sobota, 29 marca 2025

Samoloty na lotnisku Sztokholm-Arlanda

 

W Blogu Transportowym co jakiś czas pojawiają się różne wpisy dotyczące Szwecji. Ostatnio pisałem np. o kultowym nocnym pociągu z Göteborga (tu link). Od niedawna mam także materiały dotyczące stolicy tego kraju. Do Sztokholmu dotarliśmy samolotem i na tamtejszym lotnisku udokumentowałem kilka ciekawych maszyn.

Port lotniczy Sztokholm-Arlanda (Stockholm Arlanda Airport, IATA: ARN) to największe lotnisko Szwecji. Znajduje się w gminie Sigtuna w hrabstwie Sztokholm, około 40 kilometrów od centrum stolicy. Posiada dogodny dojazd autobusowy i kolejowy. 

Wysiadanie z samolotu tuż przy budynku terminala ma wielki plus, którym jest pominięcie czasochłonnego oczekiwania na autobus. Dodatkowo w trakcie krótkiego spaceru często udaje się udokumentować różne pojazdy. 

Mi w trakcie takiej „wędrówki” w kadr trafiła maszyna linii Norwegian, a dokładnie z jej szwedzkiego oddziału Norwegian Air Sweden. Był to blisko dwuletni (z września 2023) Boeing 737 MAX 8 o rejestracji SE-RTF. Samoloty Norwegiana wyróżniają się wizerunkami swoich patronów namalowanymi na ogonie. Ta maszyna jeszcze nie otrzymała dodatkowego imienia.

Samolot stał przy terminalu nr 5, podpięty do rękawa. Na pokład wsiadali pasażerowie udający się w około dwugodzinny lot do portu Londyn-Gatwick. Nie było to jego pierwsze zadanie tego dnia. Wcześniej obsłużył skandynawską relację Sztokholm – Kopenhaga – Sztokholm (przelot w każdą stronę około 50 minut). Po powrocie z Londynu również wykonał lot do Kopenhagi i powrotny. 

W kolejnych dniach sztokholmska maszyna SE-RTF latała także do Hiszpanii (Malaga – lot około 4 godzin, Gran Canaria – lot około 5,5 godziny) i Norwegii (Oslo – lot około 40 minut) oraz obsłużyła relację wewnątrz Szwecji, do miasta Skellefteå (lot około 50 minut). 



Boeing 737 MAX 8, SE-RTF, Norwegian Air Sweden, Stockholm Arlanda Airport
Boeing 737 MAX 8 o rejestracji SE-RTF linii Norwegian Air Sweden na terenie Stockholm Arlanda Airport. 13.03.2025.


W budynku terminala nr 5 znaleźliśmy się na wprost samolotu tajskich linii Thai Airways. To wyróżniający się wielkością pośród innych stojących na lotnisku maszyn Airbus A350-900. Rocznik 2017. Rejestracja HS-THF. Przewoźnik nadał mu imię Yan Nawa (ยานนาวา), które oznacza jedną z 50 dzielnic Bangkoku.  

Maszyna ta wykonała blisko 12 godzinny lot z Bangkoku. Teraz oczekiwała na mający się rozpocząć o godzinie 13:00 rejs powrotny. W kolejnych dniach latała z Bangkoku do Indonezji (Dżakarta, lot około 3 godzin), Indii (Delhi, lot około 4 godzin), Chin (Kunming, lot około 2 godzin), Pakistanu (Lahaur, lot około 4 godzin) i Norwegii (Oslo, lot około 12 godzin). 

Thai Airways posiadają aż 23 Airbusy A350. Według portalu Planespotters.net, przewoźnik ten łącznie eksploatuje 78 samolotów. Został on założony w 1960 roku, jego główna siedziba to Bangkok, a średni wiek samolotów to 10 lat.



Airbus A350-900, HS-THF, Thai Airways, Stockholm Arlanda Airport

Airbus A350-900, HS-THF, Thai Airways, Stockholm Arlanda Airport

Airbus A350-900, HS-THF, Thai Airways, Stockholm Arlanda Airport

Airbus A350-900, HS-THF, Thai Airways, Stockholm Arlanda Airport

Airbus A350-900, HS-THF, Thai Airways, Stockholm Arlanda Airport
Airbus A350-900 z Thai Airways przy terminalu nr 5 oczekuje na lot powrotny do Bangkoku. 13.03.2025. 


Na jednym z pobliskich stanowisk stał inny, lecz już znacznie mniejszy Airbus. W dodatku miejscowy, linii SAS (Scandinavian Airlines). To Airbus A320neo o rejestracji EI-SCE. Rocznik 2023. Nadano mu imię Unn Viking.

