Pociągi w Albanii (4) – pociąg do Elbasan

 

Wracam do tematu kolei w Albanii. Ostatnio prezentowałem jeden z dwóch pociągów pasażerskich kursujących po tym kraju (w sumie jedna para) – z Elbasan do Durrës. Tu link do tego materiału. Teraz zapraszam na spotkanie ze składem powrotnym.

Dokumentowaliśmy go na stacji początkowej Durrës. To była niedziela, 11 września 2022. Co ciekawe, nastąpiła zmiana lokomotywy. Dotychczasową maszynę o oznaczeniu T669 1041 (rocznik 1983) zastąpiła T669 1053 (rocznik 1988). Pojazdy te zamieniły się miejscami w kolumnie spalinówek stojących przy peronie w Durrës. Szczegółowe zdjęcia ustawionych w niej lokomotyw do zobaczenia w tym wpisie. 

Rozkład jazdy pociągu nr 07 w harmonogramie obowiązującym od 11 czerwca 2022 do 18 września 2022 zakładał jego odjazd z Durrës o godzinie 15:00 i przyjazd do Elbasan na 17:53, z ośmioma postojami na trasie: Shkozet, Golem, Kavaje, Lekaj, Rrogozhinë, Peqin, Bishqem i Paper. Szczegóły czasowe na poniższym zdjęciu rozkładu.

Wprowadzony następnie zimowy rozkład jazdy (od 19.09.2022 do 10.06.2023) również zakładał tylko jedną parę pociągów pasażerskich kursujących po albańskiej sieci kolejowej. Także pociągi nr 06 i 07 jadące wyłącznie w soboty i niedziele. Zmieniono jednak ich rozkład. Pociąg nr 06 z Elbasan odjeżdżał 30 minut później (o 6:30, a w Durrës na 9:23). Pociąg nr 07 z Durrës odjeżdżał o godzinę wcześniej (o 14:00, w Elbasan na 16:53). W obu relacjach zrezygnowano z postoju w Shkozet – stacja w rejonie  lokomotywowni w Durrës.

Co ciekawe, w okresie 14.03.2023 – 13.06.2023 koleje HSH uruchomiły drugą parę pociągów. Wprowadzono ją na innej trasie. To pociąg nr 02 w relacji Shkodër (po polsku Szkodra, przy granicy z Czarnogórą, odjazd 6:00) – Mjedë (6:18/19) – Hajmel (6:33/34) – Baqel (6:46/47) – Lezhë (7:11/12) – Milot (7:52/53) – Laç (8:03/05) – Gjormë (8:13). Stacja końcowa jest na terenie lub w bezpośrednim rejonie miasta Laç – koleje HSH piszą o tym połączeniu jako Szkodra – Laç. Dalej nieczynna linia kolejowa dochodzi do miejscowości Vora, gdzie przebiega przebudowywana linia z Durrës do Tirany wraz z budowanym odgałęzieniem do portu lotniczego.

Pociąg powrotny nr 03 kursuje w relacji Gjormë (12:30) – Laç (12:38/13:00) – Milot (13:10/11) – Lezhë (13:51/52) – Baqel (14:16/17) – Hajmel (14:29/30) – Mjedë (14:44/55) – Szkodra (15:13). 

Pociągi nr 02 i 03 kursują tylko we wtorki, a obsługujący je tabor to pojazdy inne niż te zgromadzone w Durrës i prezentowane we wcześniejszych materiałach, ponieważ obecnie nie ma możliwości przejazdu z Durrës do miasta Laç. Na podstawie dostępnych, aktualnych materiałów z Internetu ustaliłem, że na pewno jest tam czynna lokomotywa T669 1061 (rocznik 1990). To obecnie najwyższy numer taborowy serii T669 w Albanii. Była jeszcze lokomotywa nr 1062 ale uległa wypadkowi w latach 90-tych i została skasowana. W Szkodrze stacjonuje także T669 1048 (rocznik 1983) oraz T669 1060 (rocznik 1990). Zdewastowane wagony pasażerskie to ex niemieckie Halberstadty i być może wciąż czynne przedziałowe ex koleje włoskie.

Tyle o aktualnej sytuacji kolejowej w Albanii. Wracam do głównego tematu tego wpisu, czyli do pociągu nr 07 dokumentowanego przez nas 11 września 2022. Przyznam, że było bardzo duże prawdopodobieństwo, iż na stację w Durrës nie dotrzemy. Na szczęście nasz autobus przyjechał we właściwym czasie.

