Małe O303 wciąż jeżdżą po Krakowie

Już kilka razy pisałem o Setrach przyjeżdżających do Krakowa z Brzeska (przykładowy link). Ciekawe pojazdy, do których niestety nie wszyscy mogli wsiąść. W tym wpisie zajmę się autobusami dostępnymi praktycznie dla każdego i przy okazji mocno historycznymi. To Mercedesy O303 z firmy Eurotrans-Bis. Przewoźnik z podkrakowskiej miejscowości Iwanowice. Jak podaje on na swojej stronie internetowej, obecnie obsługuje trzy trasy, które rozpoczynają się w miejscowościach Czaple, Gołcza i Imbramowice, a kończą w Krakowie, na Dworcu Czyżyny. Niektóre kursy są skrócone do przystanku „Rondo Mogilskie”. Autobusy Eurotrans-Bis kursują także na liniach w ramach Spółki Lajkonik (np. do Oświęcimia), ale na tych relacjach nie zobaczymy bohaterów niniejszego wpisu.

Niestety nie wiem, ile Mercedesów O303 jest obecnie eksploatowanych przez Eurotrans-Bis. W sumie udało mi się sfotografować pięć egzemplarzy. Oto one.

Na początek mały O303 o rejestracji KRA 62461. Rocznik 1991. Jak podają źródła internetowe, pierwotnie był on eksploatowany przez niemiecką firmę Uwe Kriescher GmbH z miejscowości Overath.

Mercedes-Benz O303 o rejestracji KRA 62461 na dworcu autobusowym Czyżyny w trakcie oczekiwania na kolejny kurs do Imbramowic. 29.03.2016.

Ten sam pojazd, to samo miejsce, tylko sceneria inna. Zima i wcześniejszy etap budowy w tle. 7.01.2016.

Także z roku 1991 jest Mercedes-Benz O303 o rejestracji KRA 2794C. Według portalu Bezpieczny Autobus ma on na liczniku ponad 885 tysięcy kilometrów.

Mercedes-Benz O303 o rejestracji KRA 2794C na dworcu autobusowym Czyżyny. 5.12.2015.

Spotkanie dwóch Mercedesów O303 (#KRA 2794C i #KRA 62461) na dworcu w krakowskich Czyżynach. 29.03.2016.

Dwa lata starszy jest O303 zarejestrowany jako KRA 06488. To rocznik 1989. Według Bezpiecznego Autobusu na liczniku ma on już ponad 904 tysiące kilometrów. Obecne badania techniczne są ważne do 4 listopada 2016.

Mercedes O303 o rejestracji KRA 06488 na placu postojowym dworca w Czyżynach. Oczekiwanie na kurs do Imbramowic. 28.12.2015.

Z roku 1992 pochodzi Mercedes o rejestracji KRA 7424F. Jego badania techniczne kończą się już 20 października 2016. Na liczniku ponad 688 tysięcy kilometrów.

Weteran szos o rejestracji KRA 7424F na przystanku „Rondo Mogilskie” przy ul. Lubomirskiego. Tu rozpoczynają się niektóre kursy, ten pojedzie do Imbramowic. 29.12.2015.

Na portalu Bezpieczny Autobus nie znajdziemy już informacji na temat Mercedesa O303 o rejestracji KRA 97869. Stąd wniosek, że został on sprzedany lub przerejestrowany. W przypadku kasacji pojazd widniałby w bazie pod podaną rejestracją.

Remontowaną ulicą Mogilską w Krakowie przemieszcza się Mercedes-Benz O303 #KRA 97869. Kurs Kraków Czyżyny - Gołcza. 15.03.2014.

Tabor firmy Eurotrans-Bis to także nowsze i większe autobusy. Tam, gdzie zazwyczaj parkują O303 stoi Mercedes-Benz Travego. Rocznik 2001. Czyżyny Dworzec, 2.10.2016.

Mam nadzieję, że te piękne klasyki jeszcze trochę pojeżdżą.

