Göteborg – atrakcje, promem po Archipelagu Południowym

 

Göteborg jest drugim co do wielkości miastem Szwecji. Obecnie zamieszkuje go ponad 607 tysięcy mieszkańców (cała aglomeracja szacowana jest na ponad milion mieszkańców). Położony jest u ujścia rzeki Göta do Kattegat (cieśnina między Półwyspem Jutlandzkim – Dania, a Półwyspem Skandynawskim - Szwecja). 

Miasto to nie jest popularnym celem wyjazdów turystycznych, choć dojazd do niego jest bardzo dobry, szczególnie w opcji lotniczej z Polski. Dzięki temu np. oferta hotelowa okazuje się być znacznie atrakcyjniejsza cenowo, niż w sąsiedniej Danii. Tradycyjne zwiedzanie to na pewno obowiązkowe Muzeum Sztuki (Göteborgs Konstmuseum). Małe, ale z obrazami takich sław, jak np. Van Gogh, Monet, czy Renoir. Fanów marki Volvo na pewno przyciągnie ekspozycja historycznych pojazdów, zlokalizowana w pobliżu słynnego parku rozrywki Liseberg. Każdy na pewno coś znajdzie dla siebie, bo różnego rodzaju atrakcji jest w tym mieście sporo.

W tym wpisie zajmę się atrakcją Göteborga, która nie jest zbyt rozpowszechniona, a zawiera w sobie kwintesencję Skandynawii. To Södra Skärgården, czyli po polsku Archipelag Południowy. Tworzy go kilka wysp, zamieszkałych lub nie. To np. Asperö, Brännö, Donsö, Köpstadsö, Styrsö, Vargö i Vrångö. Jedną z ich cech charakterystycznych jest zakaz ruch samochodów. Można się przemieszczać np. rowerem, choć ze względu na wielkość wysp najpopularniejsze są podróże piesze.

Jak dostać się na Södra Skärgården? Z pomocą przyjdzie nam Västtrafik. To odpowiednik polskich zarządów transportu. W tym przypadku jest to jednostka organizująca transport publiczny w zachodniej Szwecji. W ramach komunikacji miejskiej Göteborga kursują autobusy, tramwaje i promy. Te ostatnie, obsługując numerowane linie zapewniają dojazd do zamieszkanych wysp Archipelagu Południowego. 

Główną przystanią, która obsługuje archipelag jest Saltholmen. Pełna nazwa przystanku to Saltholmens Brygga. Swoją końcówkę mają tam cztery linie promowe: 281 do Vrångö, 282 do Brännö Husvik, 283 do Brännö Rödsten oraz 284 do Stora Förö. 

Niektóre kursy promów są wydłużane do centrum Göteborga, do przystani Stenpiren. Rejs taki trwa 38 minut (z Saltholmens Brygga do Stenpiren z postojem w Lindholmspiren). Z informacji podawanych na stronie przewoźnika (Styrsöbolaget) wynika, że w sezonie zimowym (taki obowiązywał w trakcie pisania tego tekstu – maj 2024, ważność 10.12.2023 – 2.06.2024) rejsy pomiędzy centrum miasta, a archipelagiem odbywają się rzadko (jedna para dla danej linii), a w sezonie letnim zwiększana jest ich ilość. Opcja wydłużania rejsu nie dotyczy linii 284, która zawsze kończy trasę w Saltholmens Brygga i pływa najrzadziej ze wszystkich – tylko trzy razy dziennie. W okresie styczeń – marzec wyspa Förö w ogóle nie była obsługiwana.

W dni robocze do obsługi linii 284 przypisano prom Fröja. W soboty i niedziele płyną tam Silvertärnan i Valö. Ten drugi prom to jednostka dużej prędkości, co uwzględnia rozkład. Całą trasę pokonuje on w 26 minut, a zwykły prom potrzebuje na to 42 minuty. W rozkładzie zawarto informację, że w przypadku dużej ilości lodu, w rejs zamiast Valö wyruszy zwykły prom. Związane jest to z konstrukcją tej szybkiej jednostki.

