NGT8 na Wzgórzach Krzesławickich

Tradycją już stało się, że w Blogu Transportowym przed 1 listopada zamieszczam materiały prezentujące krakowskie tramwajowe linie dodatkowe (tzw. „cmentarne”), kursujące po mieście rok wcześniej (przykładowy link). Tym razem robię to z dość dużym poślizgiem, bo dopiero pod koniec października. 

Zatem powróćmy do roku 2015. Wówczas krakowskie linie cmentarne były obsługiwane dość sporą ilością składów złożonych z trzech wagonów Konstal 105Na, na linii nr 4 pojawiły się premierowo „Krakowiaki” (link), a do Wzgórz Krzesławickich po raz pierwszy liniowo wyruszyły Bombardiery NGT8. To właśnie tym ostatnim wagonom poświęcę niniejszy wpis.

W okresie 1 listopada 2015 najnowsze i jednocześnie najdłuższe krakowskie Bombardiery obsługiwały wszystkie brygady dodatkowej linii 85 (Cmentarz Rakowicki – Lubicz – Mogilska – Jana Pawła II – Bieńczycka – Kocmyrzowska – Wzgórza Krzesławickie). Kursowała ona w dniach 31 października i 1 listopada (sobota i niedziela), z częstotliwością co 10 minut. Wówczas tramwaj w całości niskopodłogowy na odcinku rondo Kocmyrzowskie – Wzgórza Krzesławickie był rzadkim widokiem, więc nowoczesne NGT8 robiły wielkie wrażenie na pasażerach podróżujących codziennie na tym odcinku. W sumie ostatni raz niską podłogę mieli rok wcześniej, kiedy to także na linii 85 kursowały Bombardiery NGT6.

Bombardier Flexity Classic NGT8 #RY821 jako linia 85 na przystanku dla wsiadających pętli Wzgórza Krzesławickie. 31.10.2015.

Ten sam NGT8 w innym miejscu, w którym tego typu tramwaje nie pojawiały się wcześniej. Przystanek „Wiadukty”. 31.10.2015.

NGT8 #RY802 w trakcie przejazdu w stronę Wzgórz Krzesławickich przez węzeł „Wiadukty”. 31.10.2015.

To samo miejsce, ale inne pojazdy. Do Cmentarza Rakowickiego jedzie NGT8 #RY801, a w stronę Wzgórz Krzesławickich na linii 1 skład E1+C3 #HW148+HB548. 31.10.2015.

Spotkanie dwóch NGT8 o najniższych numerach (#RY801 i #RY802) na przystanku „Wiadukty”. 31.10.2015.

Bombardier #RY802 w trakcie postoju na przystanku „Wańkowicza” przy ul. Kocmyrzowskiej. 31.10.2016.

Torowisko wzdłuż ul. Kocmyrzowskiej, przed przystankiem „Wańkowicza”.

NGT8 na przystanku dla wysiadających pętli Wzgórza Krzesławickie. 31.10.2015.

Odcinek wzdłuż ul. Kocmyrzowskiej, do Wzgórz Krzesławickich, nie był wówczas jedynym, na którym NGT8 pojawiły się premierowo z pasażerami na pokładzie. Doszło do jakiegoś zdarzenia (wykolejenie? – niestety nie ustaliłem tego) i cały ruch w stronę Wzgórz Krzesławickich został skierowany z ul. Kocmyrzowskiej przez al. Solidarności i ul. Ujastek. Tak więc najdłuższe krakowskie Bombardiery „zaliczyły” także rejony, w których nie miały pojawić się liniowo (i za wyjątkiem tamtego krótkiego objazdu do tej pory nie pojawiły się tam).

Bombardier #RY823 przejeżdża wzdłuż ul. Ujastek, obok zajezdni tramwajowej Nowa Huta. 1.11.2015.

Wagon #RY823 wzdłuż płotu zajezdni Nowa Huta zmierza w stronę Wzgórz Krzesławickich. Ulica Ujastek. 1.11.2015.

