PESA we Włoszech – Rimini

Rimini to bardzo popularna włoska miejscowość turystyczna nad Morzem Adriatyckim, w regionie Emilia-Romania. Tłumnie przybywają tam sami Włosi, ale nie brakuje też obcokrajowców, w tym Polaków i Rosjan. Najwięcej turystów-wczasowiczów przyjeżdża w sierpniu. Sporo z nich jako środek transportu wybiera kolej. Nie należy się temu dziwić, bo oferta włoskich kolei jest całkiem dobra, czego dowodzą tłumy oczekujące na dworcu kolejowym Rimini i często odjeżdżające z niego pociągi, także te dużych prędkości.

Ruch kolejowy na stacji Rimini będzie tematem oddzielnego wpisu. Teraz zajmę się „akcentem polskim”. Pośród przeróżnych pojazdów pojawiają się tam także spalinowe zespoły trakcyjne produkcji bydgoskiej PESY. Przyznam, że była to dla mnie bardzo miła niespodzianka. Wiedziałem, że PESA sprzedała coś do Włoch, ale wydawało mi się, że te autobusy szynowe kursują w innych rejonach kraju.

Oznaczone symbolem ATR220 do Rimini docierają jako pociągi Kolei Emilia-Romania (FER: Ferrovie Emilia Romagna), czyli regionalnego, samorządowego przewoźnika z siedzibą główną w miejscowości Ferrara. Swoje udziały w FER mają poszczególne prowincje, także Rimini, ale w tym przypadku jest to bardzo mała wartość. Dlatego też na stacji Rimini przeważają pociągi głównego włoskiego przewoźnika kolejowego Trenitalia, należącego do państwowej grupy Ferrovie dello Stato Italiane, znanej wcześniej jako Ferrovie dello Stato, czyli w skrócie FS.

ATR220-028 w deszczowe przedpołudnie moknie w peronach stacji Rimini. Jednostka właśnie skończyła bieg jako pociąg regionale 1775 z Suzzary. 24.08.2015.

Z moich obserwacji wynika, że PESY docierają do Rimini tylko raz dziennie. Przyjeżdżają o godzinie 10:27 jako pociąg regionalny nr 1775 z miejscowości Suzzara i wracają po południu. Piszę PESY w liczbie mnogiej, ale w rzeczywistości połączenie to danego dnia obsługuje tylko jedna jednostka - chodzi mi o różne egzemplarze serii ATR220. Ustalenie, jaka jest relacja obsługiwanych przez nie pociągów nie była zbyt łatwa. Dostępny w Polsce internetowy stacyjny rozkład jazdy pokazuje tylko pociągi Trenitalia, pomijając połączenia Ferrovie Emilia Romagna. Natomiast rozkład jazdy FER jest zakamuflowany na stronie TPER (Transporto Passeggeri Emilia-Romagna), czyli organizatora transportu publicznego skupiającego różnych przewoźników (autobusy, kolej).

Odjazd z Rimini następuje o godzinie 16:32 jako pociąg regionale 1832 relacji Rimini – Suzzara, gdzie dociera na godzinę 20:20, czyli jest to dość długa relacja, w dodatku w większości przebiegająca „pod drutem”. Odcinek spalinowy (jednotorowy) zaczyna się dopiero od stacji Poggio Rusco, czyli obejmuje raptem ponad 30 minut jazdy do Suzzary.

Na trasie przejazdu pociągu znajdują się takie większe i znane miejscowości jak Ravenna (przyjazd 17:33, odjazd 17:35) i Ferrara (18:49/56). Do Poggio Rusco omawiany regionale 1832 dociera na godzinę 19:43, a postój tam wynosi tylko minutę.

ATR220-028 jako pociąg regionale 1832 relacji Rimini – Suzzara na kilka minut przed odjazdem ze stacji początkowej. Obok stoi trójczłonowy elektryczny zespół trakcyjny Le682-006 należący do Trenitalia. Widoczny w tle górnego zdjęcia wieżowiec to najwyższy budynek w Rimini. Charakterystyczny element krajobrazu, będący bardzo dobrym punktem orientacyjnym. 24.08.2015.

