Jelcz 325 żuraw w Żarskiej Wsi

Jelczy serii 300 systematycznie ubywa. Dlatego tym bardziej cieszy spotkanie z kolejnym egzemplarzem, zwłaszcza posiadającym zabudowę specjalistyczną typu żuraw. Taki pojazd udało mi się sfotografować w rejonie granicy polsko-niemieckiej. Dokładnie przy autostradzie A4, na terenie hotelu „Picaro” w Żarskiej Wsi (okolice Zgorzelca).

To Jelcz 325. Nie ustaliłem czyją jest obecnie własnością. Przypuszczalnie to jakaś mała działalność gospodarcza. Na drzwiach kabiny zachowały się informacje o wcześniejszym użytkowniku – PKP Energetyka. Żuraw wyprodukował Bumar z Głogowa. Jak podaje informacja na pojeździe, udźwig wynosi 10 ton.

Po raz pierwszy zaparkowanego na hotelowym parkingu Jelcza 325 udokumentowałem 30 maja 2018. Ponieważ była już późna pora, mogłem wykonać tylko zdjęcia nocne.

Jelcz 325 żuraw w nocnej scenerii.

Tabliczka znamionowa umieszczona na żurawiu. Wybito na niej niestety już słabo czytelny rok produkcji: 1986.

Następnego dnia piękny klasyk nadal stał na parkingu. Była to więc idealna okazja do ponownej dokumentacji fotograficznej. Dobrze, że z niej skorzystałem, bo wieczorem Jelcz już odjechał.

Inne Jelcze 325 prezentowane w Blogu Transportowym dostępne pod tym linkiem.

NAVYA – autobusem bez kierowcy po Wiedniu

Na początku kwietnia 2017 pisałem o bezobsługowych pociągach metra (tu link). Ostatnio bardzo popularnym tematem są jeżdżące bez kierowców autobusy. Takie pojazdy pojawiły się np. w Wiedniu. Ich marka to NAVYA. Pod tą nazwą produkowane są także autonomiczne samochody osobowe – taksówki. Są to egzemplarze testowe, poruszające się po krótkich dystansach i z niewielką prędkością.

Materiał o testach dwóch elektrycznych, bezobsługowych autobusów NAVYA (model Arma) w stolicy Austrii otrzymałem z Centrum Prasowego PAP. Pojazdy te eksploatuje miejski przewoźnik - Wiener Linien. Próby przeprowadzane są w dzielnicy Seestadt Aspern, gdzie elektrobusy odbyły już pierwsze jazdy z pasażerami. Uruchomienie regularnej linii obsługiwanej przez autonomiczne autobusy planowane jest na wiosnę 2019. Poniżej treść przesłanej informacji prasowej.

Bezzałogowe e-autobusy kilkakrotnie przechodziły już jazdy próbne, jednak tym razem po raz pierwszy wyruszyły wraz z pasażerami i operatorem na pokładzie. W obie strony pokonały półkilometrowy odcinek testowy od stacji metra linii U2 „Seestadt”, aż do centrum technologicznego Aspern Smart City Research (ASCR). Przełomowe było również pomyślne skomunikowanie przejazdu e-autobusów z występującą na tym odcinku sygnalizacją świetlną.

Jest to kamień milowy w realizacji projektu „auto.Bus Seestadt”, który ma na celu wprowadzenie bezzałogowych autobusów do sieci komunikacji miejskiej. Pasażerowie mają być przy tym dowożeni do stacji metra. Przy projekcie współpracują Wiener Linien, Austrian Institute of Technology (AIT), Kuratorium Bezpieczeństwa Transportu (KFV), TÜV Austria, Siemens AG Austria oraz francuski producent autobusów NAVYA. Przedsięwzięcie w połowie finansowane jest przez austriackie Ministerstwo do Spraw Transportu, Innowacji i Technologii w ramach programu „Mobilność przyszłości”.

Jesienią 2018 r. autonomiczne autobusy kursować będą na odcinku testowym z operatorem, ale bez pasażerów na pokładzie. Obecność operatora wymagana jest z uwagi na badawczy charakter projektu. Wiedeński zarząd komunikacji miejskiej zakłada uruchomienie regularnej linii obsługiwanej przez dwa 11-osobowe autobusy elektryczne już wiosną 2019, wciąż jednak jeszcze w trybie testowym.

Dwukilometrowa trasa będzie przebiegać wokół stacji metra linii U2 „Seestadt”. Zachowane zostaną przy tym najwyższe środki ostrożności: działanie autobusów będzie stale nadzorowane przez przeszkolonego operatora, a maksymalna prędkość jazdy będzie wynosiła 20 km/h.

