
Stacja Deák Ferenc tér.2.05.2015.
Pociąg serii 81 na stacji Deák Ferenc tér. Na pierwszym planie wagon doczepny 81-714.2 #3040 z roku 1981.
Stacja Nyugati pályaudvar. Schody ruchome prowadzące z peronu linii M3. 2.05.2015.
Tabor budapesztańskiej linii M3 udokumentowałem także filmowo. Poniżej nagranie z 1 maja 2015, które powstało na stacji Népliget. Niestety ze względu na złe naświetlenie jakość jest trochę gorsza. Pierwszy pociąg to reprezentant serii 81 z wagonem nr 357 na początku (rocznik 1989, początkowo eksploatowany na linii M2). Drugi to przedstawiciel najstarszego taboru, czyli Ev3. Udało mi się odczytać oznaczenie tylko przedostatniego wagonu. To 244 z 1976 roku.
Drugi film powstał w różnych miejscach. Zacząłem nagrywać na stacji Deák Ferenc tér. Wjeżdża na nią prezentowany już powyżej pociąg serii Ev3. Drugi wagon to #244 z 1976 roku. Natomiast trzeci to #293 z 1979 roku. Oznaczeń pozostałych niestety nie ustaliłem.
Następna scena to odjazd powyższego składu Ev3 ze stacji Nyugati pályaudvar przy dworcu kolejowym Budapeszt Nyugati.
Potem znów stacja Deák Ferenc tér, z której właśnie rusza przedstawiciel serii 81. Trzeci wagon ma oznaczenie 3040. To rocznik 1981. Niestety numerów pozostałych nie ustaliłem.
Końcowa scena to fragment pierwszego filmu, czyli odjazd składu serii 81 z wagonem nr 357 na początku. Stacja Népliget.
Obecnie linia M3 jest remontowana. Na wyłączonych z ruchu odcinkach wprowadza się autobusową komunikację zastępczą. Tam, gdzie pociągi już kursują, obsługę zapewniają zmodernizowane w latach 2016 – 2018 składy serii 81. Ze względu na nowe, biało-czarne malowanie zyskały one ksywkę „panda”. Ich oznaczenia serii to 81-717.2K (dla wagonów sterowniczych) i 81-714.2K (dla wagonów doczepnych). Element wyróżniający egzemplarz zmodernizowany w dotychczasowym symbolu modelu to dodane na końcu „K” (pierwotnie 81-717.2 i 81-714.2).
Modernizacji „na pandę” poddano łącznie 222 wagony. Wykonał ją producent, czyli rosyjski Metrowagonmasz.
Obecnie tak wygląda obsługa linii M3: Metrowagonmasz (Метровагонмаш) 81-717.2K i 81-714.2K. Źródło YouTube, kanał Central City - World Public Transport Videos. Tu link do całego filmu.
Do tematu budapesztańskiego metra powrócę już za jakiś czas.
Minął kolejny miesiąc, zatem pora na wpis o nowych filmach, które opublikowałem na YouTube, na kanale Lukaszwo – Transport Movies. W listopadzie 2020 były to trzy materiały.
Pierwszy z nich został nagrany 6 września 2013 na warszawskiej stacji metra Świętokrzyska. Najpierw wjeżdża Alstom Metropolis 98B jako pociąg nr 20 (numeracja poszczególnych członów: 2010, 1020, 1019, 1018, 1017, 2009).
Potem pojawiają się rosyjskie wagony serii 81 jako pociąg nr 03 (numeracja wagonów: 005, 414, 415, 416, 421, 006). Oba składy odjeżdżają w kierunku stacji Młociny.
Drugi film to autobusy kursujące po nadmorskiej włoskiej miejscowości Rimini. Głównie przedstawiciele marki BredaMenarinibus. Pojazdy te będą bohaterami oddzielnego wpisu.
Nagranie powstało w sierpniu 2015 i jest to kontynuacja już prezentowanego filmu o autobusach w Rimini.