Linia 283 ma znacznie wyższą częstotliwość kursów, około jednego na godzinę w dzień roboczy, a w porannym szczycie odstęp między dwoma kolejnymi rejsami wynosi tylko 39 minut. Czas całego rejsu (z i do Saltholmens Brygga) to około 40 – 50 minut (w zależności od promu i pory dnia). Linia 283 obsługuje dwa przystanki pośrednie na wyspie Asperö: Asperö Östra (przystanek przesiadkowy, wspólny dla linii 281, 282 i 283, nie wszystkie kursy z niego korzystają) i Asperö Norra (naprzeciw niezamieszkanej wyspy Rivö, korzysta z niego tylko 283).

Ze względu na czas rejsu i częstotliwość kursów, linia 283 jest bardzo dobrym wyborem na krótkie zwiedzanie Archipelagu Południowego. Widoki wspaniałe – typowa Skandynawia z charakterystycznymi drewnianymi domkami. Można od razu wracać bez opuszczania promu lub wybrać się na spacer po wyspie. Wtedy mamy dwie opcje powrotu – tak samo, linią 283 lub linią 282 z drugiej strony wyspy, przystań Brännö Husvik.

Do obsługi linii 283 wyznaczono kilka promów: Silvertärnan, Vesta, Ylva, Fröja.  

Prom Ylva dopływa do przystani Saltholmen, obsługując linię 283 w wydłużonej relacji z centrum Göteborga (Stenpiren - wypłynięcie o 8:37). Po 12 minutowym postoju, o 9:24 wyruszy do Brännö Rödsten, gdzie dotrze na godzinę 9:47. Po rozkładowym, trzyminutowym postoju rozpocznie kurs powrotny do Saltholmen (10:13). Rejsy tam i powrotny obsługują wszystkie przystanki pośrednie - często poszczególne kursy pomijają Asperö Östra. Wszystkie promy obsługujące połączenia Västtrafik mają z przodu tablicę kierunkową podającą numer linii i relację. 3.05.2024. 

Wnętrze dolnego pokładu promu Ylva w trakcie opisanego powyżej rejsu linii 283 do Brännö Rödsten. Jak widać, frekwencja na tym kursie nie była zbyt duża. 3.05.2024.

Tak prezentuje się górny pokład promu Ylva. Pełni on funkcję kawiarni, która jest zaznaczona w rozkładzie rejsów.

Kawiarnia nie zajmuje całego górnego pokładu promu Ylva. Jego końcowa część to ławki w otwartej przestrzeni (bez bocznych ścian). Miejsce idealne do delektowania się rejsem po Archipelagu Południowym. 3.05.2024.

Tabliczka znamionowa promu Ylva. Powstał on w 1989 roku w szwedzkiej stoczni AB Oskarshamns. Tu warto dodać, że jednostka ta ma stalowy kadłub klasy lodowej, więc nawet przy ciężkich warunkach zimowych realizacja rozkładu jazdy nie powinna być zagrożona. Jak podaje na swojej stronie przewoźnik, imię Ylva pochodzi ze staronordyckiego i oznacza dzikość. 

Pod tabliczką znamionową promu Ylva umieszczono duże logo Västtrafik wraz z informacją o przewoźniku - Styrsöbolaget. 

Umieszczony na pokładzie plan promu Ylva. 

Przystanek Asperö Norra z charakterystyczną wiatą pasażerską. 3.05.2024.

Fragment wyspy Asperö w rejonie przystanku Asperö Norra. Pływa tędy tylko linia 283. 3.05.2024.

Przystanek końcowo-początkowy linii 283 Brännö Rödsten. 3.05.2024.

Przystanek Asperö Östra, z którego korzystają także linie 281 i 282. 3.05.2024.

Widok z promu linii 283 na niezamieszkałą wyspę Rivö. Znajdują się na niej przystanie, ale nie korzystają z nich jednostki obsługujące transport publiczny. 3.05.2024.

Kilwater pozostawiony przez prom Ylva na linii 283. W tle port towarowy w Göteborgu. Obecnie źródłem napędu tej jednostki jest silnik Caterpillar 3508C o mocy 1014 KM (746 kW), który został zamontowany w grudniu 2012. Prędkość maksymalna promu to 13 węzłów.

