Wyjątkowa zajezdnia tramwajowa - Remise Gudrunstraße (Betriebsbahnhof Favoriten)

 

Serię wpisów na temat wiedeńskich tramwajów opublikowałem dość dawno. Tu link do pierwszej części. Teraz wracam do tematu. Zapraszam do wyjątkowej zajezdni tramwajowej, przez którą przechodzi ogólnodostępna ulica. To Remise Gudrunstraße nazywana także Betriebsbahnhof Favoriten. 

Jest ona zlokalizowana pomiędzy Gudrunstraße i Pernerstorfergasse, a na dwie części rozdziela ją Erlachgasse. Bezpośrednio pod zajezdnię dowiezie nas autobus linii 14A lub przejeżdżający przez sąsiednią Laxenburger Straße tramwaj linii 0. Blisko jest tam także z Quellenstraße, po której kursują tramwaje linii 6 i 11. Najbliższa stacja metra to Keplerplatz na linii U1. To zaledwie jedna stacja od głównego wiedeńskiego dworca kolejowego.

Zajezdnia Gudrunstraße mieści się na terenie dziesiątej dzielnicy Wiednia o nazwie Favoriten. Zbudowało ją Towarzystwo Tramwajów Wiedeńskich (Wiener Tramway Gesellschaft) w 1873 roku. Pierwotnie jako baza dla tramwajów konnych, a od 7 listopada 1899 dla taboru elektrycznego.

W roku 1915 zajezdnię rozbudowano. Powstały nowe hale. Całość była wówczas przystosowana do obsługi 270 dwuosiowych wagonów.

Pod koniec drugiej wojny światowej Betriebsbahnhof Favoriten uległ dość poważnym uszkodzeniom – po bombardowaniu. 

W roku 1969 trasa tramwaju linii 6 z Gudrunstraße została przeniesiona na Quellenstraße (tak jest obecnie), co skutkowało późniejszą przebudową układu torowego. Obecnie w Gudrunstraße znajduje się tylko pojedynczy tor (oddzielny w prawo i w lewo), którym odbywają się wyjazdy z zajezdni. Realizowane są tam także manewry tramwajów zajmujących tory w halach. Na sąsiednich ulicach również są pojedyncze tory wykorzystywane do wyjazdów i zjazdów do zajezdni. Na Leebgasse funkcjonuje przystanek „Leebgasse, Siccardsburggasse”, który jest obsługiwany wyłącznie w godzinach porannych i popołudniowych przez wyjeżdżające z zajezdni tramwaje linii 1, 6 i 11. 

Zajezdnia Gudrunstraße obsługuje wszystkie obecnie eksploatowane w Wiedniu typy tramwajów. Nie ma już pośród nich wagonów E1, które swoją służbę na wiedeńskich ulicach zakończyły kilka miesięcy temu. Najstarsi przedstawiciele zgromadzonego tam taboru pasażerskiego to składy E2 + C5. Są także ULF-y B, czyli dłuższa wersja tego produkowanego przez SGP, a potem Siemensa tramwaju. W trakcie moich kilku wizyt na terenie Remise Gudrunstraße i obok nie zauważyłem tam modelu ULF A. Jednak jest on widoczny na wykonanych przez Google zdjęciach Street View. Najnowsze wagony to Bombardier Flexity Outlook (Bombardier Flexity Wien), których dostawy są obecnie realizowane. Ponieważ Bombardier Transportation w styczniu 2021 został przejęty przez Alstom, aktualna nazwa najnowszych wiedeńskich tramwajów to Alstom Flexity Wien.

W opisywanej zajezdni garażuje także tabor techniczny. Widziałem tam wagony pomocnicze LH przeznaczone do holowania tramwajów i pełnienia funkcji pługów odśnieżnych. Powstawały one w latach 80-tych ubiegłego wieku z części (tylko rama nośna i fragment dachu) wagonów typów L4, L i F.

Zajezdnia Gudrunstraße. Ślepe tory odstawcze pomiędzy Erlachgasse i Pernerstorfergasse. Od lewej strony stoją następujące pojazdy: SGP E2 nr 4092 (rocznik 1989) z doczepą Rotax C5 nr 1492 (rocznik 1988); kolorowy wagon techniczny LH nr 6456; Lohner E2 nr 4308 (rocznik 1978) z niezidentyfikowaną doczepą C5; Lohner E2 nr 4306 (rocznik 1978) z niezidentyfikowaną doczepą C5; SGP ULF B nr 646 (rocznik 2000) i Siemens ULF B1 nr 763 (rocznik 2013). 18.07.2022.

Ustawiony pomiędzy składami E2+C5 wagon techniczny LH nr 6456. Pojazd wyróżnia się kolorowym malowaniem. Na przodzie napis (hasztag): „We ride with pride”, czyli po polsku: „Jedziemy z dumą”. Pojazd ten powstał w roku 1988 z wykorzystaniem części wagonu L nr 506. 18.07.2022.