ATR220-028 przed odjazdem do Suzzary, a na tym samym peronie należący do Trenitalia piętrowy elektryczny zespól trakcyjny produkcji włoskiej o nazwie TAF. To Treno 74, czyli pociąg nr 74. Ta ciekawa jednostka przed chwilą skończyła bieg jako pociąg regionalny nr 3005 relacji Bologna Centrale (14:06) - Imola (14:35/36) - Ravenna (15:27/32) - Bellaria (16:11/12) - Rimini (16:30). Jednotorowy szlak w stronę Ravenny został zwolniony, zatem PESA może ruszać.

Detale ATR220.

Treno regionale nr 1832 odjeżdża ze stacji Rimini. 24.08.2015.

W trakcie odjazdu ATR220-028 nakręciłem krótki film:

Co oznacza skrót (symbol serii) ATR? Powstał on od włoskich słów auto treno rapido, co można przetłumaczyć na szybki pociąg samobieżny. Pojazdy wyprodukowane przez firmę PESA, które oznaczono we Włoszech jako seria ATR220 to typ 219M znany także pod nazwą handlową Atribo. Są one użytkowane również w Polsce, jako SA136. Ferrovie Emilia Romagna zakupiła łącznie 12 egzemplarzy Atribo. Nabyli je także inni włoscy przewoźnicy, w tym aż 40 egzemplarzy Trenitalia (dostawy jeszcze są realizowane).

Para pociągów nr 1775 i 1832 jest czasami obsługiwana także starszymi wagonami motorowymi serii ALn 668. Obecnie to już raczej tylko rezerwowe rozwiązanie, ale dość dobrze udokumentowane – na YouTube jest kilka filmów przedstawiających te pojazdy w Rimini.

Skład złożony z czterech wagonów motorowych serii ALn 668. Pojazdy w malowaniu Ferrovie Emilia Romagna. Do Rimini docierały głównie pociągi złożone z dwóch takich wagonów. Źródło YouTube.

Temat włoskich kolei powróci już niedługo. Tu link.

KrAZ 63221 pompa

W Blogu Transportowym co jakiś czas zamieszczam wpisy poświęcone mojej ulubionej marce ciężarówek, czyli KrAZ-owi. Ostatnio pisałem o tych pojazdach w kwietniu 2015 (link). Bohaterem tego wpisu jest model 63221 pompa. Zabudowa ta powstała we współpracy KrAZ-a z firmą „Tital”, która specjalizuje się w projektowaniu i produkcji pojazdów pożarniczych i specjalnych.

Ta specjalistyczna zabudowa wyposażona w pompę MPU-320 została zbudowana z myślą o dużych gospodarstwach rolnych oraz firmach, zakładach, w których przerwa w dostawie wody (np. wynikająca z braku zasilania) może niekorzystnie wpłynąć na proces produkcji oraz zagrozić bezpieczeństwu. Szczególnie ten ostatni czynnik będzie ważny w trakcie użytkowania prezentowanego na poniższych zdjęciach pojazdu. Jego nabywcą jest Południowoukraińska Elektrownia Jądrowa zlokalizowana w pobliżu miasta Jużnoukrajinśk w obwodzie mikołajowskim.

Zabudowę wykonano na podwoziu KrAZ 63221 z napędem 6x6. Jest to bardzo popularny pojazd o ładowności 21 ton wykorzystywany pod różne specjalistyczne specyfikacje na Ukrainie i w krajach Wspólnoty Niepodległych Państw. Pompa została zabudowana w specjalnym kontenerze. Może bez przeszkód pracować w trakcie trzęsienia ziemi o sile do 8 stopni w skali Richtera. Temperatury zewnętrzne, przy których działa to zakres od -40^oC do +50^oC. Dopuszczalne ciśnienie atmosferyczne od 630 do 800 mm Hg. Pompa może tłoczyć substancje o temperaturach od +5 do +80^oC.

Do wspomnianej elektrowni w połowie 2015 roku trafiły trzy takie KrAZ-y 63221.

