Dzień otwarty krakowskiej zajezdni Wola Duchacka (2) – tabor historyczny

 

W ubiegłym roku pisałem o krakowskiej zajezdni autobusowej Wola Duchacka, na terenie której 2 marca 2024 zorganizowano dzień otwarty (tu link do wpisu). Zgodnie z obietnicą wracam do tematu, tym razem zajmując się tylko pojazdami historycznymi.

Zgromadzono je w jednej hali, która w związku z tym cały czas była oblegana przez odwiedzających zajezdnię. Wystawiono tam łącznie sześć pojazdów. 

Zaczynam od ustawionych obok siebie mikrobusów marki Nysa. Starszy typu N59M z 1959 roku, o numerze taborowym 28 oraz nowszy, typu 522 z 1980 roku, o numerze 803. Nysy te czasami przewożą pasażerów w ramach Krakowskiej Linii Muzealnej. Ich obecność w bogatej kolekcji taboru historycznego krakowskiego MPK związana jest z prowadzoną przed laty działalnością – obsługa linii mikrobusowych oznakowanych jako „M”. 

W przypadku Nys N59M był to krótki, zaledwie roczny epizod (w połowie lat 60-tych), natomiast model 522 zagościł w krakowskiej sieci komunikacji miejskiej na znacznie dłużej. Jak podaje MPK, w latach 1975 – 1981 kursowało ich kilkadziesiąt.

Nysa N59M nr 28. 2.03.2024.

Nysa 522 nr 803.

Pośród zgromadzonego w hali najmniejszego taboru autobusowego bez wątpienia wyróżniał się Rugby Express L z 1929 roku. Jego ciekawą historię przedstawiłem już w Blogu Transportowym – tu szczegóły.

Pojazd nadal jest czynny.

Rugby Express L nr 19.

Obok autobusu Rugby ustawiono taksówkę, bo krakowskie MPK przewoziło pasażerów także w ramach tego typu usług. To FSO 1500 (lub jak kto woli FSO 125p, czyli dawny Fiat 125p do wygaśnięcia włoskiej licencji) z 1985 roku. Numer taborowy 723.

Przewóz osób taksówkami był realizowany przez krakowskie MPK w latach 1956 – 1990. Potem usługę tę wraz z taborem przejęło odrębne miejskie przedsiębiorstwo. 

Odrestaurowane FSO 125p zaprezentowano po raz pierwszy w 2021 roku.

FSO 125p nr 723.

Przy taksówce prezentowano inne FSO 1500. Tym razem niebieskie. To rocznik 1988. Pierwotnie eksploatowany przez MPK jako taksówka, a w roku 1995 przekazany do Głównej Dyspozytorni Ruchu i pełniący funkcję radiowozu. Tak do 1997 roku, gdy zakończył pracę u miejskiego przewoźnika i został przekazany do Składnicy Taboru Zabytkowego, czyli do późniejszego Muzeum Inżynierii Miejskiej.

W roku 2020 oznaczony numerem 05 radiowóz przeszedł renowację i dołączył do wyjątkowej kolekcji taboru historycznego MPK Kraków.

FSO 125p nr 05.

Przyznam, że dla mnie najciekawszym pokazanym wówczas pojazdem historycznym z kolekcji MPK Kraków był Tarpan. Dedykowany dla rolnictwa polski samochód dostawczy typu pick-up. Obecnie spotkanie na ulicy Tarpana niemal graniczy z cudem. Ostatni raz widziałem przedstawiciela tej marki około 10 lat temu. Co ciekawe, „pracował w zawodzie” – jako pojazd rolniczy brał udział w pracach polowych gdzieś w rejonie Dębicy.

MPK po raz pierwszy pokazało go w 2023 roku. Przewoźnik niestety na swojej stronie internetowej nie zamieszcza żadnych informacji o tym pojeździe. W krótkiej wzmiance z 2023 roku nawet nie podano jego typu. Według Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, jest to Tarpan 233. Natomiast popularna galeria transportowa TWB podaje typ 237. W Blogu Transportowym będę bazował na oficjalnym, państwowym źródle, pozostając przy Tarpanie 233. Być może za jakiś czas MPK  zdementuje plotki, podając model Tarpana. 

