PKS Zakopane – bilet

W listopadzie 2010 roku została ogłoszona upadłość PKS Zakopane. Przestawał istnieć przewoźnik, który ze względu na lokalizację swej siedziby obsługiwał wiele ciekawych tras, charakteryzujących się ostrymi zakrętami, stromymi podjazdami i pięknymi widokami. Ogólnie rzecz ujmując były to górskie trasy.

Ciekawy był również tabor tego przewoźnika. Osobiście zawsze kojarzył mi się on z autobusami marki Sanos, szczególnie z trójdrzwiową wersją modelu S14. Najczęściej jednak podróżowałem Jelczami L-11. W roku 1996, dokładniej w sierpniu praktycznie codziennie poznawałem kolejne linie obsługiwane przez PKS Zakopane i prawie cały czas trafiał mi się ten sam autobus. Biało-czerwony, dwudrzwiowy Jelcz L-11. Generalnie „stary trup”, który dosłownie na moich oczach rozpadał się – w trakcie jednego z górskich podjazdów urwało się oparcie siedzenia, które zajmowałem. Rurki były konkretnie skorodowane. Autobus przy okazji pięknie kopcił. Niestety nie robiłem wówczas zdjęć, a szkoda, bo teraz byłaby to historyczna dokumentacja.

W swoim archiwum mam zachowany bilet na kurs, który wykonał właśnie ten wspomniany Jelcz. To kurs nr 51 w relacji Zakopane D. A. – Polana Palenica na godzinę 10:20 w dniu 6 sierpnia 1996. Kupiony w kasie biletowej zakopiańskiego dworca autobusowego na 7 minut przed planowym odjazdem. To bilet zbiorowy dla 3 osób, każdy po 2,20 zł. Cała trasa liczyła 24 km, które Jelcz pokonał w około 50 minut. Oto ten mocno już historyczny bilet.

Bilet kupiony w kasie PPKS Zakopane.

Polana Palenica to przystanek końcowy, z którego zamknięta obecnie dla ogólnego ruchu asfaltowa droga prowadzi do Morskiego Oka. Kiedyś, dokładniej do roku 1988 autobusy PKS Zakopane dojeżdżały do jej końca, praktycznie pod samo jezioro. Kursy zostały skrócone ze względu na powstałe osuwisko, którego efektem było zamknięcie drogi. W 1996 roku przy Morskim Oku nadal stał słupek przystankowy PKS.

Wracając do biletu, warto jeszcze dodać, że mimo, iż kupiłem go w kasie, został on wydrukowany na takiej samej maszynie (kasie fiskalnej), jakie były wówczas zamontowane w autobusach PKS Zakopane. Niestety nie kojarzę ich producenta.

Ikarusy na TransExpo 2016 (2)

Wracam do tematu autobusów Ikarus zaprezentowanych w Kielcach, w trakcie TransExpo 2016. Przedstawiłem już 50% tej ekspozycji, czyli dwa pojazdy serii 400 (link), teraz pora na drugą połowę - dwa egzemplarze serii 200. To modele 280.70E i 260.59E.

Ikarus 280.70E to rocznik 1995. Od nowości eksploatowany przez MPK Łódź (pod różnymi numerami taborowymi: 2552, 3552 i na koniec 1552). W 2016 roku zmienił właściciela, trafiając do MZK Koszalin. Żółto-czerwony przegubowiec został tam przemalowany w obecne barwy oraz otrzymał nowy, koszaliński numer: 1107. Wcześniej, w latach 1990 – 2004 tak oznaczony był Ikarus 280.26, który później został sprzedany do PKM Bytom. „Nowego” przegubowca przewoźnik nabył z przeznaczeniem na pojazd historyczny. Nie odpowiada on jednak koszalińskim realiom, gdyż taki model Ikarusa w mieście tym nie był eksploatowany. Dobrze jednak, że kolejny Ikarus został uratowany.