Nowych Solarisów coraz więcej

Solarisów najnowszej generacji systematycznie przybywa. Producent tych autobusów co jakiś czas publikuje komunikaty o nowych nabywcach. Przykładowo w połowie grudnia 2015 zamieszczono informację, że po Niemczech, Polsce, Austrii i Włoszech kolejnym państwem, do którego trafiły najnowsze Solarisy jest Norwegia. Dwa takie pojazdy kupiła firma Norgesbuss AS z Oslo.

„Z radością oczekiwaliśmy na moment, kiedy nowoczesne Urbino wyjadą na ulice Oslo. Pojazdy, które zaczęły obsługiwać stołeczne linie, są pierwszymi Solarisami nowej generacji na skandynawskim rynku. Nowe Urbino 12 powiększą tym samym już dużą liczbę autobusów marki Solaris w naszym mieście”, powiedział Atle Rønning, dyrektor naczelny Norgesbuss AS.

Nowe Solarisy Urbino 12, o których mowa napędzane są przez silnik DAF/Paccar MX 11 o mocy 240 kW, sprzężony ze skrzynią biegów Voith Diwa 6. Są w pełni klimatyzowane, a oświetlane przy zastosowaniu technologii LED (wnętrze oraz zewnętrzne światła dzienne). Mają po 30 (+2) miejsc siedzących.

Marka Solaris jest obecna w stolicy Norwegii od 2006 roku. Od tego czasu do Oslo dostarczono łącznie 62 egzemplarze wcześniejszych wersji tego pojazdu. W 2014 roku Norgesbus AS zamówił 46 autobusów Solaris Urbino 12 wyposażonych w silniki Euro-6. Zgodnie z umową Solaris utworzył także punkt serwisowy, zlokalizowany w północnej części Oslo.

Solaris Urbino 12 #8089 dla Norgesbus AS.

Nowy Solaris Urbino 12 dla SUN Novara. To jednocześnie 500. Solaris we Włoszech. Autobus dostarczono w październiku 2015. Fot. Mario Finotti.

Również w Polsce stopniowo przybywa najnowszych Solarisów. Producent zdobywa kolejne zamówienia i tak np. 14 egzemplarzy nowego Urbino 12 w pierwszej połowie 2016 roku trafi na ulice Jastrzębia-Zdroju. Ich właścicielem zostanie firma Warbus, która tymi pojazdami będzie obsługiwać linie tamtejszego Międzygminnego Związku Komunikacyjnego.

Aż 60 egzemplarzy nowych Urbino 12 w 2016 roku powinno pojawić się w Krakowie. Tamtejsze MPK ostatniego dnia grudnia 2015 poinformowało, że to Solaris wygrał ogłoszony jesienią duży przetarg. Miejski przewoźnik kupuje także inne pojazdy, zatem bez wątpienia w stolicy Małopolski kończy się eksploatacja Jelczy M121MB.

Dostawy nowych Solarisów Urbino 12 do Krakowa będą wiązały się z wycofywaniem kolejnych egzemplarzy Jelczy M121MB, najprawdopodobniej wszystkich. Tu autobus #DJ658, rocznik 1999. Pojazd obsługując linię 139 w stronę Bronowic Małych przejeżdża przez rondo Hipokratesa. 3.07.2010.

Pod koniec grudnia 2015 Solaris poinformował o dużych zamówieniach do Izraela. Trafi tam łącznie 110 pojazdów. Pierwszy z trzech kontraktów dotyczy dostawy 60 egzemplarzy Solarisów Urbino 12 dla przewoźnika DAN z Tel Awiwu. To jeden z największych operatorów autobusowych w Izraelu. Drugi kontrakt to 30 sztuk Urbino 12 dla firmy Egged. Pojazdy będą obsługiwać głównie linie miejskie w Tel Awiwie, chociaż całkiem możliwe jest, że część z nich będzie można zobaczyć również na ulicach Jerozolimy. Ostatnie, trzecie zamówienie złożyła firma Afifi Group z Nazaretu. Obejmuje ono 20 autobusów, w tym 10 międzymiastowych InterUrbino oraz 10 miejskich Urbino 12. Wszystkie 110 autobusów będzie dostarczonych odbiorcom w okresie od marca do maja 2016.

