Po prezentacji autobusu ARTHUR H2 (tu link) przedstawiam ekspozycję tureckiego producenta o nazwie Otokar. Łącznie wystawił on cztery autobusy. Jeden na terenie zewnętrznym oraz trzy w hali E.
Zwiedzających udających się na targi od strony ul. Wystawowej witał jedyny ustawiony tam autobus. To klasyfikowany jako miejski Otokar Navigo C. Pojazd o długości 7,72 m, szerokości 2,26 m i wysokości 3,27 m. Wysokość wnętrza 2,02 m. Poszerzone tylne wejście prowadzi do małej części niskopodłogowej dedykowanej dla osób o ograniczonej sprawności ruchowej.
Możliwe są różne konfiguracje wnętrza. Maksymalna ilość pasażerów to 46.
Autobusy Otokar Navigo C są eksploatowane w Polsce – w województwie warmińsko-mazurskim, na terenie gminy Stawiguda.
Przed wejściem do hali E pozował Otokar Navigo C. 12.10.2022.
Jeszcze kilka ujęć Otokara Navigo C. Niestety jego wnętrze nie było dostępne dla zwiedzających. Uwagę zwracają mocno niesymetryczne tylne drzwi. 12.10.2022.
Pośród trzech Otokarów zgromadzonych w hali E moim zdaniem najbardziej wyróżniał się najmniejszy z nich. Mający długość 6,60 m, idealny do roli dolmusza w Turcji, a w Europie do obsługi linii o małym natężeniu ruchu lub przebiegających przez wąskie uliczki. Model Centro.
Umieszczone na prezentowanym pojeździe napisy informowały, że jest on przeznaczony do przewozu 11 siedzących pasażerów (+ dodatkowo sześć rozkładanych miejsc) i 14 stojących.
Wyłącznym dystrybutorem autobusów Otokar w Polsce jest firma Bus Trans Technik z Warszawy. Na jej stronie internetowej niestety brak informacji o modelu Centro. Co ciekawe, nie znalazłem ich też na stronie Otokara dedykowanej dla Europy. Tu warto podkreślić, że Centro to nie jest nowość w ofercie tego producenta. Powstaje on już od wielu lat.
W Europie Otokary Centro kursują np. po Neapolu.
W Turcji eksploatowany głównie jako dolmusz. Najmniejszy z pokazanych w Kielcach Otokarów. Model Centro. 12.10.2022.
Otokar Centro. Stanowisko pracy kierowcy.
Otokar Centro. Widok na wnętrze.
Tabliczki umieszczone wewnątrz Otokara Centro.
Trzeci z miejskich autobusów pokazanych przez Otokara to pojazd elektryczny. Otokar E-Kent C. Jego długość wynosi 12 metrów. Szerokość 2,54 m, a wysokość 3,45 m. Maksymalna ilość pasażerów to 108. Bateria trakcyjna o pojemności do 350 kWh (w zależności od potrzeb klientów). Silnik elektryczny Voith. Zasięg ponad 300 kilometrów.
Nie mam informacji, gdzie na świecie jest już eksploatowany (zakupiony) ten model. W Internecie są różne artykuły, ale tylko dotyczące jego testów, np. we Włoszech.
Jeden z wielu autobusów elektrycznych zaprezentowanych w trakcie TransExpo 2022. Otokar E-Kent C.
Otokar E-Kent C - wnętrze. W ścianach dość sporo ładowarek USB. Okazuje się, że to rozwiązanie nie jest jeszcze powszechne - były wystawione autobusy, które nie dawały pasażerom możliwości doładowania urządzeń przenośnych w trakcie podróży.
Na stoisku Otokara zaprezentowano także autobus turystyczny. To model Ulyso T.
Jego długość wynosi 10,1 m, szerokość 2,41 m, a wysokość 3,25 m. Wnętrze przystosowane jest do przewozu 43 pasażerów. Producent na ocynkowane nadwozie daje aż 10 lat gwarancji.
W Polsce kilku przewoźników eksploatuje Otokary Ulyso T, np. Małopolska Prywatna Komunikacja Samochodowa.