Pojazd ten ma na sobie napisy WPKM, czyli skrót od Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej, które istniało w latach 1977 – 1992. W jego skład wchodziły oddziały w Koszalinie, Szczecinku, Kołobrzegu i Białogardzie. Moim zdaniem najciekawszym epizodem w historii WPKM Koszalin była komunikacja miejska w Darłowie. Dokładnie jedna, nienumerowana linia, która w sezonie letnim obsługiwała relację Darłówko Strona Zachodnia – Darłowo – Darłówko Strona Wschodnia. W związku z tym z Koszalina na cały okres wakacji, a czasami jeszcze przed ich rozpoczęciem był delegowany jeden autobus, który garażował na terenie darłowskiej bazy PKS. W latach 80-tych standardowo był to Jelcz PR-110. Pamiętam, że przez jeden rok (1990, może 1991) trasę tę obsługiwał Ikarus 280. Chyba był to jedyny przegubowiec, który kursował po tym mieście. Może za jakiś czas trochę powspominam i napiszę więcej o komunikacji miejskiej w Darłowie, z której miałem okazję wiele razy korzystać.

Historyczny przegubowiec z Koszalina, czyli Ikarus 280.70E.

Wnętrze koszalińskiego Ikarusa.

W Kielcach zaprezentowano także Ikarusa 260.59E z PKM Czechowice-Dziedzice. Rocznik 1997, zmontowany w Mikołowie ze sprowadzonych z Węgier elementów. Według źródeł internetowych, jest to ostatni fabrycznie nowy (w tym przypadku powstały w ramach montażu przemysłowego) Ikarus serii 200 sprzedany w Polsce. Jak poinformowano mnie w PKM Czechowice-Dziedzice,  autobus ten ma być zachowany jako historyczny. Obecnie jest nadal eksploatowany, ale już tylko pełniąc funkcję taboru rezerwowego.

Przyszły zabytek, czyli Ikarus 260.59E z PKM Czechowice-Dziedzice. 

Wnętrze Ikarusa z Czechowic-Dziedzic.

Stanowisko pracy kierowcy krótkiego Ikarusa.

Detal wnętrza Ikarusa 260, czyli kasownik R&G Mielec. Na nim charakterystyczna naklejka, której treść wynika z faktu, że autobusy PKM Czechowice-Dziedzice jeżdżą także do Bielska-Białej i korzystają z tych samych przystanków, co tamtejsze MZK.

„Potykacz” ze zdjęciami i dodatkowymi informacjami o czechowickim Ikarusie, obok którego stał ustawiony.

III Wystawie Zabytkowe Autobusy towarzyszyły także prelekcje poświęcone Ikarusom. Warto było choć na chwilę przysiąść i posłuchać różnych historii na temat tych węgierskich pojazdów.

Oprócz pięknych Ikarusów w hali D pokazano także różne historyczne eksponaty. Np. słynny kasownik Krak, czy tablice kierunkowe używane w autobusach PKS Kielce.

Kultowy kasownik Krak.

Historyczne już tablice kierunkowe PKS Kielce.

Tablice kierunkowe PKS Kłodzko.

Ikarusy utrwaliłem także na nagraniu filmowym. Prezentowałem je już w jednym ze wcześniejszych wpisów, ale dla tych pięknych pojazdów warto zobaczyć ten materiał ponownie.

Następnym razem zaprezentuję ekspozycję firmy SOR. Tu link.

Dzień Kolejarza 2016 w Krakowie

W niedzielę 27 listopada 2016 na terenie stacji Kraków Główny obchodzono Dzień Kolejarza. Tradycyjnie w związku z tym świętem przy peronie pierwszym zorganizowano wystawę taboru. W porównaniu z ostatnimi edycjami była ona bardzo bogata w prezentowane pojazdy (tu link do relacji z edycji 2014).

Eksploatowany tabor zaprezentowały następujące spółki: PKP Cargo, PKP Intercity, PKP Energetyka, Przewozy Regionalne i Koleje Małopolskie. Łącznie na odwiedzających peron pierwszy czekało aż 9 lokomotyw (w tym 4 elektrowozy i 5 spalinówek), 8 wagonów (po 4 pasażerskie i towarowe), 3 elektryczne zespoły trakcyjne i pociąg sieciowy. Było więc co oglądać.

Prezentację zaczynam od najmniejszej ekspozycji. Tylko jeden pojazd. To pociąg sieciowy należący do spółki PKP Energetyka. Dokładnie WM-15P.00-23.

Pociąg sieciowy WM-15P.00-23, PKP Energetyka.

Także jeden pojazd wystawiły Koleje Małopolskie. Rozmiarowo jednak większy niż ekspozycja PKP Energetyka. To EN77-005, nazwany „Tischner”. Rocznik 2011. Ten ezt był już prezentowany w ramach krakowskiego Dnia Kolejarza w 2012 roku (tu link). Wówczas była to wystawa Przewozów Regionalnych, a pojazd ten miał zupełnie inne barwy. Od niedawna wozi on na sobie nowe kolory Małopolski. Przyznam, że obecna szata graficzna o wiele bardziej przypadła mi do gustu.