Warto jeszcze dodać, że już teraz po Izraelu jeździ około 200 Solarisów (modele Urbino i InterUrbino), które dostarczane były od 2012 roku. Ich producent nie informował zbyt intensywnie o tamtych dostawach, dlatego jakiś czas temu byłem bardzo zdziwiony, gdy mijałem się z kolumną Urbino 12 z hebrajskimi napisami na wyświetlaczach. Niestety nim wyjąłem aparat, autobusy przejechały. Było to na ul. Igołomskiej w Krakowie.

Przykładowy Solaris InterUrbino w Izraelu. Tu egzemplarz należący do Afifi Group.

Przykładowy Solaris Urbino 12 w Izraelu, Nazaret.

Berlin Zoologischer Garten

W Berlinie jest wiele dworców kolejowych. Jeden z bardziej znanych to bez wątpienia Berlin Zoologischer Garten. Położony w części zachodniej miasta pełnił funkcję głównej stacji kolejowej „kapitalistycznego Berlina”. Niestety przy okazji słynął także z dość licznie okupujących go narkomanów i prostytutek. Na ten temat powstała nawet książka („My, dzieci z dworca Zoo”). Zespół muzyczny U2 napisał  piosenkę o tym dworcu: „Zoo Station”. Również i inni wykonawcy tworzyli utwory związane z opisywanym miejscem. Obecnie stacja Berlin Zoologischer Garten straciła na znaczeniu. Korzystają z niej pociągi lokalne i regionalne oraz S-Bahn (linie S5, S7 i S75), a w pobliżu znajdują się podziemne stacje metra linii U2 i U9. Nazwa dworca związana jest z położonym tuż obok ogrodem zoologicznym. Piękne miejsce, którego odwiedzenie polecam, szczególnie warto zobaczyć oceanarium.

Dworzec Berlin Zoologischer Garten jest nie tylko słynny, ale i historyczny. Otwarto go 7 lutego 1882 roku. W latach 1934 – 1940 został przebudowany. Wówczas dobudowano trzeci peron, przeznaczony dla linii S-Bahn, czyli szybkiej kolei miejskiej. Taki układ pozostał do dziś: jeden peron dla S-Bahnu i dwa dla „zwykłej” kolei.

Ruch pociągów na opisywanym dworcu jest dość spory. Składy S-Bahn jadą praktycznie jeden za drugim. Ze stacji Zoologischer Garten korzystają trzy linie. To S5 (Spandau — Strausberg Nord, częstość co 10 minut w dzień roboczy, ale nie wszystkie składy jadą po całej trasie, np. skrócone relacje do stacji Hoppegarten, czy Strausberg), S7 (Potsdam Hauptbahnhof – Ahrensfelde, także co 10 minut w dzień roboczy) i S75 (Westkreuz – Wartenberg, również co 10 min. w dzień roboczy). Zatem w każdą stronę pociągi jadą nawet co dwie minuty (w dzień roboczy  odstępy pomiędzy pociągami: 3 minuty, 2 minuty, 5 minut i znów na przemian, jadą po kolei linie S7, S5 i S75). Pociągi regionalne również jeżdżą dość często, zmierzając do takich miejscowości jak np. Magdeburg, Frankfurt nad Odrą, czy Cottbus.

Na dworcu Berlin Zoologischer Garten pojawiłem się kilka razy, ale zawsze było to związane wyłącznie z przesiadkami. W dodatku dotyczyło tylko peronu dobudowanego dla S-Bahnu. Na dokładniejsze oglądanie obiektu, czy fotografowanie go po prostu nie było czasu. Pewne materiały jednak mam, choć ich powstanie było bardziej związane z dokumentacją taboru kolei miejskiej, niż samej stacji. Zatem poniżej peron S-Bahn i jednostki serii 481/482. To przedstawiciele najmłodszego taboru kursującego po sieci berlińskiej kolei miejskiej. Dostarczono je w latach 1996 – 2004. Wytwarzane przez różnych producentów, a w zasadzie przez jednego, ale pod kilkoma nazwami związanymi ze zmianami właścicieli. Pierwsze egzemplarze otrzymywały tabliczki znamionowe DWA AEG (gdzie skrót DWA to Deutsche Waggonbau AG), późniejsze DWA ADtranz, a ostatnie Bombardier.