Otokar Ulyso T pokazany w Kielcach.
Otokar Ulyso T. Wnętrze. Dla każdego z pasażerów przewidziano po dwa gniazda USB.
W piątej części relacji z TransExpo 2022 zaprezentuję autobusy marki Pilea. Na tym stoisku dość sporo się działo – wyjątkowa premiera.
W Blogu Transportowym już kilka razy pojawiały się materiały dotyczące Egiptu. Np. prezentujący nowy samolot linii lotniczych EgyptAir (tu link). Pierwszy egipski wpis zawierał zdjęcie autobusu kultowej marki Nasr (tu link) oraz zapowiedź serii wpisów z kraju faraonów. Zamierzenia tego wówczas nie udało mi się zrealizować. Wracam zatem do tematu. Tym bardziej, że mam już nowe, tegoroczne materiały.
Na początek zapraszam na spotkanie z ciężarówkami o dość nietypowej zabudowie. Fotografowałem je w popularnej także wśród polskich turystów nadmorskiej miejscowości Hurghada.
W trakcie jednego z wieczornych spacerów, na którejś z bocznych odnóg ulicy Sheraton (w centrum, wzdłuż wybrzeża) natknęliśmy się na charakterystyczną zieloną ciężarówkę Mitsubishi Canter. Z daleka wyglądała jak trochę masywniejsze auto dostawcze. Im jednak byliśmy bliżej, można było dostrzec kolejne szczegóły, które zdradzały, że jest to pojazd specjalnego przeznaczenia. Finalnie okazał się on być mobilnym punktem pocztowym.
Jak podaje portal CairoScene, jest to jeden z 88 pojazdów specjalnych zakupionych przez Pocztę Egipską w 2021 roku. Ich zadaniem jest ułatwienie mieszkańcom Egiptu dostępu do usług pocztowych (np. opłaty za media). Inne egipskie źródła informują o zwiększaniu floty mobilnych placówek pocztowych do 100 egzemplarzy. Zabudowy te różnią się od siebie. Przykładowo niektóre pojazdy posiadają bankomaty.
Z założenia ciężarówki pocztowe przyjeżdżają tam, gdzie nie ma poczty lub wzmacniają istniejące urzędy w przypadku zwiększonego zapotrzebowania na usługi, np. przy wypłatach emerytur. Ciekawy pomysł.
Jak pisze portal CairoScene, dwa egzemplarze przeznaczone dla Północnego Synaju mają podniesiony poziom bezpieczeństwa. Szczegółów nie podano.
Mitsubishi Canter jako jeden z wielu mobilnych punktów egipskiej poczty. Hurghada. 30.05.2023.
Następnego dnia Mitsubishi Canter w roli mobilnej poczty znów stał w tym samym miejscu. Dodatkowo przed nim zaparkowała inna ciekawa zabudowa. Chevrolet Jumbo pełniący funkcję przemieszczającego się bankomatu. To z kolei inicjatywa Narodowego Banku Egiptu. Cel - zwiększenie dostępności usług finansowych.
Chevrolet Jumbo jako mobilny bankomat. Za nim zielone Mitsubishi Canter w roli placówki pocztowej, do której ustawiła się kolejka interesantów. 31.05.2023.
Małe ciężarówki takie jak np. Mitsubishi Canter, czy Chevrolet Jumbo są w Egipcie bardzo popularne. Oczywiście większego taboru również nie brakuje. On także pojawi się w Blogu Transportowym.
Wszystkie wpisy dotyczące Egiptu do zobaczenia pod tagiem Egipt.
Wracam do tematu kolei w Albanii. Ostatnio prezentowałem jeden z dwóch pociągów pasażerskich kursujących po tym kraju (w sumie jedna para) – z Elbasan do Durrës. Tu link do tego materiału. Teraz zapraszam na spotkanie ze składem powrotnym.