Przeznaczona do przewozu 447 pasażerów Ylva zakończyła rejs na linii 283. Obok niej cumuje Fröja, która niedługo wykona kolejny kurs 283 (na godzinę 10:28). 3.05.2024.

Prom Fröja oczekuje na pasażerów linii 283 w Saltholmen. To rocznik 1980. Statek ma ciężki kadłub ze stali klasy lodowej. Może maksymalnie przewozić 382 pasażerów. W roku 2014 przeprowadzono wymianę jednostki napędowej. Obecnie prom zasilają dwa silniki Volvo Penta D16 MH o łącznej mocy 1100 KM (808 kW), które są połączone z regulowaną śrubą napędową. Prędkość jednostki wynosi 12,5 węzła. Fröja to staronordyckie imię bogini miłości. 3.05.2024.

Dłuższe wycieczki i mniejsza częstotliwość kursów to linie 281 i 282. Wspólnie obsługują one przystanki Asperö Östra, Köpstadsö i Styrsö Bratten, gdzie promy naprzemiennie docierają z częstotliwością około raz na godzinę. Na dalszym odcinku ich trasy rozdzielają się. Najdalej płynie linia 281, do wyspy Vrångö (najbardziej wysunięta na południe) przez Styrsö Skäret, Donsö, Sjumansholmen i Kårholmen. Nie wszystkie przystanki są obsługiwane każdym kursem. Przykładowo w porannym szczycie dnia roboczego, z Saltholmens Brygga linia 281 wyrusza do Vrångö w odstępie 7 minut. O godzinie 6:00 wypływa prom Rivö, który nie ma żadnych przystanków pośrednich i płynie inną trasą – omijając wyspę Donsö, docierając do celu już na 6:19. Tuż po nim, o 6:07 w trasę rusza następne 281. To prom Valö, który podpływa do większości przystanków (za wyjątkiem Sjumansholmen i Kårholmen), docierając do Vrångö na 6:44. W zasadzie każdy kurs linii 281 to inny wariant, z postojami na różnych przystankach pośrednich.

Do obsługi linii 281 wyznaczono kilka promów: Valö, Rivö, Vesta i Silvertärnan (ten tylko w ograniczonym zakresie).

Poniżej film przedstawiający prom Valö, który jako linia 281 dopływa do końcowego przystanku Saltholmens Brygga (na godzinę 9:18), a jego cała trasa to Vrångö (8:42), Donsö (8:52), Styrsö Skäret (8:54) i Styrsö Bratten (9:05). 3 maja 2024.

Linia 282 od wspólnej trasy z 281 odbija w stronę przystani końcowej Brännö Husvik (wyspa wspólna z linią 283, która kończy na Brännö Rödsten). Pokonanie całej relacji (przez Källö, Styrsö Tången i Vargö Stjärnvik) zajmuje około 50 minut. Sporo kursów jest skróconych do Styrsö Tången. Przystanki Källö i Vargö Stjärnvik są na żądanie. Chęć zejścia na ląd należy zgłaszać obsłudze promu przy wsiadaniu, natomiast osoby zamierzające tam wsiąść muszą zadzwonić na konkretny prom (w rozkładzie jazdy podane są numery telefonów do poszczególnych promów) – nie później niż 30 minut przed podaną godziną rejsu.

Do obsługi linii 282 wyznaczono kilka promów: Silvertärnan, Ylva, Fröja, Vesta i Rivö (ten tylko w ograniczonym zakresie).

Kolejne informacje dotyczące rejsów po Archipelagu Południowym, więcej zdjęć promów oraz ofertę biletową przedstawię już wkrótce.

Druga część materiału - promem po Archipelagu Południowym.

Nowe filmy – kwiecień 2024

W kwietniu 2024, na kanale filmowym Bloga Transportowego w serwisie YouTube (Lukaszwo – Transport Movies), opublikowałem trzy nowe materiały. Jeden duży 4K i dwa krótkie typu „shorts”. Kolejowy i dwa tramwajowe.