Ze względu na charakterystyczną przednią szybę, mieszkańcy Berlina pociągom tym nadali ksywkę „gogle”. Wagony z kabiną motorniczego posiadają oznaczenie 481, a te bez kabiny 482. Standardowo zestawiane są 8-wagonowe pociągi, które łączy się z czterech dwuwagonowych zestawów 481+482. Pomiędzy daną parą wagonów 481+482 pasażerowie mogą przechodzić. Cały skład tworzony jest według następującego schematu: 481/482+482/481+481/482+482/481. Łącznie do Berlina trafiło 500 jednostek 481/482.

Ośmioczłonowy pociąg S-Bahn linii S7 złożony z czterech jednostek 481/482 w trakcie postoju na stacji Berlin Zoologischer Garten. Za chwilę skład ruszy w stronę stacji końcowej Ahrensfelde. Widoczny pierwszy człon ma nr 481 402-6 i jest połączony w całość z bezkabinowym 482 402-5. Rok produkcji 2002. Oznaczeń kolejnych jednostek 481/482 niestety nie udało mi się ustalić. Za przeszkloną ścianą po prawej stronie znajduje się starsza część dworca dla pociągów lokalnych i regionalnych. 2.05.2014.

Na stację Berlin Zoologischer Garten wjeżdża pociąg linii S7 w przeciwnej relacji, czyli do Wannsee. Obecnie S7 jeździ dalej, do Potsdam Hauptbahnhof. Skład serii 481/482. 2.05.2014.

Ten sam pociąg linii S7 do Wannsee w trakcie postoju na stacji. Jego końcowa część, czyli jednostka 482 410-8/481 410-9. Produkcja Bombardier w roku 2002. Oznaczeń trzech pozostałych jednostek 481/482 nie ustaliłem. 2.05.2014.

Na dworcu Berlin Zoologischer Garten udało mi się nakręcić krótki film przedstawiający odjazd i wjazd 8-wagonowych pociągów złożonych z jednostek serii 481/482. Składy obsługują linię S7. Najpierw jednostka 481 402/482 402 + … + 482/481 odjeżdża w stronę stacji Ahrensfelde. Następnie widać wjazd pociągu do stacji Wannsee. Ustaliłem jedynie oznaczenie ostatniego zestawu, czyli 482 410/481 410.

W przejściu podziemnym prowadzącym na perony stacji Zoologischer Garten ustawiono makietę kolejową. Pomysł bardzo ciekawy, ale od razu zacząłem zastanawiać się, jak to możliwe, że nikt jej nie zniszczył, nie okradł. Szybko jednak odkryłem, że makieta stoi w zasięgu kamery.

Makieta kolejowa w przejściu na perony stacji Berlin Zoologischer Garten. Pociągi ruszają po wrzuceniu monety. 

Detale makiety. Oprócz pociągów, budynków i różnych samochodów zobaczymy na niej np. dwa pożary - ktoś miał ciekawy pomysł na przedstawienie dymu.

Obok opisywanego dworca znajduje się zoo. Warto tam zajrzeć. Szczególnie polecam oceanarium. Tu kilka zdjęć w nim wykonanych.

Temat berlińskiej sieci S-Bahn jeszcze powróci. Będzie trochę więcej materiałów poświęconych serii 481/482.

Dwie przegubowe Setry w Krakowie

Na temat przegubowych Setr przyjeżdżających do Krakowa pisałem już dwukrotnie. Ostatni raz w styczniu 2015 (link). Od kilku miesięcy na ulicach stolicy Małopolski pojawia się powód, dla którego do sprawy warto powrócić. To kolejny przegubowiec tej marki, również własność Przedsiębiorstwa Budowlano-Handlowo-Transportowego „Edmund Leś”.

