Autobusem do zoo w Olomoucu

 W roku 2022 z żoną odwiedziliśmy kilka ogrodów zoologicznych. W Polsce i w Czechach. Wyjazdy te zaowocowały także dokumentacją różnych środków transportu, również zgromadzonych wewnątrz zoo. 

Na początek zapraszam do Czech, do Olomouca. W opcji spolszczonej to Ołomuniec – tu przyznam, że bardzo nie podoba mi się ta wersja. Być może przez to, że po raz pierwszy usłyszałem ją wiele lat po wizycie w Olomoucu, który dla mnie zawsze nazywał się po czesku.  

Jak trafiliśmy do zoo w Olomoucu? Było to następstwo wizyty w położonym blisko polskiej granicy zoo w Ostrawie. Tamtejszy ogród bardzo nam się spodobał, a wiszące na jego terenie reklamy sąsiednich placówek tego typu zrobiły swoje.

Jak się dostać do Olomouca i do tamtejszego zoo? Ogród zoologiczny znajduje się przy ul. Darwinovej w dzielnicy Svatý Kopeček. Bezpośrednio przy wejściu do ogrodu zlokalizowano parking dla pojazdów indywidualnych. Natomiast najbliższy przystanek transportu publicznego jest trochę oddalony. Dokładnie o 600 m, czyli około 8 minut spaceru. Jak na Czechy to rozwiązanie nietypowe, bo zazwyczaj autobusy (bądź inne pojazdy ogólnodostępne) dowożą wprost pod atrakcję turystyczną. W Ołomuńcu nie było to możliwe ze względu na istniejącą infrastrukturę i warunki terenowe. Po prostu wąskie i strome uliczki.

Dojazd do zoo w Olomoucu zapewnia linia nr 11. Swoją pętlę ma ona przy głównym dworcu kolejowym Olomouc hlavní nádraží. Odległość 9 km do przystanku „Svatý Kopeček, ZOO” pokonuje w czasie około 20 minut. Obsługę trasy nr 11 zapewnia miejski przewoźnik Dopravní podnik města Olomouce. W zimowym rozkładzie jazdy z pętli Hlavní nádraží autobusy tej linii odjeżdżają co 10 minut w dzień roboczy (pomiędzy godzinami szczytu częstotliwość obniżona do 15 minut) i co 15 w soboty i święta. Rozkład letni (wakacyjny) jest podobny. Obniżeniu ulega jedynie częstotliwość w szczycie dni roboczych: co 13 minut.

Poszczególne kursy linii 11 mają inne przystanki końcowe: Lošov, Svolinského lub Radíkov. Zawsze jednak jadą przez „Svatý Kopeček, ZOO”. Są też warianty, które tam właśnie kończą trasę. 

Funkcjonująca od 1 kwietnia 2020 taryfa (zona 71 - miasto Olomouc) przewiduje cenę biletu dla osoby dorosłej w wysokości 18 koron (około 3,5 zł). Jest to bilet czasowy obowiązujący w jednej strefie (zonie). W dni robocze jest on ważny przez 40 minut od skasowania, a w dni wolne aż 60 minut od skasowania. To bardzo dobre rozwiązanie, bo na jeden bilet można wrócić z zoo do dworca kolejowego i np. podjechać tramwajem do pięknego centrum miasta.

Plac postojowy pętli autobusowej Hlavní nádraží. Na pierwszym planie Solaris Urbino 12 nr 659. To rocznik 2018. Pojazd ma oznakowanie linii 11 do końcówki Svatý Kopeček, ZOO. Na drugim zdjęciu widoczny także fragment Solarisa Urbino 12 nr 639 z 2013 roku. Jest on oznakowany jako linia 26 do pętli Topolany. Trasa ta obsługiwana jest z częstotliwością około raz na godzinę. 21.07.2022.

Solaris Urbino 12 nr 637 na linii 11 właśnie wysadził pasażerów na przystanku końcowym Hlavní nádraží i teraz odjeżdża w stronę placu postojowego. To rocznik 2012. Obecnie już nie posiada całopojazdowej reklamy - przywrócono mu barwy zakładowe DP Olomouc. 21.07.2022

 

Przystanek „Svatý Kopeček, ZOO” w stronę centrum Olomouca. Właśnie zatrzymał się na nim obsługujący linię 11 Solaris Urbino 12 nr 644. Wyprodukowany w 2014 roku. 21.07.2022.

Przystanek „Svatý Kopeček, ZOO”. Solaris Urbino 12 nr 650 (rocznik 2017) nie kończy tu trasy. Odjeżdża w stronę końcówki Radíkov. Po lewej stronie fragment Solarisa nr 644. 21.07.2022.

