Transexpo 2024 (2) – Ikarus 280

 

Wracam do tematu XVII Międzynarodowych Targów Transportu Zbiorowego Transexpo, które w dniach 16 – 18 października 2024 odbyły się w Kielcach. W pierwszej części relacji pisałem o nowych autobusach dla krakowskiego oddziału firmy Mobilis (tu link). Teraz pora na tabor zabytkowy.

Przyznam, że jadąc do Kielc liczyłem na ciekawą wystawę pojazdów historycznych. Już od dawna oprócz najnowszego taboru, na Transexpo można było zobaczyć autobusy sprzed lat. To dodatkowy element przyciągający wielu zwiedzających. Tu link do wpisów na temat oldtimerów pokazanych w roku 2022.

Tym razem strasznie się zawiodłem. 

Edycja targów w 2024 roku była pozbawiona wystawy taboru zabytkowego. Honor organizatorów ratował zaledwie jeden stary autobus. Upchnięty na końcu hali, przy wejściu do toalet.

Był to Ikarus 280.49 należący do Klubu Miłośników Komunikacji Miejskiej w Kielcach. Rocznik 1992. Autobus dość nietypowy, jak na polskie warunki, bo to podtyp „49”, który nie był do naszego kraju eksportowany. To egzemplarz, który całe swoje życie spędził obsługując komunikację miejską w Budapeszcie. Stąd jego charakterystyczne granatowe malowanie. Dawne oznaczenie pojazdu to BPI-977.

Ikarus zachował wszystkie detale swojego wcześniejszego właściciela - BKV Budapest. Zatem wchodząc do jego wnętrza można było poczuć się, jakbyśmy właśnie byli w ojczyźnie tej kultowej marki. 

Z informacji krążących po Internecie wynika, że kielecki Klubu Miłośników Komunikacji Miejskiej pozyskał tego przegubowca w 2023 roku. Co jakiś czas pojawia się on na mieście, obsługując przejazdy specjalne. Czasami można go zobaczyć także w innych miejscowościach, np. w Starachowicach, gdzie w 2024 roku odbył się I Zlot Zabytkowych Autobusów.

Ikarus 280.49 o dawnym oznaczeniu BPI-977 w BKV Budapest. Obecna własność Klubu Miłośników Komunikacji Miejskiej w Kielcach. Jedyny przedstawiciel taboru historycznego pokazanego w trakcie targów Transexpo 2024. 16.10.2024.

 

Zachowane w stanie oryginalnym wnętrze sprowadzonego z Budapesztu Ikarusa. W nim między innymi charakterystyczne klapkowe tablice informacyjne FOK-GYEM, które występowały również w Polsce, np. w Ikarusach 412 z MZK Kędzierzyn-Koźle. 16.10.2024.

Logotyp wcześniejszego właściciela - BKV Budapest.

Poniżej filmowa prezentacja kieleckiego Ikarusa. Wygląd zewnętrzny i wnętrze. O Ikarusie (choć niekoniecznie o autobusie) śpiewa Costa Cordalis, którego szczyt sławy muzycznej przypadał na okres ekspansji Ikarusów serii 200. 

W trzeciej części targowej relacji zajmę się turecką marką Karsan, w tym autobusem autonomicznym. 

Relacja z TransExpo 2022.

Relacja z TransExpo 2018.

Relacja z TransExpo 2016.

Relacja z TransExpo 2010.

Samoloty na lotnisku Sztokholm-Arlanda

 

W Blogu Transportowym co jakiś czas pojawiają się różne wpisy dotyczące Szwecji. Ostatnio pisałem np. o kultowym nocnym pociągu z Göteborga (tu link). Od niedawna mam także materiały dotyczące stolicy tego kraju. Do Sztokholmu dotarliśmy samolotem i na tamtejszym lotnisku udokumentowałem kilka ciekawych maszyn.