Tradycyjnie zaczynam od filmu jakości 4K. Nagranie kolejowe, które powstało w Krakowie, na przystanku osobowym Kraków Mydlniki Wapiennik. To szlak w stronę Katowic.

Nagrałem trzy pociągi. Pasażerski i dwa towarowe, w tym wyjątkowy skład firmy Kolprem, łączący huty ArcelorMittal w Dąbrowie Górniczej i Krakowie. Tworzą go między innymi specjalne wagony do przewozu gorących wyrobów hutniczych.

Fragment filmu. EN71-015 jako pociąg Kraków Główny - Olkusz. 

Fragment filmu. 111Ed-014 z pociągiem hutniczym firmy Kolprem.

Nagrywałem 26 września 2022. Oto, co zobaczycie na filmie:

0:00 - Intro

0:15 - EN71-015 jako pociąg regio z Krakowa Głównego do Olkusza

0:31 - Elektrowóz 111Ed-014 prowadzi pociąg firmy Kolprem.  

1:11 - Lokomotywa 6Dg-194 z firmy Orlen KolTrans prowadzi skład cystern.

Pozostałe dwa filmy to materiały typu „shorts” prezentujące tramwaje z Mediolanu. Jeden z nich jest już znany czytelnikom Bloga Transportowego. To Carrelli nr 1994. Obsługuje on linię 19, przejeżdżając przez Corso Magenta w rejonie kościoła San Maurizio al Monastero Maggiore, który słynie z dzieł sztuki i fresków. Nagrywałem 19 marca 2024.

Zdjęcie to link do filmu Shorts - Carrelli nr 1994 na linii 19.

Drugi „short” powstał w rejonie słynnej Katedry Mediolańskiej. Jako linia nr 2 z Via Orefici wjeżdża w Via Torino wagon serii 4700. Dokładnie to pojazd nr 4730. Nagrywałem 18 marca 2024.

Zdjęcie to link do filmu Shorts - wagon serii 4700.

Większy materiał dotyczący mediolańskich tramwajów Carrelli pod tym linkiem.

Czech Raildays 2019 (12) – ostrawskie metro

 

W związku z niedawną kampanią wyborczą, kandydaci na prezydenta Krakowa obiecywali budowę metra. Nawet kilku linii. Przykład z Czech dowodzi, że aby po mieście jeździło metro, nie trzeba niczego budować. Wystarczy posiadać odpowiedni tabor. Tak jest, a w zasadzie niestety już było w przygranicznej Ostrawie. 

„Vítkovické metro”, bo to o nim mowa, to oczywiście tylko substytut metra. Pozyskany z Pragi tabor, który przemieszczał się okazjonalnie po torowiskach kolejowych. Tu więcej na jego temat. W trakcie poszczególnych edycji targów Czech Raildays „Vítkovické metro” również się pojawiało (tu link do wcześniejszej części targowej relacji – o „brejlovcu”). Było np. w 2018 roku (tu link) oraz w opisywanym 2019 roku. Wówczas pokazano wagon 81-71 nr 2501. Rocznik 1990. Ekspozycja statyczna, miejsce spotkań biznesowych Vítkovice Machinery Group.

Wykonałem wówczas tylko kilka zdjęć. Jak się później okazało, ostatnich. „Vítkovické metro” przestało istnieć. Finalny przejazd miał miejsce w 2018 roku. Potem jeszcze tylko targi Czech Raildays 2019 i koniec. 

Wagon nr 2501, czyli 50% ostrawskiego metra jako ekspozycja Vítkovice Machinery Group na targach Czech Raildays 2019. 11.06.2019.

Detale wagonu nr 2501.

Wagony zostały odstawione na terenie zamkniętym Vítkovice Machinery Group. Jak podaje portal Československý Dopravák, po długich negocjacjach, jesienią 2021 sprzedano je do Království železnic („Królestwo kolei”) z Pragi. To wielka wystawa makiet kolejowych. 

