Historyczny tabor na pl. Centralnym

Wpisy dotyczące krakowskiego wagonu Konstal 102Na #210 w Blogu Transportowym pojawiały się już kilka razy. Ostatnio pisałem o nim w sierpniu 2017, prezentując tramwajową linię specjalną nr 28 (tu link). Od niedawna pojazd ten pojawia się na mieście ze świeżo odrestaurowaną doczepą. Bardzo wyjątkową. To Konstal 102NaD #155. Oficjalna premiera tego historycznego składu miała miejsce 8 lutego 2018. Kursował on wówczas po trasie linii 8, czyli z Borku Fałęckiego do Bronowic Małych. Niestety nie mogłem w tym wydarzeniu wziąć udziału. 

Moje pierwsze spotkanie z tym ciekawym składem nastąpiło dopiero 15 maja 2018 i było całkowicie niespodziewane. Przechodziłem przez plac Centralny i wtedy nadjechał. W ostatniej chwili ustawiłem się w rejonie pozbawionym (przynajmniej częściowo) słupów i mogłem fotografować sprzęgnięte przegubowce. 

Wagony skręcały z al. Jana Pawła II, kierując się w al. Solidarności, czyli do zajezdni Nowa Huta. Być może był to powrót z przejazdu testowego przed planowaną na 18 maja obsługą linii specjalnej nr 60 z okazji Nocy Muzeów.

Krakowska nowość 2018, czyli skład Konstal 102Na + 102NaD na pl. Centralnym w drodze do zajezdni Nowa Huta. 15.05.2018.

Okazało się, że Konstale nie były wówczas jedynymi zabytkowymi pojazdami w rejonie pl. Centralnego. Na przystanku dla wysiadających w al. Andersa stał inny oldtimer z MPK Kraków. Tym razem autobus. To San H01B. 

San H01B z MPK Kraków na pl. Centralnym. 15.05.2018.

San najprawdopodobniej przywiózł grupę turystów zwiedzających Nową Hutę.

Skład przegubowych Konstali w Blogu Transportowym pojawił się już wcześniej. W 2009 roku. Wówczas prezentowałem sprzęgnięte wagony 102N #203 i 102Na #210, które kursowały na linii 22. Tu link.

Autobus z autobusami

W czerwcu 2017 w Krakowie obchodzono 90-lecie komunikacji autobusowej. Z tej okazji odbyła się specjalna parada przez ulice miasta, w której wzięły udział najstarsze i najnowsze pojazdy. Celem nagłośnienia tego wyjątkowego jubileuszu, po stolicy Małopolski kursował specjalny, historyczny skład tramwajowy (tu link). Pojawił się także liniowy autobus oklejony okolicznościową reklamą.

To bohater niniejszego wpisu. Solaris Urbino 18 z MPK Kraków. Dokładnie egzemplarz przydzielony do zajezdni Bieńczyce, oznaczony jako BR734. Rocznik 2006.

Boki tego przegubowca stały się swoistą galerią prezentującą zdjęcia krakowskich autobusów. Udało mi się go udokumentować w sobotę, 22 lipca 2017. Niestety tylko od strony pozbawionej drzwi.

Na pierwszym członie pojazdu pokazano tabor historyczny, zaczynając od najstarszego zachowanego autobusu (jednocześnie najstarszego czynnego autobusu w Polsce) – niebieski Rugby Express L z 1929 roku. Obok niego zobaczymy mikrobus Nysa N59M #28 z 1959 roku, dalej San H01B #86 i Ikarus 280 #34260.

Drugi człon, czyli przyczepa to zdjęcia najnowszego taboru. Same Solarisy. Hybrydowy, najnowszej generacji oraz dwa elektryczne.

Przeciwny bok opisywanego pojazdu to już znacznie mniej zdjęć – ze względu na ograniczoną przez drzwi powierzchnię. Pokazano na nim takie pojazdy jak: Rugby, Ikarus, Nysa i Solaris.