SN61 w Nowej Hucie

W weekend 14 i 15 maja 2016 na stacji Kraków Główny gościły pociągi retro prowadzone parowozem Ty42-107 (tu link do wpisu na ten temat). Niespełna miesiąc później, 11 czerwca 2016 (sobota) zabytkowy tabor kolejowy ponownie pojawił się w stolicy Małopolski. Również i te specjalne przejazdy zorganizowało Nowosądeckie Stowarzyszenie Miłośników Kolei, realizujące projekt „Małopolskie Szlaki Turystyki Kolejowej”.

Bohaterem dnia nie był już jednak parowóz, a przedstawiciel trakcji spalinowej. Wagon motorowy SN61-168. Rocznik 1971, własność Skansenu Taboru Kolejowego w Chabówce. Doczepiono do niego „ryflaka”, czyli wagon typu 101A. W tym przypadku serii Bhixt nr 505129-22130-3 z roku 1964.

Wagony motorowe SN61 powstały na Węgrzech, w zakładach Ganz-MÁVAG. Produkowano je w latach 1960 – 1975, łącznie 250 sztuk. Ich zastosowanie było dość rozległe, ponieważ wykorzystywano je do obsługi pociągów lokalnych (np. Bytów – Sławno – Darłowo), a także ekspresów (np. „Tatry” z Warszawy do Zakopanego). Kres ich liniowej eksploatacji nastał na początku lat 90-tych. Kilka egzemplarzy zostało zachowanych, jednak czynne są tylko dwa. Omawiany #168 oraz stacjonujący w Szczecinie #183.

Wagony SN61 nazywane są potocznie „ganzami” (ze względu na producenta) lub „claytonami” (ze względu na zamontowany kocioł grzewczy typu Clayton). Dla mnie osobiście to wielka pamiątka z dzieciństwa, w trakcie którego miałem kontakt z tymi pojazdami praktycznie codziennie. Niestety zdjęć wówczas nie robiłem (w sumie to wtedy byłyby one nielegalne). Wagon SN61-168 sprowadzono do Chabówki w roku 1993 z Chojnic, gdzie obsługiwał miejscowe pociągi osobowe.

Wspomnianego 11 czerwca 2016 „ganz” obsługiwał dwa kursy w relacji Kraków Główny – Kraków Nowa Huta. Odjazdy ze stacji początkowej o 10:00 i 14:24. Powroty na Dworzec Główny o 13:35 i 18:16. Pociąg jechał przez Kraków Batowice i Kraków Luboczę. Na stacji Kraków Nowa Huta jego pasażerowie przesiadali się do Ikarusa 280 z MPK Kraków i jechali nim do Muzeum PRL. W tym czasie SN61 wykonywał oblot wagonu i oczekiwał na powrót pasażerów.

Na trasie przejazdu na spalinowy pociąg retro czekało dość sporo fotografujących lub filmujących. W niektórych miejscach było nawet po kilka osób, np. na dawnym przystanku Kraków Lubocza, zlokalizowanym przy ul. Blokowej. Właśnie tam wybraliśmy się z żoną, aby udokumentować „claytona” w Nowej Hucie. Później przejechaliśmy na stację końcową. Poniżej fotoreportaż prezentujący przejazd porannego pociągu specjalnego.

 

Nieczynny, zarośnięty bujną roślinnością przystanek Kraków Lubocza. W oczekiwaniu na SN61. 11.06.2016.

SN61-168 z „ryflakiem” przejeżdża przez przystanek Kraków Lubocza. Kierunek Kraków Nowa Huta. 11.06.2016.

Spalinowy pociąg retro opuszcza przystanek Kraków Lubocza.

„Ganz” przy peronie stacji Kraków Nowa Huta. Pasażerowie odjechali Ikarusem 280 do Muzeum PRL. Wagon już został odczepiony. Za chwilę rozpoczną się manewry.

SN61-168 manewruje na terenie stacji Nowa Huta.