Prezentowany na powyższych zdjęciach wagon nr 2501 został podzielony na dwie części. Jedna stała się szatnią dla grup szkolnych odwiedzających „Królestwo kolei” (otrzymując fikcyjny numer 1501), a druga (ta z kabiną sterowniczą) została symulatorem metra z pozostawionym oznaczeniem 2501. Co ciekawe, każdą z tych połówek wagonu rozdzielono na wiele drobnych elementów, bo ich docelową lokalizacją stały się piwnice. Jak dużo pracy włożono w rozebranie pojazdu na części, a następnie złożenie go, dowodzi wymiar drzwi, przez które pudło wagonu należało przenieść: 2 x 1,5 m.

Drugi z wagonów „Vítkovickégo metra”, nr 2395 został finalnie odsprzedany jako kompletny eksponat historyczny. 

Cytat fotograficzny z portalu Československý Dopravák. Fragment wagonu nr 2501 już w nowej roli - symulator.

W kolejnej części relacji z ostrawskich targów przedstawię pokazane wówczas doczepy starszych wagonów motorowych.

Pierwsza część relacji z targów Czech Raildays 2019.

Relacja z targów Czech Raildays 2018.

Tramwaje w Mediolanie – Carrelli, Ventotto lub Peter Witt

 

Mediolan. Stolica regionu Lombardia. Drugie co do wielkości miasto Włoch (pierwsze to Rzym), które zamieszkuje ponad milion trzysta tysięcy mieszkańców. Światowa stolica mody oraz finansowo-gospodarcze centrum Włoch. 

Miasto to przyciąga ogromne ilości turystów, chcących zobaczyć między innymi ogromną Katedrę Mediolańską, piękną Galerię Wiktora Emmanuela II, czy słynną „Ostatnią Wieczerzę” Leonarda da Vinci. 

Atrakcje tego ciekawego miasta łączy spora sieć tramwajowa. Co ciekawe, ona również jest elementem budzącym zainteresowanie turystów. Niekoniecznie tylko tych będących pasjonatami transportu. Dlaczego?

Ponieważ po mediolańskich torowiskach wciąż kursuje ponad sto dwadzieścia tramwajów będących przedstawicielami serii 1500, powstałej w latach 1927 – 1930. Nie obsługują one linii muzealnych. To po prostu liniowy tabor, a fakt ten jest światowym fenomenem. Carrelli, Ventotto lub Peter Witt – tak są nazywane te wagony.

Przyznam, że kiedy planowałem wyjazd do Mediolanu i odkryłem, że kursują po nim tak stare tramwaje, byłem przekonany, że natrafienie na jakiegoś ich przedstawiciela będzie graniczyło z cudem. Tym czasem to właśnie Carrelli był pierwszym typem wagonu, który zobaczyłem w tym mieście i jak się później okazało jest to pojazd bardzo powszechny, obsługujący wszystkie brygady kilku linii.

Carrelli to pojazd niezwykły. Wpływają na to jego wygląd i wiek oraz sposób jazdy. Ten ostatni element to widowisko powtarzające się na każdym przystanku. Ventotto dość szybko podjeżdża, a w trakcie hamowania otwiera drzwi i wysuwa stopnie, czemu towarzyszy odpowiedni dźwięk. To naprawdę robi wrażenie.

Piazza Virgilio. Obsługujący linię 1 Carrelli nr 1719 przejeżdża z Via Vincenzo Monti w Via Giovanni Boccaccio i za chwilę dojedzie do dworca kolejowego Milano Cadorna. „Jedynka” jest nazywana linią turystyczną, bo mija lub przejeżdża w pobliżu największych atrakcji miasta. Przykładowo za dworcem  Milano Cadorna znajduje się Castello Sforzesco (Zamek Sforzów). 19.03.2024.

Historia słynnego Carrelli sięga roku 1927. Wówczas (pod koniec roku) na mediolańskie tory wyjechał prototyp późniejszej serii 1500. Wagon nr 1501. W roku 1928 dołączył do niego pojazd nr 1502. Rozpoczęły się kilkumiesięczne testy. Pojazdy różniły się wyposażeniem elektrycznym.

Z założenia nowe wagony miały zmniejszyć koszty utrzymania taboru, przy jednoczesnym zwiększeniu przepustowości linii (większa prędkość i pojemność) i poprawie komfortu podróży. Cele te osiągnięto, więc w 1928 roku zapadła decyzja o seryjnej produkcji. Mediolan zamówił wówczas 500 takich tramwajów. Ponieważ rok 1928 był decydującym dla tego modelu, zyskał on nazwę Ventotto – włoski liczebnik dwadzieścia osiem. 