Port lotniczy Sztokholm-Arlanda (Stockholm Arlanda Airport, IATA: ARN) to największe lotnisko Szwecji. Znajduje się w gminie Sigtuna w hrabstwie Sztokholm, około 40 kilometrów od centrum stolicy. Posiada dogodny dojazd autobusowy i kolejowy. 

Wysiadanie z samolotu tuż przy budynku terminala ma wielki plus, którym jest pominięcie czasochłonnego oczekiwania na autobus. Dodatkowo w trakcie krótkiego spaceru często udaje się udokumentować różne pojazdy. 

Mi w trakcie takiej „wędrówki” w kadr trafiła maszyna linii Norwegian, a dokładnie z jej szwedzkiego oddziału Norwegian Air Sweden. Był to blisko dwuletni (z września 2023) Boeing 737 MAX 8 o rejestracji SE-RTF. Samoloty Norwegiana wyróżniają się wizerunkami swoich patronów namalowanymi na ogonie. Ta maszyna jeszcze nie otrzymała dodatkowego imienia.

Samolot stał przy terminalu nr 5, podpięty do rękawa. Na pokład wsiadali pasażerowie udający się w około dwugodzinny lot do portu Londyn-Gatwick. Nie było to jego pierwsze zadanie tego dnia. Wcześniej obsłużył skandynawską relację Sztokholm – Kopenhaga – Sztokholm (przelot w każdą stronę około 50 minut). Po powrocie z Londynu również wykonał lot do Kopenhagi i powrotny. 

W kolejnych dniach sztokholmska maszyna SE-RTF latała także do Hiszpanii (Malaga – lot około 4 godzin, Gran Canaria – lot około 5,5 godziny) i Norwegii (Oslo – lot około 40 minut) oraz obsłużyła relację wewnątrz Szwecji, do miasta Skellefteå (lot około 50 minut). 

Boeing 737 MAX 8 o rejestracji SE-RTF linii Norwegian Air Sweden na terenie Stockholm Arlanda Airport. 13.03.2025.

W budynku terminala nr 5 znaleźliśmy się na wprost samolotu tajskich linii Thai Airways. To wyróżniający się wielkością pośród innych stojących na lotnisku maszyn Airbus A350-900. Rocznik 2017. Rejestracja HS-THF. Przewoźnik nadał mu imię Yan Nawa (ยานนาวา), które oznacza jedną z 50 dzielnic Bangkoku.  

Maszyna ta wykonała blisko 12 godzinny lot z Bangkoku. Teraz oczekiwała na mający się rozpocząć o godzinie 13:00 rejs powrotny. W kolejnych dniach latała z Bangkoku do Indonezji (Dżakarta, lot około 3 godzin), Indii (Delhi, lot około 4 godzin), Chin (Kunming, lot około 2 godzin), Pakistanu (Lahaur, lot około 4 godzin) i Norwegii (Oslo, lot około 12 godzin). 

Thai Airways posiadają aż 23 Airbusy A350. Według portalu Planespotters.net, przewoźnik ten łącznie eksploatuje 78 samolotów. Został on założony w 1960 roku, jego główna siedziba to Bangkok, a średni wiek samolotów to 10 lat.

Airbus A350-900 z Thai Airways przy terminalu nr 5 oczekuje na lot powrotny do Bangkoku. 13.03.2025. 

Na jednym z pobliskich stanowisk stał inny, lecz już znacznie mniejszy Airbus. W dodatku miejscowy, linii SAS (Scandinavian Airlines). To Airbus A320neo o rejestracji EI-SCE. Rocznik 2023. Nadano mu imię Unn Viking.

Kiedy go fotografowałem, był przygotowywany do mającego nastąpić o godzinie 11:10 około dwugodzinnego lotu do Londynu (lotnisko Heathrow). Jest to ostatnio jego dość częsta relacja. W kolejnych dniach EI-SCE ze Sztokholmu latał do Danii (Kopenhaga), Holandii (Amsterdam, lot około 1,5 godziny), Norwegii (Oslo) oraz obsługiwał połączenia wewnątrz Szwecji, do miast Göteborg (lot około 45 minut), Umeå (lot około 50 minut), Luleå (lot około godziny i 10 minut) i Malmö (lot około 50 minut).