Trzeci, ostatni opublikowany w listopadzie 2020 film to tematyka tramwajowa. Tabor MPK Kraków nagrany w Bieńczycach, na al. Andersa. Dokładnie w rejonie przystanków „DH Wanda”. Przede wszystkim przedstawia on starszy tabor, w tym przywrócone do liniowej eksploatacji potrójne Konstale 105Na. Zobaczycie także jedyny na świecie tramwaj Protram 405N-Kr.
Materiał ten powstał w dniach 23 i 24 września 2020.
Powyższe tramwaje będą także bohaterami oddzielnego wpisu.
Ostatnio pisałem o pojeździe dwudrogowym Zephir (tu link), teraz jak zapowiedziałem pora na metro. Dokładnie jeden wagon produkcji radzieckiej Метровагонмаш 81. To część dwuwagonowego składu tworzącego tak zwane Vítkovické metro, o którym pisałem tutaj. Własność Vítkovice Machinery Group.
Vítkovické metro zestawiane jest z dwóch wagonów, nr 2395 i 2501. Ten drugi pokazano w trakcie targów. Dokładnie to Метровагонмаш (Mietrowagonmasz) 81-714 z roku 1990. Pojazd można było oglądać również wewnątrz, choć często było to utrudnione, bo odbywały się w nim spotkania biznesowe.
Metro w Ostrawie, czyli Метровагонмаш (Mietrowagonmasz) 81-714 nr 2501. Vítkovické metro.
Wnętrze prezentowanego wagonu metra.
Detale części przedniej wagonu #2501.
W dalszej części targowej relacji dwa historyczne wagony, w tym jeden wyjątkowy – salonka pierwszego prezydenta Czechosłowacji (Tomáš Masaryk). Tu link.
Niedawno pisałem o wodorowym autobusie, nad którym pracuje Solaris (tu link). Kolejna informacja prasowa opublikowana przez tę polską firmę również jest bardzo ciekawa. W pewien sposób szokująca – firma zyskała nowego inwestora, który (jak podaje portal Money.pl) może kupić nawet 100% akcji Solarisa. To hiszpański CAF, znany producent pojazdów szynowych.
Oto, co na ten temat podał Solaris w opublikowanym 3 lipca 2018 komunikacie:
Trwający od kilku miesięcy proces poszukiwania inwestora dla Solarisa wszedł w nowy etap. Wczoraj firma podpisała umowę z hiszpańską grupą CAF, która pozwala na negocjowanie szczegółów transakcji. Połączenie potencjałów obu firm, to ważny krok w realizacji planu, który zakłada wypracowanie wiodącej pozycji w Europie w zakresie zrównoważonych miejskich systemów mobilności.
„W procesie rozmów z potencjalnymi inwestorami dla Solarisa, rozpatrywałam oferty zarówno z rynku polskiego jak i innych krajów. Jestem przekonana, że wybierając CAF jako inwestora dla Solarisa, zapewniona zostanie obiecującą przyszłość dla marki, jej klientów i pracowników", powiedziała Solange Olszewska, prezes zarządu Solaris Bus & Coach SA. „Uważam, że CAF ma właściwą wizję rozwoju dla spółki i będzie w stanie rozwinąć potencjał Solarisa na skalę globalną. Umowa podpisana z inwestorem jest w pełni zgodna ze wszystkim, co osiągnęliśmy od momentu założenia firmy 22 lata temu i pozwoli Solarisowi wejść na wyższy poziom rozwoju” - dodała Solange Olszewska.
„Inwestycja CAF w Solarisa jest potwierdzeniem realizacji naszej wizji wzrostu i otwiera nowe, strategiczne rynki dla CAF", powiedział Andrés Arizkorreta, prezes i dyrektor generalny CAF. „Razem z Solarisem stworzymy lidera w zakresie rozwiązań miejskiej mobilności wykraczających poza pojazdy szynowe, szczególnie w segmencie elektromobilności. Chcemy nadal wykorzystywać i rozwijać markę Solaris, a także zachować jej polski charakter. Połączenie know-how obu firm w zakresie produkcji, projektowania, technologii i usług, jak również innowacyjność i doświadczenie Solarisa w produkcji autobusów, pozwolą nam lepiej zaspokajać potrzeby naszych klientów, jednocześnie tworząc wartość dla akcjonariuszy".