Kolejny wagon techniczny LH, tym razem nr 6460. Powstał w roku 1987 z części tramwaju L nr 549. Obok niego dwa inne LH o nieustalonych numerach. Na sąsiednich torach ULF-y nr 763 (po lewej) i 648. 18.07.2022.

SGP ULF B nr 648 (rocznik 2000), a po prawej Siemens ULF B1 nr 757 (rocznik 2013). Pomiędzy nimi wagon techniczny LH nr 6455, który w roku 1987 powstał z elementów tramwaju L nr 529.

Skład nr 4092 + 1492. Pociągi E2 + C5 to obecnie najstarsze tramwaje eksploatowane liniowo przez Wiener Linien. Niestety nie znam zastosowania ustawionego na końcu silosu, być może jest on wykorzystywany w sezonie zimowym. 18.07.2022.

ULF-y odstawione na torach zakończonych przy Pernerstorfergasse. To pojazdy o numerach (od lewej): 646, 763, 648 i 757. Na drugim zdjęciu widoczny wagon pomocniczy LH nr 6460.

Na kolejnych ślepo zakończonych torach udokumentowałem dwa wagony LH. Na pierwszym planie pojazd nr 6459 przerobiony w roku 1987 z tramwaju typu L nr 540. Numeru ustawionego za nim drugiego LH nie ustaliłem. Obok taboru technicznego stoi pokryty reklamą  Siemens ULF B1 nr 757.

Od lewej strony stoją: ULF nr 763, LH nr 6460 i ULF-y nr 648 i 757.

Erlachgasse. Widok od strony Laxenburger Straße. Po lewej stronie ślepo zakończone tory odstawcze, na których udokumentowałem powyższe tramwaje. Po prawej hale postojowe i warsztatowe oraz dojazd do Gudrunstraße. Ruch samochodowy przez zajezdnię jest ograniczony odpowiednim oznakowaniem, natomiast pieszego nic nie zabrania. 18.07.2022.

Hala postojowa, do której wjazd jest możliwy wyłącznie od Erlachgasse. W jej wnętrzu widziałem tylko składy E2+C5. Na torze nr 6 widoczny tył doczepy Rotax C5 nr 1495 z 1988 roku. Tu żadnego wygrodzenia nie ma, ale w różnych miejscach rozmieszczono napisy informujące, że wstęp tylko dla osób upoważnionych przez Wiener Linien. Tak więc osoba postronna pomiędzy Erlachgasse i Gudrunstraße nie przejdzie. 18.07.2022.

Remise Gudrunstraße (Betriebsbahnhof Favoriten) Wiener Linien wkomponowana w gęstą zabudowę dzielnicy Favoriten. Uwagę zwraca rozbudowany układ torowy, choć i tak wymusza on manewry na Gudrunstraße, aby wjechać do (lub wyjechać z) wielu stanowisk postojowo-naprawczych w halach. Źródło: Google Maps. 

Widok na zajezdnię od strony Gudrunstraße. Tędy nie można przejść do Erlachgasse, choć brak wygrodzeń. 18.07.2022.

Bombardier Flexity Wien nr 313 (rocznik 2020) manewruje na Gudrunstraße. Wyjechał z zajezdni i po krótkim postoju na ulicy teraz do niej cofa. Te manewry nie blokują ruchu ogólnego na Gudrunstraße. Wagony Flexity Wien to najnowszy tabor w stolicy Austrii. Stopniowo będzie ich przybywać. 18.07.2022, godzina 14:50.

Godzina 21:04. Coraz więcej tramwajów zjeżdża do zajezdni. Na Gudrunstraße przybywa manewrujących wagonów. Tu SGP ULF B nr 626. Rocznik 1999. 18.07.2022.

Przez Erlachgasse, która dzieli zajezdnię na dwie części przejeżdżał także samochód firmy Google, który wykonywał zdjęcia w ramach usługi Street View. Te powyższe zrobiono we wrześniu 2018. Źródło: Google Street View.

Zajezdnia Gudrunstraße była kiedyś także miejscem postoju wagonów typu E1. Tu Lohner E1 nr 4509 z 1972 roku. Za nim nieokreślony pojazd typu E2. Wrzesień 2018. Źródło: Google Street View.

Wagon SGP ULF B nr 647 (rocznik 2000) po obsłudze porannego dodatku szczytowego manewruje na terenie zajezdni. Właśnie przyjechał tu od strony centrum przez Laxenburger Straße i Erlachgasse. Jak widać, wewnątrz bazy parkuje dość sporo indywidualnej motoryzacji pracowników Wiener Linien. 18.07.2022, godzina 7:47.