Przed odjazdem pociągu była czynna kasa biletowa. Nadarzyła się zatem okazja kupna dość ciekawej pamiątki z Albanii, czyli biletu HSH. Kasjerka nie mówiła po angielsku, ale jakoś się dogadaliśmy. Na stole miała rozłożonych kilka rodzajów biletów. Wszystkie z wizerunkiem lokomotywy T669. Różne ceny i kolory. Losowo wybrałem niebieski bilet. Wzbudziło to wielkie zdziwienie kasjerki, bo chciałem tylko jeden bilet, a przecież przyszliśmy w dwie osoby (żona). W dodatku był to bilet ze zniżką 50%, która na pewno mi nie przysługiwała. Po chwili sprzedająca chyba uświadomiła sobie, że to pamiątka i rozpoczął się proces sprzedaży. Najpierw znalezienie odpowiedniej rubryki w ręcznie wyrysowanej tabeli w dużym zeszycie w kratkę, a następnie ręczna korekta nabitej na bilecie daty z roku 2020. Bilet był do stacji Golem – pierwsza miejscowość za Durrës (także popularna wśród turystów). Kosztował 35 leków. W przeliczeniu to około 1,42 zł. Dodatkowym pożeraczem czasu było jeszcze wydawanie reszty, której nie chciałem, ale sumienna kasjerka nie dopuściła opcji zapłacenia więcej. W końcu stałem się posiadaczem biletu HSH i wyruszyliśmy na peron.

Za rządkiem lokomotyw stał pociąg nr 07 do Elbasan. Tworzyła go maszyna o oznaczeniu T669 1053 i wagon Halberstadt. W pojeździe było kilku pasażerów, a przy wygaszonej lokomotywie kręciło się czterech pracowników HSH, w tym maszynista i konduktorka. Pozwoliłem sobie przejść przez wagon, którego wnętrze w sumie jest podzielone na trzy części pasażerskie. Ta od strony lokomotywy została potraktowana jako przedział służbowy – na siedzeniach rozłożono jakieś nakrycia, koce, a drzwi zasunięto. Wnętrza niestety zbyt dokładnie nie dokumentowałem, bo zajmowali je pasażerowie (tylko pojedyncze osoby).

Pociąg nr 07 z Durrës do Elbasan w całej okazałości. Lokomotywa T669 1053 i wagon Halberstadt. 11.09.2022.

Za pociągiem nr 07 stała kolumna czterech „čmeláków”. Jako pierwsza w niej maszyna nr 1041, która rano przyprowadziła pociąg nr 06 z Elbasan, a dalej T669 nr 1054 (jedyna w nowym malowaniu HSH), 1047 i 1059. 11.09.2022.

Tabliczka znamionowa lokomotywy T669 1053.

Rozkład jazdy wówczas jedynych pociągów kolei albańskich, czyli jedna para z Elbasan. Kartka zawieszona w oknie dworca w Durrës. 8.09.2022.

Hekurudha Shqiptare - bilet będący pamiątką. To chyba najtańsza opcja. Taka szata graficzna dostępna jest na wszystkich biletach HSH. Różnią się one tylko ceną i kolorami.

Do pociągu nr 07 zbliża się dwóch pracowników HSH. Jak widać po niesionym „lizaku”, jeden z nich to zawiadowca stacji. 11.09.2022.

 

Przy drugiej krawędzi peronu stała lokomotywa T669 1051 z wagonami. Ona jednak nigdzie się nie wybierała. Przed laty odjazd dwóch pociągów w krótkim odstępie czasu był tu powszedni. Np. jeden skład ruszał do Elbasan, a kilka minut po nim podróż rozpoczynał pociąg do Tirany. Ten jedyny peron był dość intensywnie wykorzystywany.

Jeszcze kilka ujęć lokomotywy T669 1053 przed odjazdem z wagonem typu Halberstadt jako pociąg nr 07 do Elbasan. 11.09.2022.

Fragmenty wnętrza jedynego wagonu pociągu do Elbasan. Drugie zdjęcie to „przedział służbowy”. 11.09.2022.

Zbliżał się czas odjazdu, więc zajęliśmy odpowiednie miejsca do dokumentowania tego wydarzenia, którego powtórka miała nastąpić dopiero w następny weekend. Odpalenie silnika i po chwili „čmelák” z jednym wagonem ruszył.

Lokomotywa T669 1053 z pomazanym i zdewastowanym wagonem jako pociąg nr 07 odjeżdża do Elbasan ze stacji Durrës. Następny pociąg odjedzie stąd dopiero za sześć dni. 11.09.2022.

Odjazd pociągu nr 07 do Elbasan udokumentowaliśmy filmowo. W sumie powstały dwa nagrania. Pierwsze poniżej. Jego początek to statyczna prezentacja taboru zgromadzonego na stacji Durrës. Potem pojawia się rozkład jazdy pociągów nr 06 i 07, a następnie odpalenie silnika i powolny odjazd.