„Clayton” manewruje, a „ryflak” pozostał przy peronie stacji Kraków Nowa Huta.

Manewry zakończone. Spalinowy pociąg retro gotowy do drogi powrotnej. Odjazd nie nastąpi jednak zbyt szybko. Pasażerowie dopiero wyruszyli do Muzeum PRL.

Przyznam, że „ryflak” to mój ulubiony wagon pasażerski. 

Wnętrze SN61-168 wraz z kabiną maszynisty.

Kilka detali - tabliczki na SN61 oraz oznaczenia wagonu doczepnego.

Powstał wówczas także materiał filmowy. W sumie dwa, bo nagrywała również moja żona. Na początek przejazd pociągu przez przystanek Kraków Lubocza, a potem manewry na stacji Nowa Huta.

Zaczynam od filmu, który nagrała moja żona:

I moja produkcja. O jedną scenę więcej - odjazd „ganza” od wagonu:

SN61-168 dwa kursy do Krakowa Nowej Huty wykonał także dzień później, 12 czerwca 2016. Przejazdy te również były połączone ze zwiedzaniem Muzeum PRL.

Jelczem dość ekstremalnie

Mimo, że krakowskie MPK zakończyło eksploatację Jelczy 120M już wiele lat temu, takie autobusy nadal jeżdżą po Krakowie. No może nie w 100% takie same, bo zdecydowanie nowsze.

Dokładnie chodzi mi o Jelcze 120M/3 eksploatowane przez krakowskie Przedsiębiorstwo Transportu Samochodowego (w skrócie PTS, przewoźnik wyodrębniony w 1993 roku ze struktur krakowskiej huty). Nie jest ich jednak zbyt dużo, bo według źródeł internetowych są to tylko dwa egzemplarze. Firma wykorzystuje je na liniach pracowniczych wewnątrz kombinatu oraz do obsługi różnych kursów na terenie Krakowa. Te ostatnie to np. rezerwa na bezpłatnych liniach dowozowych do podkrakowskiego centrum handlowego Futura Park. Jednak moim zdaniem najciekawszym zastosowaniem tych pojazdów są kursy na linii, której fragment trasy przebiega drogą wewnętrzną obok ul. Obrońców Krzyża.

Co to za linia? Przyznam, że dokładnie nie wiem. Wygląda to na przewozy pracownicze (ale nie do kombinatu). Obsługują ją oba Jelcze 120M/3. Najczęściej widziałem pojazd o rejestracji KR 751TE. W dni robocze, około godziny 7:30 ten autobus z ul. Obrońców Krzyża zjeżdża w drogę wewnętrzną przebiegającą obok siedziby ZIKiT (Zarząd Infrastruktury Komunalnej i Transportu) i trochę dalej kończy trasę obok hotelu Felix. Drugi kurs jest realizowany około godziny 16:00. Skąd przyjeżdża i dokąd wraca? Odpowiedzi na to pytanie także nie znam.

To właśnie droga wewnętrzna, którą autobus zjeżdża z ul. Obrońców Krzyża jest najciekawszym fragmentem jego trasy. Jednocześnie bardzo ekstremalnym. Dość wąska, z ostrym zakrętem i stroma. W sumie w ogóle nieprzystosowana do ruchu autobusów. Dlatego każdy przejazd Jelcza przez ten odcinek jest bardzo widowiskowy i ciekawy. Poniżej kilka zdjęć dokumentujących pojazd o rejestracji KR 751TE.

Jelcz wjeżdża z ul. Obrońców Krzyża w drogę wewnętrzną. Za chwilę rozpocznie dość stromy zjazd zakończony ostrym zakrętem. Na szczęście nic nie jechało w przeciwną stronę. 16.05.2016.

W trakcie zjazdu. 16.05.2016.

Już na dole. Koniec trasy nastąpi przy budynkach w tle. 16.05.2016.