Dokumentowaliśmy go na stacji początkowej Durrës. To była niedziela, 11 września 2022. Co ciekawe, nastąpiła zmiana lokomotywy. Dotychczasową maszynę o oznaczeniu T669 1041 (rocznik 1983) zastąpiła T669 1053 (rocznik 1988). Pojazdy te zamieniły się miejscami w kolumnie spalinówek stojących przy peronie w Durrës. Szczegółowe zdjęcia ustawionych w niej lokomotyw do zobaczenia w tym wpisie.
Rozkład jazdy pociągu nr 07 w harmonogramie obowiązującym od 11 czerwca 2022 do 18 września 2022 zakładał jego odjazd z Durrës o godzinie 15:00 i przyjazd do Elbasan na 17:53, z ośmioma postojami na trasie: Shkozet, Golem, Kavaje, Lekaj, Rrogozhinë, Peqin, Bishqem i Paper. Szczegóły czasowe na poniższym zdjęciu rozkładu.
Wprowadzony następnie zimowy rozkład jazdy (od 19.09.2022 do 10.06.2023) również zakładał tylko jedną parę pociągów pasażerskich kursujących po albańskiej sieci kolejowej. Także pociągi nr 06 i 07 jadące wyłącznie w soboty i niedziele. Zmieniono jednak ich rozkład. Pociąg nr 06 z Elbasan odjeżdżał 30 minut później (o 6:30, a w Durrës na 9:23). Pociąg nr 07 z Durrës odjeżdżał o godzinę wcześniej (o 14:00, w Elbasan na 16:53). W obu relacjach zrezygnowano z postoju w Shkozet – stacja w rejonie lokomotywowni w Durrës.
Co ciekawe, w okresie 14.03.2023 – 13.06.2023 koleje HSH uruchomiły drugą parę pociągów. Wprowadzono ją na innej trasie. To pociąg nr 02 w relacji Shkodër (po polsku Szkodra, przy granicy z Czarnogórą, odjazd 6:00) – Mjedë (6:18/19) – Hajmel (6:33/34) – Baqel (6:46/47) – Lezhë (7:11/12) – Milot (7:52/53) – Laç (8:03/05) – Gjormë (8:13). Stacja końcowa jest na terenie lub w bezpośrednim rejonie miasta Laç – koleje HSH piszą o tym połączeniu jako Szkodra – Laç. Dalej nieczynna linia kolejowa dochodzi do miejscowości Vora, gdzie przebiega przebudowywana linia z Durrës do Tirany wraz z budowanym odgałęzieniem do portu lotniczego.
Pociąg powrotny nr 03 kursuje w relacji Gjormë (12:30) – Laç (12:38/13:00) – Milot (13:10/11) – Lezhë (13:51/52) – Baqel (14:16/17) – Hajmel (14:29/30) – Mjedë (14:44/55) – Szkodra (15:13).
Pociągi nr 02 i 03 kursują tylko we wtorki, a obsługujący je tabor to pojazdy inne niż te zgromadzone w Durrës i prezentowane we wcześniejszych materiałach, ponieważ obecnie nie ma możliwości przejazdu z Durrës do miasta Laç. Na podstawie dostępnych, aktualnych materiałów z Internetu ustaliłem, że na pewno jest tam czynna lokomotywa T669 1061 (rocznik 1990). To obecnie najwyższy numer taborowy serii T669 w Albanii. Była jeszcze lokomotywa nr 1062 ale uległa wypadkowi w latach 90-tych i została skasowana. W Szkodrze stacjonuje także T669 1048 (rocznik 1983) oraz T669 1060 (rocznik 1990). Zdewastowane wagony pasażerskie to ex niemieckie Halberstadty i być może wciąż czynne przedziałowe ex koleje włoskie.
Tyle o aktualnej sytuacji kolejowej w Albanii. Wracam do głównego tematu tego wpisu, czyli do pociągu nr 07 dokumentowanego przez nas 11 września 2022. Przyznam, że było bardzo duże prawdopodobieństwo, iż na stację w Durrës nie dotrzemy. Na szczęście nasz autobus przyjechał we właściwym czasie.
