Mobilis po nowemu w Krakowie

W piątek 1 sierpnia 2014 firma Mobilis rozpoczęła realizację nowego, 10-letniego kontraktu na obsługę wybranych linii komunikacji miejskiej w Krakowie. Tu link do wcześniejszego tekstu na temat tego przetargu. Przypomnę, że zgodnie z ustaleniami, Mobilis powinien obsługiwać linie nr: 102, 120, 138, 142, 152, 159, 168, 178, 182, 352, 482 i 502. Ostatecznie wprowadzono jednak drobne zmiany. MPK Kraków pozostało na liniach 168, 182 i 482, natomiast oddało trasy nr 109 (Cracovia Stadion – Bielany), 153 (Osiedle Piastów – Lesisko) i 193 (Czyżyny Dworzec – Wieczysta).

Nowy kontrakt to nowe autobusy w nowych barwach, zgodnych z Księgą Identyfikacji Wizualnej Pojazdów Komunikacji Miejskiej w Krakowie (więcej na ten temat pod tym linkiem). Łącznie przedstawiciele dwóch marek i trzech modeli. AMZ CS10LF, AMZ CS12LF i Mercedes Conecto G. W sumie aż 67 nowych autobusów. Najliczniejsza grupa to przegubowce (38 egzemplarzy), na drugim miejscu klasyfikują się 12-metrowe AMZ-ty (24 sztuki), a na końcu najmniejsze pojazdy, czyli CS10LF, tylko 5 egzemplarzy.

  

AMZ CS12LF #MZ018 jako linia 138. Przystanek początkowy na pętli Kombinat. 1.09.2014.

Mercedes Conecto G #MC302 jako linia 152 w stronę Olszanicy. Aleja Focha, 2.08.2014. 

AMZ CS12LF #MZ009 skręca z al. Bora-Komorowskiego w ul. Wiślicką. To po trasie linii 159, ale autobus nie obsługiwał jej. Najprawdopodobniej był to jakiś przejazd zamknięty. 27.08.2014. 

Mercedes Conecto G #MC323 jako linia 502 objeżdża plac Centralny. To przejazd bez pasażerów pomiędzy przystankiem końcowym i początkowym pętli Plac Centralny. Obecnie ten odcinek jest nieprzejezdny - trwa remont kapitalny. 1.08.2014, czyli pierwszy dzień obsługi nowych linii przez Mobilisa. 

AMZ CS12LF #MZ008 na pętli Czyżyny Dworzec. Na wyświetlaczu niepoprawny kierunek, bo autobus jest już podstawiony jako kurs do końcówki Osiedle Na Stoku. 31.08.2014.

Na pętli Cracovia Stadion stoi Mercedes Conecto G #MC317. Linia 502 do Placu Centralnego im. R. Reagana - tak brzmi pełna nazwa tej końcówki. Jej długość jest sporym utrudnieniem, bo np. nie mieści się w całości na wyświetlaczach i znacznie wydłuża głosowe zapowiedzi tego przystanku. To „udogodnienie” stosowane jest dopiero od jakiegoś czasu. Wcześniej było prościej - tylko Plac Centralny. Zdjęcie wykonałem drugiego dnia realizacji nowego kontraktu, czyli 2.08.2014. Panował wtedy wielki upał, a wydajna klimatyzacja nowego Conecto dawała upragniony chłód.

 Na pętli Bielany na powrotny kurs linii 109 oczekuje AMZ CS12LF #MZ017. Końcówka o dość lotniczym charakterze - obok stoi wojskowy samolot. 3.08.2014.

Wnętrze Mercedesa Conecto G #MC320. Linia 152. Postój na przystanku początkowym pętli Aleja Przyjaźni. Jeszcze dzień wcześniej linię tę obsługiwały wyłącznie żółte Solarisy Urbino 18. 1.08.2014.

 Taką tapicerkę siedzeń ma najnowszy krakowski tabor Mobilisa. Tu Conecto G #MC320. 1.08.2014.

  W bocznej części pętli Czyżyny Dworzec na kolejny kurs jako linia 142 czeka AMZ CS12LF #MZ021. 9.09.2014.