Kiedy go fotografowałem, był przygotowywany do mającego nastąpić o godzinie 11:10 około dwugodzinnego lotu do Londynu (lotnisko Heathrow). Jest to ostatnio jego dość częsta relacja. W kolejnych dniach EI-SCE ze Sztokholmu latał do Danii (Kopenhaga), Holandii (Amsterdam, lot około 1,5 godziny), Norwegii (Oslo) oraz obsługiwał połączenia wewnątrz Szwecji, do miast Göteborg (lot około 45 minut), Umeå (lot około 50 minut), Luleå (lot około godziny i 10 minut) i Malmö (lot około 50 minut).

Rejestracja EI-SCE nie jest skandynawska. To „blachy” z Irlandii, gdzie samolot został zarejestrowany. To maszyna oddziału o nazwie Scandinavian Airlines Ireland Limited. Nie zmienia to faktu, że obecnie jej macierzystym lotniskiem jest Sztokholm-Arlanda.



Airbus A320neo, EI-SCE, SAS (Scandinavian Airlines), Stockholm Arlanda Airport

Airbus A320neo, EI-SCE, SAS (Scandinavian Airlines), Stockholm Arlanda Airport
Przed lotem do Heathrow. Airbus A320neo o oznaczeniu EI-SCE. SAS (Scandinavian Airlines). 13.03.2025.


W pewnym oddaleniu od terminala nr 5 stała „wakacyjna maszyna” w barwach biura podróży TUI. To Boeing 737 MAX 8 o rejestracji SE-RNF. Rocznik 2022. Przewoźnik TUIfly Nordic. Szwedzki oddział TUI Group, który obecnie użytkuje tylko cztery maszyny. Trzy Boeing 737 MAX 8 i jednego Dreamlinera.

Samolot ten miał wówczas jednodniową przerwę w lotach, po której latał do Brazylii (Boa Vista, czas przelotu około 7,5 godziny), Egiptu (Hurghada, około 5 godzin) i Hiszpanii (Teneryfa – około 6 godzin; Lanzarote – około 5 godzin). Nim wrócił z Hurghady do Sztokholmu, latał stamtąd do Kopenhagi i Helsinek.



Boeing 737 MAX 8, SE-RNF, TUIfly Nordic, Stockholm Arlanda Airport
Boeing 737 MAX 8 o oznaczeniu SE-RNF przewoźnika TUIfly Nordic w trakcie jednodniowej przerwy w lotach. 13.03.2025.


Ostatnia z maszyn, którą utrwaliłem na lotnisku Sztokholm-Arlanda to kolejny SAS. Airbus A320neo o rejestracji LN-RGM. Rocznik 2016. Nadano mu imię Silje Viking. 

Samolot miał dwudniową przerwę w lotach, po której latał do Norwegii (Oslo, Tromsø – lot około 2 godzin), Estonii (Tallinn, lot około 50 minut) i Finlandii (Helsinki, lot około 40 minut). Obsługiwał także krajowe loty do do miast Umeå, Luleå i Malmö.



Airbus A320neo, LN-RGM, SAS (Scandinavian Airlines), Stockholm Arlanda Airport
Airbus A320neo o rejestracji LN-RGM linii SAS (Scandinavian Airlines) w trakcie dwudniowej przerwy w lotach. 13.03.2025.


Tuż przy lotnisku znajduje się dość nietypowy hotel. Jumbo Stay. Nazwa nie jest przypadkowa. Pochodzi od Jumbo Jeta, czyli Boeinga 747, bo to właśnie w takiej maszynie przygotowano miejsca noclegowe. 

Oto informacja podawana na stronie hotelu (tłumaczenie Google): „Witamy w jednym z najfajniejszych miejsc na świecie! Tutaj możesz spędzić noc na pokładzie prawdziwego Jumbo Jeta – na ziemi! Nasze różne kategorie pokojów mogą pomieścić od jednej do trzech osób dorosłych w komforcie, a także opcję łóżka w pokoju wieloosobowym dla czterech osób. Kilka pokojów ma prywatną toaletę i prysznic, w przeciwnym razie dostęp do oddzielnych, wspólnych pryszniców i toalet. Oferujemy również luksusowy apartament w przebudowanej kabinie pilota z panoramicznym widokiem na lotnisko. W Jumbo Stay masz gwarancję wyjątkowych wrażeń za rozsądną cenę”. Tu link do strony hotelu.

Niestety nie udało mi się go sfotografować, ale na szczęście zrobiła to firma Google.



Hotel Jumbo Stay, Boeing 747, Stockholm Arlanda Airport

Hotel Jumbo Stay, Boeing 747, Stockholm Arlanda Airport

Hotel Jumbo Stay, Boeing 747, Stockholm Arlanda Airport
Hotel Jumbo Stay we wnętrzu Boeinga 747, tuż przy Stockholm Arlanda Airport. Zdjęcia z maja 2023, listopada 2020 i grudnia 2021. Źródło: Google Street View. 