Rejestracja EI-SCE nie jest skandynawska. To „blachy” z Irlandii, gdzie samolot został zarejestrowany. To maszyna oddziału o nazwie Scandinavian Airlines Ireland Limited. Nie zmienia to faktu, że obecnie jej macierzystym lotniskiem jest Sztokholm-Arlanda.

Przed lotem do Heathrow. Airbus A320neo o oznaczeniu EI-SCE. SAS (Scandinavian Airlines). 13.03.2025.

W pewnym oddaleniu od terminala nr 5 stała „wakacyjna maszyna” w barwach biura podróży TUI. To Boeing 737 MAX 8 o rejestracji SE-RNF. Rocznik 2022. Przewoźnik TUIfly Nordic. Szwedzki oddział TUI Group, który obecnie użytkuje tylko cztery maszyny. Trzy Boeing 737 MAX 8 i jednego Dreamlinera.

Samolot ten miał wówczas jednodniową przerwę w lotach, po której latał do Brazylii (Boa Vista, czas przelotu około 7,5 godziny), Egiptu (Hurghada, około 5 godzin) i Hiszpanii (Teneryfa – około 6 godzin; Lanzarote – około 5 godzin). Nim wrócił z Hurghady do Sztokholmu, latał stamtąd do Kopenhagi i Helsinek.

Boeing 737 MAX 8 o oznaczeniu SE-RNF przewoźnika TUIfly Nordic w trakcie jednodniowej przerwy w lotach. 13.03.2025.

Ostatnia z maszyn, którą utrwaliłem na lotnisku Sztokholm-Arlanda to kolejny SAS. Airbus A320neo o rejestracji LN-RGM. Rocznik 2016. Nadano mu imię Silje Viking. 

Samolot miał dwudniową przerwę w lotach, po której latał do Norwegii (Oslo, Tromsø – lot około 2 godzin), Estonii (Tallinn, lot około 50 minut) i Finlandii (Helsinki, lot około 40 minut). Obsługiwał także krajowe loty do do miast Umeå, Luleå i Malmö.

Airbus A320neo o rejestracji LN-RGM linii SAS (Scandinavian Airlines) w trakcie dwudniowej przerwy w lotach. 13.03.2025.

Tuż przy lotnisku znajduje się dość nietypowy hotel. Jumbo Stay. Nazwa nie jest przypadkowa. Pochodzi od Jumbo Jeta, czyli Boeinga 747, bo to właśnie w takiej maszynie przygotowano miejsca noclegowe. 

Oto informacja podawana na stronie hotelu (tłumaczenie Google): „Witamy w jednym z najfajniejszych miejsc na świecie! Tutaj możesz spędzić noc na pokładzie prawdziwego Jumbo Jeta – na ziemi! Nasze różne kategorie pokojów mogą pomieścić od jednej do trzech osób dorosłych w komforcie, a także opcję łóżka w pokoju wieloosobowym dla czterech osób. Kilka pokojów ma prywatną toaletę i prysznic, w przeciwnym razie dostęp do oddzielnych, wspólnych pryszniców i toalet. Oferujemy również luksusowy apartament w przebudowanej kabinie pilota z panoramicznym widokiem na lotnisko. W Jumbo Stay masz gwarancję wyjątkowych wrażeń za rozsądną cenę”. Tu link do strony hotelu.

Niestety nie udało mi się go sfotografować, ale na szczęście zrobiła to firma Google.

Hotel Jumbo Stay we wnętrzu Boeinga 747, tuż przy Stockholm Arlanda Airport. Zdjęcia z maja 2023, listopada 2020 i grudnia 2021. Źródło: Google Street View. 