Warto jeszcze przypomnieć, że po Krakowie nadal jeździ stary tabor Mobilisa. Wprawdzie realizujące poprzedni kontrakt żółte Solarisy, Irisbusy i MAZ-y już zniknęły z ulic miasta, ale nadal pozostały na nich sprowadzone z Warszawy Solarisy Urbinetto 10. Pierwotnie kursujące na czasowej linii 704 do Ronda Mogilskiego, teraz obsługujące dwie inne linie zastępcze: 714 i 774. Na zdjęciu autobusy o numerach A309 i A319 jako linia 714 (Czyżyny Dworzec - Ofiar Dąbia), a za nimi AMZ CS12LF #MZ021 na 142. Pętla Czyżyny Dworzec, 9.09.2014.

 

Wszystkie autobusy Mobilisa zostały wyposażone w nowy rodzaj automatów biletowych. Są one mniejsze, niż te stosowane wcześniej. Jest to związane z rezygnacją z operacji gotówkowych. W tych urządzeniach zapłacimy tylko kartą.

Takie automaty biletowe zamontowano w nowych autobusach Mobilisa. Producent to firma Mera-Systemy z Grodziska Mazowieckiego. Brak możliwości płacenia gotówką początkowo był sporym zaskoczeniem dla wielu pasażerów.

Nowy tabor został wyposażony w system dynamicznej informacji pasażerskiej wyprodukowany przez Zakład Elektroniczny SiMS z Bydgoszczy. Jego elementy to między innymi kasowniki, tablice kierunkowe i umieszczone pod sufitem monitory oraz urządzenia związane z zapowiedziami głosowymi. Zauważalną dla przeciętnego pasażera nowością jest wyświetlanie szacunkowego czasu przejazdu do wszystkich kolejnych przystanków. Tej opcji nie było wcześniej w krakowskich pojazdach.

Kasowniki firmy SiMS dodatkowo pokazują także wszystkie przystanki na trasie oraz czas, w którym autobus do nich dojedzie. Wystarczy nacisnąć przycisk Info.

 

  

Wewnętrzna tablica kierunkowa na bieżąco podaje położenie autobusu oraz czas pozostały na dotarcie do poszczególnych przystanków. Rozwiązanie szczególnie przydatne osobom, które nie znają miasta.

Przykładowe rozmieszczenie monitorów, kasowników i automatu biletowego we wnętrzu Mercedesa Conecto G.

Film przedstawiający najnowszy tabor Mobilisa w Krakowie zamieściłem już wcześniej. Tu link.

 

Nowy Solaris już jest

W środę 24 września 2014 w Hanowerze miało miejsce od dawna wyczekiwane autobusowe wydarzenie. W trakcie targów IAA (Internationale Automobil-Ausstellung) po raz pierwszy oficjalnie zaprezentowano dwa nowe Solarisy. Modele Urbino 12 i Urbino 18. Więcej na ten temat napiszę w jednym z kolejnych wpisów, a już teraz prezentuję krótszą wersję premierowego Solarisa.

Wojskowe WUKO

Jednostki wojskowe kryją dość sporą ilość różnych ciekawych pojazdów. Wiele z nich nie opuszcza swoich baz, albo dzieje się to wyjątkowo rzadko. Najprawdopodobniej tak właśnie jest w przypadku prezentowanego w tym wpisie Jelcza 325. Jak na wojsko ma bardzo nietypową zabudowę i kolor. To pojazd do ciśnieniowego czyszczenia kanalizacji WUKO SC21. Taką zabudowę niedawno prezentowałem w innym ciężarówkowym wpisie (tu link).

Wojskowe WUKO „upolowałem” w Krakowie na terenie Centrum Handlowego Czyżyny. W mieście jest kilka jednostek i przypuszczalnie pojazd był w drodze do jednej z nich, a kierowca na chwilę poszedł po coś do jedzenia. Kiedy zbliżałem się do pięknego „jelonka”, szofer już wracał i dosłownie w ostatniej chwili udało mi się go ubłagać, aby jeszcze nie odjeżdżał. Pospiesznie wykonałem zdjęcia. 18.04.2014.

Kierowca podał mi także rok produkcji Jelcza. Niestety w tym przypadku wykazałem się mocno postępującą sklerozą. To rocznik 1986 lub 1988.