NAVYA Arma w barwach wiedeńskiej komunikacji miejskiej. Dwa egzemplarze testowane przez Wiener Linien. Materiały prasowe.

Innym dużym miastem, w którym testowane są elektrobusy NAVYA jest Berlin. Tu przykładowy egzemplarz. Źródło: Instagram, screen strony profilu użytkownika karim_trainspotter22.

NAVYA Arma - dane techniczne. Screen broszury zamieszczonej na stronie producenta tych pojazdów (www.navya.tech/en).

NAVYA Arma - screen innej strony powyższej broszury. Przykłady elektrobusów testowanych w różnych częściach świata - tu Ann Arbor w USA (stan Michigan) i japońska Fukushima. Źrodło: www.navya.tech/en.

Elektrobusy NAVYA w ruchu na ulicach Wiednia można zobaczyć na stronie Wiener Linien – tu link.

Nowe filmy – lipiec 2018

Pod względem nowości na moim kanale YouTube lipiec 2018 okazał się bardzo skromny. Opublikowałem jedynie dwa nowe nagrania.

Pierwsze powstało w Oświęcimiu i prezentuje tamtejsze miejskie autobusy. Najpierw na ul. Olszewskiego, a potem pod dworcem kolejowym. Głównym bohaterem są kultowe pojazdy marki DAB, model 1200B. Na koniec zobaczycie także Setrę z Lajkonika, która kończy kurs z Krakowa. 5.05.2018.

Drugi film to winda paternoster, którą udokumentowałem w Śląskim Urzędzie Wojewódzkim w Katowicach. Materiał ten był już niedawno prezentowany w Blogu Transportowym.

To by było na tyle w przypadku nowości na kanale Lukaszwo – Transport Movies. W związku z tym „sezonem ogórkowym” zapraszam do obejrzenia dwóch starszych filmów. Oba o tematyce autobusowej – oldtimerowej. Ich bohaterowie to Jelcze „ogórki”.

Na początek Jelcz 043 przerobiony na kabriolet. Własność firmy Szwagropol znanej z obsługi linii regularnych z Krakowa do Zakopanego i Nowego Sącza. Rok 2008, dokładnie 14 czerwca. „Ogórek” uczestniczył w 15. Trakerskich Spotkaniach w Krakowie, czyli ówcześnie największym zlocie ciężarówek i ich kierowców w Polsce. Impreza ta nie jest już kontynuowana. Autobus po całodziennej prezentacji opuszcza teren byłego lotniska w Czyżynach, wjeżdżając w al. Bora-Komorowskiego.

Nagranie jest krótkie, trwa tylko 32 sekundy. Z biegiem lat zyskało wartość historyczną. Kabriolet (pierwotnie jako zwykły autobus) już nie należy do Szwagropolu.

Drugi film również powstał w trakcie 15. Trakerskich Spotkań w Krakowie. Tu bohaterem jest zestaw Jelcz 272 MEX + przyczepa Jelcz PO1 z MPK Kraków. Piękne pojazdy nagrałem w trakcie porannych manewrów – zajmowanie miejsca na płycie dawnego lotniska. Finalnie przyczepa została odłączona i ręcznie ustawiona w wymaganym miejscu. Wówczas podjechał do niej autobus.

Do tematu starszych filmów jeszcze powrócę. Wówczas na pewno będzie kolejowo.

Czech Raildays 2018 (2) – PESA 34WEa

Relację z targów Czech Raildays 2018 w Ostrawie rozpocząłem od pokazania tramwaju Stadler Tango NF2 „nOVA" (tu link). Do taboru komunikacji miejskiej jeszcze powrócę. Wcześniej ekspozycja kolejowa. Niestety pod względem pojazdów trakcyjnych była ona dość skromna. Przeważały wagony – pasażerskie i towarowe.

Wchodzących na teren ekspozycji witał jedyny zaprezentowany elektryczny zespół trakcyjny. Jednocześnie była to miła niespodzianka dla osób przybywających z Polski. Jego właściciel to Koleje Śląskie, a producent PESA. Dokładniej to dwuczłonowy przedstawiciel nowej serii ezt o nazwie handlowej „Elf II”, oznaczony jako 34WEa-003. Rocznik 2018, dostarczony do przewoźnika pod koniec marca.

Obecnie Koleje Śląskie eksploatują cztery takie pojazdy. Zobaczymy je np. na linii do Oświęcimia.

PESA 34WEa-003 z Kolei Śląskich ustawiona na początku targowej ekspozycji. 19.06.2018.

PESA 34WEa Kolei Śląskich budziła dość spore zainteresowanie. Był to jedyny ezt zaprezentowany w trakcie tych targów. Obok gościa z Polski stała jedna z dwóch pokazanych lokomotyw - historyczny elektrowóz, a po drugiej stronie wagon cysterna. Całość była odpowiednio ustawiona, dając możliwość swobodnego fotografowania ekspozycji.