Hotel Jumbo Stay, Boeing 747, Stockholm Arlanda Airport
Hotel Jumbo Stay. Fragment pokoju urządzonego w kabinie pilotów. Żródło: www.jumbostay.com.


Samolot, w którym znajduje się hotel Jumbo Stay to Boeing 747-200 z 1976 roku. Pierwotnie pod rejestracją 9V-SQE w Singapore Airlines. Potem u różnych przewoźników, w tym w latach 1984 – 1992 u nieistniejącego już amerykańskiego przewoźnika Pan Am (zawieszenie operacji lotniczych pod koniec 1991 roku), gdzie otrzymał nazwę Clipper Belle of the Sky. W Arlandzie ustawiony od 2008 roku. 

Więcej samolotowych wpisów znajdziecie w dziale Lotnictwo



Blog Transportowy na Facebooku


niedziela, 23 marca 2025

Nowe filmy – luty 2025

 

Blog Transportowy na YouTube funkcjonuje już od ponad 16 lat. Nazwa kanału to Lukaszwo – Transport Movies. Według statystyk łącznie znajdziecie na nim 704 filmy. Siedem z nich opublikowałem w lutym 2025. Większość to krótkie tak zwane shorty i jeden większy film jakości 4K. Tematyka autobusowa i kolejowa, z Polski oraz z zagranicy.

Zaczynam od dużego, ponad 4 minutowego materiału 4K. Prezentuje on różne wersje kultowych radzieckich spalinowych zespołów trakcyjnych serii DR1 (ДР1). Nagrywałem je na początku października 2024 w Rydze, na tamtejszej głównej stacji Rīga-Pasažieru.



Vivi, DR1A-198.3/189.4/246.6, Rīga-Pasažieru
Fragment filmu. Trzy spalinowe zespoły trakcyjne serii DR1. Na pierwszym planie podstawiająca się jednostka DR1A-198.3/189.4/246.6. 


Vivi, DR1AC-227 + DR1AC-219, Rīga-Pasažieru
Fragment filmu. Do „szopy” zjeżdża zmodernizowana DR1AC-227 + DR1AC-219. 


Jednostki DR1, które udokumentowałem w Rydze, stopniowo prezentuję w Blogu Transportowym, jako seria o nazwie „Pociągi w Rydze”. Tu link do części pierwszej.

Takie pojazdy pojawiają się na poniższym filmie:

0:11 – Składak DR1A-311.3/311.2/198.6

0:38 - DR1A-198.3/189.4/246.6, DR1A-198.6/311.2/311.3

1:03 - DR1AC-187

1:27 - DR1AC-219 + DR1AC-227, obok 16EV-0013

2:21 - DR1AM-267

2:50 - DR1AM-246

3:22 - DR1AC-227 + DR1AC-219.





Pozostajemy w temacie kolejowym, ale w Polsce. Również trakcja spalinowa. Stacja Kraków Główny, z której właśnie odjeżdża rozpoczynający bieg pociąg IC „Hetman” do Hrubieszowa Miasta. Skład pięciu wagonów prowadzi PESA SU160-003. Nagrywałem 22 stycznia 2025.





Pozostałe kilka nagrań prezentuje autobusy. Brzezinka koło Oświęcimia. Teren przy byłym niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym Auschwitz II - Birkenau. Autobus MAN Lion's City G nr 1 (WPR 2830U) kończy kolejny kurs na bezpłatnej linii łączącej byłe obozy. Pojazd jest obecnie eksploatowany przez firmę Drobisz-Tur. Malowanie wrocławskie, bo wcześniej kursował po stolicy Dolnego Śląska. Nagrywałem 1 lutego 2025.





Wielka Brytania, Londyn. Miejscówka bardzo popularna wśród turystów. Dzielnica rządowa, ulica Whitehall. Obok słynnej straży konnej przejeżdża Wright New Routemaster nr LT629 na linii 24. 8 lutego 2025.





Nadal Londyn. Ponownie piętrowa ikona miasta, czyli Wright New Routemaster. Tym razem autobus nr LT758 na linii 390 w relacji Victoria Bus Station – Archway. Euston Road. 8 lutego 2025.





Ponownie kolej. Wielka Brytania. Stacja Luton Airport Parkway.  Wjeżdża na nią pociąg Luton Airport Express kolei East Midlands Railway w relacji Corby - London St Pancras International. Obsługują go elektryczne zespoły trakcyjne serii 360 (Siemens Desiro) nr 118 + 108. 8 lutego 2025.





Ostatni z opublikowanych w lutym 2025 krótkich filmów powstał w Rydze. Stacja Rīga-Pasažieru. Wjazd spalinowego zespołu trakcyjnego RVR DR1A. Składak złożony z elementów różnych pojazdów. Wagon sterowniczy 246.6, wagon środkowy 189.4 i silnikowo-sterowniczy 198.3. 2 października 2024.