Otrzymał on numer taborowy 601 i żółtą rejestrację KR 234.

 

Tarpan 233 nr 601.

Do tematu dnia otwartego w zajezdni autobusowej Wola Duchacka powrócę jeszcze raz. Wówczas będzie to ogólna fotograficzna prezentacja różnych pojazdów.

Rybnik, kilka lokomotyw i inne kolejowe

 

Wpisy dotyczące miasta Rybnik pojawiały się w Blogu Transportowym już kilka razy. Był to np. kilkuczęściowy materiał o przejeździe specjalnym realizowanym autobusem Karosa C744 (tu link). Teraz będzie kolejowo. Kilka zdjęć wykonanych w trakcie podróży z Krakowa do Rybnika, a potem już stacja Rybnik i jej największa atrakcja. Ogólnodostępny tor z odstawionymi lokomotywami PKP Cargo. 

Materiał ten powstał w sobotę, 10 sierpnia 2024. Wprawdzie głównym celem wyjazdu była odbywająca się cyklicznie w Rybniku giełda staroci, ale i na różne pojazdy czasu również starczyło.

Podróż z Krakowa do Katowic realizowaliśmy pociągiem TLK „Szczeliniec”, którego obsługę zapewniał kultowy spalinowy zespół trakcyjny serii SN84 z SKPL. W tym przypadku był to SN84-003 „Żuczek”. Rocznik 1976. 

Trasa TLK „Szczeliniec” to Kraków Główny (6:57) – Trzebinia (7:26/27) – Jaworzno Szczakowa (7:37/39) – Katowice (8:05/15) – Gliwice (8:37/38) – Kędzierzyn-Koźle (9:04/05) – Nysa (10:33/35) – Kamieniec Ząbkowicki (11:19/20) – Kłodzko Miasto (11:45/53) – Jedlina-Zdrój (12:48/49) – Wałbrzych Główny (12:57/13:10) – Jelenia Góra (13:55).

Kiedy dotarliśmy na stację, na sąsiednim torze na odjazd oczekiwał pociąg regio nr 34200 w relacji Kraków Główny (6:46) – Trzebinia (7:34/35) – Libiąż (7:46) – Oświęcim (7:59/8:00) – Brzeszcze (8:06/07) – Czechowice-Dziedzice (8:27). Jego obsługę zapewniała jednostka EN71-017. Równolatka SN84-003, czyli także 1976 rocznik. 

Dwaj weterani kolejowych szlaków. Poranne spotkanie na stacji Kraków Główny.  EN71-017 z Polregio do Czechowic-Dziedzic i SN84-003 „Żuczek” z SKPL do Jeleniej Góry. 10.08.2024.

Tablica kierunkowa pociągu TLK „Szczeliniec” na drzwiach SN84-003. 10.08.2024.

Wnętrze przedniej części SN84-003 na stacji początkowej Kraków Główny. 10.08.2024.

Na stacji Jaworzno Szczakowa zawsze są jakieś składy towarowe. Mimo sporej ilości słupów i innych elementów, czasami z jadącego lub stojącego pociągu udaje się coś „upolować”. Efekty takich łowów pojawiały się już w Blogu Transportowym, np. tutaj. 

Również w trakcie przejazdu do Rybnika było tam ciekawie. Na pobliskim torze stał skład dość nietypowych węglarek. Ich pudła miały kształt mocno odbiegający od znanych z polskich torów standardów. Chodzi mi o ściany czołowe, które nie tworzyły kątów prostych, lecz odchylały się na zewnątrz. Oznaczono je serią Eamnoss¹¹. Miały polskie numery „51”. Kod przewoźnika PL-AAEC, czyli firma AAE Ahaus Alstätter Eisenbahn AG z siedzibą w Baar (Szwajcaria). Była to jedna z największych prywatnych firm oferujących wagony do wynajmu w Europie (posiadała ich około 30 000). Piszę w czasie przeszłym, bo od 2015 jest ona częścią firmy VTG, której duże logotypy znajdowały się na każdym z wagonów. Dla porównania, VTG oferuje do wynajmu około 85 000 wagonów. 