PESA 34WEa-003 - wnętrze. 

W kolejnym wpisie o Czech Raildays 2018 pokażę jedną z dwóch wystawionych lokomotyw – jedyną spalinówkę. Tu link.

Niezwykła winda

Urzędy niekoniecznie kojarzą się z atrakcjami turystycznymi. Czasami jest jednak inaczej. Do gmachu Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach (przy ul. Jagiellońskiej) oprócz petentów przybywają także turyści. Co ich przyciąga? 

Tą atrakcją jest zamontowana w budynku winda paciorkowa, zwana także dźwigiem okrężnym lub po prostu paternoster. To ostatnie określenie pochodzi z łaciny od „Pater noster”, czyli nazwy modlitwy „Ojcze nasz” odmawianej przy użyciu sznura modlitewnego złożonego z wielu paciorków (różaniec).

Windy paciorkowe były bardzo popularne na początku XX wieku. Obecnie na terenie Europy jest ich jeszcze dość sporo, choć niestety liczba ta systematycznie maleje. Według źródeł internetowych w Polsce występuje łącznie sześć czynnych dźwigów okrężnych. Jeszcze jeden w Katowicach (w biurowcu przy ul. Wita Stwosza 7), dwa w Opolu (Komenda Wojewódzka Policji i Urząd Wojewódzki) oraz po jednym we Wrocławiu (przy rynku) i w miejscowości Iłowa w woj. lubuskim. 

Budynek Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego przy ul. Jagiellońskiej w Katowicach. To w nim wciąż działa paternoster.

Wejście do gmachu Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego. Umieszczono przy nim sporych rozmiarów tablicę pamiątkową.

Zbliżenie na treść tablicy pamiątkowej umieszczonej przy wejściu do gmachu urzędu.

Budynek Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego jest ogólnodostępny w dni robocze, w godzinach od 7:30 do 15:30. W tym czasie paternoster jest czynny i poza ograniczeniami natury technicznej (np. brak możliwości przewozu osób niepełnosprawnych, czy transportu towarów) mogą korzystać z niego wszyscy. 

Na czym polega wyjątkowość windy paciorkowej? Zacznę od tego, że jest w ciągłym ruchu, a małe, maksymalnie dwuosobowe kabiny są pozbawione drzwi. Wsiada się do nich, gdy podłoga windy zrówna się z podłogą danego piętra. To samo przy wysiadaniu. Dla początkujących użytkowników takiego dźwigu czynność ta budzi dość sporo emocji.

Po jednej stronie kabiny windy jadą do góry, po drugiej w dół. Kabiny są zamontowane niczym paciorki na linie. Po przejechaniu jednej, mamy krótką przerwę i nadjeżdża kolejna. Po zajęciu miejsca, paternoster może nas wozić bez przerwy. Po dojechaniu do ostatniego piętra winda wwozi nas na strych, gdzie następuje obrót i rozpoczyna się zjazd. Tak docieramy do piwnicy, gdzie po kolejnym obrocie zaczyna się podróż do góry. Pokonanie strychu i piwnicy jest dość ekstremalne, ponieważ robi się ciemno (to w szczególności w piwnicy), przed nami pojawia się ściana i słychać pracę mechanizmów windy. Dlatego dojeżdżając do tych punktów pasażerowie są uspokajani napisami: „Przejazd przez strych bezpieczny” – tak samo w przypadku piwnicy. Pojawia się także napis: „Stać spokojnie”.

Paternoster - niezwykły zabytek techniki w Śląskim Urzędzie Wojewódzkim. Widok na parter i pierwsze piętro.

Paternoster w całej okazałości. Pozbawione drzwi kabiny są w ciągłym ruchu.

Istnienie takiej atrakcji turystycznej w Katowicach nagłośnił konsul USA - Walter Braunohle, który w kwietniu 2016 odwiedził Śląski Urząd Wojewódzki. Przyznam, że dzięki temu dowiedziałem się o tym ciekawym rozwiązaniu technicznym. Mój pierwszy kontakt z windą paciorkową nastąpił jednak dopiero 2 maja 2018. Nagrałem wówczas poniższy film. Zatem zapraszam na przejażdżkę.

Dość sporo informacji na temat dźwigów paciorkowych na świecie (wraz z ich lokalizacjami) zamieścił na swojej stronie internetowej Wolfgang Flemming. Tu link. 

