Niebieski „sputnik” w Krakowie

 

Biuro Turystyki Kolejowej TurKol.pl już od wielu lat uruchamia różne pociągi specjalne. Na temat niektórych pisałem w Blogu Transportowym, np. o przejeździe składem z lokomotywą SU46 (tu link). Niedługo pojawi się też relacja z imprezy o nazwie „Bieszczady 2025”, która zaczynała i kończyła się na stacji Kraków Główny. 

W stolicy Małopolski Turkol ze swoją ofertą pojawia się zazwyczaj raz na rok. Biorąc pod uwagę duże zainteresowanie, to zdecydowanie zbyt mało. Na szczęście w roku 2025 to się zmieniło i jeszcze inna impreza kolejowa dotyczyła Krakowa. To „Katarzynki 2025”.

Z tej okazji, w sobotę i niedzielę (22 i 23 listopada) uruchomiono kilka pociągów specjalnych. Najpierw obsłużyły one węzeł poznański. Były to „Koziołek” (Poznań Główny 8:06 – Poznań Starołęka 8:11/25 – kolejowa estakada północna – Złotniki 9:00/26 – Poznań Podolany 9:31/32 – Poznań Główny 9:40) i „Katarzynka” (Poznań Główny 9:53 – Poznań Starołęka 9:58/10:00 – Poznań Franowo – Poznań Wschód 10:15/16 – Poznań Garbary 10:19/20 – Poznań Główny 10:25). 

Potem pociąg specjalny wyruszył do Krakowa Głównego. Nazwano go „Karo” (Poznań Główny 10:32 – Poznań Starołęka 10:37/38 – Jarocin 11:20/22 – Pleszew 11:37/39 – Kalisz 12:12/13 – Zduńska Wola 13:02/03 – Zduńska Wola Karsznice 13:11/12 – Kłobuck 14:06/07 – Pyrzowice Lotnisko 14:53/58 – Dąbrowa Górnicza Wsch. – Kraków Główny 16:45).

Zestawienie pociągu było bardzo ciekawe, można stwierdzić, że mocno oryginalne. Prowadziła go wyjątkowa maszyna w dość nietypowych barwach. To niebieski „sputnik” z SKPL, a dokładniej elektrowóz o oznaczeniu 3E-100-030. Rocznik 1961.

Lokomotywa ta trafiła do SKPL w 2021 roku. Wcześniej była czerwona i jeździła dla polskiego oddziału kolei niemieckich - DB Cargo Polska. Pod taką nazwą od 2016 roku, a we wcześniejszym okresie, od 2009 roku dla DB Schenker Rail Polska. 

W roku 2014 zmieniono oznaczenia elektrowozu na obecnie stosowane, czyli 3E-100-030. Wówczas zyskał on także czerwone malowanie. Wcześniej „sputnik” ten był eksploatowany pod numerem 3E/1-30. 

Jest to dawna lokomotywa kolei piaskowych. W roku 1961 jako fabrycznie nowa przyjęta na stan przez PMP-PW (Przedsiębiorstwo Materiałów Podsadzkowych Przemysłu Węglowego). W roku 1991 przedsiębiorstwo zlikwidowano, a jego tabor trafił do różnych kopalń piasku i oddzielnych przedsiębiorstw transportowych (PTiGK). Opisywana lokomotywa stała się własnością Kopalni Piasku „Szczakowa” (niektóre źródła podają, że nastąpiło to już w 1990 roku). 

Od roku 2004 lokomotywę eksploatował inny podmiot: PCC Rail Szczakowa, a od 2009 wspomniany powyżej DB Schenker Rail Polska. Maszyna ta ma więc bardzo bogatą historię, a przede wszystkim wywodzi się z kultowej kolei piaskowej. Wspaniale więc, że udało się ją zachować i okazyjnie wykorzystywać do obsługi pociągów specjalnych. Mimo jej modernizacji i barw, które mocno odbiegają od historycznych. 

Niebieski elektrowóz nie stał się jedynym „mocnym kolorystycznym akcentem” tego pociągu. Był on wielobarwny i zdecydowanie mianem retro nie można go określić. Za maszyną jechały dwa wagony klasy pierwszej z PKP Intercity, potem tabor SKPL: klasa druga (ex DB), czerwony Wars i kremowo-czerwona „jedynka”.  