Autobus z autobusami, czyli Solaris Urbino 18 #BR734 oklejony okolicznościową reklamą.

Autobusowe szczegóły oklejonego Solarisa.

Solarisa #BR734 udokumentowałem w trakcie postoju na pętli Mistrzejowice przy ul. Jancarza. Obsługiwał on wówczas czasową linię 716 z Mistrzejowic do Placu Centralnego.

Błękitny Ikarus

Niedawno pisałem o historycznym Ikarusie 280.57 z Kędzierzyna-Koźla. Tu link. Teraz zapraszam do Krakowa, na spotkanie z tamtejszym węgierskim przegubowcem. Nie jest to jednak prezentowany już wiele razy w Blogu Transportowym autobus #DK260 (przykładowe linki: pierwszy, drugi), ale zupełnie inny pojazd.

To Ikarus 280.26 sprowadzony z Siedlec. Rocznik 1988. Jak podaje portal Phototrans.eu, autobus początkowo był eksploatowany przez PKS Siedlce. W roku 1992 trafił do MPK Siedlce, gdzie otrzymał numer taborowy 015. U tego przewoźnika pracował prawie do końca 2012 roku. Wówczas niebieski autobus został odkupiony przez MPK Kraków. W Internecie znajdziemy informacje, że miał on być przeznaczony na części do wspomnianego #DK260. Później czekała go kasacja. Na szczęście tak się nie stało. Stan techniczny niebieskiego przegubowca był na tyle dobry, że pozostawiono go. Został rezerwowym Ikarusem. Pomalowany na śliczny błękitny kolor (bardzo podoba mi się takie malowanie) i oznaczony numerem ZV280 (niewidocznym na pojeździe) po raz pierwszy liniowo woził mieszkańców Krakowa 18 maja 2014, w trakcie Nocy Muzeów. Później pojawiał się razem z innymi historycznymi pojazdami jako obsługa Krakowskiej Linii Muzealnej.

Błękitny Ikarus kursował po Krakowie np. 15 sierpnia 2014. Wówczas wraz z dwoma innymi autobusami obsługiwał dodatkową linię C w relacji Nowy Bieżanów Południe – Rynek Główny. Był to jedyny dzień, w którym udało mi się „upolować” to piękne auto. Za najlepsze miejsce do wykonywania zdjęć uznałem Rynek Główny. Pod względem zabudowy i historyczności był to wybór jak najbardziej słuszny. Wątpliwości budziły jednak czynniki przeszkadzające – ludzie. Prawdziwe morze ludzi. To przecież najbardziej zatłoczone miejsce w mieście. Zrobienie zdjęcia stojącego na płycie rynku pojazdu bez kogoś w kadrze graniczyło z cudem. Przy okazji mogłem więc przetestować swoją cierpliwość. W końcu udało się.

Morze ludzi na Rynku Głównym i Ikarus niczym wyspa. Obok pojazdu historyczny słupek przystankowy.

Wykonanie zdjęcia bez ludzi zasłaniających autobus niemal graniczyło z cudem.

Przystanek końcowo-początkowy Rynek Główny usytuowano obok kościoła Mariackiego.

Tablica kierunkowa linii C w bocznej szybie Ikarusa. Uważny obserwator dostrzeże wcześniejsze napisy, czyli oznakowanie linii 502, którą historyczny przegubowiec obsługiwał 29 czerwca 2014. Za oknem fragment Sukiennic.

Innym ciekawym krakowskim miejscem, w którym autobusy nie goszczą regularnie jest ul. Dominikańska. Bruk, historyczna zabudowa. Plener idealny. To właśnie tamtędy pojazdy linii C przemieszczały się do i z Rynku Głównego. Tam urządziłem sobie dłuższą sesję fotograficzno-filmową. Oprócz Ikarusa dokumentowałem także dwa pozostałe autobusy obsługujące tego dnia muzealną trasę: Jelcz 021 i San H01B. Niestety mocne słońce połączone z licznymi cieniami nie ułatwiało fotografowania.