Udało mi się także nagrać przejazd omawianego autobusu. Maj 2016. Jelcz przejeżdża obok siedziby ZIKiT i rozpoczyna krótką, a jednocześnie widowiskową wspinaczkę. Warto zwrócić uwagę, jak uderza tyłem o jezdnię. Przypuszczalnie dzieje się to za każdym razem.

Prezentowany powyżej Jelcz 120M/3 o rejestracji KR 751TE to rocznik 2004. Pierwotnie własność PKS Grodzisk Mazowiecki. Autobus obsługiwał wówczas linie komunikacji miejskiej w ramach stołecznej sieci ZTM (Zarząd Transportu Miejskiego). W roku 2007 trafił do Suwałk, stając się własnością Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej, którego jednym z zadań jest obsługa tamtejszych linii autobusowych. Do Krakowa Jelcz dotarł w 2013 roku.

Identyczna jest historia drugiego z Jelczy, o obecnej rejestracji KR 752TE. Na opisywanej trasie udało mi się go udokumentować, ale tylko w miejscu powiedzmy zwykłym, czyli na ul. Obrońców Krzyża. 

Upolowany dosłownie w ostatniej chwili (stąd niechciane cienie) drugi z Jelczy 120M/3 (KR 752TE). Ulica Obrońców Krzyża, przed opisywanym charakterystycznym zjazdem na drogę wewnętrzną. Za szybą mały klucz do zagadki, kogo on wozi. Skrót PSK BWG, który niestety nic mi nie mówi. 22.06.2016.

Prezentowane Jelcze 120M/3 nie są jedynymi autobusami, które pokonują dość ekstremalny odcinek drogi wewnętrznej przy siedzibie ZIKiT. Ponieważ jest to dojazd do zlokalizowanych w tym rejonie hoteli, dość często korzystają z niego inne, niekiedy większe pojazdy.

Bova Futura FHD 14 na białoruskiej rejestracji zaparkowała na stromym zjeździe. Trzy osie w tym miejscu to dość ciekawy widok. Kierowca przejeżdżającego tędy Jelcza z PTS nie miał tego dnia łatwego zadania. 10.06.2016.

Obok stromego zjazdu, przy budynku hotelu odpoczywa dość niecodzienny gość, czyli MAZ 251. Ma białoruskie tablice rejestracyjne. Model ten jest częścią obecnej autobusowej oferty MAZ-a, wraz z pojazdami serii 103, 105, 107, 171, 203, 205, 206, 226, 256 oraz najnowszymi 231 i 241. Zdjęcie wykonałem 22.06.2016.

Podstawowym zadaniem autobusów firmy PTS jest obsługa linii wewnętrznych na terenie kombinatu. W związku z tym zapraszam do lektury opublikowanego już dość dawno wpisu dotyczącego wycieczki na teren huty. Tu link.

Solaris i Stadler razem

We wtorek 20 września 2016 firmy Solaris i Stadler poinformowały o rozpoczęciu partnerskiej współpracy w zakresie lekkich pojazdów szynowych. Dość szokujące, jednocześnie bardzo ciekawe.

Przedsiębiorstwa będą działać na rynku jako konsorcjum. Po raz pierwszy oficjalnie połączą siły składając wspólną ofertę w przetargu na dostawę tramwajów dla Krakowa. Stadler i Solaris będą także razem uczestniczyć w kolejnych postępowaniach przetargowych na dostawy tramwajów na rynku polskim, a także na innych rynkach europejskich.

Przykładowa oferta firmy Solaris - tramwaj Tramino. Egzemplarz testowany w Krakowie. Pętla Wzgórza Krzesławickie, 28.02.2015.

Przykładowa oferta firmy Stadler. Tramwaj Variobahn dla miasta Bergen.

Pierwszy wspólny przetarg Solarisa i Stadlera to  dostawa „nie więcej niż 50 fabrycznie nowych niskopodłogowych, przegubowych wagonów tramwajowych o długości minimum 32 m, maksimum 35 m każdy, wraz z wyposażeniem i narzędziami specjalnymi oraz usługami i dostawami powiązanymi” (za stroną internetową MPK Kraków). Termin składania ofert to 10 października 2016, do godziny 11:30.