Seryjna produkcja tych 500 tramwajów była realizowana przez dwa lata: 1929 – 1930. Zajmowało się nią kilka przedsiębiorstw. 

Società Italiana Carminati & Toselli: 110 wagonów, które otrzymały numerację od 1503 do 1612. Firma ta wyprodukowała również dwa prototypy nr 1501 i 1502 według projektu Petera Witta z USA. Człowiek ten był właścicielem amerykańskiego patentu z roku 1916, dotyczącego nowoczesnego wagonu tramwajowego, który jest tak zaprojektowany, aby maksymalnie ograniczyć postój pojazdu na przystanku, poprzez zapewnienie szybkiej wymiany pasażerów. Mamy więc dwie pary szerokich drzwi. Pierwsze na początku wagonu, za nimi ustawione bokiem do kierunku jazdy ławki dla pasażerów podróżujących na krótkiej rasie. Na środku pojazdu drugie drzwi (tylko dla wysiadających), a za nimi siedzenia ustawione przodem do jazdy – równoległe, dwuosobowe kanapy – to dla osób, które jadą dłużej. Tak pierwotnie wyglądały wszystkie mediolańskie tramwaje serii 1500.

Società Italiana Ernesto Breda: 110 wagonów, które otrzymały numerację od 1613 do 1722.

Officine Meccaniche di Reggio Emilia: 50 wagonów, które otrzymały numerację od 1723 do 1772.

Officine Meccaniche: 110 wagonów, które otrzymały numerację od 1773 do 1882.

Officine Elettroferroviarie Tallero: 110 wagonów, które otrzymały numerację od 1883 do 1992.

Officine Meccaniche Lodigiane: 10 wagonów, które otrzymały numerację od 1993 do 2002.

Już w roku 1931 rozpoczęły się pierwsze modernizacje, polegające na dodaniu trzecich drzwi na końcu pojazdu. Obecnie wszystkie liniowe wagony mają taki układ wejść. Nie ma już także zlokalizowanych z tyłu dwuosobowych kanap. Wszystkie miejsca siedzące to zamocowane wzdłuż bocznych ścian drewniane ławki.

W trakcie drugiej wojny światowej, w 1943 roku alianci dość intensywnie bombardowali Mediolan. Uszkodzeniom (niekiedy bardzo poważnym) uległo wówczas wiele wagonów Carrelli, ale fizycznie przestał istnieć tylko jeden z nich, nr 1624. Łącznie do zniszczonych w trakcie działań wojennych zaliczono aż 200 pojazdów tego typu. Nie kasowano ich jednak, tylko remontowano lub odbudowywano. Część początkowo jeździła jako wagony doczepne. Finalnie wszystkie znów stały się wagonami silnikowymi.

Pierwsze wycofywanie z ruchu większej ilości tramwajów Carrelli rozpoczęło się dopiero w 1977 roku, wraz z dostawami nowego taboru. Na szczęście nie oznaczało to likwidacji tej serii pojazdów. W latach 1988 - 1992 przeprowadzono remont kapitalny (połączony z modernizacją) 250 wagonów. Kolejne remonty wykonano w latach 2010 – 2020, poddając im 125 Ventotto.

Współczesny Mediolan to 17 linii tramwajowych. Są to trasy nr 1, 2, 3, 4, 5, 7, 9, 10, 12, 14, 15, 16, 19, 24, 27, 31 i 33. Ich obsługą zajmuje się miejski przewoźnik Azienda Trasporti Milanesi SpA, czyli w skrócie ATM. 

Wagony oficjalnie nazywane ATM seria 1500, czyli omawiane Carrelli, kursują na liniach 1, 5, 10, 19 i 33. Obsługują wszystkie brygady, za wyjątkiem trasy nr 19, gdzie kursują z przegubowcami serii 4700. W godzinach szczytu linia nr 1 ma częstotliwość nawet co 8 minut, więc zobaczenie, sfotografowanie, czy przejażdżka wagonem Ventotto nie stanowią żadnego problemu. Po prostu jest ich pełno. 