Przed odjazdem pociągu była czynna kasa biletowa. Nadarzyła się zatem okazja kupna dość ciekawej pamiątki z Albanii, czyli biletu HSH. Kasjerka nie mówiła po angielsku, ale jakoś się dogadaliśmy. Na stole miała rozłożonych kilka rodzajów biletów. Wszystkie z wizerunkiem lokomotywy T669. Różne ceny i kolory. Losowo wybrałem niebieski bilet. Wzbudziło to wielkie zdziwienie kasjerki, bo chciałem tylko jeden bilet, a przecież przyszliśmy w dwie osoby (żona). W dodatku był to bilet ze zniżką 50%, która na pewno mi nie przysługiwała. Po chwili sprzedająca chyba uświadomiła sobie, że to pamiątka i rozpoczął się proces sprzedaży. Najpierw znalezienie odpowiedniej rubryki w ręcznie wyrysowanej tabeli w dużym zeszycie w kratkę, a następnie ręczna korekta nabitej na bilecie daty z roku 2020. Bilet był do stacji Golem – pierwsza miejscowość za Durrës (także popularna wśród turystów). Kosztował 35 leków. W przeliczeniu to około 1,42 zł. Dodatkowym pożeraczem czasu było jeszcze wydawanie reszty, której nie chciałem, ale sumienna kasjerka nie dopuściła opcji zapłacenia więcej. W końcu stałem się posiadaczem biletu HSH i wyruszyliśmy na peron.
Za rządkiem lokomotyw stał pociąg nr 07 do Elbasan. Tworzyła go maszyna o oznaczeniu T669 1053 i wagon Halberstadt. W pojeździe było kilku pasażerów, a przy wygaszonej lokomotywie kręciło się czterech pracowników HSH, w tym maszynista i konduktorka. Pozwoliłem sobie przejść przez wagon, którego wnętrze w sumie jest podzielone na trzy części pasażerskie. Ta od strony lokomotywy została potraktowana jako przedział służbowy – na siedzeniach rozłożono jakieś nakrycia, koce, a drzwi zasunięto. Wnętrza niestety zbyt dokładnie nie dokumentowałem, bo zajmowali je pasażerowie (tylko pojedyncze osoby).
Pociąg nr 07 z Durrës do Elbasan w całej okazałości. Lokomotywa T669 1053 i wagon Halberstadt. 11.09.2022.
Za pociągiem nr 07 stała kolumna czterech „čmeláków”. Jako pierwsza w niej maszyna nr 1041, która rano przyprowadziła pociąg nr 06 z Elbasan, a dalej T669 nr 1054 (jedyna w nowym malowaniu HSH), 1047 i 1059. 11.09.2022.
Tabliczka znamionowa lokomotywy T669 1053.
Rozkład jazdy wówczas jedynych pociągów kolei albańskich, czyli jedna para z Elbasan. Kartka zawieszona w oknie dworca w Durrës. 8.09.2022.
Hekurudha Shqiptare - bilet będący pamiątką. To chyba najtańsza opcja. Taka szata graficzna dostępna jest na wszystkich biletach HSH. Różnią się one tylko ceną i kolorami.
Do pociągu nr 07 zbliża się dwóch pracowników HSH. Jak widać po niesionym „lizaku”, jeden z nich to zawiadowca stacji. 11.09.2022.
Przy drugiej krawędzi peronu stała lokomotywa T669 1051 z wagonami. Ona jednak nigdzie się nie wybierała. Przed laty odjazd dwóch pociągów w krótkim odstępie czasu był tu powszedni. Np. jeden skład ruszał do Elbasan, a kilka minut po nim podróż rozpoczynał pociąg do Tirany. Ten jedyny peron był dość intensywnie wykorzystywany.
Jeszcze kilka ujęć lokomotywy T669 1053 przed odjazdem z wagonem typu Halberstadt jako pociąg nr 07 do Elbasan. 11.09.2022.
Fragmenty wnętrza jedynego wagonu pociągu do Elbasan. Drugie zdjęcie to „przedział służbowy”. 11.09.2022.
Zbliżał się czas odjazdu, więc zajęliśmy odpowiednie miejsca do dokumentowania tego wydarzenia, którego powtórka miała nastąpić dopiero w następny weekend. Odpalenie silnika i po chwili „čmelák” z jednym wagonem ruszył.