Przykładowy letni rozkład jazdy linii 11. Przystanek „Svatý Kopeček, ZOO”, kierunek Hlavní nádraží. 21.07.2022.

Na przystanku „Svatý Kopeček, ZOO” zatrzymują się także autobusy firmy Arriva obsługujące w ramach sieci połączeń IDSOK (Integrovaný dopravní systém Olomouckého kraje) lokalną trasę Hlubočky - Dolany, Pohořany. Kursuje ona niezbyt często, a na terenie miasta Olomouc obsługuje tylko dzielnicę Svatý Kopeček. 21.07.2022.

Awers i rewers biletów na komunikację miejską w Olomoucu. Cena 18 koron. Wersja sprzedawana w stacjonarnych punktach, np. w kioskach.

Przykładowe bilety za 18 koron kupione w automacie. Niestety biletomaty w Olomoucu są stare i przyjmują tylko monety. 

Teren zoo jest dość rozwlekły. Na szybkie ogarnięcie, co jest w ogrodzie i gdzie, pozwala przejazd kolejką o nazwie „safarivláček”. „Vláček” to zdrobnienie od czeskiego słowa „vlak”, czyli pociąg. Tworzy go odpowiednio obudowany ciągnik rolniczy z przyczepami. Przyznam, że bardzo nie lubię tego typu pojazdów, ale w tamtejszym zoo było to bardzo dobre i przydatne rozwiązanie. Szczególnie po dość intensywnym chodzeniu. Ciekawa jest też trasa przejazdu – np. przez wybieg wilka zatokowego sprowadzonego z Kanady (Vlk Hudsonův - wilk z Zatoki Hudsona), gdzie przyczepy są zamykane (pasażerowie jadą w klatkach). Koszt przejazdu kolejką to 50 koron (około 10 zł).

Moim zdaniem największą atrakcją zoo w Ołomuńcu jest dom nietoperzy. Nie są one zamknięte w klatkach – latają nam nad głowami. Niesamowite przeżycie, choć trochę stresujące, gdy nietoperz leci dość blisko.

Pandka ruda (także zwana pandą małą) - przykładowe zwierzę do obejrzenia w zoo z Ołomuńca. 21.07.2022.

W olomouckim zoo mieszkają także np. żyrafy północne. 21.07.2022.

Plan zoo z zaznaczonymi poszczególnymi wybiegami zwierząt oraz trasą „safarivláčku”. 21.07.2022.

Safarivláček - awers i rewers biletu. Podano na nim także informację o przewoźniku. 21.07.2022.

Spacerując po zoo można napić się słynnego czeskiego napoju. To Kofola, która jest produkowana przy polskiej granicy - w Krnovie. 21.07.2022.

Jeżeli decydujemy się na dojazd do Olomouca transportem publicznym, to dotrzemy do niego pociągiem (także bezpośrednio z różnych lokalizacji w Polsce) lub autobusem. Ten pierwszy środek transportu dowiezie nas do stacji Olomouc hlavní nádraží, czyli do pętli linii 11.

W przypadku autobusów zapewne będzie to jadący z Polski pojazd linii RegioJet lub FlixBus. Te pierwsze zatrzymują się obok głównego dworca kolejowego, więc przy pętli linii 11. Natomiast FlixBus korzysta z dworca autobusowego (Autobusové nádraží Olomouc). Jest on położony około kilometra od pętli linii 11. Daje to dodatkowy około 12 minutowy spacer lub pokonanie dwóch przystanków w tramwaju linii nr 4.

Autobusy linii RegioJet w Olomoucu zatrzymują się przy dworcu kolejowym. Dotyczy to linii organizowanych wewnątrz Czech, jak i jadących z zagranicy, w tym z Polski. Na zdjęciu Irizar PB z numerem taborowym 240 (rejestracja 1BC 6240) w trakcie obsługi kursu z Brna do Ostrawy. To 2015 rocznik. 21.07.2022.

 

Inny Irizar PB w barwach linii RegioJet. Numer taborowy 255 (rejestracja 1BI 3255), rocznik 2015. Pojazd zakończył kurs ze Zlina. W tle prezentowany powyżej Solaris nr 637 na linii 11. Przykładowa trasa autobusowa RegioJet z Polski, która ma postój w Olomoucu to Kraków - Wiedeń. 21.07.2022.

My do Olomouca dotarliśmy FlixBusem w relacji Kraków Czyżyny - Wiedeń Erdberg. Kurs obsługiwany przez PKS Bydgoszcz. W tym przypadku był to autobus zastępczy, czyli Mercedes-Benz Travego nr B870. Rocznik 2013, początkowo eksploatowany przez przewoźnika z Niemiec. W Olomoucu FlixBus zatrzymuje się na dworcu autobusowym. Na zdjęciu postój na przystanku początkowym Kraków Czyżyny przed porannym kursem do Wiednia. 21.07.2022.