Założona w 1996 roku, przez Solange i Krzysztofa Olszewskich, firma Solaris Bus & Coach S.A., zatrudnia obecnie 2300 osób w swoich zakładach produkcyjnych w Bolechowie koło Poznania i w Środzie Wlkp. Produkty marki Solaris obecne są w 32 państwach w ponad 700 miastach. Do tej pory z fabryk Solarisa wyjechało ponad 16000 pojazdów. Są to zarówno autobusy miejskie z tradycyjnym napędem spalinowym, jak również pojazdy z napędem alternatywnym w tym: autobusy hybrydowe, elektryczne, z wodorowym ogniwem paliwowym i na CNG. Solaris jest także największym w Europie producentem trolejbusów. W 2017 r. firma dostarczyła do swoich klientów rekordową liczbę 1397 autobusów, zajmując w tym segmencie 4 miejsce na europejskim rynku producentów autobusów miejskich. Solaris w roku 2017 zajął także pozycję europejskiego lidera na rynku autobusów elektrycznych. To właśnie elektryczny pojazd Solaris Urbino electric w 2017 roku został nagrodzony w prestiżowym, międzynarodowym konkursie, tytułem „Bus of the Year”.
Firma CAF to hiszpański producent, z ponad stuletnia historią, notowany na hiszpańskiej giełdzie. Przedsiębiorstwo zajmuje się projektowaniem, produkcją, utrzymaniem i dostawą taboru kolejowego oraz pojazdów szynowych, w obszarze jego aktywności leżą także najnowsze rozwiązania dla transportu miejskiego w tym e-mobilność. Produkty grupy CAF operują na całym świecie m.in.: w Europie, USA, Ameryce Południowej, Azji (Indie czy Japonia) oraz w krajach Afryki Północnej.
Przykładowy produkt Solarisa - autobus Urbino 18 eksploatowany przez MPK Kraków. Pojazd oznaczony numerem BR710 w trakcie obsługi linii 501. To rocznik 2017. Aleja Solidarności, 6.05.2018.
Przykładowy produkt CAF-a. Pociąg metra Inneo. Może być on produkowany w konfiguracjach od składu dwuczłonowego do złożonego z dziewięciu członów. Na górnym zdjęciu Inneo eksploatowane w Madrycie. Screen ze strony internetowej grupy CAF.
Solaris poinformował także, że podpisana umowa pozwala firmie CAF na dalsze negocjowanie szczegółów transakcji. W najbliższych tygodniach powinny być opublikowane szczegółowe informacje na ten temat.
Pierwszy wpis w dziale Metro opublikowałem w czerwcu 2012. Niestety od tamtego czasu na temat tego rodzaju transportu miejskiego niewiele pisałem. Wówczas zacząłem od wagonów dla Nowego Jorku produkowanych przez Bombardiera (link). Teraz wracam do produktów tej firmy.
Pojazdy z rodziny INNOVIA Metro 300 wyróżniają się pośród innych pociągów metra. Ich cechą charakterystyczną jest brak maszynisty – są bezobsługowe. Bombardier jako ich wielką zaletę podkreśla fakt, że mają lekką, aluminiową konstrukcję. Jednoprzestrzenne pociągi mogą składać się z od dwóch do sześciu wagonów. Możliwa jest także eksploatacja pojedynczych wagonów. INNOVIA Metro 300 może przemieszczać się z maksymalną prędkością 100 km/h.
Tyle tytułem ogólnego przedstawienia pociągów INNOVIA Metro 300. Głównym tematem tego wpisu są ostatnie zamówienia na te pojazdy. Jak podał Bombardier, pod koniec grudnia 2016 zakontraktowano 28 takich składów dla kanadyjskiego miasta Vancouver, do obsługi sieci SkyTrain. Ich produkcja ma rozpocząć się w trzecim kwartale 2017 roku. Koniec dostaw przewidziano na grudzień 2018.
SkyTrain to obecnie najdłuższa na świecie sieć połączeń realizowanych taborem bezobsługowym. Linie przebiegają głównie nad powierzchnią ziemi, choć są także odcinki podziemne.