Jak już pisałem, łotewskie pociągi prezentuję w dedykowanej serii wpisów. To samo dotyczy londyńskich autobusów (tu link). Niedługo także zajmę się pociągami na stacji Luton Airport Parkway.



Blog Transportowy na YouTube, kanał Lukaszwo - Transport Movies


wtorek, 18 marca 2025

NesoBus pierwszym krakowskim autobusem wodorowym

 

Pod koniec lutego 2025 krakowskie MPK poinformowało o wyborze oferty na dostawę dziesięciu autobusów zasilanych wodorem. Będą to pojazdy polskiej produkcji, marki NesoBus. Więcej o tych autobusach pisałem w relacji z kieleckich targów TransExpo 2022 – tu link

Autobusy wodorowe nie są nowością w stolicy Małopolski. Już od dawna pojedyncze egzemplarze kursują testowo na różnych trasach. Początkowo najczęściej były eksploatowane na linii 128 (Zajezdnia Płaszów - Prądnik Czerwony, teraz wydłużona do pętli Górka Narodowa P+R), a obecnie na nowej trasie 148 (Zajezdnia Płaszów - Czyżyny Dworzec). Były to pojazdy różnych producentów. 

Również przedstawiciel wybranej oferty kursował już po Krakowie. To ten sam NesoBus 12, który został pokazany w trakcie wspomnianych targów TransExpo 2022. W MPK otrzymał on tymczasowy numer PE696.



Autobus wodorowy, NesoBus 12, testy w Krakowie
Demonstracyjny autobus wodorowy NesoBus 12 w trakcie krakowskich testów. Rondo Czyżyńskie, obsługa linii 148. Pojazd za chwilę skończy trasę na pobliskiej pętli Czyżyny Dworzec. 25.02.2025.


Autobus wodorowy, NesoBus 12, testy w Krakowie
Powyższe zdjęcie to link do krótkiego filmu umieszczonego w serwisie Instagram. Odjazd autobusu NesoBus 12 z przystanku „Rondo Czyżyńskie”. 25.02.2025.


Autobus wodorowy, Solaris Urbino 12 hydrogen, testy w Krakowie

Autobus wodorowy, Solaris Urbino 12 hydrogen, testy w Krakowie
Przykład innego testowanego w Krakowie autobusu wodorowego. Solaris Urbino 12 hydrogen z tymczasowym numerem PE600 odjeżdża z pętli Czyżyny Dworzec. Obsługa linii 148 do pętli Zajezdnia Płaszów. 27.12.2024.


Autobus wodorowy, Solaris Urbino 12 hydrogen, testy w Krakowie
Ten sam wodorowy, demonstracyjny Solaris nr PE600, lecz znacznie wcześniej. Ulica Lema, kurs linii 128 do pętli Zajezdnia Płaszów. 9.10.2022.


Autobus wodorowy, Autosan Sancity 12LFH, testy w Krakowie

Autobus wodorowy, Autosan Sancity 12LFH, testy w Krakowie

Autobus wodorowy, Autosan Sancity 12LFH, testy w Krakowie

Autobus wodorowy, Autosan Sancity 12LFH, testy w Krakowie
W Krakowie był także testowany wodorowy Autosan Sancity 12LFH. Ulica Lema, kurs linii 128 do pętli Zajezdnia Płaszów. 9.10.2022.


Testowane autobusy wodorowe nie bez powodu są kierowane przede wszystkim na linie mające pętlę na terenie zajezdni Płaszów. To właśnie w tej bazie firma Orlen uruchomiła mobilną stację tankowania wodoru. 

Jak podało MPK, producent po podpisaniu umowy będzie mieć 12 miesięcy na dostarczenie autobusów. Samo zaś złożenie podpisów będzie mogło nastąpić dopiero po tak zwanej kontroli uprzedniej w Urzędzie Zamówień Publicznych. 

Jeszcze przetargowy cytat ze strony MPK: 

Przypomnijmy, że MPK w Krakowie uzyskało już wsparcie finansowe na realizację tej inwestycji w ramach przedsięwzięcia o nazwie „Rozwój floty autobusów zeroemisyjnych dla potrzeb realizacji usług transportu publicznego w Krakowie”. Z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności w ramach III edycji programu "Zielony Transport Publiczny” MPK uzyska 100 proc. dofinasowania na zakup 10 wodorowców.



Wpisy dotyczące autobusów


czwartek, 13 marca 2025

50 lat Konstali 105N w Krakowie

 

W niedzielę, 2 marca 2025 w Krakowie obchodzono wyjątkową tramwajową rocznicę. To 50-lecie rozpoczęcia eksploatacji Konstali 105N. Pojazdy te często nazywane są „akwariami” (ze względu na charakterystyczne, duże okna) lub „stopiątkami”.