W trakcie odjazdu powstał taki krótki film:

120 let MHD v Ostravě

Impreza, na którą zapraszałem w tym wpisie okazała się bardzo udana. Naprawdę warto było w niej uczestniczyć. 120 lat komunikacji miejskiej w Ostrawie świętowano wyjątkowo mocno. Przyznam, że zakładałem tylko prezentację kilku zabytkowych tramwajów, ewentualnie obsługiwaną przez nie (lub autobusy) linię specjalną łączącą oba udostępnione zwiedzającym zakłady. W rzeczywistości Dopravni Podnik Ostrava przygotował wielkie „wesołe miasteczko” dla entuzjastów transportu publicznego. 13 września 2014 na terenie warsztatów Martinov oraz w zajezdni tramwajowo-autobusowej Poruba nie można było się nudzić. Szczególnie w tym pierwszym obiekcie czekała masa atrakcji. Były i jeździły historyczne trolejbusy, autobusy i tramwaje. Przemieszczał się także tabor techniczny oraz sprowadzony z Pragi wagon metra. Prezentowano również lokomotywy i wagony kolejowe oraz ciekawe ciężarówki.

Zestaw Škoda 8Tr #29 + Karosa B40 #141 wykonuje kolejny kurs z pasażerami po terenie zakładu Martinov.

Ikarus 280.10 #4070 na terenie zakładu Martinov. Dwudrzwiowy przegubowiec rozpoczyna kolejny kurs do zajezdni Poruba.

Wagony Vario LFR, czyli dość mocna modernizacja Tatry T3. Hala garażowa zajezdni Poruba. 

W sumie każdy znalazł coś dla siebie. Pewnym utrudnieniem były niestety ogromne ilości odwiedzających, czyli pojawiały się problemy z robieniem zdjęć, bo wciąż ktoś wchodził w kadr. Szczególnie oblegany był ustawiony przy wejściu do zakładu Martinov trolejbus Škoda 9Tr. Wykonanie fotografii bez kogoś w kadrze graniczyło z cudem. Wśród odwiedzających oczywiście przeważali Czesi, ale nie brakowało także Polaków (niektórzy mieli dość sporą odległość do pokonania – np. z Warszawy), słyszałem także język niemiecki i angielski.

Relację z Ostrawy podzielę na kilka części umieszczonych w odpowiednich działach tematycznych. Już teraz zapraszam do obejrzenia poniższego filmu. Składanka przejazdów różnych pojazdów. Najpierw zobaczycie „Barborkę” #21 z 1922 roku, która prowadzi doczepkę „brňák” #219 (rocznik 1951). Tramwaj mija się z pokazanym powyżej Ikarusem 280.10 #4070 z 1988 roku. Następnie bramę zakładu Martinov opuszcza Škoda 706 RTO #247 (rocznik 1966) z wypełnioną pasażerami przyczepką Jelcz PO-1 #1227 (rocznik 1974). Kolejna scena to wyprodukowany w 1958 roku zestaw Škoda 8Tr #29 + Karosa B40 #141, a na koniec měřicí vůz, czyli techniczna Tatra T3:

Tramwaje w Wiedniu (4)

Inne wysokopodłogowe wiedeńskie tramwaje to silnikowe E2. Do Wienner Linien trafiały w latach 1978 – 1990, łącznie 122 egzemplarze. Obecnie jeżdżą solo lub z doczepami C5 (z lat 1978 – 1995, łącznie dostarczono 117 egzemplarzy). Ich cechą charakterystyczną są wysuwane na przystankach stopnie (dotyczy to także doczep C5). We wnętrzu zastosowano takie same drewniane siedzenia jak w E1, ale ich układ nieco różni się. Debiut liniowy pierwszego składu E2+C5 nastąpił 28 sierpnia 1978, na linii 6. Poniżej kilka zdjęć przedstawiających te ciekawe pojazdy.

  

Skład E2+C5 #4033+1433 jako linia D w stronę pętli Nußdorf. Tramwaj przeszedł małą modernizację - otrzymał diodowe tablice kierunkowe. Nie jest to jednak jakieś wyjątkowe rozwiązanie - tak unowocześniono także inne E2+C5. Na zdjęciach skład przejeżdża przez Universitätsring, czyli obok budynku austriackiego parlamentu. Wagony powstały w 1979 roku. 1.05.2012.

