NATO na polskim niebie - cysterny i inne

 

W trakcie pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 rozpocząłem cykl wpisów o nazwie „Dużo cargo na niebie”, w którym prezentuję towarowych przewoźników lotniczych, dominujących wówczas w przestworzach. Tu przykładowy link. Materiały te oparłem na serwisie Flightradar24.com. Teraz wracam do tego wyjątkowego źródła informacji o statkach powietrznych. Ma to bezpośredni związek z wydarzeniami na Ukrainie, którą 24 lutego 2022 zaatakowała Rosja. 

Wtedy na polskim niebie pojawiły się samoloty wojskowe NATO, które wcześniej po nim nie latały, bądź nie gościły na nim tak często. Rozpoczęła się w wielu przypadkach nieprzerwana służba. Maszynę, która ją kończy, natychmiast zastępuje inna. Dotyczy to przede wszystkim cystern powietrznych, zapewniających paliwo dla myśliwców. One latają nad Polską bez przerwy, zapewniając ciągłą gotowość do obrony obszaru NATO.

Przykładowo jedna powietrzna cysterna wciąż jest w powietrzu pomiędzy Krakowem, a Tarnowem. Ogólnie rzecz ujmując, lata w kółko, będąc gotową do tankowania myśliwców. W drugim dniu rosyjskiej inwazji na Ukrainę (25.02.2022) przez kilka godzin nad Małopolską latał Boeing KC-135T Stratotanker o oznaczeniu lotu LAGR141. To maszyna o rejestracji 60-0335. Własność sił zbrojnych USA.

Samolot ten przyleciał z Niemiec, z miejscowości Zweibrücken. Do roku 1991 była tam baza NATO, której działalność dotyczyła zimnej wojny. Najprawdopodobniej sytuacja na Ukrainie doprowadziła do jej ponownego otwarcia.

Podniebna cysterna Boeing KC-135T Stratotanker z United States Air Force krąży nad Małopolską. Drugi dzień inwazji wojsk rosyjskich na Ukrainę - 25.02.2022. Źródło: Flightradar24.com.

Równolegle do LAGR141 latała również inna cysterna United States Air Force. Jako LAGR135 na obszarze pomiędzy Krakowem, a Tarnowem krążył Boeing KC-135R Stratotanker o numerze 63-8887. Ten przyleciał także z Niemiec, ale z bazy w Ramstein.

Razem z LAGR141 nad małopolską krążył LAGR135, czyli Boeing KC-135R Stratotanker z United States Air Force o oznaczeniu 63-8887. 25.02.2022. Źródło: Flightradar24.com.

Przykładowy Boeing KC-135R Stratotanker z United States Air Force. Avalon International Airshow 2015 (Australia), powrót do bazy w USA (Honolulu na Hawajach). Źródło YouTube, kanał AusAviation. Tu link do całego filmu.

W Internecie można zobaczyć wykonane wówczas zdjęcia tankowania myśliwców przez te powietrzne cysterny. Natomiast myśliwce NATO nie zawsze wyświetlają się na radarze lotniczym. 25 lutego 2022 można było jednak zobaczyć maszynę Royal Air Force (RAF). Był to Eurofighter Typhoon FRG.4 o rejestracji ZK349. Wykonywała lot na północy Polski.

Eurofighter Typhoon FRG.4 z Royal Air Force opuszcza polską przestrzeń powietrzną, kierując się do Niemiec. 25.02.2022. Źródło: Flightradar24.com.

Kiedy nad Małopolską krążyły dwie cysterny, przez całą Polskę jako lot JAKE12 przelatywał Boeing RC-135W Rivet Joint z US Air Force (nr 62-4130). Rocznik 1962. Samolot zwiadowczy, przeznaczony do rozpoznania fotograficznego i elektronicznego. Jego pierwotnym celem było np. monitorowanie działalności państw Układu Warszawskiego. Oczywiście maszyna od tamtego czasu zyskała nowsze wyposażenie, dzięki któremu jest skuteczniejsza. Jak podają źródła internetowe, głównym zadaniem stawianym przed załogą samolotu jest śledzenie elektronicznej wymiany danych na wybranym obszarze.

Kilka godzin później samolot ten został zastąpiony przez RC-135W nr ZZ665 z RAF-u, który przyleciał z Waddington w Wielkiej Brytanii.

Boeing RC-135W Rivet Joint z United States Air Force jako lot JAKE12 przelatuje w rejonie Bydgoszczy i Grudziądza. Maszyna wystartowała z Mildenhall w Wielkiej Brytanii. 25.02.2022. Źródło: Flightradar24.com.

Boeing RC-135Wz Royal Air Force jako lot RRR7235 przelatuje pomiędzy Warszawą i białoruską granicą. Maszyna wystartowała z Waddington w Wielkiej Brytanii. 25.02.2022. Źródło: Flightradar24.com.