To właśnie na stacji Kraków Główny udało mi się udokumentować ten „egzotyczny” pociąg. Przyjechał przed czasem i nie na ten peron, który mi podano, więc niestety wjazdu nie nagrałem. 

Lokomotywa 3E-100-030 z SKPL z pociągiem specjalnym „Karo”. Peron drugi stacji Kraków Główny. 22.11.2025.

Niebieski, 64-letni elektrowóz z SKPL mocno kontrastował z najnowszym taborem PKP Intercity, który odjeżdżał z sąsiedniego peronu nr 3. To produkt z lipca 2025, EU160-081. Maszyna prowadzi pociąg IC 37102 „Ślązak” z Przemyśla Głównego do Poznania Głównego. Trasę do stolicy Wielkopolski pokona on całkiem inaczej, niż skład specjalny Turkolu. Przez między innymi Mysłowice, Bytom (ze względu na prace remontowe z pominięciem Katowic), Gliwice, Strzelce Opolskie, Opole Główne, Wrocław Główny. 22.11.2025.

Poniżej nagranie odjazdu składu Turkolu. Już bez pasażerów, zjazd na nocleg, chyba do Bieżanowa. Co ciekawe, nim ruszył, a kilka minut już stał, z megafonów podano zapowiedź, że pociąg ten właśnie wjedzie.

Następnego dnia, 23 listopada 2025 niebieski „sputnik” kursował po Krakowie. Dodatkową atrakcją tych przejazdów była piękna zima – dość obficie sypnęło śniegiem. 

Jako pierwszy wyruszył pociąg „Lajkonik” (Kraków Główny 11:36 – Kraków Batowice 11:44/45 – Kraków Nowa Huta 11:57/12:04 – Kraków Bieżanów 12:21/29 – Kraków Płaszów 12:33/44 – Kraków Główny 12:50), a potem „Obwarzanek” (Kraków Główny 13:00 – Kraków Mydlniki 13:07/53 – Kraków Nowa Huta 14:15/17 – Kraków Płaszów 14:46).

Tak skończyło się kursowanie „sputnika” po Krakowie. Następny pociąg wyruszał w kierunku Poznania. To „Kier”, początkowo do Tarnowskich Gór (Kraków Główny 14:56 – Bytom 16:29/34 – Tarnowskie Góry 16:47). Tam zmieniał nazwę na „Sztolnia” i jechał do miejscowości Tworóg (Tarnowskie Góry 16:49 – Tworóg 17:02/17 – Tarnowskie Góry 17:32). Potem znów jako „Kier” zmierzał do Poznania (Tarnowskie Góry 17:45 – Ostrów Wielkopolski 19:45/46 – Jarocin 20:19/20 – Poznań Główny 21:07).

Niestety w niedzielę nie miałem możliwości dokumentowania tego wyjątkowego składu. Mam nadzieję, że Turkol w planach na 2026 rok miasto Kraków również uwzględni więcej niż jeden raz.

Rybnik, kilka lokomotyw i inne kolejowe (2)

 

Zatem ponownie zapraszam do Rybnika. Ciąg dalszy materiału o tamtejszych lokomotywach PKP Cargo. Tu link do części pierwszej. 

Za EU07-348 ustawiono „Czapajewa”, czyli dwuczłonowy elektrowóz serii ET42. Te lokomotywy stopniowo znikają z sieci PKP, więc bardzo ucieszyła mnie obecność tej maszyny i jeszcze dwóch innych. Nawet, gdy w eksploatacji były wszystkie z 50 egzemplarzy tych radzieckich lokomotyw, to nie wszędzie można było je spotkać. 

ET42-017, bo to o tej lokomotywie mowa, jest z roku 1979. Z informacji znalezionych w Internecie wynika, że „Czapajew” ten obecnie jest wycofany z eksploatacji i oficjalnie oczekuje na naprawę główną. Odstawiono go w 2023 roku.

Elektrowóz ET42-017 w kolumnie lokomotyw PKP Cargo. Rybnik, 10.08.2024.

Za ET42-017 stał drugi „Czapajew”. Wyjątkowy, bo ostatni, pięćdziesiąty dostarczony PKP. ET42-050, rocznik 1982.

Również i ta lokomotywa jest odstawiona od 2023 roku i oczekuje na naprawę główną.