Skład prowadził „Dragon” z NEWAG-u, a dokładniej maszyna o oznaczeniu E6ACT-004. Rocznik 2014. Elektrowóz w czarno-czerwonych barwach firmy Cargounit z Wrocławia, która specjalizuje się w wynajmie lokomotyw. W tym przypadku jej klientem był czeski przewoźnik CD Cargo Poland, którego logotypy umieszczono na pojeździe.

Teren stacji Jaworzno Szczakowa. Elektrowóz NEWAG E6ACT-004 z firmy Cargounit (wynajem CD Cargo Poland) ze składem nietypowych węglarek. 

Nietypowe węglarki serii Eamnoss¹¹ z VTG. 

W Katowicach przesiadaliśmy się i tam powstały kolejne zdjęcia. Najpierw ponownie dokumentowałem ex niemieckiego Diesla, czyli SN84-003, który miał tu dziesięć minut przerwy.

SN84-003 „Żuczek” na stacji Katowice.

Udało mi się także udokumentować elektryczny zespół trakcyjny Kolei Śląskich. Pojazd o ciekawej, międzynarodowej historii. Jego obecna nazwa to EN71AKŚ-100. Rocznik 1966. Jako fabrycznie nowy trafił do jugosłowiańskich kolei JŽ. W latach 90-tych, po rozpadzie Jugosławii, zasilił tabor kolei Słowenii (SŽ), gdzie funkcjonował pod oznaczeniem 6011.003+4011.003+4011.004+6011.004. W roku 2012 jednostka trafiła do nowosądeckiej firmy NEWAG, gdzie przeprowadzono jej modernizację. Następnie rozpoczęła obsługę połączeń Kolei Śląskich.

Na poniższym zdjęciu EN71AKŚ-100 stoi przy peronie pierwszym jako pociąg do Zwardonia. 

EN71AKŚ-100 na stacji Katowice. Jednostka jest przystosowana do przewozu rowerów, o czym informują napisy na bokach - Velo Cug.

Na stacji pojawił się także pociąg EC „Silesia” w relacji Warszawa Wschodnia (4:49) – Warszawa Centralna (4:55/5:03) – Opoczno Południe (6:06/11) – Włoszczowa Północ (6:46/47) – Dąbrowa Górnicza (7:44/45) – Sosnowiec Główny (7:56/58) – Katowice (8:08/15) – Tychy (8:30/31) – Rybnik (8:58/9:00) – Wodzisław Śląski (9:14/15) – Chałupki (9:32/37) – Bohumin (9:43/10:03) - Ostrava hl. n. (10:10/12) - Olomouc hl. n. (11:14/16) - Pardubice hl. n. (12:34/36) - Praha hl. n. (13:34).

Prowadził go kolorowy Siemens Vectron MS nr 193 514 z firmy European Locomotive Leasing, która zajmuje się (dalej cytat ze strony internetowej polskiego oddziału) „leasingiem najnowocześniejszych lokomotyw elektrycznych przeznaczonych do transportu w europejskich korytarzach kolejowych. Flota ELL składa się z lokomotyw elektrycznych Siemens Vectron, z których znaczna część to lokomotywy wielosystemowe MS posiadające homologację w Polsce oraz kilkunastu innych europejskich krajach. Zakres oferty ELL w Polsce obejmuje wynajem lokomotyw w opcji full-service zawierającej szereg udogodnień pozwalających polskim klientom w pełni wykorzystać lokomotywy w ruchu międzynarodowym i cieszyć się najwyższym współczynnikiem dostępności na rynku. ELL oznacza niezawodność, innowacyjność i ochronę klimatu”.