W następnej części przedstawię drugie nagranie odjazdu pociągu do Elbasan. Inna perspektywa oraz widok na wnętrze jedynego wagonu. 

Ponieważ zmienia się rozkład jazdy, także napiszę coś na jego temat.

Pierwszy materiał o albańskiej kolei tutaj.

Więcej wpisów dotyczących Albanii pod tym linkiem.

Pociągiem do Baborowa i Kietrza (2) – stacja Baborów

 

Wracam do tematu pociągów specjalnych zorganizowanych przez Biuro Turystyki Kolejowej TurKol.pl w majowy weekend 2022. Tu link do części pierwszej. Przedstawiony w niej pociąg specjalny „Sztygar” do Gliwic rozkładowo dotarł na godzinę 12:40. Tam nastąpiła zmiana nazwy na „Elektroda” i odjazd o 12:43 (podaję godziny zawarte w rozkładzie jazdy, rzeczywiste czasy znałem tylko w przypadku kilku lokalizacji). Kolejne postoje zaplanowano w Knurowie (13:17/18), Rybniku (13:41/42), Rydułtowach (13:57/14:06, następnie przejazd przez tunel, o którym pisałem tutaj) i na 14:30 wyjątkowy skład miał dotrzeć do Raciborza.

Na dalszy odcinek trasy bilety zostały wyprzedane już na długo przed planowanym uruchomieniem pociągu, który zmienił wtedy nazwę na „Żwirek”. O 14:35 odjazd do Baborowa. Moim zdaniem wówczas rozpoczął się najciekawszy tego dnia przejazd.

Regularny ruch pasażerski na linii z Raciborza do Racławic Śląskich przez Baborów zakończył się 2 kwietnia 2000, czyli ponad 20 lat przed uruchomieniem opisywanego pociągu „Żwirek”. Należy jednak podkreślić, że skład zorganizowany przez TurKol.pl nie był od tego czasu jedynym pasażerskim, który dotarł do Baborowa po zawieszeniu połączeń. W maju 2017 po linii kolejowej nr 177 z Raciborza dojechały tam sprzęgnięte dwa autobusy Szynowe Kolei Dolnośląskich. Dokładnie pojazdy o oznaczeniach SA134-003 i SA134-024, które przemieszczały się po Opolszczyźnie w ramach przejazdu specjalnego pod nazwą „Opolskie zakamarki”. Bez wątpienia jednak „Żwirek” to pierwszy wiozący pasażerów pociąg złożony z lokomotywy i wagonów od 2 kwietnia 2000. Wówczas ostatni podróżni jechali składem piętrowym serii Bhp. 

Obecnie do Baborowa można dojechać jedynie od strony Raciborza. Linie w stronę Głubczyc i Polskiej Cerekwi są nieprzejezdne. Warto jeszcze dodać, że do 1945 roku funkcjonowało bezpośrednie połączenie z Baborowa do Opawy, skrócone następnie do miejscowości Pilszcz (ostatniej po polskiej stronie tej linii).

Baborów nadal jest czynny w ruchu towarowym (od 2016 roku, po wcześniejszej przerwie od 2012 roku). To jednak tylko niewielka namiastka tego, co przed laty działo się na tej stacji. Dobrze jednak, że choć i ta minimalna ilość pociągów tu dociera. 

Stacja Baborów robi wrażenie, niestety głównie negatywne. To za sprawą dewastacji istniejących jeszcze obiektów infrastrukturalnych. Jedynie budynek dworcowy nie padł ofiarą niszczycieli i szabrowników – jest zamieszkany. Torowisko nie było zarośnięte. Być może wiosenna roślinność nie zdążyła wówczas jeszcze na tyle rozprzestrzenić się, a może po prostu przed tym wyjątkowym przejazdem zadbano o stan torowiska i jego najbliższego sąsiedztwa. Pod uwagę należy raczej brać tę drugą opcję.

Temat stacji Baborów sprzed lat jeszcze pojawi się w Blogu Transportowym. Byłem na niej przed zawieszeniem ruchu towarowego w roku 2012. Będzie też coś o starym rozkładzie jazdy z początku lat 80-tych ubiegłego wieku. Teraz wracam do dnia 1 maja 2022. 

Na stację dotarliśmy około 20 minut przed planowanym przyjazdem pociągu (rozkładowo o 15:41, z wcześniejszym postojem w Pietrowicach Wielkich – 15:14/15). Po jej terenie spacerowała wówczas para mieszkańców Baborowa, która na nasz widok zareagowała pytaniem, czy to prawda, że dzisiaj przyjedzie tu skład pasażerski. Potem przybywało autochtonów. Na początek zabraliśmy się za dokumentację fotograficzną tego ciekawego miejsca (ach te piękne choć nieczynne semafory kształtowe).