Wagony 105N obsługę krakowskiej komunikacji miejskiej rozpoczęły 1 marca 1975. Wówczas skierowano je na linię nr 1, której trasa łączyła Salwator z Bieńczycami (obecna pętla o nazwie Rondo Hipokratesa). Początkowo tych nowoczesnych pojazdów pasażerowie nie odbierali pozytywnie – jeździły solo, a w związku z tym panował w nich dość spory tłok. Sytuację odmieniło wprowadzenie zmian w układzie sterowania, dzięki czemu można było wagony łączyć w składy, początkowo liczące dwa pojazdy. MPK Kraków podaje, że pierwsza trójwagonowa „stopiątka” wyjechała na linię najprawdopodobniej 24 listopada 1979 (była to trasa nr 16), a od 1983 roku takie składy obsługiwały także linię nr 4. Łącznie do stolicy Małopolski Konstal dostarczył 163 sztuki modelu 105N.

Od roku 1979 do Krakowa trafiały zmodernizowane wersje „stopiątek”, czyli eksploatowane nadal Konstale 105Na. Tych wagonów MPK posiadało aż 316 egzemplarzy. Nadal w ruchu pozostaje około 30 z nich. Wszystkie są na stanie zajezdni Podgórze. Kursują w składach dwuwagonowych i trójwagonowych. Te najdłuższe zestawienia wciąż pojawiają się (także w dni wolne) na obleganej przez pasażerów linii 52 łączącej pętle Os. Piastów i Czerwone Maki P+R. Wagony te są już po pewnych modernizacjach względem stanu oryginalnego, np. mają wymienione siedzenia i zmieniony ich układ oraz posiadają elektroniczne tablice kierunkowe. Niektóre zostały przerobione na doczepy czynne i oznaczone jako 105NaD. 

„Stopiątki” wyróżniają się pośród nowoczesnego taboru eksploatowanego obecnie przez MPK Kraków. Wysoka podłoga, zużyte wnętrze, brak klimatyzacji i nieszczelne okna (tu tekst o „zimowych kącikach”) to czynniki wpływające na ich negatywny odbiór przez pasażerów. Dla mnie największym ich plusem jest dostępna przestrzeń. Jest w nich wygodnie. Siedząc mamy dużo miejsca na nogi, jest też dość szeroko, więc sąsiednia osoba nie ogranicza naszej przestrzeni. Są też miejsca pojedyncze i brak siedzeń „face to face”, czyli „twarzą w twarz”, gdzie co chwilę ktoś depta nam buty, albo nie możemy zmieścić swojej stopy. To problem nowych wagonów projektowanych być może przez osoby, które nie korzystają z komunikacji miejskiej codziennie. W „stopiątkach” tego nie było. 

Wspomniane obchody 50-lecia odbyły się na pętli Łagiewniki. Stamtąd, po krótkiej uroczystości, trzy tramwaje wyruszyły w specjalną trasę po Krakowie: ul. Wadowicka, Kalwaryjska, Krakowska, Stradomska, św. Gertrudy, Dominikańska, Franciszkańska, Straszewskiego, Podwale, Basztowa, Lubicz, al. Jana Pawła II i pl. Centralny, który objeżdżały i rozpoczynały trasę powrotną. Jej przebieg to: al. Jana Pawła II, al. Pokoju, Grzegórzecka, Starowiślna, Limanowskiego, Kalwaryjska, Wadowicka i pętla Łagiewniki. „Stopiątki” trasę tę pokonały dwukrotnie. Można było nimi podróżować.



50 lat wagonów Konstal 105N w Krakowie, rozkład jazdy. Krakowska Linia Muzealna.
Rozkład jazdy mini parady wagonów Konstal serii 105. Źródło: Facebook, strona Krakowskiej Linii Muzealnej.


W tej mini paradzie wzięły udział następujące tramwaje. Jako pierwszy jechał historyczny Konstal 105N nr 271 + 266. Za nim pozyskany od Tramwajów Śląskich będziński Konstal 105NT nr 789, wyposażony w dodatkowy pantograf służący do odladzania sieci trakcyjnej. Ten wagon nie przewoził pasażerów – w okresie zimowym jest on pojazdem technicznym. Dopiero po sezonie na odladzanie staje się tramwajem historycznym – turystycznym.

Jako ostatni jechał tak zwany „ufok”, czyli trójwagonowy Konstal 105Na, a dokładniej 105Na nr RZ231 + 105NaD nr RZ233 + 105NaD nr RZ239. Ten pochodzący z końca lat 80-tych skład jest regularnie eksploatowany na linii 52.