Bez wątpienia tramwaje Carrelli są symbolem Mediolanu. Ich wizerunki pojawiają się na różnego rodzaju pamiątkach z miasta. Z informacji krążących po włoskich mediach wynika, że nie powinny im zagrozić już rozpoczęte dostawy nowych wagonów firmy Stadler. „Legendy się nie rusza”, również ze względu na pojemność Ventotto, która jest idealna dla obsługiwanych przez nie tras.

Wytłumaczyłem już, dlaczego wagony serii 1500 nazywane są Ventotto lub Peter Witt. Pora jeszcze na ich najpopularniejszą nazwę, czyli Carrelli. Włoskie słowo „carrelli” oznacza wózki. Wcześniejsze mediolańskie tramwaje posiadały tylko jeden wózek (jak np. polskie N-ki). Peter Witt ma dwa wózki i stąd Carrelli.

Via Alessandro Manzoni. Z przystanku „Teatro Alla Scala” właśnie odjeżdża Ventotto nr 1732. Obsługuje on trasę nr 1 - jedyna linia tędy przejeżdżająca. Wagon za chwilę minie słynny teatr operowy  La Scala. Tuż obok znajdują się inne znane atrakcje Mediolanu: Galeria Wiktora Emanuela II, a za nią ogromna Katedra Mediolańska. 18.03.2024. 

Fragmenty zadbanego wnętrza wagonu nr 1732. 18.03.2024.

Tabliczka znamionowa umieszczona na kabinie wagonu nr 1732. Jako typ pojazdu podano „Milano 1928”. Rok modernizacji 2014. Niestety brak roku produkcji. Zatem to 1929 lub 1930. Poświęciłem sporo czasu na przeszukiwanie Internetu, ale niestety nigdzie nie natrafiłem na zestawienia podające lata produkcji poszczególnych pojazdów. 

 

Detale wnętrza obsługującego linię nr 1 Ventotto o oznaczeniu 1732. Ozdobne klosze lamp, napisy nad tylnymi oknami zabraniające plucia i palenia, a na dole awaryjne otwieranie drzwi. 18.03.2024.

Via Vitruvio. Do wielkiego dworca klejowego Milano Centrale zbliża się Carrelli nr 1782. Obsługuje on linię nr 5, na której kursują wyłącznie wagony tego typu. Tramwaj z przełomu lat 20-tych i 30-tych ubiegłego wieku mocno kontrastuje z współczesną motoryzacją i zabudową. 19.03.2024.

Część tramwajów Ventotto posiada reklamy. Tu przykład zielonego wagonu nr 1809. Jako linia 1 wjeżdża on na Largo Cairoli i zatrzymuje się na tamtejszym przystanku „Cairoli”. Obok pojazdu widać fragment  Pomnika konnego Giuseppe Garibaldiego. W bezpośrednim sąsiedztwie tego miejsca znajduje się Castello Sforzesco, czyli tłumacząc Zamek Sforzów. Wagon 1809 to jeden ze 110 tramwajów Ventotto wyprodukowanych przez Officine Meccaniche, w skrócie OM. Tu warto dodać, że pod tą nazwą powstawały także samochody osobowe i ciężarowe. Finalnie, w roku 1967 marka OM została wchłonięta przez Fiata. Na zdjęciach wykonanych w trakcie postoju widać charakterystyczne dla Ventotto wysuwane stopnie i otwierane na zewnątrz drzwi. 19.03.2024.

Jedna z atrakcji Mediolanu, obok której przejeżdżają tramwaje Carrelli - Castello Sforzesco. Zdjęcie zrobione z przystanku „Cairoli”. 19.03.2024. 

Poniżej przykład tramwaju Carrelli w ruchu, na filmie typu „shorts”. Wagon nr 1994, czyli jeden z 10 tramwajów wyprodukowanych przez Officine Meccaniche Lodigiane z miejscowości Lodi w pobliżu Mediolanu. Obsługuje on linię 19, przejeżdżając przez Corso Magenta w rejonie kościoła San Maurizio al Monastero Maggiore, który słynie z dzieł sztuki i fresków. Nagrywałem 19 marca 2024.