Wagony E2+C5 #4016+1416 także jako linia D, lecz w przeciwnym kierunku, do pętli Südbahnhof. Miejsce jak wyżej - Universitätsring. Oba pojazdy powstały w 1978 roku. Po prawej stronie skład E1+C3 #4536+1200 (rocznik 1974 i 1960) na linii nr 2. 30.04.2012.

 

 Skład E2+C5 #4324+1479 na linii D. Przystanek „Rathausplatz/Burgtheater” (czyli „Plac Ratuszowy/Teatr Zamkowy”), postój i odjazd. Wagon silnikowy to rocznik 1990, a doczepa 1987. Z tego przystanku korzystają dwie linie tramwajowe, nr 1 i prezentowana D. 30.04.2012.

 Powyższy skład E2+C5 #4324+1479 na dalszym odcinku, pomiędzy przystankami „Rathausplatz/Burgtheater”, a „Schottentor”.

 

Wagony E2 #4066 i C5 #1466 (prawdopodobnie) na linii 71, kierunek Schwarzenbergplatz (obecnie trasa jest wydłużona do końcówki Börse). Strassenbahnhaltestelle (czyli przystanek) przy skrzyżowaniu Rennweg z Ungargasse. Wagon silnikowy to 1987 rocznik. Doczepa (przy założeniu, że to #1466) jest o rok młodsza. 2.05.2012.

 Rennweg przed skrzyżowaniem z Ungargasse (widok w przeciwną stronę niż na wcześniejszym zdjęciu). Do pętli Kaiserebersdorf zmierza linia 71, czyli skład E2+C5. Wagon silnikowy to #4314 z 1986 roku. Numeru doczepnego niestety nie ustaliłem. Tramwaj przed chwilą przejechał obok Belwederegarten, czyli ogrodu zamku Belweder. Policjant chyba był przekonany, że to on jest celem zdjęcia. 2.05.2012.

Dalszy odcinek Rennweg (przemieszczając się w stronę Ringu). Linia 71 do Kaiserebersdorfu, czyli skład E2+C5. Numeru doczepy nie ustaliłem, a wagon silnikowy to #4316 z roku 1989. Tramwaje tej trasy w dzień roboczy kursują co 5 - 8 minut. W soboty i święta też jeżdżą często, co 10 minut. 2.05.2012. 

Przez Wiedner Hauptstraße jedzie skład #4055+1455 na linii 62. Jest on już u celu swej podróży. Za chwilę dojedzie do pętli Kärntner Ring, Oper, czyli przy słynnej wiedeńskiej operze. 30.04.2012. 

Linia 62 w przeciwnym kierunku, do pętli Lainz Wolkersbergenstraße. Obsługuje ją skład #4064+1460. Początkowy odcinek trasy, czyli Wiedner Hauptstraße, przystanek „Resselgasse”. Obok przejeżdża lokalny pociąg z miejscowości Baden do centrum Wiednia.  Jak już wcześniej pisałem, temat Wiener Lokalbahnen omówię w późniejszym czasie. Linia 62 ma ciekawy przebieg - za kilka przystanków zjedzie do dość długiego podziemnego tunelu. 30.04.2012.

  

Prezentowana już wcześniej słynna pętla Kärntner Ring, Oper. Trasę kończy tu linia tramwajowa 62 oraz podmiejski pociąg do miejscowości Baden. Po oddzielnych torach biegnących wzdłuż niewidocznej na zdjęciu jezdni (na lewo od wagonów) jeżdżą także tramwaje linii D, 1 i 2, a obecnie także 71 (wówczas linia ta tędy nie jeździła). Obok składu E2+C5 #4053+1453 z Wiener Linien stoi pociąg GT8+GT8 #4-124+4-102 z Wiener Lokalbahnen. 2.05.2012.

Universitätsring, przystanek przy ratuszu. Mijanka dwóch składów E2+C5 na linii D. Wagony #4003+1403 jadą do pętli Südbahnhof, a #4015+1415 do końcówki Nußdorf. Elektroniczna tablica podaje ilość minut pozostałych do przyjazdu tramwaju danej linii. Rozwiązanie dość powszechne na wielu wiedeńskich przystankach. 30.04.2012.

Schwarzenbergplatz, czyli piękne, wysokie budynki i tramwaj objeżdżający pomnik Karla Philippa zu Schwarzenberga (austriacki książę, feldmarszałek, dyplomata). Prezentowany już wcześniej skład E2+C5 #4324+1479 na linii D do pętli Nußdorf. 30.04.2012. 

