Elektryczny przetarg rozstrzygnięty

Znane są już wyniki przetargu na dostawę 10 elektrycznych autobusów dla Miejskich Zakładów Autobusowych z Warszawy. Na ten temat pisałem już tutaj.

25 kwietnia 2014 przewoźnik ogłosił, że za najkorzystniejszą uznał ofertę firmy BYD Europe BV z Holandii. Cena oferty to 15.576.346,94 zł. W przetargu wzięło udział tylko dwóch producentów: wspomniany chiński BYD oraz polski Solaris. Zwycięzca w podsumowaniu ogólnym zdobył 95,60 punktów. Natomiast Solaris otrzymał ich 71,35. Przegrany producent zaproponował kwotę 21.894.000,00 zł.

Trójdrzwiowy BYD K9, czyli zwycięzca warszawskiego przetargu. Materiały prasowe firmy BYD.

 BYD K9 w trakcie zimowych testów w Budapeszcie.

Ten sam trójdrzwiowy BYD K9, który był testowany w Budapeszcie został zaprezentowany w trakcie kieleckich targów TransExpo 2013.

Wnętrze trójdrzwiowego BYD-a K9. Targi TransExpo 2013 w Kielcach. Czy taki będzie układ siedzeń w wersji dla Warszawy? 

 

Ciekawa wymiana koła

We Lwowie zobaczymy dość sporo starszych wiekiem osobówek. Wśród nich przeważają Łady, ale są także inne, bardzo kultowe już marki. Stopniowo będę dodawał wpisy na ich temat. Teraz tylko jedno zdjęcie i króciutki opis. Centrum miasta, ul. Czynu Listopadowego, która pojawiała się już na blogu, dokładniej w dziale Trolejbusy. Gdzieś na poboczu właściciel zmienia koło w swoim weteranie szos. Robi to bardzo widowiskowo. Nie ma lewarka, a auto jest podtrzymywane przez dwie opony. Pełen profesjonalizm.

Niestety zrobiłem tylko jedno zdjęcie. Na ulicy panował dość spory ruch, a nie chciałem tak oscentacyjnie czekać, aż wszystko przejedzie. Zapracowany właściciel Łady mógłby np. negatywnie zareagować na natrętnego fotografa. 29 kwietnia 2013.

Israel Air Force, Enter Air i inne

Co roku w Oświęcimiu odbywa się Marsz Żywych. To organizowana przez izraelskie ministerstwo oświaty forma edukacji młodzieży. Osoby maszerujące wyrażają w ten sposób swoją pamięć o ofiarach nazistów. W związku z tym do Polski przylatuje dość sporo obywateli Izraela, co skutkuje zwiększonym ruchem lotniczym. Na lotnisku w podkrakowskich Balicach pojawiają się wtedy dość ciekawe samoloty, np. Boeing 747.

W roku 2013 Marsz Żywych odbył się w poniedziałek 8 kwietnia. Dzień wcześniej przejeżdżałem obok Krakow Airport. Już wtedy w części wojskowej lotniska stała maszyna z Izraela, należąca do tamtejszej armii. Widocznie Mosad przyleciał wcześniej i zabezpieczał teren. Samolot ten to Boeing 707-3L6C. Cały biały, jedynie z naniesionym numerem 272. Boeing 707 to samolot dalekiego zasięgu produkowany w latach 1958 –1979, a w wersjach wojskowych do roku 1994. Zatem w najmłodszym przypadku ma 19 lat. Obecnie szacuje się, że w ruchu pozostało około 150 maszyn tego typu (łącznie powstało ich blisko 900 egzemplarzy), głównie wojskowych. Tak wyglądał izraelski 707:

 Obok Boeinga 707 z Izraela stały maszyny polskiej armii.  Np. CASA C-295M nr 013:

 Sfotografowałem także inną CASĘ C-295M, nr 014:

I jeszcze nr 024:

Była też Bryza, czyli PZL M28B nr 0221:

Generalnie w części wojskowej panowała cisza i spokój. Nic się nie działo. Natomiast na lotnisku pasażerskim był dość duży ruch. Oprócz zwykłych rejsów właśnie odlot miał jeden z czarterów. Niestety nie wiem dokąd. Biało-niebieska maszyna należąca do linii Enter Air. To Boeing 737-4Q8 o rejestracji SP-ENB. Rocznik 1994. Pierwotnie latał dla linii Turkish Airlines. W roku 2000 trafił do Asiana Airlines z Korei Południowej, a 10 lat później do Enter Air, czyli polskiego przewoźnika czarterowego. Tak prezentował się w czasie kołowania i odlotu:

 SP-ENB w wersji ruchomej:

Linie Enter Air powstały w 2009 roku, a inauguracyjny przelot odbył się w roku 2010, z Warszawy do Tunezji. To największy przewoźnik czarterowy w Polsce oraz drugi co do wielkości w naszym regionie. Obecnie Enter Air posiada 13 samolotów, których średnia wieku wynosi 17 lat. Wszystkie to Boeingi 737, w wersji 400 i 800. Najstarszy to ponad 22-letni SP-ENF z 1992 roku (Boeing 737-4C9), który swoje pierwsze loty wykonywał dla linii Luxair z Luksemburga. Najmłodszy samolot to ponad 13-letni SP-ENX z 2001 roku (Boeing 737-8Q8). Początkowo latał w barwach linii Sun Country Airlines z USA.

Oprócz maszyny Enter Air startował także samolot Polskich Linii Lotniczych LOT. Był to Embraer ERJ-170SE (ERJ-170-100 SE) o rejestracji SP-LDI. To rocznik 2005, od początku w barwach LOT-u. Jak podaje serwis Planespotters.net, LOT posiada aż 22 Embraery ERJ-170. Jest to więc najliczniej reprezentowany model w taborze przewoźnika.

 
I SP-LDI w wersji ruchomej:

Jak zawsze na Krakow Airport przeważają samoloty przewoźników EasyJet i Ryanair. W trakcie mego krótkiego zatrzymania przy lotnisku lądowała maszyna tych drugich linii. To Boeing 737-8AS(WL) o rejestracji EI-EKL, rocznik 2010:

Tak EI-EKL prezentował się w ruchu:

Na płycie stały dwa mniejsze samoloty. Ich pasażerowie przypuszczalnie przybyli właśnie na Marsz Żywych. To maszyny o rejestracjach N36GV i N18WF. Pierwsza z nich, czyli N36GV to należący do prywatnego właściciela Gulfstream G-V (GLF5). Rocznik 2002. Gulfstream jest samolotem produkcji amerykańskiej. Natomiast N18WF to Bombardier BD-700-1A10 Global Express, rocznik 2006. Należy on do przewoźnika o nazwie Westfield Aviation z siedzibą w Nowym Jorku. Firma ta wynajmuje małe samoloty. Na maszynie widnieje flaga Australii, ale na stronie internetowej Westfield Aviation nie ma podanego adresu do jakiegoś oddziału w tym kraju. Oficjalnie samolot jest z USA. Przypuszczalnie obie maszyny przyleciały właśnie stamtąd:

 

Solaris nr 10000 i inne elektryczne

Pod koniec marca pisałem o dostawie nowych Solarisów do Krakowa, a wśród nich pojazdu z fabrycznym numerem 10001 (link). Wspomniałem wówczas o egzemplarzu, który otrzymał fabryczny numer 10000. To autobus ostatnio bardzo modnego i popularnego rodzaju, czyli elektryczny. Dokładnie Solaris Urbino 12 electric.

Pojazd ten został sprzedany do Niemiec, do przewoźnika o nazwie Rheinbahn  z Dusseldorfu. W jego flocie zobaczymy także inne Solarisy, ale już z tradycyjnym, spalinowym napędem: Urbino 12 i Urbino 18, te drugie także w wersji hybrydowej. „Dziesięciotysięcznik” trafi do Dusseldorfu wraz z innym Urbino 12 electric. Oba pojazdy będą wyposażone w system ładowania plug-in i będą posiadały akumulatory o pojemności 210 kWh. Dodatkowo będą przystosowane do zamontowania na dachu pantografu – do szybkiego ładowania kontaktowego.

Solaris nr 10000, czyli Urbino 12 electric dla Rheinbahn Dusseldorf.

Elektryczne Solarisy trafiają także do innych niemieckich przewoźników. W czwartek, 27 marca 2014 w Brunszwiku oficjalnie zaprezentowano ładowanego indukcyjnie Solarisa Urbino 12 electric. To pierwszy z pięciu egzemplarzy, które jeszcze w tym roku zostaną dostarczone do Braunschweiger Verkehrs AG. Po prezentacji autobus wykonał dwa przejazdy po trasie specjalnej, a następnie rozpoczął obsługę ogólnodostępnej linii M19. To trasa okrężna zaczynająca i kończąca kursy na pętli Hauptbahnhof, przez Ost-Ring i West-Ring. Czas przejazdu 34 minuty, a częstotliwość odjazdów nawet co 10 minut  (dni robocze).