Teraz zapraszam do obejrzenia krótkiego materiału filmowego. Sobota, 31 października 2015. W dość sporej mgle NGT8 #RY802 przejeżdża przez węzeł „Wiadukty” w stronę Wzgórz Krzesławickich. Przy okazji w kadr dystyngowanie wchodzą dwaj „miłośnicy komunikacji miejskiej” z wyraźnym syndromem „pępka świata”, którzy po wykonaniu swoich zdjęć mieli zdecydowanie gdzieś fakt, że obok ktoś jeszcze dokumentuje to, co oni już utrwalili. Co ciekawe, te dwa „osobniki” później jeszcze kilka razy psuły mi ujęcia, choć byłem doskonale widoczny. Słów brak.

Po przejeździe składu 3x105Na w ruchu zaprezentuje się Bombardier #RY801, obok którego przejedzie standardowa wówczas obsługa linii nr 1, czyli ex wiedeński skład E1+C3 (#HW148+HB548). Kolejne sprowadzone ze stolicy Austrii wagony pojawią się jako linia nr 4. Wtedy w niedziele i święta wszystkie brygady tej linii były zestawione właśnie z takich pojazdów. W dni robocze i soboty na trasie tej królowały potrójne Konstale 105Na. To już jednak historia. Obecnie codziennie „czwórka” jest obsługiwana „Krakowiakami”.

Po przejeździe „czwórki” zobaczycie kolejnego NGT8 w stronę Wzgórz Krzesławickich. Dalsza część nagrania to rejon przystanku „Wańkowicza” i najnowsze Bombardiery jadące w obu kierunkach. Potem na pętli Wzgórza Krzesławickie pojawi się #RY802, a po torowisku wzdłuż ul. Ujastek, czyli obok zajezdni Nowa Huta przejedzie #RY823.

Niedługo powrócę do tematu komunikacji miejskiej w Krakowie w dniach 31.10 – 1.11.2015, czyli do dodatkowych linii tramwajowych i autobusowych.

Fiat Campagnola z Palermo

Kontynuując transportową wędrówkę po Palermo zapraszam do tamtejszego portu. Nie będę jednak pisał o jednostkach pływających, a o samochodzie marki Fiat. Dokładnie o mało znanym w Polsce modelu Campagnola.

Fiat Campagnola (występujący także pod nazwą Fiat 1101) był produkowany w latach 1951 – 1973. Ten terenowy pojazd powstawał głównie dla wojska, ale był popularny także wśród cywilnych nabywców. Jego wersję licencyjną wytwarzano w Jugosławii (od roku 1954) jako Zastava AR-51 i Zastava AR-55. Niestety nie udało mi się ustalić, kiedy zaprzestano produkcji pojazdów licencyjnych.

Na prezentowany egzemplarz natrafiłem w ogólnodostępnej części portu, w pobliżu Via Vittorio Emanuele, w jego części przeznaczonej dla kutrów i jachtów. Była to bardzo miła niespodzianka, dla której warto było odbyć dość długą pieszą wędrówkę. Niestety sam port bardzo mnie rozczarował, ale o tym innym razem.

Fiat Campagnola na terenie portu w Palermo. 7.09.2016.

Fiat Campagnola z trochę odleglejszej perspektywy, czyli więcej widoku na palermiański port La Cala.

Następcą modelu Campagnola był produkowany od roku 1974 Fiat Nuova Campagnola, znany także jako Fiat 1107.

Kolejne Solarisy – TransExpo 2016

We wcześniejszym wpisie o kieleckich targach TransExpo 2016 prezentowałem nowego Solarisa Urbino 12 CNG (tu link). Jako jedyny był on ustawiony na terenie zewnętrznym. Pozostałe trzy autobusy pokazano na stoisku producenta wewnątrz hali E. W tym materiale omówię dwa z nich.