Tak powyższy latający nad polską Boeing RC-135W z Royal Air Force (nr ZZ665) prezentował się na terenie bazy RAF Fairford w Wielkiej Brytanii w 2018 roku. Źródło YouTube, kanał MUC-Spotter. Tu link do całego filmu.

Co ciekawe, powyższe maszyny nie były wówczas jedynymi samolotami NATO latającymi nad Polską. W okolicy Poznania jako lot MMF18 krążył holenderski (Royal Netherlands Air Force) Airbus A330-243MRTT o rejestracji T-057. To także podniebna cysterna. Rocznik 2019.

Nad Polską misję pełni również holenderskie lotnictwo. Airbus A330-243MRTT z Royal Netherlands Air Force wykonuje loty pomiędzy Poznaniem i Toruniem. 25.02.2022. Źródło: Flightradar24.com.

Przykładowy Airbus A330-243MRTT z Royal Netherlands Air Force (maszyna nr T-055) na Malcie w 2021 roku. Źródło YouTube, kanał Malta Spotter. Tu link do całego filmu.

Nad Polską oraz sąsiednimi krajami NATO przelatywał wówczas także NCHO222, czyli McDonnell Douglas KC-10 Extender z United States Air Force o oznaczeniu 83-0075. Rocznik 1983. Wystartował z Mildenhall w Wielkiej Brytanii. To kolejna podniebna cysterna.

Podniebna cysterna McDonnell Douglas KC-10 Extender z United States Air Force (83-0075) właśnie wleciała do Polski. Maszyna po wykonaniu zadania wraca do bazy w Mildenhall. 25.02.2022. Źródło: Flightradar24.com.

Przykładowy McDonnell Douglas KC-10 Extender z United States Air Force (maszyna o oznaczeniu 60-027). Lotnisko Gander w Kanadzie, rok 2015. Źródło YouTube, kanał 235FireFly. Tu link do całego filmu.

W drugim dniu rosyjskiej inwazji na Ukrainę na radarze lotniczym były widoczne także wojskowe śmigłowce. Np. amerykański Sikorsky UH-60M Blackhawk o numerze 10-20314.

Sikorsky UH-60M Blackhawk z United States Air Force (nr 10-20314) w trakcie przelotu z Mielca do Rzeszowa. 25.02.2022. Źródło: Flightradar24.com.

Oprócz dużych maszyn NATO, nad Polską przelatywał dość okrężną trasą z Wiesbaden do Poznania mały Beechcraft C-12U-3 Huron o rejestracji 84-00165 z Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych. 

Beechcraft C-12 to samolot zwiadowczy dalekiego zasięgu, który może być wykorzystywany także do innych różnych zadań, w zależności od wprowadzonego wyposażenia, np. przewóz osób lub wsparcie operacyjne.

Kolejny nietypowy gość na polskim niebie. Beechcraft C-12U-3 Huron z United States Air Force (nr 84-00165) w rejonie Rzeszowa, czyli w trakcie dość okrężnego lotu do Poznania. 25.02.2022. Źródło: Flightradar24.com.

Po pomniejszeniu obrazu można było zobaczyć pustą przestrzeń nad zaatakowaną przez barbarzyńską Rosję Ukrainą. Nic nie latało. Natomiast nad Polską, wzdłuż granicy z Białorusią i Ukrainą samolotów przybyło. W tym sporo rosyjskich przewoźników. 

Smutny widok. Puste niebo nad zaatakowaną Ukrainą. 25.02.2022. Źródło: Flightradar24.com.

Wzdłuż polskiej granicy z Białorusią leci Boeing 747-400 o rejestracji EI-XLH rosyjskich linii Rossiya Airlines. Rocznik 1999. Wożąca urlopowiczów relacja z Moskwy do egipskiego Szarm el-Szejk. 25.02.2022. Źródło: Flightradar24.com.

Następnego dnia Rosja już nie miała dostępu do polskiego nieba. Od 26 lutego 2022 nasza przestrzeń powietrzna została dla tego barbarzyńskiego kraju zamknięta. Później zrobiły to również inne państwa.

Podniebne cysterny NATO cały czas krążą nad Polską. Do tego tematu jeszcze powrócę. 

Po prostu słów brak, gdy widzi się to, co Rosja wyprawia. Jak morduje i niszczy.  

LOTAMS i British Airways CityFlyer

W środę, 6 grudnia 2017 na terenie strefy operacyjnej Lotniska Chopina odbyła się specjalna konferencja prasowa. Poświęcono ją trwającej już pięć lat współpracy dwóch firm branży lotniczej: LOTAMS i British Airways CityFlyer. Niestety nie udało mi się wówczas dotrzeć do Warszawy. Otrzymałem jednak ciekawy materiał prasowy. Oto on:

Rok 2017 jest szczególny dla LOT Aircraft Maintenance Services – 5-lecie współpracy z brytyjskim przewoźnikiem BACF. Spółka zajmująca się obsługą techniczną samolotów przez ten czas wykonała łącznie 96 przeglądów bazowych w hangarach znajdujących się tuż obok płyty Lotniska Chopina. Mechanicy lotniczy LOTAMS przepracowali 202 719 roboczogodzin (suma pod koniec września 2017).