Na czym polega ładowanie indukcyjne w Solarisach dla Brunszwiku? Pod podłogą zamontowano specjalne urządzenie, które pobiera bezdotykowo energię z ładowarek umieszczonych w infrastrukturze przystankowej. Autobus jest więc dość często doładowywany, dlatego też możliwe było zamontowanie małych baterii, które nie zajmują zbyt wiele miejsca. Prezentowany 12-metrowy model ma baterie o pojemności 60 kWh. Większe zostaną zamontowane w czterech kolejnych Solarisach dla Brunszwiku. Będą to baterie o pojemności 90 kWh. Nie trafią one jednak do modelu Urbino 12 electric, ale do jego przegubowych odpowiedników (Urbino 18 electric). Tu warto dodać, że będą to pierwsze elektryczne przegubowce wyprodukowane przez Solarisa. System indukcyjnego ładowania o nazwie PRIMOVE dostarczyła firma Bombardier, która podaje na swojej stronie, że to pierwsze takie rozwiązanie na świecie. Żaden inny przewoźnik jeszcze nie rozpoczął eksploatacji autobusów z systemem indukcyjnego ładowania. Co ciekawe, proces ładowania baterii nie wydłuży czasu przejazdu. Trwa to zaledwie kilka sekund. Elementy systemu PRIMOVE są umieszczone na pętli Hauptbahnhof i wybranych przystankach. Części naziemne zostały odpowiednio wkomponowane w zabudowę przystankową, stając się np. nośnikiem reklam.

Solaris Urbino 12 electric dla Braunschweiger Verkehrs AG z systemem indukcyjnego ładowania PRIMOVE firmy Bombardier. Oficjalna prezentacja 27.03.2014.

Ten sam Solaris Urbino 12 electric w trakcie obsługi linii M19. 27.03.2014.

System indukcyjnego ładowania PRIMOVE firmy Bombardier, schemat działania.

Krótki film prezentujący działanie systemu PRIMOVE:

Zakup pięciu elektrycznych Solarisów przez Braunschweiger Verkehrs AG to element projektu o nazwie „emil”. Tłumacząc ten skrót na język polski otrzymamy: „elektromobilność poprzez indukcyjne ładowanie”. Pierwszy etap tego projektu zakłada obsługę wspomnianej linii M19 wyłącznie taborem elektrycznym ładowanym indukcyjnie. „Emil” jest realizowany przez firmę Bombardier, Braunschweiger Verkehrs AG i brunszwicką politechnikę. Być może do jego obsługi zostanie dokupiony jeszcze jeden Solaris. Zawarta umowa daje taką dodatkową możliwość.

Elektryczny Solaris trafi także do Szwecji, do miejscowości Västerås. Będzie to model Urbino 12 electric, ale wyróżniający się innymi rozwiązaniami. System ładowania jak dla Dusseldorfu, czyli plug-in, ale pojemność baterii mniejsza, wynosząca 160 kWh. Sama bateria zostanie podzielona na cztery moduły, dzięki czemu nacisk na obie osie zostanie równomiernie rozłożony. Dwa moduły (każdy po 40 kWh) trafią na dach autobusu i tyle samo na jego koniec, po lewej stronie. Swoistą ciekawostką jest wyposażenie elektrycznego Solarisa w gazowe ogrzewanie. Piec gazowy będzie zasilany z dwóch umieszczonych na dachu butli.

Jeszcze inne rozwiązanie będzie zastosowane w elektrycznych Solarisach dla Hamburga. Trafią tam dwa modele Urbino 18,75 electric z wodorowym ogniwem paliwowym, które zwiększa zasięg pojazdu. Te najdłuższe w ofercie Solarisa autobusy będą wyposażone w baterie o pojemności 120 kWh. Do ich ładowania posłużą wspomniane wodorowe ogniwa paliwowe, które dostarczy firma Ballard. Moc ogniw to 101 kilowatów. Mam nadzieję, że za jakiś czas Solaris poda więcej informacji na ten temat.