Lokomotywa T669 1053 z pomazanym i zdewastowanym wagonem jako pociąg nr 07 odjeżdża do Elbasan ze stacji Durrës. Następny pociąg odjedzie stąd dopiero za sześć dni. 11.09.2022.
Odjazd pociągu nr 07 do Elbasan udokumentowaliśmy filmowo. W sumie powstały dwa nagrania. Pierwsze poniżej. Jego początek to statyczna prezentacja taboru zgromadzonego na stacji Durrës. Potem pojawia się rozkład jazdy pociągów nr 06 i 07, a następnie odpalenie silnika i powolny odjazd.
W następnej części przedstawię drugie nagranie odjazdu pociągu do Elbasan. Inna perspektywa oraz widok na wnętrze jedynego wagonu.
Ponieważ zmienia się rozkład jazdy, także napiszę coś na jego temat.
W kwietniu 2023 kanał filmowy Bloga Transportowego na YouTube (Lukaszwo – Transport Movies) zasiliły dwa nowe materiały. Autobusowy i tramwajowy. Oba z zagranicy.
Pierwszy z nich powstał 15 czerwca 2017 na brytyjskim terytorium zamorskim, a dokładniej na Gibraltarze. Prezentuje on przede wszystkim autobusy obsługujące komunikację miejską. Przeważają hiszpańskie Caetano City Midi na podwoziu MAN przewoźnika Gibraltar Bus Company. To firma działająca na zlecenie Ministerstwa Transportu Gibraltaru. Obsługuje ona 7 linii dziennych (nr 1, 2, 3, 4, 7, 8 i 9) oraz trzy nocne (nr N1, N8E i N8S).
Zobaczycie także charakterystyczny piętrowy tabor prywatnej firmy Calypso Transport Limited, która pod marką Citibus obsługuje linie nr 5 i 10. W tym kultowy autobus Leyland Olympian o rejestracji G 77960. To pojazd, który był eksploatowany w Iraku, w Bagdadzie. Przewoźnik ten posiadał wówczas także innego piętrusa z Iraku - Leyland Atlantean (nr G 59681), ale w trakcie naszego pobytu stał on w zajezdni.
Na Europa Point (między innymi punkt widokowy na Cieśninę Gibraltarską i Morze Alborańskie) nagrałem niebieską naukę jazdy: Caetano Slimbus na podwoziu Dennis.
Fragment filmu. Przez Winston Churchill Avenue (od strony Hiszpanii) jedzie Leyland Olympian (rejestracja G 77960) z firmy Calypso Transport Limited. Autobus o bardzo ciekawej historii. Powstał on w 1981 roku w Eastern Coach Works (angielski producent nadwozi) jako wersja demonstracyjna dla Bagdadu, po którym wówczas kursowały w dużej ilości Leylandy Atlantean. W stolicy Iraku spędził kilka lat, a od roku 1990 już jako własność Calypso rozpoczął kursowanie po Gibraltarze. Towarzyszył mu inny ex Bagdad, czyli Leyland Atlantean (nr G 59681). Pandemia COVID-19 spowodowała wycofanie obu ex irackich piętrusów z eksploatacji. Leylandem Olympianem zainteresował się Dave Rogers, znany brytyjski kolekcjoner autobusów. Ten wyjątkowy pojazd powiększył jego zbiory. Jak podawały w 2022 roku brytyjskie media, Leyland Olympian po remoncie pozostanie w barwach Calypso. Obecny los autobusu Leyland Atlantean niestety nie jest mi znany. 15.06.2017.
Fragment filmu. Nowy piętrowy tabor firmy Calypso to pozyskane z Madrytu autobusy UNVI Urbis 2.5 DD. Tu pojazd o rejestracji G 7303 E w trakcie przejazdu jako linia nr 5 przez pas startowy lotniska. 15.06.2017.
Fragment filmu. Najpopularniejszy na Gibraltarze autobus miejski, czyli Caetano City Midi z firmy Gibraltar Bus Company. Przystanek końcowo-początkowy linii nr 2 na pętli Europa Point. 15.06.2017.