Dworzec autobusowy w Olomoucu (autobusové nádraží Olomouc), na którym zatrzymują się przejeżdżające przez to miasto FlixBusy. Na pierwszym planie SOR C12 (rejestracja 9T3 1192) z firmy Arriva. To rocznik 2014. 21.07.2022.

Krótki odcinek pomiędzy dworcami autobusowym i kolejowym można pokonać tramwajem. Tu przykładowy Pragoimex EVO1 nr 215 z 2018 roku na linii zastępczej w związku z pracami torowymi. Wagon przejeżdża przez wiadukt nad torami kolejowymi i zmierza w stronę dworca autobusowego. 21.07.2022.

Do zoo w Olomoucu zaproszę Was ponownie za kilka miesięcy. Bohaterem materiału będzie wówczas ciekawy okaz na jednym z wybiegów. Mowa oczywiście o środku transportu.

Pociągi w Albanii (3) – jedyny pociąg HSH

 

Po prezentacji taboru kolejowego Hekurudha Shqiptare ustawionego na stacji w Durrës (tu link do tego materiału) pora na to, co jeździ.

Jak już pisałem, w 2022 roku koleje HSH nie obsługiwały ruchu towarowego. Realizowane były jedynie przewozy pasażerskie. Obowiązujący w trakcie mojego pobytu a Albanii rozkład jazdy nie był zbyt imponujący. W okresie 11.06.2022 – 18.09.2022 pociągi uruchamiano jedynie w soboty i niedziele. Wyłącznie na liczącej około 80 km linii Elbasan – Rrogozhinë – Durrës. Tylko jedna para.

Pociąg nr 06 wyruszał z Elbasan (miasto liczące ponad 120 tysięcy mieszkańców) o godzinie 6:00. Rozkład jazdy zakładał następujące postoje: Paper (6:26/27), Bishqem (7:00/01), Peqin (7:17/18), Rrogozhinë (7:34/35, z tej miejscowości odchodzi linia do Wlory – po albańsku Vlorë), Lekaj (7:51/52), Kavaje (8:08/09), Golem (8:29/31) i Shkozet (8:47/48). Ta ostatnia lokalizacja to już miasto Durrës, rejon lokomotywowni. Planowo opisywany pociąg do celu (czyli do stacji Durrës) docierał na 8:53.

Powrotny pociąg nr 07 wracał z Durrës do Elbasan o 15:00. Opiszę go w następnej części tej kolejowej relacji z Albanii. 

Na szczęście nasz pobyt w Durrës obejmował jeden weekend. Zobaczenie i dokumentowanie tego niezwykłego, kursującego tylko przez dwa dni w tygodniu pociągu było więc możliwe, a jednocześnie wręcz obowiązkowe. Warunki ku temu mieliśmy bardzo dobre – hotel położony w bezpośrednim sąsiedztwie linii kolejowej. Z balkonu było nawet widać tor. Biegnąca wzdłuż niego dwujezdniowa droga SH4 stanowiła pewne utrudnienie, ale dało się przejść przez kładkę dla pieszych. 

Dniem „pierwszego polowania” stała się sobota, 10 września 2022. Nasza lokalizacja była pomiędzy Golem i Shkozet. Szacowałem, że pociąg pojawi się około 8:35/40. Czas ten okazał się bardzo istotny, bo tuż po godzinie 9 mieliśmy wyjazd na wycieczkę do Tirany. Dzień wcześniej zrobiliśmy mały rekonesans, wybierając odpowiednią lokalizację. Zdecydowaliśmy się na kładkę dla pieszych za charakterystyczną wielką skałą, która w czasach Envera Hodży została przerobiona w bunkier. Ja miałem dokumentować albański pociąg z góry, a żona z okolicy schodów.

Na miejsce dotarliśmy odpowiednio wcześnie i czekaliśmy. Kiedy minęła godzina odjazdu ze Shkozet (8:48) zacząłem się martwić, że nic z tego nie wyjdzie, bo przecież zaraz musimy ruszać na autobus do Tirany. W końcu, około 8:50 (czyli prawie o czasie) pośród szumu samochodów rozległ się charakterystyczny dźwięk lokomotywy. Jedzie!!!