Hotel Jumbo Stay. Fragment pokoju urządzonego w kabinie pilotów. Żródło: www.jumbostay.com.

Samolot, w którym znajduje się hotel Jumbo Stay to Boeing 747-200 z 1976 roku. Pierwotnie pod rejestracją 9V-SQE w Singapore Airlines. Potem u różnych przewoźników, w tym w latach 1984 – 1992 u nieistniejącego już amerykańskiego przewoźnika Pan Am (zawieszenie operacji lotniczych pod koniec 1991 roku), gdzie otrzymał nazwę Clipper Belle of the Sky. W Arlandzie ustawiony od 2008 roku. 

Więcej samolotowych wpisów znajdziecie w dziale Lotnictwo. 

Nowe filmy – luty 2025

 

Blog Transportowy na YouTube funkcjonuje już od ponad 16 lat. Nazwa kanału to Lukaszwo – Transport Movies. Według statystyk łącznie znajdziecie na nim 704 filmy. Siedem z nich opublikowałem w lutym 2025. Większość to krótkie tak zwane shorty i jeden większy film jakości 4K. Tematyka autobusowa i kolejowa, z Polski oraz z zagranicy.

Zaczynam od dużego, ponad 4 minutowego materiału 4K. Prezentuje on różne wersje kultowych radzieckich spalinowych zespołów trakcyjnych serii DR1 (ДР1). Nagrywałem je na początku października 2024 w Rydze, na tamtejszej głównej stacji Rīga-Pasažieru.

Fragment filmu. Trzy spalinowe zespoły trakcyjne serii DR1. Na pierwszym planie podstawiająca się jednostka DR1A-198.3/189.4/246.6. 

Fragment filmu. Do „szopy” zjeżdża zmodernizowana DR1AC-227 + DR1AC-219. 

Jednostki DR1, które udokumentowałem w Rydze, stopniowo prezentuję w Blogu Transportowym, jako seria o nazwie „Pociągi w Rydze”. Tu link do części pierwszej.

Takie pojazdy pojawiają się na poniższym filmie:

0:11 – Składak DR1A-311.3/311.2/198.6

0:38 - DR1A-198.3/189.4/246.6, DR1A-198.6/311.2/311.3

1:03 - DR1AC-187

1:27 - DR1AC-219 + DR1AC-227, obok 16EV-0013

2:21 - DR1AM-267

2:50 - DR1AM-246

3:22 - DR1AC-227 + DR1AC-219.

Pozostajemy w temacie kolejowym, ale w Polsce. Również trakcja spalinowa. Stacja Kraków Główny, z której właśnie odjeżdża rozpoczynający bieg pociąg IC „Hetman” do Hrubieszowa Miasta. Skład pięciu wagonów prowadzi PESA SU160-003. Nagrywałem 22 stycznia 2025.

Pozostałe kilka nagrań prezentuje autobusy. Brzezinka koło Oświęcimia. Teren przy byłym niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym Auschwitz II - Birkenau. Autobus MAN Lion's City G nr 1 (WPR 2830U) kończy kolejny kurs na bezpłatnej linii łączącej byłe obozy. Pojazd jest obecnie eksploatowany przez firmę Drobisz-Tur. Malowanie wrocławskie, bo wcześniej kursował po stolicy Dolnego Śląska. Nagrywałem 1 lutego 2025.

Wielka Brytania, Londyn. Miejscówka bardzo popularna wśród turystów. Dzielnica rządowa, ulica Whitehall. Obok słynnej straży konnej przejeżdża Wright New Routemaster nr LT629 na linii 24. 8 lutego 2025.

Nadal Londyn. Ponownie piętrowa ikona miasta, czyli Wright New Routemaster. Tym razem autobus nr LT758 na linii 390 w relacji Victoria Bus Station – Archway. Euston Road. 8 lutego 2025.