Błękitny Ikarus na bruku ul. Dominikańskiej. Kierunek Nowy Bieżanów Południe.

San H01B, czyli najmniejszy autobus obsługujący linię C.

Linię C obsługiwał także Jelcz 021. Tu w trakcie przejazdu w stronę pętli Rynek Główny.

Tak autobusy prezentowały się w ruchu. Ulica Dominikańska:

W roku 2014 linia muzealna gościła na Rynku Głównym także we wrześniu. Wówczas była to jednak trasa obsługiwana najmniejszym taborem. Do tego tematu powrócę w jednym z kolejnych wpisów.

Tu link.

Autosan ogłosił upadłość

Szok, szok, szok. Taka była moja reakcja na informację o upadłości Autosana. Wprawdzie o nienajlepszej kondycji tego sanockiego producenta autobusów doskonale wiedziałem, ale nie spodziewałem się, że właśnie teraz stanie się coś takiego. Wniosek o upadłość został złożony do sądu 19 września. Tego dnia w Kielcach kończyły się targi TransExpo 2013. Autosan SA także się na nich wystawiał, prezentując dwa autobusy napędzane silnikami spełniającymi normę Euro-6. Dodatkowo z Sanoka przyjechał pojazd historyczny, czyli San H01A. Został on odrestaurowany z okazji jubileuszu 180-lecia fabryki, który miał miejsce w 2012 roku, a w Kielcach towarzyszył innym historycznym autobusom, które promowały transport publiczny.

Oglądając ofertę firmy promującej się w trakcie imprezy targowej raczej nie zakłada się, że dosłownie za kilka godzin zostanie ogłoszona jej upadłość. Jak podał TVN24, nawet pracownicy nie spodziewali się takiego rozwoju wypadków, w tym przedstawiciele związków zawodowych.

„AUTOSAN S.A. od 2009 roku generował poważne straty, z roku na rok powodujące coraz większe problemy finansowe Spółki. Wobec braku wystarczającej ilości rentownych zamówień, rok 2013 jest kolejnym z rzędu rokiem, który Spółka zakończyłaby stratą. Wobec wyczerpania możliwości dalszego finansowania działań restrukturyzacyjnych i działalności gospodarczej Spółki, Zarząd AUTOSAN S.A., zobowiązany jest, na podstawie przepisów art. 11 ust. 1 w związku z art. 10 Ustawy z dnia 28 lutego 2003 roku Prawo upadłościowe i naprawcze do sporządzenia wniosku upadłościowego, który został złożony do właściwego Sądu w dniu 19 września 2013 r.” – to fragment oświadczenia zamieszczonego na stronie internetowej Autosana, a wydanego przez zarząd spółki.

Co będzie dalej? Może jeszcze uda się uratować zakład. Wspomniany TVN24 jako przykład podaje Krośnieńskie Huty Szkła, które w upadłości są od kilku lat, a nadal działają, nawet zwiększając zatrudnienie. Niestety należy pamiętać także o innym polskim producencie autobusów, czyli o Jelczu, który także kiedyś ogłosił upadłość, a teraz już nie istnieje.

Autosany Sancity 9LE Euro-6 i Eurolider 9 eco, czyli nowości zaprezentowane w trakcie targów TransExpo 2013.  

San H01A jako element ekspozycji historycznych autobusów. TransExpo 2013. 

Zobacz wpisy z Tagiem "Autosan".

 

Zabytki z Bydgoszczy

Kilka miesięcy temu jeden z czytelników bloga prosił mnie o publikację zdjęć historycznych autobusów gromadzonych przez Artura Lemańskiego. Zatem spełniam jego prośbę, choć w pewien sposób nie do końca. Zaprezentuję bowiem pojazdy będące własnością Towarzystwa Miłośników Miasta Bydgoszczy (TMMB). Obecnie są one przechowywane właśnie na terenie należącym do Artura Lemańskiego. Dokładnie w Muzeum Komunikacji w Paterku. Ta prywatna placówka powstała w marcu 2011 roku.