GAZ 53 na Cmentarzu Łyczakowskim

Cmentarz Łyczakowski we Lwowie to najstarsza zabytkowa nekropolia w mieście, a jednocześnie jedna z najstarszych w Europie. Rok założenia 1786. Pochowano na nim wiele znanych i ważnych  osób, Polaków i Ukraińców. Maria Konopnicka, Artur Grottger, Gabriela Zapolska – te nazwiska przyciągają bardzo liczne grupy turystów z Polski, choć ich głównym celem jest zlokalizowany obok Cmentarz Obrońców Lwowa (Cmentarz Orląt Lwowskich).

Dość blisko grobów znanych osób jest jeszcze jedna atrakcja turystyczna. Nie zachwyca się nią jednak każdy z odwiedzających słynną nekropolię. To GAZ 53. Ciężarówka na stałe garażująca na terenie cmentarza, przy płocie od strony ul. Łyczakowskiej. W najlepszym wypadku samochód ten ma już ponad 20 lat (to opcja najmłodsza, obstawiam znacznie odleglejszą datę produkcji). Pojazd wykorzystywany jest przez służby porządkowe. Taka cmentarna śmieciarka. Zdjęcia tego oldtimera zrobiłem 2 maja 2013.

Pomniki na grobach Gabrieli Zapolskiej i Marii Konopnickiej. W tle pierwszego zdjęcia widać fragment kabiny prezentowanego GAZ-a. Groby znanych Polaków łatwo rozpoznać z daleka, bo są na nich spore ilości zniczy i kwiatów:

Lwów i pewnie cała Ukraina dla miłośnika starych pojazdów jest prawdziwym rajem. Ciężarówki, które już dawno zniknęły z polskich ulic tam są czymś zwykłym, codziennym i co najważniejsze – występującym w bardzo dużych ilościach. Coś, co jest powodem zachwytu miłośnika transportu (historycznego transportu) nie jest jednak przyczyną radości mieszkańców Ukrainy. Tak duże ilości wiekowego, przestarzałego taboru to tylko dowód na to, że sytuacja gospodarcza kraju nie jest najlepsza.

GAZ 53 to radziecka ciężarówka produkowana w latach 1961 – 1993. Jej nazwa to skrót od Gorkowskij Awtomobilnyj Zawod (Gorkowska Fabryka Samochodów), czyli od nazwy producenta z Niżnego Nowogrodu w obecnej Rosji. Powstało ponad 4 miliony egzemplarzy tego pojazdu.

W następnych ciężarówkowych wpisach dotyczących Lwowa przedstawię inne wciąż sprawne klasyczne, historyczne pojazdy. Będą w nich także kolejne GAZ-y. Tu link.

King Longiem do Mielca

King Long to duży producent autobusów z Chin. Działa on od roku 1988, a jego siedziba mieści się w miejscowości Xiamen. King Long współpracuje między innymi z takimi znanymi firmami jak: MAN, ZF, Cummins, Nissan i Hino. Jego pojazdy stopniowo trafiają do coraz większej liczby krajów, również europejskich. W trakcie targów Busworld 2013 w belgijskim Kortrijk uroczyście przekazano kluczyki do 40-tysięcznego wyeksportowanego King Longa. Autobus ten został kupiony przez przewoźnika z Francji.

Marka ta występuje  także w Polsce, choć to bez wątpienia wyjątkowa rzadkość. Autobus King Long XMQ6900Y jest eksploatowany przez firmę Markpol z Chorzelowa pod Mielcem. Przewoźnik ten obsługuje lokalne linie Mielec – Babule i Mielec – Żarówka oraz dalekobieżną, pospieszną Mielec – Kraków. Na swojej stronie internetowej podaje także dwie relacje międzynarodowe, do hiszpańskiego Madrytu i francuskiej Tuluzy.

Wspomnianego King Longa sfotografowałem 18 stycznia 2014. Pojazd wyjeżdżał z dolnej płyty MDA w Krakowie (dawny Regionalny Dworzec Autobusowy, a teraz Małopolskie Dworce Autobusowe). Właśnie zakończył kurs z Mielca przez Nową Dębę, Kolbuszową i Szczucin. Przypuszczalnie przewoźnik nie kupił go jako fabrycznie nowy pojazd, ale jako używkę np. z Francji lub Niemiec.

 

Model XMQ6900 nadal znajduje się w ofercie producenta. Poniżej egzemplarz zaprezentowany w trakcie targów Busworld Kortrijk 2013. Autobus nie był częścią głównej ekspozycji King Longa. Wraz z pojazdami innych producentów stał w rejonie wejścia do hal wystawienniczych.