Zajezdnia Gudrunstraße wyróżnia się tym, że każdy może przez nią przejść ogólnodostępną ulicą. Dlatego warto choć na chwilę odwiedzić to ciekawe i wyjątkowe miejsce. Osoby chcące dokładniej przyjrzeć się pracy zajezdni mogą nawet przy niej zamieszkać – obok znajduje się hotel, o którym napiszę za jakiś czas. Tu link do tego materiału.

Pociągi w Albanii (2) – wagony pasażerskie na stacji Durrës

 

Wracam do tematu Hekurudha Shqiptare, czyli narodowego przewoźnika kolejowego z Albanii. Ponownie zapraszam na stację w Durrës (tu link do pierwszej części materiału). Poniżej kolejne wykonane we wrześniu 2022 zdjęcia, tym razem z uwzględnieniem ustawionych tam wagonów. 

Zajmowały one dwa tory. Jeden przy peronie i drugi przy ogrodzeniu. Przy peronie zgromadzono cztery wagony pasażerskie i lokomotywę T669 1051. Tor przy płocie zajmowały także cztery wagony pasażerskie i jeden towarowy – cysterna.

Wszystkie obecnie użytkowane wagony pasażerskie pozyskano z Niemiec, od Deutsche Bahn. To zmodernizowane, eksploatowane wcześniej przez koleje NRD (Deutsche Reichsbahn) wagony ówczesnej serii Bmhe (określane także jako typ Halberstadt). Produkowano je w latach 70 i 80-tych ubiegłego wieku w zakładach RAW Halberstadt. Powstało łącznie ponad 1200 takich pojazdów. Przez lata poddawano je różnym modernizacjom. Wagony te zewnętrznie przypominają polski typ 120A.

Z informacji dostępnych w Internecie wynika, że po roku 2000 do Albanii trafiło 12 egzemplarzy „Halberstadtów”. Stopniowo wyparły one wagony pozyskane wcześniej od włoskich kolei FS i austriackich ÖBB. Wszystkie w ówczesnym biało-czerwonym schemacie malowania DB. W takich barwach wyruszały na albańskie szlaki, wożąc na sobie widoczne nawet obecnie niemieckie napisy.

Wagony pasażerskie HSH są w stanie (delikatnie to ujmując) znacznie odbiegającym od ogólnie przyjętych norm. Wyglądają, jakby przejechały przez obszar, na którym prowadzone są działania wojenne. To efekt regularnego obrzucania pociągów kamieniami. Taka „fajna” zabawa mieszkających przy liniach kolejowych dzieci. Efektem są poobijane ściany oraz okna pozbawione szyb lub z dziurami, czy licznymi pęknięciami. Latem daje to oczywiście lepsze chłodzenie, ale w okresie zimowym w Albanii robi się zimno, jest mróz i śnieg. Przykładowo na koniec listopada 2022 prognoza pogody dla Durrës podaje maksymalne temperatury w nocy na poziomie +8 stopni. Jazda wagonem bez szyb na pewno nie jest wtedy zbyt przyjemna.

Dawne niemieckie malowanie wagonów widoczne jest głównie w ich części górnej. Reszta pudła każdego „Halberstadta” to większa lub mniejsza bazgranina. Graffiti pokrywa także istniejące fragmenty szyb.

Wśród stojących w Durrës wagonów, dwa wyróżniają się wprowadzonym kilka lat temu nowym malowaniem kolei HSH. Taki sam układ barw otrzymała prezentowana wcześniej lokomotywa T669 1054. Niestety obejrzenie pełnej wersji odmienionego schematu barw Hekurudha Shqiptare nie jest możliwe – przez wspomniane graffiti.

W Durrës znajduje się większość pozyskanych od Deutsche Bahn wagonów: 8 egzemplarzy. Dziewiąty w weekendy obsługuje jedyny pociąg pasażerski w Albanii: Elbasan – Durrës – Elbasan. Być może w Elbasan jako rezerwa jest też wagon dziesiąty i jedenasty. „Halberstadt” nr 12 od samego początku był przeznaczony na źródło części zamiennych (jedyny w szaro-miętowym malowaniu).

Przy jednej z dwóch krawędzi peronowych stacji Durrës ustawiono wagony pasażerskie. Na ich początku lokomotywa T669 1051. Była to maszyna w najmniejszym stopniu pokryta graffiti pośród pozostałych zgromadzonych lokomotyw. Na wagonach natomiast przeważały kolorowe bazgroły. 9.09.2022.

Po lewej stronie kolumna lokomotyw T669 o numerach 1053, 1054, 1047 i 1059. Po prawej wagony produkcji RAW Halberstadt. Ex DB, a wcześniej DR. Na środku peronu niedawno odświeżona biała linia (po co tam jest?) oraz dość nietypowe elementy ozdobne (segregacyjne wspomagające linię ciągłą?) w postaci żółtych kul. 9.09.2022.