Kolekcja autobusów TMMB była jedną z pierwszych w Polsce i jednocześnie największą, skupiającą przedstawicieli różnych marek i modeli. Przyznam, że miałem swój maleńki udział w jej powstawaniu, naprowadzając Artura Lemańskiego na ślad Renaulta PR-180 z krakowskiej firmy KPPU.

Niestety zbiory autobusowe nie były dostatecznie chronione i padły ofiarą złodziei. Stopniowo rozszabrowywali oni poszczególne pojazdy. Szkody były na tyle poważne, że niektóre autobusy musiały zostać złomowane. Tak przestał istnieć Heuliez O305G z MPK Wałbrzych (ex TAG Grenoble, rocznik 1979), Ikarus IK160P z MPK Poznań (nr 1576, rocznik 1989), Ikarus 260.04 z MZK Bydgoszcz (nr 2762, rocznik 1985), MAN SG192 z PKS Bydgoszcz, rocznik 1979), Renault PR-100 z MZK Piła (nr 184), Berliet PR-100 z MZK Piła (nr 191) i wspomniany Renault PR-180 z KPPU (nr 862, rocznik 1979). Kasacje przeprowadzono w roku 2006.

Rok później – wiosną 2007 udało mi się ocalałe autobusy oglądać i fotografować. Stały na strzeżonym terenie zajezdni MZK Bydgoszcz przy ul. Inowrocławskiej. Oto one:

SAN H100A.

  Jelcz M-11 z 1988 r. To dawny nr 3640 z MZK Bydgoszcz.

Jelcz 043. Jeżdżący kemping. Z zewnątrz zwykły, a w środku cztery wersalki i kącik kuchenny (na końcu pojazdu).

 Drugi Jelcz 043. Tym razem z tradycyjnym wnętrzem.

Ikarus 260.04 z 1985 r. To nr 3756 z MZK Bydgoszcz.

 

 Pełna egzotyka, czyli Dennis Lance – brytyjski autobus w wersji dla ruchu prawostronnego. Do Polski sprowadzono trzy takie pojazdy. Wszystkie zostały zakupione przez warszawskie MZK (obecnie MZA) w 1992 i 1993 roku. Z ruchu wycofano je w 2002 roku. Dwa sprzedano do Radomia (firma ITS Michalczewski), a pojazd nr 6260 trafił do Bydgoszczy. To rocznik 1992. Drzwi w układzie: 2-2-2.

 Ikarus 405.01 z 1994 roku. Ten dwudrzwiowy (2-2-0) autobusik to ex 6454 z MZA Warszawa. Jego historia zatoczyła koło i w 2011 roku znów powrócił do stolicy, stając się własnością tamtejszego Klubu Miłośników Komunikacji Miejskiej. O jego przyszłość nie należy się więc obawiać, bo trafił do osób, które perfekcyjnie wręcz dbają o historyczny tabor.

 Najliczniejszy model autobusu w kolekcji TMMB, czyli przegubowy Ikarus. Od lewej stoją: Ikarus 280.02 ex PKS Toruń (1976 rocznik); Ikarus 280.T4 nr 9009, ex MZA Warszawa (1982 rocznik, przebudowa z Ikarusa 260.02, w MZA wykorzystywany jako szkoleniowy) i Ikarus 280.26 nr 2422, także ex MZA Warszawa (1987 rocznik).

Obok kolekcji autobusów TMMB stały wycofane z eksploatacji Ikarusy 280.33 z MZK Bydgoszcz. Warto dodać, że podtyp .33 to w Polsce rzadkość, ponieważ jest to wersja dla ZSRR. Te pojazdy jednak nigdy do tego kraju nie trafiły.

 Ikarus 280.33 #2525 z 1989 roku. Pojazd w trakcie remontu stracił elementy charakterystyczne dla wersji radzieckiej, np. trzy obrysówki zamontowane na środku, nad przednią szybą. Dodatkowo oszpecono go plastikowym spojlerem.