Mowa o biało-niebieskiej Setrze SG221 UL o rejestracji KBR 9P49. Rocznik 1994, VIN WKK14800001010298 (za stroną Bezpieczny Autobus). Pojazd został sprowadzony z Niemiec, z miejscowości Rheda-Wiedenbrück w Nadrenii Północnej-Westfalii. Był tam eksploatowany przez firmę TWE, która obsługuje 26 numerowanych linii międzymiastowych. Przegubowiec zachował oryginalne malowanie zakładowe wcześniejszego właściciela, wraz z numerem taborowym 943. Na boki naklejono mu reklamę firmy Leś.

Na bocznej tablicy kierunkowej Setra ma ustawioną trasę nr 71 łączącą miejscowości Gütersloh i Versmold przez Marienfeld i Harsewinkel. Czas przejazdu całą linią wynosi około godziny. Obecnie firma TWE nie obsługuje linii 71, na której kursują pojazdy DB Bahn Ostwestfalen-Lippe-Bus.

Przegubowa nowość w Krakowie w trakcie całodziennej przerwy w rejonie głównej siedziby Zarządu Infrastruktury Komunalnej i Transportu. 23.05.2015.

Zakup biało-niebieskiej Setry nie wiązał się z likwidacją zielonej. Oba przegubowce nadal jeżdżą i w dzień oczekują na kurs powrotny do Brzeska na uliczkach w rejonie siedziby krakowskiego ZIKiT-u przy ul. Centralnej.

Zielona przegubowa Setra także jest eksploatowana. Postój w rejonie ul. Centralnej. 10.07.2015.

W drogę powrotną do Brzeska Setry wyruszają przed godziną 17:00. Na pewno z ul. Centralnej jadą przez al. Pokoju, zabierając pracowników z przystanku przy Plazie. Jaka jest dalsza trasa – nie wiem, ale zdecydowanie nie ma już wariantu przez ul. Igołomską, o którym pisałem w 2011 roku. Zieloną Setrę widziałem wjeżdżającą na autostradę z ul. Rybitwy.

Najnowsza przegubowa Setra na al. Pokoju w Krakowie, na wysokości galerii Plaza. 27.07.2015.

Rajd Krak 2013 – trzecia część

Piękne osobówki w Krakowie. Ponownie zapraszam na Rynek Główny. Zobaczcie trzecią część fotorelacji z Międzynarodowego Rajdu Pojazdów Zabytkowych Krak 2013. Tu link do wcześniejszego odcinka. 

Ten samochód już pojawił się w Blogu Transportowym, w relacji z Kraka 2012 (link). „Maszyna do szycia”, czyli Singer. Dokładnie Singer 9 Roadster, który przyjechał z Poznania:

Słynne Porsche 911 Carrera. W produkcji od 1964 roku. Auto przez lata przechodziło różne modyfikacje, ale jego charakterystyczne kształty nie ulegały zmianie. Model 911 Carrera nadal znajduje się w ofercie producenta. Swoisty ewenement. Niemcy pobili więc (pod względem długości produkcji) kultowe radzieckie ciężarówki ZiŁ i GAZ. Prezentowany egzemplarz niestety jest lekko uszkodzony. W jednej z relacji z rajdu przeczytałem, że dwa ze startujących samochodów miały wypadki. W jeden z nich jakiś „geniusz” wjechał cofając na oślep, a drugiego zniszczył taksówkarz nagle otwierając drzwi swojego auta. Carrera jest zatem jednym z tych pechowców:

Piękny Wartburg 312 De-lux z roku 1963. Jak podaje strona internetowa Automobilklubu Krakowskiego, pojazd jest w stanie oryginalnym, nie był restaurowany:

Maleństwo, które prezentowałem już w relacji z rajdu Krak 2012. To Morris Mini z roku 1977:

Produkowana w latach 1963 – 1976 Lancia Fulvia także uczestniczyła w Kraku 2012 (link). Był to egzemplarz, który przyjechał z Włoch. W edycji 2013 zaprezentowano pojazd, który do Krakowa dotarł z Warszawy:

 Słynny Ford Mustang, tu w wersji kabriolet:

To jeszcze nie wszystkie piękne oldtimery, które udało mi się sfotografować w trakcie rajdu Krak 2013. Do tematu powrócę.

Wpisy Rajd Krak 2013 część I,  część II i część IV
Wpisy Rajd Krak 2012 część I, część II ,  część III