Zaczynam od Solarisa Urbino 10,5. To obecnie najkrótszy przedstawiciel nowej generacji Urbino, którego długość wynosi dokładnie tyle, ile podaje jego nazwa, czyli 10,5 m. Został on zbudowany w oparciu o moduły pojazdu 12-metrowego, w którym o 1,5 m skrócono przestrzeń pomiędzy pierwszymi drzwiami, a drugą osią. Jak podaje producent, podkreślając ważność takiego rozwiązania dla przewoźników, w tym autobusie zastosowano w większości te same elementy poszycia bocznego co w wersji 12-metrowej. Zmiana konstrukcji na krótszą wymogła zmniejszenie rozstawu osi z 5900 mm do 4450 mm, dzięki czemu autobus jest bardziej zwrotny.

Dzięki swoim niewielkim rozmiarom i właściwościom skrętnym Solaris Urbino 10,5 jest bardzo dobrym rozwiązaniem dla ciasnych i wąskich uliczek starówek wielu europejskich miast. Przód i tył pojazdu pozostały niezmienione.

Najmniejszy z najnowszych Solarisów, czyli Urbino 10,5. Ekspozycja w hali E.

Wnętrze Urbino 10,5.

W przedstawionym na TransExpo 2016 egzemplarzu zamontowano pionowo silnik Cummins ISB6.7E6C o mocy 209 kW. Tak, jak w przypadku spalinowego Urbino 12, Solaris oferuje tu także jednostkę napędową DAF MX11 o mocach 210 i 240 kW. Silniki te spełniają normę emisji spalin Euro-6. Napęd jest przekazywany na tylną oś ZF AV 132 poprzez automatyczną przekładnię ZF 6AP. Producent daje również możliwość wyboru skrzyni biegów Voith DIWA.6.

Nowy Solaris Urbino 10,5 o układzie drzwi 2-2-2 przewiezie 23 pasażerów na miejscach siedzących, w tym 8 dostępnych z niskiej podłogi (niestety producent nie podaje ilości miejsc stojących). Przy zastosowaniu rozwiązania 2-2-0 liczba miejsc siedzących wzrasta do 29. Jak podkreślił Solaris: „Całkowicie niskopodłogowy autobus oferuje gamę rozwiązań w zakresie rozmieszczenia drzwi, co z powodzeniem pozwala dostosować go do specyfiki ruchu miejskiego w danym mieście. Stosunkowo duża pojemność powoduje też, że mimo swoich 10 metrów, nowy model Urbino poradzi sobie na trasach o większym obłożeniu”.

Bez zmian w porównaniu z wersją 12-metrową pozostała kabina kierowcy. Również we wnętrzu małego Urbino wykorzystano sprawdzone, zwiększające komfort podróży rozwiązania, jak np. ekologiczne oświetlenie LED, wydajna klimatyzacja czy umieszczone w poręczach porty USB.

Solaris Urbino 10,5 na zdjęciach producenta.

Obok Urbino 10,5 ustawiono nowego Solarisa Urbino 12 Hybrid. Jest on wyposażony w szeregowy system HybriDrive amerykańskiego producenta BAE Systems. W rozwiązaniu tym główną rolę odgrywa silnik elektryczny, zasilany energią elektryczną z tzw. magazynu energii. Ten zaś ładowany jest przez generator prądu napędzany silnikiem wysokoprężnym o niewielkiej pojemności (Cummins ISB4.5E6 o mocy 210 KM). Ekologiczny, w części elektryczny napęd wpływa na obniżenie zużycia paliwa i poziomu emisji szkodliwych substancji do atmosfery.

Solaris Urbino 12 Hybrid. Ekspozycja w hali E.

Wnętrze Solarisa Urbino 12 Hybrid. Materiały producenta.

W prezentowanym hybrydowym Urbino 12 Solaris oferuje opcjonalnie możliwość zamontowania systemu Stop-and-Go, który całkowicie wyłącza pracę silnika spalinowego w trakcie postoju na przystanku oraz umożliwia opuszczenie go w trybie bezemisyjnym. Oprócz tego istnieje możliwość wyposażenia autobusu w system Arrive-and-Go, który dodatkowo wyłącza pracę silnika spalinowego już podczas podjeżdżania autobusu do przystanku.