Maszynę wypożyczyło PKP Intercity. Jednak nie bezpośrednio od ELL, lecz w ramach podnajmu od czeskiego LokoTrain (za stroną www.elektrolokarchiv.de), którego dotyczy kolorowa okleina lokomotywy. Rocznik 2023.

Kolorowy Siemens Vectron MS nr 193 514 leasingowany przez LokoTrain na stacji Katowice z pociągiem EC „Silesia”.

Do Rybnika dotarliśmy pociągiem Kolei Śląskich, który był obsługiwany przez tabor wypożyczony od Kolei Mazowieckich. Taki ciekawy mix przewoźników wojewódzkich. Pociąg prawie międzynarodowy, z Katowic do przygranicznych Chałupek, przez Mikołów, Łaziska Górne, Orzesze, Czerwionkę, Leszczyny, Rybnik, Wodzisław Śląski i Olzę. Czas przejazdu do Rybnika około godziny. 

Było to EN57AKM-1568. Rocznik 1984, pierwotnie pod oznaczeniem EN57-1568 (do modernizacji w 2009 roku, przeprowadzonej przez NEWAG). 

EN57AKM-1568 z Kolei Mazowieckich podstawia się jako pociąg Kolei Śląskich do Chałupek. Stacja Katowice.

Mazowieckie wnętrze EN57AKM-1568 w trakcie obsługi pociągu Kolei Śląskich z Katowic do Chałupek. 10.08.2024.

Do Rybnika dotarliśmy około 9:24. Tam czekała na mnie miła niespodzianka. Pragotron. Wciąż czynny, choć gdzieś czytałem, że w Polsce już nie ma takich urządzeń. Pod tym linkiem dodatkowe informacje o pragotronach.

Stacja Rybnik, peron pierwszy. Pragotron wciąż czynny. 10.08.2024.

EN57AKM-1568 jako pociąg Kolei Śląskich z Katowic do Chałupek stoi przy peronie pierwszym stacji Rybnik.

Tyle w temacie kolejowych ciekawostek i atrakcji udokumentowanych na trasie z Krakowa Głównego do Rybnika. Teraz pora na główny temat wpisu. Ogólnodostępny tor z odstawionymi lokomotywami PKP Cargo.

Znajduje się on od strony ul. Kolejowej, bezpośrednio u wylotu pieszego tunelu pod torami kolejowymi ze stacji Rybnik. Jak pamiętam, od lat ustawiano na nim różne lokomotywy. Nie ma tam żadnego ograniczenia w przemieszczaniu się (droga do zakładu taboru, ale jeszcze nie jego teren), więc można te pojazdy podziwiać i dokumentować. Zrobiła to nawet firma Google (w maju 2012). Jedyny widoczny zakaz dotyczy wstępu na tory.

W dniu 10 sierpnia 2024 na torze tym stały elektrowozy i spalinówki. Ich prezentację zacznę od strony kozła oporowego. Tam kolumnę zaczynała dość wyblakła EU07-348. To rocznik 1984. 

Z dostępnych w Internecie zdjęć wynika, że na tor przy lokomotywowni maszyna ta trafiła już w 2022 roku (wówczas już tam była, być może odstawiono ją wcześniej). Czasami zmieniała lokalizację, zamieniając się miejscami z innymi lokomotywami.

Wyblakła, odstawiona już kilka lat temu EU07-348 rozpoczyna kolumnę lokomotyw PKP Cargo. Za nią stoją kolejno: ET42-017, ET42-050, ET22-986, ET22-909, ET22-950, ST48-001, ST44-1202, ET42-042 i ET41-010. 

Za EU07-348 ustawiono ET42-017. Lokomotywa ta i inne odstawione w Rybniku maszyny pojawią się w następnej części tego reportażu.

Część nr 2 - kolejne lokomotywy.