Ponownie kolej. Wielka Brytania. Stacja Luton Airport Parkway.  Wjeżdża na nią pociąg Luton Airport Express kolei East Midlands Railway w relacji Corby - London St Pancras International. Obsługują go elektryczne zespoły trakcyjne serii 360 (Siemens Desiro) nr 118 + 108. 8 lutego 2025.

Ostatni z opublikowanych w lutym 2025 krótkich filmów powstał w Rydze. Stacja Rīga-Pasažieru. Wjazd spalinowego zespołu trakcyjnego RVR DR1A. Składak złożony z elementów różnych pojazdów. Wagon sterowniczy 246.6, wagon środkowy 189.4 i silnikowo-sterowniczy 198.3. 2 października 2024.

Jak już pisałem, łotewskie pociągi prezentuję w dedykowanej serii wpisów. To samo dotyczy londyńskich autobusów (tu link). Niedługo także zajmę się pociągami na stacji Luton Airport Parkway.

NesoBus pierwszym krakowskim autobusem wodorowym

 

Pod koniec lutego 2025 krakowskie MPK poinformowało o wyborze oferty na dostawę dziesięciu autobusów zasilanych wodorem. Będą to pojazdy polskiej produkcji, marki NesoBus. Więcej o tych autobusach pisałem w relacji z kieleckich targów TransExpo 2022 – tu link. 

Autobusy wodorowe nie są nowością w stolicy Małopolski. Już od dawna pojedyncze egzemplarze kursują testowo na różnych trasach. Początkowo najczęściej były eksploatowane na linii 128 (Zajezdnia Płaszów - Prądnik Czerwony, teraz wydłużona do pętli Górka Narodowa P+R), a obecnie na nowej trasie 148 (Zajezdnia Płaszów - Czyżyny Dworzec). Były to pojazdy różnych producentów. 

Również przedstawiciel wybranej oferty kursował już po Krakowie. To ten sam NesoBus 12, który został pokazany w trakcie wspomnianych targów TransExpo 2022. W MPK otrzymał on tymczasowy numer PE696.

Demonstracyjny autobus wodorowy NesoBus 12 w trakcie krakowskich testów. Rondo Czyżyńskie, obsługa linii 148. Pojazd za chwilę skończy trasę na pobliskiej pętli Czyżyny Dworzec. 25.02.2025.

Powyższe zdjęcie to link do krótkiego filmu umieszczonego w serwisie Instagram. Odjazd autobusu NesoBus 12 z przystanku „Rondo Czyżyńskie”. 25.02.2025.

Przykład innego testowanego w Krakowie autobusu wodorowego. Solaris Urbino 12 hydrogen z tymczasowym numerem PE600 odjeżdża z pętli Czyżyny Dworzec. Obsługa linii 148 do pętli Zajezdnia Płaszów. 27.12.2024.

Ten sam wodorowy, demonstracyjny Solaris nr PE600, lecz znacznie wcześniej. Ulica Lema, kurs linii 128 do pętli Zajezdnia Płaszów. 9.10.2022.

W Krakowie był także testowany wodorowy Autosan Sancity 12LFH. Ulica Lema, kurs linii 128 do pętli Zajezdnia Płaszów. 9.10.2022.

Testowane autobusy wodorowe nie bez powodu są kierowane przede wszystkim na linie mające pętlę na terenie zajezdni Płaszów. To właśnie w tej bazie firma Orlen uruchomiła mobilną stację tankowania wodoru. 

Jak podało MPK, producent po podpisaniu umowy będzie mieć 12 miesięcy na dostarczenie autobusów. Samo zaś złożenie podpisów będzie mogło nastąpić dopiero po tak zwanej kontroli uprzedniej w Urzędzie Zamówień Publicznych. 

Jeszcze przetargowy cytat ze strony MPK: 

Przypomnijmy, że MPK w Krakowie uzyskało już wsparcie finansowe na realizację tej inwestycji w ramach przedsięwzięcia o nazwie „Rozwój floty autobusów zeroemisyjnych dla potrzeb realizacji usług transportu publicznego w Krakowie”. Z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności w ramach III edycji programu "Zielony Transport Publiczny” MPK uzyska 100 proc. dofinasowania na zakup 10 wodorowców.