Druga część filmu prezentującego wiedeńskie tramwaje: 

Na tym kończę tramwajową relację z Wiednia. Temat szynowych pojazdów jeżdżących po austriackiej stolicy jeszcze powróci w Blogu Transportowym. To jednak już w dziale Kolej.

Poprzednie części z tej serii: część 1, część 2, część 3.

PKP Cargo przejmuje (2)

Dzień po podpisaniu listu intencyjnego ze spółką AWT (materiał na ten temat), czyli 2 września 2014, władze PKP Cargo złożyły podpis na podobnym dokumencie, ale dotyczącym CTL Logistics,  drugiego co do wielkości kolejowego przewoźnika w Polsce. Wspomniany list intencyjny został podpisany z European Rail Freight II S.à r.l, czyli z większościowym właścicielem CTL. Jak podała agencja Newseria.pl, aby PKP Cargo mogło nabyć 100% udziałów w tej spółce, konieczna jest zgoda prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

W rozmowie przeprowadzonej przez Newserię Biznes, prezes zarządu PKP Cargo Adam Purwin powiedział: „Jesteśmy zainteresowani głównie tymi obszarami działalności CTL, w których PKP Cargo nie jest tak silnie reprezentowane. Liczymy na realizację synergii wynikających z możliwości lepszego wykorzystania taboru. Wydaje się, że to – w obecnej złej sytuacji na polskiej sieci przewozowej, gdzie średnia prędkość handlowa wynosi zaledwie 20 km/h, a dojście do prędkości handlowej trochę potrwa – najlepsze rozwiązanie na najbliższe 2-3 lata, które dzięki odpowiedniemu wykorzystaniu taboru pozwoli osiągnąć dobre wyniki w zakresie optymalizacji operacyjnej tego biznesu”.

CTL Logistics posiada około 200 lokomotyw i 4,8 tysiąca wagonów. Ma także własne warsztaty naprawy taboru i dysponuje siecią 29 bocznic. Zatrudnia 1,8 tysiąca pracowników. W roku 2013 spółka przewiozła 12,6 milionów ton towarów, wypracowując zysk 726,6 milionów złotych.

Przykładowa lokomotywa CTL Logistics. ET22-468 luzem przejeżdża przez stację Oświęcim. 29.12.2006. Obecnie elektrowóz ma inne malowanie. To rocznik 1978.

 

 Przykładowa lokomotywa PKP Cargo. ET22-768 ze składem talbotów przejeżdża przez stację Oświęcim. 28.12.2012. Elektrowóz wyprodukowano w 1982 roku.

Do Ostrawy na 120 lat

W sobotę 13 września warto odwiedzić Czechy, a dokładniej położoną przy polskiej granicy Ostrawę. Tamtejszy miejski przewoźnik, czyli Dopravni Podnik Ostrava (DPO) zaprasza na obchody jubileuszu 120-lecia funkcjonowania komunikacji miejskiej. Z tej okazji udostępnione zwiedzającym zostaną dwa obiekty. Zajezdnia tramwajowa Poruba przy ulicy U Vozovny oraz warsztaty naprawcze Martinov przy ul. U Dilen.

Oba obiekty znajdują się w miarę blisko siebie i jak przypuszczam, połączy je jakaś specjalna linia tramwajowa bądź autobusowa. Na chwilę obecną (8.09.14) na stronie DPO nie ma dokładniejszych informacji na temat imprezy. Wiadomo tylko, że będzie trwała od godziny 9:00 do 16:00. W tym czasie zostanie zaprezentowany tabor przewoźnika oraz odbędą się przejazdy specjalne. Ponieważ jubileusz ten jest bezpośrednio związany z tramwajami (w roku 1894 ruszyła pierwsza linia tramwaju parowego, dokładnie 18 sierpnia), więc to właśnie prezentacji tych pojazdów spodziewałbym się. Oprócz ciekawego taboru liniowego (np. kultowe Tatry T3), DPO posiada aż 21 egzemplarzy historycznych (wszystkie dokładnie opisano na stronie przewoźnika, link).