Poniższa dokumentacja fotograficzno-filmowa powstała na pl. Centralnym, w trakcie obsługi drugiego „kółka”. Tramwaje nie tworzyły kolumny – nadjeżdżały w około 2 minutowych odstępach.



50 lat Konstali 105N w Krakowie, Konstal 105N nr 271 + 266

50 lat Konstali 105N w Krakowie, Konstal 105N nr 271 + 266

50 lat Konstali 105N w Krakowie, Konstal 105N nr 271 + 266

50 lat Konstali 105N w Krakowie, Konstal 105N nr 271 + 266

50 lat Konstali 105N w Krakowie, Konstal 105N nr 271 + 266
Pierwszy z tramwajów biorących udział w obchodach 50-lecia. Zachowany jako historyczny Konstal 105N nr 271 + 266.


Konstal 105N nr 271 + 266 na krótkim filmie.


50 lat Konstali 105N w Krakowie, Konstal 105NT nr 789

50 lat Konstali 105N w Krakowie, Konstal 105NT nr 789

50 lat Konstali 105N w Krakowie, Konstal 105NT nr 789

50 lat Konstali 105N w Krakowie, Konstal 105NT nr 789

50 lat Konstali 105N w Krakowie, Konstal 105NT nr 789
Drugi z paradujących tramwajów. Konstal 105NT nr 789. Wagon oprócz czerwonego malowania wyróżnia się dwoma pantografami. To w związku z zamontowaną instalacją do odladzania sieci trakcyjnej. 

 
Konstal 105NT nr 789 na krótkim filmie.


50 lat Konstali 105N w Krakowie, Konstal 105Na nr RZ231 + 105NaD nr RZ233 + 105NaD nr RZ239.

50 lat Konstali 105N w Krakowie, Konstal 105Na nr RZ231 + 105NaD nr RZ233 + 105NaD nr RZ239.

50 lat Konstali 105N w Krakowie, Konstal 105Na nr RZ231 + 105NaD nr RZ233 + 105NaD nr RZ239.

50 lat Konstali 105N w Krakowie, Konstal 105Na nr RZ231 + 105NaD nr RZ233 + 105NaD nr RZ239.

50 lat Konstali 105N w Krakowie, Konstal 105Na nr RZ231 + 105NaD nr RZ233 + 105NaD nr RZ239.

50 lat Konstali 105N w Krakowie, Konstal 105Na nr RZ231 + 105NaD nr RZ233 + 105NaD nr RZ239.
Ostatni tramwaj biorący udział w obchodach 50-lecia. Konstal 105Na nr RZ231 + 105NaD nr RZ233 + 105NaD nr RZ239. Plac Centralny to miejsce, w którym przed laty trójwagonowe składy pojawiały się codziennie, w trakcie obsługi linii nr 4. Obecnie występują wyłącznie na linii 52, której trasa tędy nie przebiega. 


Konstal 105Na nr RZ231 + 105NaD nr RZ233 + 105NaD nr RZ239 na krótkim filmie.


Era Konstali serii 105 w Krakowie dobiega końca. Dwa dni po opisywanym jubileuszu MPK ogłosiło, że rozstrzygnęło przetarg na nowe tramwaje. Zwycięzcą została bydgoska PESA, która może dostarczyć do 30 tramwajów jednokierunkowych o długości 32 - 34 m, do 30 tramwajów dwukierunkowych o długości 32 - 34 m i do 30 tramwajów jednokierunkowych o długości 42 - 45 m. 

Poniżej szczegóły – cytat za strony internetowej MPK Kraków:

„Decydując o zakresie zamówienia i rodzaju tramwajów, które będą kupowane, MPK w Krakowie brało pod uwagę zarówno oczekiwania pasażerów, jak również intensywny rozwój sieci torowisk w Krakowie. Równie ważne są możliwości finansowe krakowskiego przewoźnika. To dlatego priorytetem będzie zamówienie 30 nowych wagonów dwukierunkowych, które będą mogły zostać wykorzystane do obsługi m.in. linii na Azory, która w pierwszym etapie ma powstać bez pętli. Dostawy tych tramwajów powinny się rozpocząć najpóźniej w 2028 roku (krakowski przewoźnik złożył już wniosek o dofinansowanie do ich zakupu w ramach programu FEnIKS). Decyzja o zakupie pozostałych 60 wagonów zależy od pozyskania zewnętrznych źródeł finansowania, w tym z KPO. Na realizację całego zamówienia, obejmującego 90 tramwajów, będzie potrzebna kwota 1,8 mld zł netto”.



Wpisy dotyczące MPK Kraków


piątek, 7 marca 2025

Pociągi w Rydze (1) – dworzec i kultowe DR1 (ДР1)

 

Niedawno pisałem o dojeździe z lotniska do centrum stolicy Łotwy (tu link). Jest to opcja wyłącznie autobusowa, bo kolej w tamtym rejonie dopiero powstaje – normalnotorowa Rail Baltica. To ogromna inwestycja, której realizacja na pewno będzie jeszcze długo trwała. 