Pociąg nr 06 tworzyła maszyna o oznaczeniu T669 1041, która prowadziła tylko jeden wagon. Ex koleje niemieckie, typu Halberstadt. Po jednej stronie całkowicie pomazany jasną farbą przez lokalnego „bazgrolaża”. Włącznie z szybami, dzięki czemu od razu było widać, gdzie ich brakowało. Po drugiej stronie graffiti było mniej intensywne, choć i tak pokrywające większą część pojazdu. W wagonie było widać kilku pasażerów.

Pierwszy od pięciu dni pasażerski pociąg w Albanii, czyli oznaczony jako nr 06 skład w relacji Elbasan - Durrës. Tworzy go lokomotywa T669 1041 i pomazany wagon typu Halberstadt. Przedmieście Durrës, blisko granicy z miejscowością Golem. W tle charakterystyczna skała, którą przerobiono na bunkier. 10.09.2022.

Pociąg nr 06 prowadzony lokomotywą T669 1041 powoli zmierza w stronę centrum Durrës. Nim dotrze do stacji końcowej, zatrzyma się jeszcze w Shkozet. 10.09.2022.

Fragment jednotorowej linii kolejowej Durrës - Rrogozhinë w miejscu, w którym dokumentowaliśmy pociąg nr 06 z Elbasan. Kładka dla pieszych prowadzona nad drogą SH4 kończy się przed torem. Przejście na drugą stronę niezbyt ruchliwej trasy kolejowej przez wydeptaną ścieżkę. Widok w stronę Golem. 10.09.2022.

Kolejne ujęcia toru - w stronę Golem i dalej do Rrogozhinë - tam szlak rozdziela się na linie do Elbasan i Vlorë. 9.09.2022.

Widok na tor w stronę stacji Durrës. Poprzedza ją Shkozet - w obecnym rozkładzie jazdy pociągi nie zatrzymują się tam. Przed przystankiem Shkozet, z prawej strony dochodzi nieczynna (modernizowana) linia z Tirany. 9.09.2022.

Z tej perspektywy linia kolejowa w stronę Golem wygląda na nieczynną. Ukryty pośród roślinności tor leży pomiędzy trasą samochodową nr SH4, a drogą serwisową. Obok góra - schron z widocznym jednym z kilku wejść. 8.09.2022.

Tak przebieg toru w tej lokalizacji wygląda z dalszej odległości - widok na większy fragment sporej skały z wydrążonym w niej schronem. 9.09.2022.

Następnego dnia (niedziela, 11.09.2022) również zaplanowaliśmy dokumentowanie albańskiej kolei. Dla maksymalnego wykorzystania czasu (mega ciepłe morze już na nas czekało) ponownie wybraliśmy rejon hotelu, a dokładnie miejsce położone kilkadziesiąt metrów za sobotnią kładką nad drogą. Linia kolejowa przebiegała tam na niezarośniętym nasypie. 

Tym razem pociąg HSH przyjechał trochę wcześniej, ok. 8:48. Tworzyły go te same pojazdy, co dzień wcześniej. Maszynista przyjaźnie pomachał, co widać na przedstawionym poniżej filmie.

Niedzielny pociąg nr 06 z Elbasan do Durrës. Zestawienie takie samo, jak dzień wcześniej. Prowadząca pomazany i zdewastowany (np. brak niektórych szyb) wagon lokomotywa T669 1041 to 1983 rocznik. Durrës, okolice skały-bunkra przy miejscowości Golem. 11.09.2022.

Przejazdy pociągu nr 06 Elbasan do Durrës udokumentowaliśmy przede wszystkim filmowo. Poniżej film stworzony przez nas 10 i 11 września 2022 w opisanych powyżej lokalizacjach. Materiał z poziomu gruntu przy kładce nagrywała moja żona. 

Rozkład jazdy, w którym funkcjonował kursujący tylko w soboty i niedziele pociąg z Elbasan do Durrës obowiązywał do 18 września 2022. Następnie zastąpił go rozkład zimowy, w którym zachowano identyczny układ, czyli tylko pociągi nr 06 i 07 jadące w soboty i niedziele. Zmieniono ich godziny odjazdów oraz zrezygnowano z postoju w Shkozet. Pociąg nr 06 wyrusza obecnie z Elbasan o godzinie 6:30 i do Durrës dociera na 9:23. Pociąg nr 07 z Durrës odjeżdża o godzinę wcześniej, już o 14:00. Bieg w Elbasan kończy o 16:53, czyli po blisko trzygodzinnej podróży, także przez kilka górskich tuneli. Ten rozkład jazdy obowiązuje do 10 czerwca 2023.

W czwartej części ponownie zaproszę Was na stację w Durrës. Tym razem głównym tematem będzie odjazd pociągu do Elbasan. Tu link do tego materiału.

Więcej wpisów z Albanii pod tym linkiem.

Pierwszy materiał o albańskiej kolei tutaj.