Najprawdopodobniej 13 września można będzie także zobaczyć muzealną Tatrę T1 #528. To rocznik 1958. Na zdjęciu w trakcie obsługi linii nr 5, 1997 rok. Skan pocztówki wydanej przez Dopravni Podnik Ostrava, archiwum Bloga Transportowego.

Takie wagony jeszcze jeżdżą liniowo i jest ich całkiem sporo. To słynna Tatra T3, której na obchodach 120-lecia na pewno nie zabraknie. Tu skład #751+771 jako linia nr 1 na ul. Nádražní. Kierunek Dworzec Główny (Hlavní nádraží). 30.09.2006. Wagon #751 to rocznik 1969, a #771 wyprodukowano w 1973 r. Oba już dawno zostały wycofane z eksploatacji.

Tatra KT8D5.RN1 także jest eksploatowana w Ostrawie. Wagon #1503 na linii 2. To rocznik 1989, pierwotnie jako model KT8D5, po modernizacji w roku 2005 (wówczas zamontowano człon niskopodłogowy). Tramwaj wraca z pętli Dworzec Główny (Hlavní nádraží). Ulica Nádražní. 30.09.2006.

Astra, czyli wspólny produkt firm Škoda i Inekon, znany także jako Škoda 03T. Dopravni Podnik Ostrava eksploatuje 14 takich wagonów. Tu pojazd #1204 z 1999 roku. Linia nr 4, której trasa przebiega obok warsztatów Martinov. Ulica Nádražní. 30.09.2006.

PKP Cargo przejmuje

Jeszcze kilka lat temu media informowały o poważnych problemach finansowych polskiego przewoźnika kolejowego PKP Cargo. Na szczęście władze firmy poradziły sobie z tym i już od dłuższego czasu wiadomości na jej temat są zupełnie inne. Po udanej prywatyzacji w październiku 2013, ten największy w Polsce kolejowy przewoźnik towarowy (drugi w Unii Europejskiej, pierwszy to Deutsche Bahn) nadal rozwija swoją działalność. Właśnie ogłoszono, że PKP Cargo zamierza przejąć aż dwóch przewoźników.

Jak podała agencja Newseria.pl, podpisano list intencyjny w sprawie przejęcia przez PKP Cargo czeskiej spółki AWT (Advanced World Transport B.V.). Jest to jeden z największych prywatnych przewoźników towarowych w Europie. W wywiadzie dla Newserii prezes zarządu PKP Cargo Adam Purwin powiedział: „Podpisaliśmy właśnie list intencyjny w sprawie potencjalnego nabycia 100 proc. udziałów w AWT. Ta potencjalna transakcja może znacząco umocnić pozycję PKP Cargo w regionie Europy Środkowo-Wschodniej, bo grupa ta jest znaczącym przewoźnikiem.”

Podpisane 1.09.2014 porozumienie daje PKP Cargo wyłączność na prowadzenie negocjacji w sprawie ewentualnej transakcji. Wyłączność ta obowiązuje przez 10 tygodni od dnia rozpoczęcia badania stanu przedsiębiorstwa. Sprawdzana będzie jego kondycja handlowa, finansowa, prawna i podatkowa, czyli wszystko, co określane jest mianem badania due diligence. Rozpocznie się ono 5 września.

Grupa AWT ma około 8% udział w czeskim rynku kolejowych przewozów towarowych. Świadczy usługi głównie dla dużych zakładów przemysłowych, specjalizując się w przewozach towarów ciężkich i masowych. Jak podaje Newseria.pl, oprócz przewozów na terenie Czech, pociągi AWT jeżdżą też w takich krajach jak: Słowacja, Słowenia, Węgry, Polska, Niemcy, Rumunia, Bułgaria i Chorwacja. Łącznie w roku 2013 przewieziono 12 milionów ton towarów. Grupa AWT zatrudnia około dwóch tysięcy pracowników. Do swej działalności wykorzystuje blisko 160 lokomotyw, które prowadzą składy zestawiane z ponad pięciu tysięcy wagonów.

Przykładowa lokomotywa spółki Advanced World Transport B.V. (AWT). Maszyna o oznaczeniu 753 729-3, rocznik 1975. „Nurek” odjeżdża ze stacji Ústí nad Labem. 15.08.2012. W późniejszym terminie opublikuję film z tego przejazdu.

O drugim przewoźniku napiszę w kolejnym kolejowym wpisie. Link tu.