Rozwiązania te powodują, że nowa hybryda Solarisa funkcjonalnością upodabnia się do autobusu elektrycznego i według przeprowadzonych testów jest w stanie zaoszczędzić do 20% paliwa potrzebnego w analogicznym pojeździe z konwencjonalnym napędem. Cicha praca pojazdu pozwala również na znaczne zmniejszenie poziomu hałasu, szczególnie w zatłoczonych centrach miast.

Solaris Urbino 12 Hybrid na zdjęciach producenta.

Oto, co jeszcze producent podaje na temat prezentowanej hybrydy: „Nowy Urbino 12 Hybrid odznacza się znakomitymi parametrami jezdnymi, w szczególności cechuje go energiczne, a przy tym płynne przyspieszenie. Jedną z głównych cech napędu jest to, że podczas hamowania odzyskiwana jest energia kinetyczna, po czym zamieniana i gromadzona jest w postaci energii elektrycznej w magazynie energii, umieszczonym na dachu autobusu. Sposób rozlokowania elementów systemu hybrydowego – w wieży silnika oraz na dachu pojazdu – nie wpływa na liczbę miejsc pasażerskich w pojeździe. Oferowane układy siedzeń w nowej hybrydzie Solarisa są takie same jak w Urbino 12 z konwencjonalnym napędem z silnikiem firmy Cummins”.

W następnej części relacji z TransExpo 2016 gwiazda, czyli zdobywca tytułu „Bus of the Year 2017”. Tu link.

Bombardiery dla Göteborga

Bombdier wygrał przetarg na dostawę 40 niskopodłogowych tramwajów do szwedzkiego Göteborga. Tamtejszy przewoźnik tramwajowy Göteborgs Spårvägar AB wzbogaci swój park taborowy o przedstawicieli rodziny Flexity. Nowe wagony w osprzęt elektryczny wyposaży firma Vossloh Kiepe.

Podpisana umowa zawiera dodatkową opcję zakupu kolejnych 60 tramwajów. Jest ona ważna do 2026 roku.

Bombardier Flexity M33 dla Göteborgs Spårvägar AB. Wizualizacja wykonana przez Bombardiera.

Do Göteborga trafią trójczłonowe wagony oznaczone jako typ M33. Każdy o długości około 33 metrów i szerokości 2,65 m. Dziesięć w wersji dwukierunkowej, a 30 jednokierunkowej. Tramwaje będą w pełni klimatyzowane. Uwzględniając lokalne warunki klimatyczne, w wagonach zostaną zamontowane podwójne szyby (okna, drzwi).  

Pierwsze dwa nowe Bombardiery zostaną dostarczone do Göteborga wiosną 2019 roku. Przejdą wówczas testy i po wyjeżdżeniu przez każdego z nich 20 tys. km, trafią do normalnej eksploatacji. Pozostałe 38 wagonów będzie dostarczanych po około dwa pojazdy na miesiąc.

Przykładowy obecnie eksploatowany w Göteborgu tabor. Skład linii 6 złożony z wagonu Hägglund M29 #802 z 1969 roku i ASEA M28 #707 z 1965 roku. Maj 2014. Źródło: Google Street View.

Rozpoczęcie dostaw nowych Bombrdierów będzie oznaczało stopniową likwidację najstarszego taboru, najprawdopodobniej wagonów ASEA M28 i Hägglund M29 z lat 60-tych ubiegłego wieku.