ET42-050, czyli ostatni „Czapajew” dostarczony dla PKP.

Kolejna w kolumnie maszyna to ET22-986. Rocznik 1986. Również wycofana z eksploatacji i oczekująca naprawy głównej. Lokomotywa wyróżnia się zmienionymi reflektorami, nazywanymi „telewizorami”.

Za nią stał inny „Byk”, czyli ET22-909. Rocznik 1985. Ta maszyna, jako pierwsza w kolumnie jest pojazdem czynnym.

ET22-986 i ET22-909. 

Dalej w kolumnie stał kolejny „Byk”. ET22-950 z 1985 roku. To także czynna lokomotywa, po widocznych „gołym okiem” modernizacjach.

ET22-950.

Następna stała „spalinówka”. ST48-001. Maszyna dość ciekawa, bo to pierwsza z serii maszyn SM48 PKP Cargo przebudowanych na ST48.

Powstała w 1977 roku, w PKP otrzymując oznaczenie SM48-069. Przebudowę na ST48-001 lokomotywa przeszła w nowosądeckiej firmie NEWAG w 2013 roku. Nadal jest czynna.

Pierwsza ST48 w PKP Cargo, czyli ST48-001. 

Za zmodernizowaną „Tamarą” stała druga „spalinówka”. Tym razem „Gagarin”, a dokładnie ST44-1202. 

Lokomotywa powstała w roku 1979, trafiając na sieć PKP pod oznaczeniem ST44-891. W roku 2007 w bydgoskiej firmie PESA przeszła modernizację, stając się ST44-1202. 

Tu warto dodać, że po tej modernizacji maszyna była zielona, a charakterystyczny dla PKP Cargo niebieski lakier otrzymała dopiero w 2008 roku. Lokomotywa nadal jest czynna.

Druga z ustawionych w kolumnie lokomotyw spalinowych, czyli ST44-1202.

Dalej stały dwa elektrowozy. Pierwszy z nich to ET42-042. Rocznik 1981. Maszyna była wówczas świeżo wycofana z eksploatacji, oczekująca na naprawę główną.

Na końcu kolumny ustawiono ET41-010. Rocznik 1978. Maszyna jest nadal czynna.

Koniec kolumny tworzyły elektrowozy ET42-042 i ET41-010. W dali widać teren lokomotywowni PKP Cargo, czyli obszar, który nie jest ogólnodostępny.

Tyle w temacie prezentacji lokomotyw odstawionych przy stacji Rybnik. Materiał ten zacząłem od różnych elementów dotyczących przejazdu z Krakowa, zatem kończę tak samo.

Wracaliśmy również dwuetapowo, czyli Rybnik – Katowice i Katowice – Kraków Główny. W obu przypadkach przewoźnikiem były Koleje Śląskie. Tym razem tabor nowy, już nie wypożyczone EN57 z Mazowsza.

Bilet na mający 45 kilometrów odcinek Rybnik - Katowice. Przewoźnik to Koleje Śląskie, ale kupiony w kasie PKP Intercity.

Tym wróciliśmy z Katowic do Krakowa. PESA 27WEb-001 z Kolei Śląskich jako pociąg linii S3 „Gibki Cug” w relacji Katowice - Kraków Główny. Stacja końcowa, na której kilka razy dziennie można zobaczyć tabor tego przewoźnika. Obecnie pociągi Kolei Śląskich mają wydłużone relacje i docierają do Krakowa Płaszowa.

Wnętrze jednostki 27WEb-001. To rocznik 2012. Przed odjazdem z Katowic, do którego pozostało około 15 minut. Jeszcze jest pusto, ale już za chwilę sporo miejsc zostanie zajętych. 

Bilet na mający 77 kilometrów odcinek z Katowic do Krakowa. Tym razem wersja kupiona przez Internet w pociągu z Rybnika do Katowic. 

Z materiałów dostępnych w Internecie wynika, że tabor ustawiony na torze przy stacji Rybnik jest regularnie przestawiany. Nawet lokomotywy wycofane z eksploatacji co jakiś czas zmieniają miejsce. 

Biorąc pod uwagę złą kondycję finansową PKP Cargo i tempo wycofywania starszego taboru, zdecydowanie warto odwiedzić tę lokalizację, która daje możliwość osobistego zobaczenia np. tak kultowych maszyn jak ET42.