50 lat Konstali 105N w Krakowie

 

W niedzielę, 2 marca 2025 w Krakowie obchodzono wyjątkową tramwajową rocznicę. To 50-lecie rozpoczęcia eksploatacji Konstali 105N. Pojazdy te często nazywane są „akwariami” (ze względu na charakterystyczne, duże okna) lub „stopiątkami”.

Wagony 105N obsługę krakowskiej komunikacji miejskiej rozpoczęły 1 marca 1975. Wówczas skierowano je na linię nr 1, której trasa łączyła Salwator z Bieńczycami (obecna pętla o nazwie Rondo Hipokratesa). Początkowo tych nowoczesnych pojazdów pasażerowie nie odbierali pozytywnie – jeździły solo, a w związku z tym panował w nich dość spory tłok. Sytuację odmieniło wprowadzenie zmian w układzie sterowania, dzięki czemu można było wagony łączyć w składy, początkowo liczące dwa pojazdy. MPK Kraków podaje, że pierwsza trójwagonowa „stopiątka” wyjechała na linię najprawdopodobniej 24 listopada 1979 (była to trasa nr 16), a od 1983 roku takie składy obsługiwały także linię nr 4. Łącznie do stolicy Małopolski Konstal dostarczył 163 sztuki modelu 105N.

Od roku 1979 do Krakowa trafiały zmodernizowane wersje „stopiątek”, czyli eksploatowane nadal Konstale 105Na. Tych wagonów MPK posiadało aż 316 egzemplarzy. Nadal w ruchu pozostaje około 30 z nich. Wszystkie są na stanie zajezdni Podgórze. Kursują w składach dwuwagonowych i trójwagonowych. Te najdłuższe zestawienia wciąż pojawiają się (także w dni wolne) na obleganej przez pasażerów linii 52 łączącej pętle Os. Piastów i Czerwone Maki P+R. Wagony te są już po pewnych modernizacjach względem stanu oryginalnego, np. mają wymienione siedzenia i zmieniony ich układ oraz posiadają elektroniczne tablice kierunkowe. Niektóre zostały przerobione na doczepy czynne i oznaczone jako 105NaD. 

„Stopiątki” wyróżniają się pośród nowoczesnego taboru eksploatowanego obecnie przez MPK Kraków. Wysoka podłoga, zużyte wnętrze, brak klimatyzacji i nieszczelne okna (tu tekst o „zimowych kącikach”) to czynniki wpływające na ich negatywny odbiór przez pasażerów. Dla mnie największym ich plusem jest dostępna przestrzeń. Jest w nich wygodnie. Siedząc mamy dużo miejsca na nogi, jest też dość szeroko, więc sąsiednia osoba nie ogranicza naszej przestrzeni. Są też miejsca pojedyncze i brak siedzeń „face to face”, czyli „twarzą w twarz”, gdzie co chwilę ktoś depta nam buty, albo nie możemy zmieścić swojej stopy. To problem nowych wagonów projektowanych być może przez osoby, które nie korzystają z komunikacji miejskiej codziennie. W „stopiątkach” tego nie było. 

Wspomniane obchody 50-lecia odbyły się na pętli Łagiewniki. Stamtąd, po krótkiej uroczystości, trzy tramwaje wyruszyły w specjalną trasę po Krakowie: ul. Wadowicka, Kalwaryjska, Krakowska, Stradomska, św. Gertrudy, Dominikańska, Franciszkańska, Straszewskiego, Podwale, Basztowa, Lubicz, al. Jana Pawła II i pl. Centralny, który objeżdżały i rozpoczynały trasę powrotną. Jej przebieg to: al. Jana Pawła II, al. Pokoju, Grzegórzecka, Starowiślna, Limanowskiego, Kalwaryjska, Wadowicka i pętla Łagiewniki. „Stopiątki” trasę tę pokonały dwukrotnie. Można było nimi podróżować.