Ponieważ windy paternoster mają już głównie wartość historyczną, czynnych egzemplarzy jest coraz mniej. Przykładowo jeszcze kilka lat temu takie dźwigi funkcjonowały w Gliwicach i Gdańsku. Za granicą także ich ubywa. Warto więc zobaczyć to oryginalne rozwiązanie techniczne na własne oczy – póki jeszcze jest to możliwe. Ogólnodostępny paternoster w Śląskim Urzędzie Wojewódzkim idealnie nadaje się do tego celu.

Isuzu NQR z Pafos

Republika Cypryjska to państwo będące członkiem Unii Europejskiej, położone na wyspie Cypr. Za lądowych sąsiadów ma dwie suwerenne brytyjskie bazy wojskowe: Akrotiri i Dhekelia oraz nieuznawane na arenie międzynarodowej państwo – Turecka Republika Cypru Północnego. Lokalizacja Cypru na Morzu Śródziemnym jest czynnikiem przyciągającym turystów. Przede wszystkim Brytyjczyków, Rosjan i Greków. Polskie biura podróży również oferują wyjazdy w ten rejon świata.

Cypr odwiedziłem w lipcu 2018. Wprawdzie dość sporą część czasu spędziłem w wyjątkowo ciepłym morzu, ale udało mi się także zebrać różne materiały do Bloga Transportowego. Zaczynam od ciężarówki, którą sfotografowałem w mieście Pafos, przy dworcu autobusowym Karavella. To Isuzu NQR. Pojazd dość popularny na wyspie. 

Warto zwrócić uwagę na lokalizację kierownicy – na Cyprze obowiązuje ruch lewostronny. To dodatkowa atrakcja tego ciekawego miejsca, która początkowo wielu osobom może sprawiać dość sporo problemów, np. przy przechodzeniu przez jezdnię, gdy wpajana od dzieciństwa zasada „najpierw patrz w lewo” nijak ma się do cypryjskiej rzeczywistości. 

Isuzu NQR w otoczeniu ciekawej roślinności (np. na dolnym zdjęciu, za kubłem do segregacji widać bananowca). Planowałem dokładniej obfotografować ten pojazd, szczególnie skupiając się na jego części ładunkowej, niestety najpierw zająłem się zaparkowanymi w pobliżu autobusami i o tej ciężarówce po prostu zapomniałem. 16.07.2018.

Na przodzie ciężarówki, na niebieskim tle widnieje napis: ΘΔΧ. Najprawdopodobniej jest to oznaczenie pojazdów przeznaczonych do transportu danego typu ładunków. Nie każdy samochód ciężarowy miał taki symbol. Natomiast niebieskimi tabliczkami (lecz o innej treści) znakowane są wszystkie autobusy w Republice Cypryjskiej.

Stopniowo będę dodawał kolejne wpisy dotyczące Cypru. Na początek niesamowity autobus – Bedford. Tu link.

Kolejne nowe przegubowce dla Krakowa

W czwartek, 19 lipca 2018 w Krakowie zaprezentowano 38 nowych Solarisów Urbino 18 czwartej generacji. Tego samego dnia autobusy wyruszyły do obsługi linii nr 105, 164, 179 i 184.

Jak podał ich producent, „Każdy z 38 nowych autobusów jest wyposażony w silnik spełniający najwyższe europejskie normy ochrony środowiska Euro-6. Pojazdy posiadają klimatyzację, automat biletowy z możliwością zapłaty monetami i kartą, monitoring oraz nowoczesny system informacji pasażerskiej. W środku znajdują się porty USB do ładowania smartfonów. Każdy autobus jest także wyposażony w specjalną platformę, która ułatwi wsiadanie i wysiadanie osobom niepełnosprawnym”.

Najnowsze Solarisy Urbino 18 zaprezentowane na terenie płaszowskiej zajezdni MPK Kraków. Fot. Solaris.

Prezes MPK Kraków - Rafał Świerczyński - z symbolicznym kluczem do nowych autobusów i maskotką Solarisa - jamnikiem, a obok Prezydent Miasta Krakowa - Jacek Majchrowski. Fot. Solaris.

Przykład jednego z najnowszych Solarisów Urbino 18 na linii, w tym przypadku nr 173. Autobus oznaczony jako DR527, pętla Azory. 21.07.2018.

Dostawa 38 nowych przegubowych autobusów dla MPK Kraków jest realizowana w formie leasingu finansowego. Konsorcjum firm Solaris Bus & Coach SA i Millenium Leasing Sp. z o.o. dostarczenie nowych autobusów wyceniło na kwotę ponad 75 mln zł brutto.

Warto jeszcze przypomnieć, że Solaris współpracuje z MPK Kraków od 1997 roku (wówczas jako Neoplan Polska). W tym czasie dostarczył do stolicy Małopolski aż 462 autobusy, w tym 26 bezemisyjnych o napędzie elektrycznym.