Zdjęcie to link do filmu Shorts - Carrelli nr 1994 na linii 19.

Drugi materiał poświęcony tramwajom w Mediolanie również będzie dotyczył słynnych Ventotto.

Nowe filmy – marzec 2024

 

Tradycyjnie raz w miesiącu zapraszam Was do obejrzenia nowości filmowych na kanale YouTube Bloga Transportowego (Lukaszwo – Transport Movies). W marcu 2024 opublikowałem na nim cztery materiały. Dwa duże filmy 4K i tyle samo krótkich typu „shorts”.

Pierwszy z dużych filmów to tematyka kolejowa. Stacja Oświęcim i przejeżdżający przez nią pociąg EC „Porta Moravica” z austriackiego Grazu do Przemyśla Głównego. Prowadzi go lokomotywa EP09-037.

W drugiej części zobaczycie inny pociąg międzynarodowy - IC „Cracovia” z Przemyśla Głównego do stacji Praha-Vršovice i Budapest Nyugati. Tu w roli głównej lokomotywa EU07-421.

Fragment filmu. Stacja Oświęcim. Pociąg EC „Porta Moravica” prowadzony lokomotywą EP09-037. 

Fragment filmu. Stacja Oświęcim. Pociąg IC „Cracovia” prowadzony lokomotywą EU07-421. 

Skład pierwszego pociągu złożony jest z wagonów austriackich kolei ÖBB i szwajcarskich SBB (w tym wagon panoramiczny z Gotthard Panorama Express). Nagrywałem 25 grudnia 2023.

Natomiast w składzie drugiego znajdują się wagony ČD, PKP Intercity i MÁV-START. Nagrywałem 26 grudnia 2023.

Drugi z marcowych filmów 4K powstał w Kopenhadze. Przedstawia kilka tamtejszych autobusów, które nagrywałem w dniach 19 i 20 stycznia 2024.

Fragment filmu. Autobus MAN Lion's City 12 E nr 4505 dojeżdża do pętli linii 26 na Sankt Annæ Pl. Na tablicy kierunkowej wyświetla się już przeciwna końcówka Bellahøj. 

Fragment filmu. MAN Lion`s City GL CNG nr 1631 jako linia 5C w relacji do Herlev Hospital na Nørre Voldgade, obok pętli autobusowej Nørreport.

Fragment filmu. Scania OmniLink nr 1160 wjeżdża na plac postojowy pętli Nørreport. 

Poniżej szczegóły filmu ze stolicy Danii.

0:00 - Intro

0:15 - MAN Lion's City 12 E nr 4505 na linii 26 (Sankt Annæ Pl.)

0:34 - MAN Lion's City 12 E nr 4513 na linii 27 (Folke Bernadottes Allé)

0:54 - Volvo 8900LE nr 4104 na linii 184 (Nørre Voldgade)

1:05 - MAN Lion`s City GL CNG nr 1631 na linii 5C (Nørre Voldgade)

1:25 - Scania OmniLink nr 1160 wjeżdża na pętlę autobusową Nørreport

Kopenhaskie autobusy będą jeszcze bohaterami oddzielnego wpisu.

Pozostałe dwa materiały to autobusowe „shortsy”. Oba nagrane w trakcie dnia otwartego krakowskiej zajezdni Wola Duchacka (2.03.2024).

Pierwszy przedstawia „ogórka”, czyli Jelcza 272 MEX, który kursował na bezpłatnej linii po terenie zajezdni.

Link do filmu Shorts - Jelcz 272 MEX właśnie rozpoczyna kolejny kurs po zajezdni Wola Duchacka.

Drugi to Solaris Urbino 12 electric nr DE636. On również woził pasażerów po zajezdni, na przemian z „ogórkiem”.

Link do filmu Shorts - Solaris Urbino 12 electric nr DE636 właśnie rozpoczyna kolejny kurs po zajezdni Wola Duchacka.

Większy wpis dotyczący dnia otwartego zajezdni Wola Duchacka pod tym linkiem.