EN77-005 „Tischner” z Kolei Małopolskich w nowej wersji malowania.

Wnętrze EN77-005.

W dalszej części relacji z krakowskiego Dnia Kolejarza 2016 ekspozycja Przewozów Regionalnych. Tu link.

Ikarusy na TransExpo 2016

Prezentację autobusów wystawionych w trakcie kieleckich targów TransExpo 2016 zakończyłem na elektrycznym Solarisie (link). Teraz pora na trochę historii, czyli Ikarusy.

Pojazdy te były ekspozycją III Wystawy Zabytkowe Autobusy, która w 2016 roku odbyła się pod hasłem „Autobusy IKARUS z montażu przemysłowego prowadzonego przez IGKM w latach 1993 – 1998”. Łącznie pokazano cztery egzemplarze. Zaczynam od najmniejszego z nich.

To Ikarus 405.01 z 1994 roku. Pojazd oznaczony numerem taborowym 6454 rozpoczął swą „karierę transportową” w warszawskich Miejskich Zakładach Autobusowych. Jego głównym zadaniem była obsługa prestiżowej linii Airport-City łączącej centrum Warszawy z lotniskiem. Autobusik w 2002 roku wyjechał do Bydgoszczy, do tamtejszego Towarzystwa Miłośników Miasta Bydgoszczy. Wzbogacił wówczas bogatą kolekcję taboru, która niestety padła ofiarą złomiarzy. Dla części historycznych pojazdów zakończyło się to kasacją. Na szczęście #6454 został uratowany. Jego zdjęcie z Bydgoszczy jest dostępne pod tym linkiem.

W 2011 roku mały Ikarus zmienił właściciela i powrócił do Warszawy, do tamtejszego Klubu Miłośników Komunikacji Miejskiej, wzbogacając jego ciekawą kolekcję autobusów. Jak podaje KMKM na swojej stronie internetowej, remont #6454 rozpoczął się na początku 2013 roku i po trzech latach został zakończony. W jego trakcie celowo nie ingerowano we wnętrze Ikarusa, pozostawiając je w stanie z roku 2001. Premiera odrestaurowanego pojazdu miała miejsce w trakcie targów TransExpo 2016.

Ikarus 405.01 z warszawskiego Klubu Miłośników Komunikacji Miejskiej. Najmniejszy przedstawiciel zaprezentowanego historycznego taboru.

Wnętrze warszawskiego Ikarusa 405.

Ikarus 405. Stanowisko pracy kierowcy.

Ikarus 405. Tabliczka znamionowa.

„Potykacz”, czyli tablica z informacjami na temat Ikarusa 405 wraz ze zdjęciami prezentującymi jego remont. Ustawiono ją obok autobusu.

Drugim przedstawicielem serii 400 pokazanym w Kielcach był biało-zielony Ikarus 435.05D. Rocznik 1993, który z przywiezionych z Węgier elementów został zmontowany w Polsce, w Biskupicach, w tamtejszym Zakładzie Naprawy Autobusów. Przegubowiec trafił do MPK Poznań, gdzie został nazwany „białą damą”, gdyż kolorystycznie odbiegał od innych pojazdów miejskiego przewoźnika. Ostatnie lata eksploatacji w stolicy Wielkopolski to kursy na liniach nocnych. W 2013 roku Ikarus zmienił właściciela. Jak prezentowany powyżej Ikarus 405, trafił do Klubu Miłośników Komunikacji Miejskiej z Warszawy.

Ikarus 435 w poznańskim, choć jednak bardziej moskiewskim malowaniu, czyli po prostu „biała dama”.

Wnętrze Ikarusa 435.

Detale wnętrza, czyli dwie generacje kasowników i przycisk „na żądanie”, a na dolnym zdjęciu obudowa znad drzwi.

Tablica kierunkowa umieszczona w Ikarusie 435. Prezentacja modeli Ikarusów kursujących po Warszawie wraz z latami ich eksploatacji.

Pozostałe dwa Ikarusy zaprezentowane w Kielcach to przedstawiciele serii 200. Przegubowiec i solówka. Materiał o nich w następnym autobusowym wpisie. Tu link.