Normalny tor na Łotwie to budowana nowość. Natomiast tor szeroki to codzienność charakterystyczna dla krajów byłego ZSRR. Główna stacja pasażerska Rygi to Rīga-Pasažieru, czyli tłumacząc Ryga Pasażerska. Ruch tam jest dość spory. Zarówno w trakcji elektrycznej, jak i spalinowej. Pociągi pasażerskie są zestawione wyłącznie z zespołów trakcyjnych. Składy wagonowe obsługiwały połączenia międzynarodowe do Rosji, Białorusi i Ukrainy, lecz w związku z pandemią COVID-19, a następnie wybuchem wojny w 2022 roku zostały zawieszone i nieprzywrócone. 

Obecnie część torów tej pięcioperonowej stacji jest wyłączona z eksploatacji – trwa budowa linii Rail Baltica. Na tych, które pozostały czynne, wciąż się coś dzieje. Wystarczy krótki pobyt na dworcu, aby zapoznać się z tamtejszym taborem kolejowym. Towarowym i pasażerskim. W tej pierwszej kwestii niestety mieliśmy pecha, bo w trakcie naszych trzech wizyt na stacji, w październiku 2024, panował na niej wyłącznie ruch osobowy. 

Obecna stacja Rīga-Pasažieru powstała w latach 60-tych ubiegłego wieku i nie jest zbyt piękna. Ot sowiecka konstrukcja z funkcją schronu. Modernizacja budynku dworcowego była przeprowadzona w latach 2002 – 2003. Natomiast historia połączeń kolejowych z Rygi sięga roku 1861. Wówczas uruchomiono linię do Dyneburgu (także Łotwa).



Rīga-Pasažieru, Ryga Pasażerska
Budynek dworca Rīga-Pasažieru widziany od strony peronów. 2.10.2024.


Rīga-Pasažieru, Ryga Pasażerska

Rīga-Pasažieru, Ryga Pasażerska
Obecnie tylko jeden peron jest zadaszony. Na stacji wprowadzono kilka unowocześnień, np. widoczny na zdjęciach system elektronicznej informacji pasażerskiej. Podawane relacje dość szybko się zmieniają i nie dotyczą tylko pociągu właśnie podstawionego lub najbliższego, co niestety wprowadza w błąd. W niektórych miejscach pojawiła się kostka brukowa. W większej części dworca przeważa jednak asfalt wylany jeszcze za czasów ZSRR. Za zadaszonym peronem trwa budowa normalnotorowej linii Rail Baltica. 2.10.2024.


Rīga-Pasažieru, Ryga Pasażerska
W tym miejscu czas się zatrzymał. Wejście do przejścia podziemnego łączącego perony. Atrakcja dostępna tylko w dzień - na noc zamykana. 2.10.2024.


Rīga-Pasažieru, Ryga Pasażerska

Rīga-Pasažieru, Ryga Pasażerska
Z zewnątrz, od strony miasta, dworzec Rīga-Pasažieru wygląda nowocześnie. To efekt prac z lat 2002 - 2003. Do budynku kolejowego przylega zabudowa handlowa. 2.10.2024.


Rīga-Pasažieru, Ryga Pasażerska, rozkład jazdy

Rīga-Pasažieru, Ryga Pasażerska, rozkład jazdy
Wewnątrz budynku dworcowego umieszczono elektroniczne tablice prezentujące odjazdy na najbliższe kilka godzin. Wszystkie te pociągi obsługiwane są zespołami trakcyjnymi przewoźnika o nazwie Vivi. Jedyny wyjątek to odjeżdżający o 15:28 pociąg do Wilna. Tu tabor zapewniają koleje litewskie. 2.10.2024.


Podstawą pasażerskiego taboru na liniach niezelektryfikowanych są wywodzące się jeszcze z czasów radzieckich zespoły trakcyjne DR1 (ДР1). Śmiało można stwierdzić, że to łotewski produkt lokalny, wytwarzany w Rīgas Vagonbūves Rūpnīca (RVR). Ta kultowa już firma zakończyła swą działalność w 2017 roku. Powodem była niewypłacalność. Jej czynne produkty (spalinowe i/lub elektryczne) nadal można zobaczyć także w Armenii, Azerbejdżanie, Bułgarii, Białorusi, Gruzji, Kazachstanie, Litwie, Czarnogórze, Macedonii Północnej, Rosji, Serbii i Ukrainie. 