TransExpo 2016, Solaris

Stałym uczestnikiem kieleckich targów TransExpo jest Solaris. Od lat ma on swoje wyznaczone miejsce w hali E. Układ stoiska pozostaje niezmienny, czyli ustawione obok siebie pojazdy, a za nimi stoliki dla gości i zaplecze. Cechą charakterystyczną tej ekspozycji jest to, że praktycznie przez cały czas trwania targów jest ona oblegana przez zwiedzających. To oczywiście znacznie utrudnia oglądanie, a tym bardziej fotografowanie prezentowanych autobusów. Jak na ironię, to właśnie na stoisku Solarisa są dobre warunki do fotografowania taboru, bo pojazdy stoją w pewnym oddaleniu od siebie i nie są zasłaniane przez różne, powiedzmy dekoracyjne dodatki. W kolejnych wpisach pokażę stoiska innych firm, na których autobusy wydają się zbędnym dodatkiem zamaskowanym np. roślinami doniczkowymi lub elementami konstrukcji.

W roku 2016 Solaris zaprezentował cztery autobusy. Wszystkie najnowszej generacji. Trzy na wspomnianym stoisku w hali E oraz wyjątkowo jeden na terenie zewnętrznym. Dlaczego go tam ustawiono? Powód zdradzono w trakcie konferencji prasowej w pierwszym dniu TransExpo. Pojazd musiał wcześniej opuścić Kielce, ponieważ udawał się na inne targi. Autobus ten to Solaris Urbino 12 CNG. Był to jego premierowy pokaz.

Solaris Urbino 12 CNG prezentowany na terenie zewnętrznym. Na szybie nad tylnym kołem logotyp informujący o 20-leciu Solarisa.

Jak podaje producent, premierowe 12-metrowe Urbino CNG wykorzystuje zalety Solarisa nowej generacji, takie jak lekka konstrukcja, nowoczesny układ jezdny czy przestronna przestrzeń pasażerska. Jego jednostka napędowa to sprawdzony silnik marki Cummins ISLG o mocy 320 KM, spełniający normę Euro-6, sprzężony ze skrzynią biegów Voith DIWA.6. Nowość stanowi technologia montażu butli z gazem ziemnym. Pięć kompozytowych zbiorników jest umieszczonych na dachu autobusu wzdłuż, a nie poprzecznie, jak we wcześniejszej wersji Urbino. Dodatkowo nowa technologia budowy pojemników pozwala na zmniejszenie masy pojazdu nawet o 80 kilogramów (w zależności od konfiguracji).

Dzięki umieszczeniu zbiorników gazowych wzdłuż autobusu, zredukowano także liczbę zaworów butli. Prezentowany na TransExpo egzemplarz posiadał zbiorniki z gazem o pojemności 1575 l. Oferowane są także butle o powiększonej pojemności 1875 litrów lub mniejsze o pojemności 1260 litrów. Montuje się je zgodnie z potrzebami zainteresowanych pojazdem przewoźników.

Wnętrze gazowego Urbino.

Solaris Urbino 12 CNG na zdjęciach producenta.

W Solarisie Urbino 12 CNG nowej generacji zawór tankowania gazu jest umiejscowiony w tym samym miejscu co wlew paliwa w jego spalinowym odpowiedniku. Dlatego układ wnętrza w porównaniu z wersją Diesel nie uległ zmianie.

Prezentowany autobus posiada między innymi oświetlenie LED, wydajną klimatyzację, czy ładowarki USB. Znajdują się w nim 33 miejsca siedzące, a 16 z nich jest dostępnych z poziomu niskiej podłogi.

W dalszej relacji z TransExpo 2016 pozostanę w temacie Solarisa, który w trakcie targów celebrował 20-lecie istnienia firmy. Tu link.

TransExpo 2016

W dniach 11 – 13 października 2016 w Kielcach odbyła się kolejna, już trzynasta edycja Międzynarodowych Targów Transportu Zbiorowego TransExpo. Pierwsza po dwuletniej przerwie związanej z wprowadzeniem nowej częstotliwości targów. Pierwotnie organizowanych corocznie, teraz odbywających się w cyklu dwuletnim, na przemian z belgijskim Busworldem.