Rozkład jazdy mini parady wagonów Konstal serii 105. Źródło: Facebook, strona Krakowskiej Linii Muzealnej.

W tej mini paradzie wzięły udział następujące tramwaje. Jako pierwszy jechał historyczny Konstal 105N nr 271 + 266. Za nim pozyskany od Tramwajów Śląskich będziński Konstal 105NT nr 789, wyposażony w dodatkowy pantograf służący do odladzania sieci trakcyjnej. Ten wagon nie przewoził pasażerów – w okresie zimowym jest on pojazdem technicznym. Dopiero po sezonie na odladzanie staje się tramwajem historycznym – turystycznym.

Jako ostatni jechał tak zwany „ufok”, czyli trójwagonowy Konstal 105Na, a dokładniej 105Na nr RZ231 + 105NaD nr RZ233 + 105NaD nr RZ239. Ten pochodzący z końca lat 80-tych skład jest regularnie eksploatowany na linii 52.

Poniższa dokumentacja fotograficzno-filmowa powstała na pl. Centralnym, w trakcie obsługi drugiego „kółka”. Tramwaje nie tworzyły kolumny – nadjeżdżały w około 2 minutowych odstępach.

Pierwszy z tramwajów biorących udział w obchodach 50-lecia. Zachowany jako historyczny Konstal 105N nr 271 + 266.

Konstal 105N nr 271 + 266 na krótkim filmie.

Drugi z paradujących tramwajów. Konstal 105NT nr 789. Wagon oprócz czerwonego malowania wyróżnia się dwoma pantografami. To w związku z zamontowaną instalacją do odladzania sieci trakcyjnej. 

 

Konstal 105NT nr 789 na krótkim filmie.

Ostatni tramwaj biorący udział w obchodach 50-lecia. Konstal 105Na nr RZ231 + 105NaD nr RZ233 + 105NaD nr RZ239. Plac Centralny to miejsce, w którym przed laty trójwagonowe składy pojawiały się codziennie, w trakcie obsługi linii nr 4. Obecnie występują wyłącznie na linii 52, której trasa tędy nie przebiega. 

Konstal 105Na nr RZ231 + 105NaD nr RZ233 + 105NaD nr RZ239 na krótkim filmie.

Era Konstali serii 105 w Krakowie dobiega końca. Dwa dni po opisywanym jubileuszu MPK ogłosiło, że rozstrzygnęło przetarg na nowe tramwaje. Zwycięzcą została bydgoska PESA, która może dostarczyć do 30 tramwajów jednokierunkowych o długości 32 - 34 m, do 30 tramwajów dwukierunkowych o długości 32 - 34 m i do 30 tramwajów jednokierunkowych o długości 42 - 45 m. 

Poniżej szczegóły – cytat za strony internetowej MPK Kraków:

„Decydując o zakresie zamówienia i rodzaju tramwajów, które będą kupowane, MPK w Krakowie brało pod uwagę zarówno oczekiwania pasażerów, jak również intensywny rozwój sieci torowisk w Krakowie. Równie ważne są możliwości finansowe krakowskiego przewoźnika. To dlatego priorytetem będzie zamówienie 30 nowych wagonów dwukierunkowych, które będą mogły zostać wykorzystane do obsługi m.in. linii na Azory, która w pierwszym etapie ma powstać bez pętli. Dostawy tych tramwajów powinny się rozpocząć najpóźniej w 2028 roku (krakowski przewoźnik złożył już wniosek o dofinansowanie do ich zakupu w ramach programu FEnIKS). Decyzja o zakupie pozostałych 60 wagonów zależy od pozyskania zewnętrznych źródeł finansowania, w tym z KPO. Na realizację całego zamówienia, obejmującego 90 tramwajów, będzie potrzebna kwota 1,8 mld zł netto”.