Wąskotorówka z Bytomia, Lyd1

 

Kiedy w roku 2009 zaczynałem prowadzić Blog Transportowy, jedne z pierwszych wpisów dotyczyły miasta Bytom. Zająłem się np. kultową linią nr 38 (tu link) oraz prezentowałem autobusy pojawiające się na dworcu komunikacji miejskiej (tu link). Teraz zapraszam na spotkanie z tamtejszą wąskotorówką. Jest ona określana mianem głównej atrakcji turystycznej Bytomia. Co ciekawe, Górnośląska Kolej Wąskotorowa jest najstarszą, nieprzerwalnie czynną „wąską koleją” na świecie. Od roku 1853. Prześwit toru: 785 mm.

Materiał ten miał prezentować skład turystyczny prowadzony lokomotywą Lxd2 odjeżdżający ze stacji Bytom Wąskotorowy. Niestety, kiedy pociąg ten ruszał, dopiero wysiadałem z pobliskiego tramwaju. Peron przyległego do dworca Bytom toru wąskotorowego był więc już pusty. Na szczęście okazało się, że niezupełnie.

Po prawej stronie stała samotna lokomotywa. Co ciekawe, jej obecność dostrzegła początkowo tylko moja żona. Ja ogólnie zerknąłem na peron i stwierdzając, że jest pusty chciałem wracać. Zwłaszcza, że mieliśmy bardzo mało czasu do mającego nas zabrać do Katowic pociągu Kolei Śląskich.

Co to był za pojazd? To spalinówka, przedstawiciel serii Wls150 produkowanej w latach 1960 – 1969 przez Fablok z Chrzanowa. Łącznie powstały 144 takie lokomotywki. Głównie dla kolei przemysłowych, a tylko 28 egzemplarzy z przeznaczeniem dla PKP. 

Omawianą spalinówkę oznaczono jako Lyd1-309. To rocznik 1966. W roku 2017 przeszła ona remont w firmie Kol-Mag z Nowego Sącza, który niejako sfinalizował prace naprawcze prowadzone wcześniej przez wolontariuszy Stowarzyszenia Górnośląskich Kolei Wąskotorowych. 

Według informacji podawanych na różnych stronach internetowych, lokomotywa ta od samego początku jest związana z Bytomiem. Pracowała też dla lokomotywowni PKP w Rudach i Chorzowie (Maciejkowice).

Lokomotywa Lyd1-309 odstawiona za peronem stacji Bytom Wąskotorowy. W tle dość zaniedbana hala normalnotorowego dworca Bytom. 3.07.2021.

Wpisem tym zapraszam do skorzystania z oferty Stowarzyszenia Górnośląskich Kolei Wąskotorowych, które w soboty i niedziele, w okresie  od 5 czerwca do 5 września 2021 uruchamia pociągi turystyczne. Jadą one w relacji Bytom Wąskotorowy – Sucha Góra – Kopalnia Srebra – Tarnowskie Góry Wąskotorowe – Miasteczko Śląskie Wąskotorowe. Czas przejazdu całej trasy to godzina i 10 minut. Cena biletu normalnego wynosi 16 zł, a ulgowego 8 zł. Są także dwa rodzaje biletów rodzinnych, za 22 i 42 zł. Sprzedaż prowadzi obsługa pociągu.

Łącznie uruchamiane są trzy pary pociągów. Z Bytomia Wąskotorowego ruszają o 9:00, 12:00 i 16:00. Podróż powrotna z Miasteczka Śląskiego Wąskotorowego rozpoczyna się o 10:30, 13:30 i 17:30. Długość trasy to 21 km. Najświeższe informacje o bytomskiej wąskotorówce dostępne są na Facebooku stowarzyszenia – tu link.

Peron stacji Bytom Wąskotorowy jest trochę ukryty. Wprawdzie przylega bezpośrednio do normalnotorowego dworca Bytom, ale nie jest z nim połączony żadnym z dwóch przejść podziemnych. Można do niego dotrzeć jedynie od strony ul. Zabrzańskiej, po dość stromych schodach. Obok znajduje się przystanek tramwajowy i autobusowy „Bytom Zamłynie”.

Czas Honoru i „rumun”

„Czas Honoru” to popularny serial wojenny emitowany przez kanał drugi Telewizji Polskiej. Doczekał się on już czwartego sezonu, którego premierowe odcinki pokazywane są w niedzielne wieczory. Przyznam, że bardzo lubię go oglądać, choć wcześniejsze sezony bardziej przypadły mi do gustu. Mam wrażenie, że ten najnowszy powstawał dość szybko i bez zwracania uwagi na szczegóły historyczne. Niestety widać to dość często, w różnych odcinkach. Pewnych elementów tła, czy garderoby aktorów w okresie drugiej wojny światowej nie było. Ba nawet kilkanaście lat po wojnie te rzeczy jeszcze nie istniały. Często były to jednak drobne elementy, na które nie każdy zwrócił uwagę. Jednak w ostatnim, 43 odcinku twórców filmu poniosła fantazja. Bohaterowie w jednej ze scen rozmawiają, a w tle stoi doskonale widoczny wąskotorowy „rumun”, czyli lokomotywa oznaczona w Polsce jako Lxd2 (fabrycznie L45H). Produkowano ją w latach 1964 – 1987 w rumuńskich zakładach FAUR z Bukaresztu.

Akcja wspomnianego odcinka toczy się w 1944 roku, więc pierwszy egzemplarz powstał 20 lat później. Na poniższym zdjęciu obraz, jaki było widać za plecami rozmawiających bohaterów – ściana czołowa „rumuna”. W tym przypadku to jednak inna lokomotywa, czyli Lxd2 przerobiona na pług rotacyjny i stacjonująca na terenie Zabytkowej Stacji Kolei Wąskotorowej w Rudach.

Tu link do wspomnianego odcinka. „Rumun” jest dobrze pokazany około 26 minuty. Niestety przed projekcją filmu Iplex funduje nam dość sporo reklam.