Wizualizacja pociągu Bombardier INNOVIA Metro 300 dla linii SkyTrain.
Zamówienie na 28 pociągów INNOVIA Metro 300 to opcja do podpisanej w 2012 roku umowy. Wówczas jej przedmiotem było także 28 takich składów, których dostawy rozpoczęły się w 2015 roku, a ich eksploatację liniową inaugurowano w sierpniu 2016. Zatem w 2018 roku po sieci SkyTrain będzie kursowało aż 56 takich jednostek. W Vancouver są one także określane nazwą Mark III, co związane jest z historią bezobsługowego metra. Pierwsza seria kursujących po nim pociągów była nazywana Mark I (lata 80-te). Kolejna Mark II i tak analogicznie INNOVIA Metro 300 to Mark III.
Co jeszcze warto napisać o bezobsługowych INNOVIA Metro 300? W informacji prasowej o nowym zamówieniu do Vancouver, Bombardier podkreśla, że zostały one zaprojektowane z myślą o zrównoważonym rozwoju. Wyposażone w liniowe silniki indukcyjne (Linear Induction Motor - LIM) wykazują się wysoką energooszczędnością, a w związku z tym znacznie obniżają koszty eksploatacyjne taboru metra. Energia dodatkowo jest odzyskiwana w trakcie hamowania. Pociągi są wykonywane z materiałów, które po zakończeniu ich eksploatacji będą mogły być ponownie przetworzone i wykorzystane.
Bombardier INNOVIA Metro 300 w trakcie codziennej eksploatacji na sieci SkyTrain. Jeden z 28 takich pociągów zamówionych w ramach umowy z 2012 roku. Źródło: YouTube.
Przednia część wnętrza (wagon #404). Uwagę zwraca brak osoby prowadzącej pociąg. Źródło: YouTube.
Bombardier INNOVIA Metro 300 w trakcie manewrów na terenie bazy SkyTrain. Źródło: YouTube.
Najnowsze Bombardiery INNOVIA Metro 300 są dostarczane także do stolicy Malezji - Kuala Lumpur. Pod koniec grudnia ich producent poinformował, że rozpoczęto tam eksploatację pierwszego z 14 zamówionych pociągów tego typu. Stopniowo wprowadzano do ruchu kolejne egzemplarze, wszystkie przeznaczone do obsługi Kelana Jaya Line. To piąta tamtejsza linia metra, pierwsza w pełni zautomatyzowana, czyli wykorzystująca tabor bez maszynistów. Otwarto ją w 1998 roku, a ostatnią rozbudowę przeprowadzono w 2016 roku. Ma długość 46,4 km, posiada odcinki nadziemne i podziemne.
27 marca 2017 Bombardier poinformował o podpisaniu nowej umowy na dostawę kolejnych jednostek INNOVIA Metro 300 dla Kelana Jaya Line. Tym razem aż 27 egzemplarzy.
Montaż końcowy pociągów INNOVIA Metro 300 dla Kuala Lumpur wykonywany jest w Malezji, w zakładzie tamtejszego lokalnego partnera Bombardiera (firma HARTASUMA SDN BHD). Dostawy ostatnich z 27 zamówionych składów mają zakończyć się w 2022 roku.
Bombardier INNOVIA Metro 300 - wizualizacja taboru dla Kelana Jaya Line w Kuala Lumpur.
Bombardier INNOVIA Metro 300 (jeden z pierwszych 14 pociągów) w trakcie codziennej pracy na linii nr 5 w Kuala Lumpur.
Bombardier INNOVIA Metro 300 dla Kuala Lumpur - wnętrze.
Bombardier INNOVIA Metro 300 dla Kuala Lumpur. W trakcie montażu końcowego w firmie HARTASUMA SDN BHD. Źródło: YouTube.
Skład dla Kuala Lumpur na torze testowym. Źródło: YouTube.
Pociągi INNOVIA Metro 300 zostały także zamówione do obsługi metra w mieście Rijad (stolica Arabii Saudyjskiej).