Stacja Baborów. Budynek dworcowy - widok od strony torowiska. Obiekt jest zamieszkały, dlatego uniknął zniszczeń, choć niestety nie w całości. Jego dolna część dotycząca obsługi ruchu kolejowego została zdewastowana. Kolej do Baborowa dotarła w 1855 roku (otwarcie linii Racibórz - Głubczyce) i najprawdopodobniej budynek dworcowy pochodzi właśnie z tego okresu. 1.05.2022.

Tak budynek dworcowy w Baborowie wygląda od strony ulicy. Nazwy stacji brak, ale widać ślad po wiszącej jeszcze niedawno tablicy - nad wejściem. Przy budynku stał słupek przystanku autobusowego. Niestety zwróciłem na niego uwagę dopiero przeglądając zdjęcia, ale wątpię, by jakikolwiek transport publiczny docierał w to miejsce.1.05.2022.

Obok budynku dworcowego zbudowano taką nastawnię (oznaczenie BW) - jedną z dwóch w Baborowie. Widok w stronę wyjazdu w kierunku Kędzierzyna-Koźla i Głubczyc. 1.05.2022.

Widok na dawną nastawnię BW od strony części towarowej stacji Baborów. Wylot torów w stronę zamkniętych linii do Kędzierzyna-Koźla (przez Polską Cerekiew) i Głubczyc. 1.05.2022.

Za zdewastowaną nastawnią BW widać wielki komin. To pozostałość po nieistniejącej już cukrowni, której bocznica była dodatkowym generatorem ruchu kolejowego. Jeszcze kilka lat temu za nastawnią znajdowała się kładka dla pieszych. W dali widać pomarańczowe wagony towarowe. Znak, że ta kiedyś kilkukierunkowa stacja nadal żyje. 

Zbliżenie na wspomniane powyżej trzy pomarańczowe wagony. Stoją one na dawnym torze szlakowym do Głubczyc. Po lewej stronie tor szlakowy do Polskiej Cerekwi na linii do Kędzierzyna-Koźla. Wymieniłem Polską Cerekiew, ponieważ to ta stacja stała się końcową po wielkiej powodzi z 1997 roku. Wprawdzie ruch pasażerski był zawieszony, ale pociągi towarowe jeździły, obsługując tamtejszą cukrownię (do około 2012 roku). Na pierwszym zdjęciu widoczny także odchodzący przed wagonami w prawo tor - dawna bocznica miejscowej cukrowni. Wagony należą do szwajcarskiej firmy Wascosa, która zajmuje się wynajmem taboru. Po ich lewej stronie powstała nowa infrastruktura do załadunku wagonów, jest więc szansa, że pociągi towarowe będą tu jeszcze przyjeżdżać. W roku 2022 pojawiła się też nadzieja na powrót połączeń pasażerskich pomiędzy Raciborzem i Racławicami Śląskimi przez Baborów i Głubczyce. To za sprawą rządowego projektu Kolej Plus, do którego zakwalifikowały się linie nr 177 i 294. Koszty rewitalizacji w 83% pokrywa państwo. Reszta to wkład własny samorządu. Niestety rejon wzdłuż tej trasy kolejowej nie należy do bogatych, więc można wnioskować, że lokalne władze takich środków nie pozyskają.

Stacja Baborów posiada dwa perony (cztery krawędzie). Tylko jeden z nich był zadaszony. Uszkodzona wiata jeszcze jakoś się trzyma. Ten peron obsługiwał głównie relację do Raciborza i Głubczyc. Bez dachu przyjmował pociągi z Kędzierzyna-Koźla i Pilszcza. Widok w stronę Raciborza.

Na peronie drugim pozostał relikt dworców kolejowych PRL-u, czyli gazon na kwiaty. Całkiem dobrze wyglądający, z przyległym fragmentem ściętej brzozy. Pozostałość dość sporego już drzewa idealnie obrazuje, od jak wielu lat nie jest w Baborowie prowadzony ruch pasażerski.

Widok na perony i zabudowę dworcową w kierunku Głubczyc i Kędzierzyna-Koźla.

Obok dawnej nastawni Bw1 (obsługującej ruch od strony Raciborza i Pilszcza), przy rzędzie nieczynnych semaforów kształtowych, stały cztery węglarki.

Od strony Raciborza znajduje się elewator zbożowy firmy Viterra, który ma pojemność 32000 ton. W jego rejonie przed laty była baborowska lokomotywownia. 

Po dokumentacji upadłej stacji zajęliśmy miejsca w oczekiwaniu na pociąg. Jego przyjazd zwiastowało nagłe pojawienie się sporej ilości samochodów osób fotografujących i filmujących skład na szlaku.

Pociąg specjalny „Żwirek” w Baborowie będzie bohaterem kolejnej, trzeciej części tego reportażu. Tu link.