TransExpo 2016 towarzyszyły także inne imprezy wystawiennicze, czyli Salon Turbosprężarek TURBO-EXPO, Targi Polska Pomoc Drogowa HOL-EXPO, VI Salon Wyposażenia Stacji Kontroli Pojazdów MOTO-TECH, APAE - II Międzynarodowe Targi Części i Akcesoriów Samochodowych oraz RTE – II Międzynarodowe Targi Opon i Gumy.

Większość ekspozycji zgromadzono w halach wystawienniczych, choć na zewnątrz także prezentowano różne pojazdy, głównie pomoce drogowe. Wyjątkowo „pod chmurką” znalazł się także jeden z Solarisów, nowy Urbino 12 CNG, który ze względu na konieczność wcześniejszego opuszczenia Kielc nie był prezentowany na stoisku podpoznańskiego producenta.

Targom towarzyszyły także różne konferencje. Przykładowo drugiego dnia rozważano tematykę nowoczesnych magazynów energii dla autobusów elektrycznych wykorzystujących ogniwo litowo-jonowe.

Mercedes-Benz Conecto w najnowszej wersji.

Pośród targowej ekspozycji nie zabrakło taboru historycznego. Tym razem były to Ikarusy.

Solaris Urbino 12 CNG ustawiony na terenie zewnętrznym.

Stopniowo będę zamieszczał materiały z TransExpo 2016. Zaczynam od filmowej relacji z ekspozycji historycznej. Była to III Wystawa Zabytkowe Autobusy, w tym roku odbywająca się pod hasłem „Autobusy IKARUS z montażu przemysłowego prowadzonego przez IGKM w latach 1993 – 1998”.

Na nagraniu zobaczycie wszystkie cztery zaprezentowane Ikarusy. Były to modele: 435.05D z warszawskiego Klubu Miłośników Komunikacji Miejskiej, 280.70E z MZK Koszalin, 260.59E z PKM Czechowice-Dziedzice oraz 405.01, także z warszawskiego Klubu Miłośników Komunikacji Miejskiej.

Szczegóły dotyczące tej ciekawej, historycznej ekspozycji już wkrótce. Wcześniej jednak Solaris, od którego rozpocznę dokładną relację z TransExpo 2016. Tu link.

Iveco na Ivecu

Ponownie zapraszam na największą włoską wyspę, a jednocześnie największą wyspę Morza Śródziemnego. Wcześniejszy wpis poświęcony Sycylii, a dokładniej sfotografowanemu w jej stolicy (Palermo) „maluchowi” zamieściłem tutaj. Relacje z tamtego miasta pojawią się w Blogu Transportowym jeszcze wiele razy. Teraz jednak przeniesiemy się do oddalonego o 67 km Cefalu (włoski: Cefalù). To przepiękna, średniowieczna, nadmorska miejscowość. Bardzo popularna wśród turystów.

Cefalu to jednak nie tylko śliczne stare miasto. Są tam także trochę zwyklejsze rejony, ale dla przybysza z Europy Środkowej także bardzo ciekawe, chociażby ze względu na roślinność, np. liczne palmy. Na takim przedmieściu, na terenie należącym do dość sporego hotelu Santa Lucia e le Sabbie d'Oro stało zaparkowane Iveco Turbostar. To już dość historyczny model ciężarówki, który był produkowany w latach 1984 – 1993. Dokładnie to model 190-38.

Ładunek ciężarówki to inne Iveco. Pojazd mniejszy i nowszy, czyli model EuroCargo 120E18. Całość pięknie pozowała na tle okolicznych gór, których na Sycylii nie brakuje, bo pokrywają większość jej powierzchni.

Na  kilku drzewach w rejonie ciężarówek widać ślady spalenizny. Niektóre wzgórza w tle są pozbawione roślinności. To pozostałość po wielkich pożarach, które w czerwcu 2016 pustoszyły Sycylię, a szczególnie okolicę Cefalu. Prezentowane zdjęcia wykonałem 9 września 2016.