Fragment filmu. Kiedyś ten model autobusu był trzonem gibraltarskiej komunikacji miejskiej - Caetano Slimbus na podwoziu Dennis. Obowiązywało także niebieskie malowanie. Ten egzemplarz spędza emeryturę jako nauka jazdy. Europa Point. 15.06.2017.
Film zaczyna się i kończy na lotnisku. Dokładnie na jego pasie startowym, przez który przechodzi ogólnodostępna droga z Hiszpanii. To stamtąd rozpościera się piękny widok na słynną Skałę Gibraltarską.
Druga część materiału powstała na pętli linii nr 2 Europa Point. Pojawiają się tam autobusy Caetano City Midi na podwoziu MAN, a jako nauka jazdy służy dawny miejski autobus Caetano Slimbus na podwoziu Dennis. Model ten jest jeszcze eksploatowany przez firmę Calypso i zobaczycie go w dalszej części nagrania.
Potem pojawiają się sceny z centrum miasta. Caetano City Midi (nr G 9500 D – rejestracja, taborowych oznaczeń nie wprowadzono) jako linia nr 2 obsługuje ciekawy, zabudowany, chroniący przed słońcem przystanek. Popularne rozwiązanie w tej części Wielkiej Brytanii.
Przez rondo na Europort Avenue i Europort Road jadą kolejne Caetano oraz Ford Transit z GBC, który także obsługiwał numerowaną linię miejską.
Kolejne pojazdy dokumentowałem na prowadzącej do lotniska i granicy z Hiszpanią Winston Churchill Avenue. Np. Caetano Slimbus z Calypso, Caetano City Midi na liniach 4 i 8. Jednak najbardziej zadowolony jestem z nagranego tam słynnego Leylanda Olympiana z Bagdadu (przejazd w obie strony).
Drugi z filmów nagrałem w Wiedniu. To materiały tramwajowe z maja 2016 i sierpnia 2017.
Przedstawiają wagony ULF w różnych wersjach, w kilku lokalizacjach, także w tunelu tramwajowym.
Fragment filmu. SGP ULF B nr 630 jako linia nr 1 opuszcza rejon przystanków „Schwedenplatz U”. 27.05.2016.
Fragment filmu. Siemens ULF B1 nr 716 jako linia nr 2 przejeżdża przez Marienbrücke. 27.05.2016.
Co dokładnie zobaczycie na filmie?
Pierwsza scena to rejon przystanków „Schwedenplatz U”. Na linii nr 1 jedzie SGP ULF B nr 630 (rocznik 1999). Potem na Marienbrücke (Most Mariacki) jako linia nr 2 wjeżdża Siemens ULF B1 nr 716 z 2010 roku. 27 maja 2016.
Druga scena to podziemny przystanek tramwajowy „Matzleinsdorfer Platz”, przez który jako linia nr 62 przejeżdża Siemens ULF A1 o oznaczeniu 122 (rocznik 2015). Potem na trasie nr 6 jedzie SGP ULF B nr 636 z 2000 roku, a w przeciwną stronę zmierza Siemens ULF B1 nr 747 z 2012 roku. 28 maja 2016.
Trzecia scena to przejazd ULF-a B1 nr 702 (rocznik 2009) na linii 60 – odjazd z przystanku „Hietzing” w rejonie wiedeńskiego zoo i Pałacu Schönbrunn. 13 sierpnia 2017.
Ostatnie nagranie to ponownie rejon przystanków „Schwedenplatz U”. Na linii nr 2 mijają się ULF-y B1 nr 728 (z 2011 roku) i 780 (z 2016 roku). 14 sierpnia 2017.
Autobusy kursujące po Gibraltarze będą głównym tematem oddzielnego materiału.
Do wiedeńskich tramwajów także powrócę. Warto jeszcze dodać, dlaczego część ULF-ów oznaczana jest jako SGP (skrót od Simmering-Graz-Pauker), a pozostałe jako Siemens. Wynika to ze stopniowych przekształceń własnościowych i przejmowania SGP przez Siemensa i finalnie całkowitego wygaszenia marki SGP.