Spalinowe zespoły trakcyjne serii DR1 (ДР1) powstawały w latach 1963 – 1998. Były to pierwsze szt seryjnie produkowane w Związku Radzieckim. Przez lata wytwarzano różne warianty, poddawano je także modernizacjom. W związku z tym pojazdy eksploatowane przez poszczególnych przewoźników wykazują znaczne różnice, także w obrębie tej samej firmy. Tak jest np. w Pasažieru vilciens (także pod widoczną na pociągach nazwą Vivi) – jedyny przewoźnik pasażerski na Łotwie.

Poniżej prezentuję zdjęcia wykonane na stacji Rīga-Pasažieru, przedstawiające różne wersje kultowych DR1 eksploatowanych przez Vivi.



Vivi, DR1A-311.3/311.2/198.6, Rīga-Pasažieru

Vivi, DR1A-311.3/311.2/198.6, Rīga-Pasažieru

Vivi, DR1A-311.3/311.2/198.6, Rīga-Pasažieru

Vivi, DR1A-311.3/311.2/198.6, Rīga-Pasažieru

Vivi, DR1A-311.3/311.2/198.6, Rīga-Pasažieru

Vivi, DR1A-311.3/311.2/198.6, Rīga-Pasažieru

Vivi, DR1A-311.3/311.2/198.6, Rīga-Pasažieru

Vivi, DR1A-311.3/311.2/198.6, Rīga-Pasažieru

Vivi, DR1A-311.3/311.2/198.6, Rīga-Pasažieru

Vivi, DR1A-311.3/311.2/198.6, Rīga-Pasažieru

Vivi, DR1A-311.3/311.2/198.6, Rīga-Pasažieru

Vivi, DR1A-311.3/311.2/198.6, Rīga-Pasažieru

Vivi, DR1A-311.3/311.2/198.6, Rīga-Pasažieru

Vivi, DR1A-311.3/311.2/198.6, Rīga-Pasažieru
Na ślepo zakończonym torze nr 11 na godzinę odjazdu (11:00) oczekuje pociąg nr 874 do miejscowości Valga. Mieści się ona na terenie Estonii, tuż przy granicy z Łotwą. Pociąg ten jest elementem połączenia kolejowego Litwa - Łotwa - Estonia. Z tego pierwszego kraju pociąg relacji Wilno (6:30) - Ryga dociera na godzinę 10:43. Jest więc 17 minut na przesiadkę. Na górnych zdjęciach widać osoby robiące sobie zdjęcia na tle pociągu, a następnie wsiadające do niego. Być może są to właśnie podróżni jadący z Wilna. Przejazd z Rygi do Valgi trwa 2 godziny i 30 minut. Prezentowany spalinowy zespół trakcyjny jest w obecnie obowiązujących żółto-szarych barwach Vivi. To kultowa DR1, a w zasadzie DR1A, która powstała w 1999 roku, jako składak z dwóch DR1A, nr 311 (z 1992 roku) i 198 (z 1982 roku). Od około dwóch lat ma obecne barwy, wcześniej żółto-granatowe. Pojazd jest trójczłonowy i tworzą go następujące elementy: wagon sterowniczy, silnikowy nr 311.3, wagon doczepny nr 311.2 i wagon sterowniczy nr 198.6. Na temat jednostki DR1A-198 znalazłem informację, że jeden z jej członów spłonął w 1995 roku. W taborze przewoźnika Vivi są także inne DR1 złożone z różnych pojazdów. 2.10.2024.


Vivi, DR1A-198.3/189.4/246.6, Rīga-Pasažieru

Vivi, DR1A-198.3/189.4/246.6, Rīga-Pasažieru

Vivi, DR1A-198.3/189.4/246.6, Rīga-Pasažieru

Vivi, DR1A-198.3/189.4/246.6, Rīga-Pasažieru

Vivi, DR1A-198.3/189.4/246.6, Rīga-Pasažieru
Na ślepo zakończonym torze nr 12 stoi podstawiony pociąg do miejscowości Sigulda. Odjazd przed godziną 18:00. Rozkładowo pokonanie całej trasy zajmie mu godzinę i osiem minut. To składak z różnych jednostek DR1A. Wagon sterowniczy, silnikowy to nr 198.3 (rocznik 1982, inny element tego szt jest użytkowany w pokazanym wcześniej pociągu do Valgi - 198.6), wagon doczepny to 189.4 (rocznik 1981, jedyna pozostałość po tej sześcioczłonowej jednostce) i wagon sterowniczy nr 246.6 (z 1986 roku, inne człony nadal czynne). Pociąg w dawnym malowaniu kolei łotewskich. Na ścianach czołowych widoczne duże logotypy RVR. 2.10.2024.


Poniżej krótki film prezentujący wjazd składaka DR1A-246.6/189.4/198.3. Dopiero później powstały powyższe zdjęcia.




W drugiej części kolejowej relacji z Rygi pokażę kolejne DR1.


Blog Transportowy na Facebooku