 

Jeden z wagonów ustawionych przy peronie. Większa część oryginalnego, niemieckiego malowania zniknęła już pod graffiti. Tu szyby brakuje tylko w jednym skrzydle drzwi. Pozostałe jeszcze się trzymają, choć niekiedy są dość poważnie uszkodzone.

Pozostałości oznaczeń kolei Deutsche Bahn. Ściana obita kamieniami to efekt dziecięcych zabaw.

Dwa ostatnie z ustawionych za maszyną T669 1051 wagonów pomalowano w nowe barwy kolei HSH. Niestety zniknęły już one pod bazgrołami wandali. Najprawdopodobniej wraz z lokomotywą nr 1054 są to jedyne pojazdy, które przemalowano w taki układ kolorów. 9.09.2022.

Widok przez płot na teren stacji w Durrës od strony ulicy Adria. Raczej już nieużywana cysterna i pokryty bazgrołami „Halberstadt” w nowym malowaniu HSH. 8.09.2022.

Ciąg ex niemieckich wagonów pasażerskich ustawionych od strony ulicy Adria. Na końcu kolumny stoi cysterna, która tkwi w tamtym miejscu już od wielu lat (jest widoczna na wielu dostępnych w Internecie zdjęciach). 9.09.2022.

Zbliżenia na wagon rozpoczynający kolumnę od strony szlaku. Bazgroły są także w jego wnętrzu. 

Pusty środkowy tor był wykorzystywany do oblotu składu przez lokomotywę. Identyczny układ jest po przeciwnej stronie jedynego peronu. Ze względu na zgromadzone, odstawione pojazdy takie manewry obecnie nie są możliwe. 9.09.2022.

Tabor kolei albańskich udało mi się także udokumentować w ruchu. Więcej informacji o jedynych pociągach pasażerskich w Albanii przedstawię w trzeciej części tego materiału. Tu link.

Nowe filmy – październik 2022

Lukaszwo – Transport Movies, czyli kanał filmowy Bloga Transportowego w październiku 2022 wzbogacił się o dwa nowe nagrania. Oba o tematyce autobusowej.

Pierwsze z nich powstało w Budapeszcie, na terenie Starego Miasta w maju 2015. Przedstawia kursujące bardzo często (co 2 – 5 minut) autobusy linii 16A. To wyjątkowa trasa dedykowana głównie turystom odwiedzającym wpisane na listę UNESCO Wzgórze Zamkowe. Pojawiają się także pojazdy przejeżdżającej tam linii 16. 

Wówczas obsługę linii 16 i 16A zapewniały Ikarusy 405 pośród których krążyła także Rába S91.

Fragment filmu. Rába S91 jako linia 16A na budapesztańskim Wzgórzu Zamkowym. Maj 2015.

Fragment filmu. Zbliżenie na jednego z licznych Ikarusów 405 obsługujących wówczas linie 16 i 16A. Obsługa przystanku na Wzgórzu Zamkowym. 

Fragment filmu. Ikarus 405 nr BPO-892 jako linia 16A na Szentháromság tér.

Fragment filmu. Ikarus 405 nr BPI-387 odjeżdża z Szentháromság tér.

Ikarusy 405 były już wtedy mocno zużyte. Poświęcę im oddzielny wpis, a teraz zapraszam do obejrzenia ich w ruchu.

Drugi film jest znacznie nowszy. Nagrałem go 10 września 2022 w Albanii. Dokładniej w stolicy tego kraju – w Tiranie. Przedstawia kilka miejskich autobusów w centrum, na Bulevardi Dëshmorët e Kombit. Pośród nich polskie akcenty, czyli Solarisy Urbino 18.

Fragment filmu. Po albańskiej stolicy kursują np. takie Neoplany N4416. Tu egzemplarz oznaczony numerem taborowym 56. Na ścianie przedniej wskazana stała trasa przejazdu: Qendër - Sanatarium, co tłumacząc oznacza Centrum - Sanatorium. Linia L8/B. Bulevardi Dëshmorët e Kombit w rejonie placu Skanderbega. Obok znajduje się schron przeciwatomowy funkcjonujący obecnie jako muzeum Bunk'Art 2. Były właściciel autobusu to Vestische Strassenbahnen z Herten w Niemczech. 10.09.2022.

Fragment filmu. Białych Solarisów Urbino 18 kursuje po Tiranie całkiem sporo. 10.09.2022.

Tak pojazdy te prezentują się w ruchu.

Niestety nie ustaliłem pochodzenia Solarisów i wielu innych tirańskich autobusów. Może uda mi się to, gdy będę opracowywał oddzielny artykuł na ich temat.