W opisie przedmiotu zamówienia znajdziemy między innymi zapis, że jego pierwsza część obejmuje wyprodukowanie i dostawę 35 sztuk wagonów tramwajowych. Kolejne części zamówienia mogą obejmować wyprodukowanie i dostawy pozostałych nie więcej niż 15 sztuk wagonów tramwajowych. Nie dopuszcza się oferowania rozwiązań prototypowych, niesprawdzonych w seryjnej produkcji.

Na szczególną uwagę zasługuje punkt piąty, który podaje, że: „Wszystkie oferowane wagony tramwajowe muszą być tego samego typu, długości, skonstruowane w ten sam sposób, według tej samej dokumentacji technicznej, przez tego samego producenta”. Ciekawe zatem (zakładając, że konsorcjum Solaris-Stadler wygrałoby), który z producentów dostarczyłby do Krakowa swoje produkty – Solaris, czy Stadler?

Pierwsza część zamówienia (czyli dostawa 35 wagonów) ma być zrealizowana do 30 miesięcy od zawarcia umowy realizacyjnej. Kolejne części zamówienia (czyli dostawa maksymalnie 15 wagonów) będą realizowane na podstawie oddzielnych umów, przy czym ostatnia z nich może być zawarta najpóźniej 31 października 2021.

ŚDM – woda do picia

Wracam do tematu Światowych Dni Młodzieży w Krakowie. Dokładniej do materiału o wojskowych pojazdach na Rynku Głównym (link do wpisu). Pośród nich stała jeszcze jedna ciekawa ciężarówka. Obok Sukiennic i Wieży Ratuszowej.

Był to Star S2000, a dokładnie model 14.225. Własność krakowskiego Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji. Pojazd to cysterna, która przywiozła wodę pitną dla pielgrzymów.

Star 14.225 cysterna na krakowskim rynku. 26.07.2016.

Stary z serii S2000 powstawały w Starachowicach w latach 2000 – 2004. Były one identyczne z rodziną ciężarówek MAN L2000.

Maluch z Palermo

W sierpniu 2015 zamieściłem wpis poświecony dość ciekawej reklamie klubu Old Timers Garage z Krakowa (link). Jej głównym elementem był „maluch”, czyli Fiat 126p. Teraz zapraszam na spotkanie z innym „małym Fiatem”.

Na prezentowany egzemplarz natrafiłem w Palermo. To największe miasto Sycylii, będące jednocześnie jej stolicą. Samochód stał w jednej z bocznych uliczek odchodzących od głównej drogi – Via Roma, prowadzącej do dworca kolejowego Palermo Centrale.

Kiedy zobaczyłem jego kształty bardzo się ucieszyłem, bo niestety jeszcze nie miałem okazji fotografować „malucha” w jego ojczyźnie. Niestety szybko się okazało, że auto to jest już tylko wrakiem. Dawno, oj bardzo dawno temu zaparkowanym w tym miejscu i pozostawionym. Teraz pożera go rdza.

Czy to oryginalny włoski „maluch”, czyli Fiat 126 bez literki „p” wyprodukowany w Italii, czy egzemplarz z polskim rodowodem (we Włoszech produkowano je w latach 1972 – 1980, a później już tylko w Polsce) – nie mam najmniejszego pojęcia.

Na jednej z bocznych ulic w centrum Palermo. 7.09.2016.

„Maluch” miał oryginalne, stare włoskie tablice rejestracyjne. Wyglądał tragicznie, ale nie był zdewastowany. Po prostu ktoś go dawno temu zaparkował i tak zostawił, a czas sam się nim zajął.

W pobliżu stał jeszcze jeden historyczny pojazd. Już wkrótce go zaprezentuję. Będą też inne materiały z Sycylii. Tu link do jednego z nich.