British Airways CityFlyer to jeden z naszych największych klientów, dla którego wykonaliśmy niemalże sto przeglądów technicznych. Zaufanie polskiej spółce oraz powierzenie jej swoich Embraerów świadczy o naszym profesjonalizmie oraz wysokiej pozycji na rynku światowym, którą budowaliśmy konsekwentnie przez ostatnie lata. Jestem przekonany, iż ostatnie 5 lat współpracy z brytyjskim przewoźnikiem to dopiero początek długiej współpracy z korzyścią dla obu stron –  komentuje Prezes Zarządu – Mirosław Galus.

Współpraca polskiej spółki z brytyjskim operatorem rozpoczęła się w grudniu 2012 roku. Umowa obejmowała przeglądy bazowe typu C, a także przeglądy typu A i B, nieplanowane przeglądy oraz usuwanie usterek w trybie AOG (Airplaneon Ground). LOTAMS podjął się także dodatkowych prac związanych z wymianą silników, APU (Auxiliary Power Unit - pomocnicza jednostka mocy), podwozia, napraw strukturalnych, badań NDT (NondestructiveTesting), działań w zakresie wyznaczania środka ciężkości samolotu oraz konserwacji zewnętrznych powłok lakierniczych samolotu (działania prowadzące do oszczędności w zużyciu paliwa oraz naprawy estetyki zewnętrznej). Obsługa dotyczyła floty samolotów Embraer 170 i 190.

Spółka LOTAMS prowadzi samodzielną działalność operacyjną od lipca 2010 roku, po wydzieleniu bazy technicznej ze struktur PLL LOT SA. Od tamtego momentu prowadzi intensywną działalność skoncentrowaną na pozyskiwaniu klientów innych niż nasz narodowy przewoźnik. 5-letnia współpraca z brytyjskim operatorem potwierdza zdolność LOTAMS do wykonywania obsługi technicznej samolotów każdego światowego operatora. Jest to także potwierdzeniem wysokiej jakości wykonywanych usług oraz specyfiki bazy obsługowej, prowadzącej pracę w formule one stop shop – co oznacza, że wiele dodatkowych zadań może być wykonanych na miejscu. Dzieje się tak dzięki rozbudowanemu systemowi wsparcia podstawowej produkcji – przeglądów bazowych oraz wykwalifikowanej kadrze technicznej. Powierzanie przez British Airways CityFlyer przez tak długi okres floty samolotów do serwisowania w LOTAMS jest tego najlepszym potwierdzeniem.

Pierwszy przegląd Embraera 190 (G-LCYM) linii lotniczej British Airways CityFlyer rozpoczął się 13 grudnia 2012 roku. Trwał 10 dni, a mechanicy przepracowali na nim 2175 roboczogodzin. Prowadzącym przegląd był Sławomir Król, a technicznym reprezentantem nadzorującym prace był Dave Hall.

W trakcie konferencji przemawia Managing Director BACF – Adam Carson. Za nim Embraer ERJ-190 o rejestracji G-LCYK linii British Airways CityFlyer. Rocznik 2010. Podstawowe zadanie tej maszyny to obsługa lotów z lotniska London City Airport. W pierwszej połowie grudnia 2017 latała stamtąd przede wszystkim do Niemiec, do Berlina. Realizowała także połączenia z LCA do Włoch (Mediolan) i Holandii (Amsterdam).

5-letnia współpraca z tak ważnymi klientami, jakim jest British Airways CityFlyer, jest potwierdzeniem realizacji konsekwentnej polityki biznesowo – rozwojowej Spółki LOTAMS oraz dowodem uznania w oczach tak wymagających klientów. Pozyskiwanie zagranicznych operatorów lotniczych przyczynia się do wzbogacenia doświadczenia polskiego sektora lotniczego i zwiększania eksportu usług technicznych. Jest także potwierdzeniem tego, że polska myśl techniczna nie zna granic, a LOTAMS jest bazą techniczną cenioną nie tylko na rynku polskim, ale także będąc firmą pierwszego wyboru dla globalnych liderów branży lotniczej – komentuje Członek Zarządu – Rafał Momot.

Prezes Zarządu LOTAMS – Mirosław Galus i Adam Carson.

Embraer był najlepszym tłem do wielu jubileuszowych zdjęć.

LOT Aircraft Maintenance Services Sp. z o.o. jest dostawcą usług związanych z techniczną obsługą samolotów cywilnych, a także wojskowych. Działa nieprzerwanie od lat 30. XX w., czyli od otwarcia lotniska Warszawa-Okęcie. Spółka realizuje usługi w pełnym zakresie przeglądów bazowych i liniowych (wykonuje kilkadziesiąt tysięcy przeglądów rocznie). Posiada 4 hangary, w tym 10 slotów. Obsługuje 4 z 10 największych na świecie linii lotniczych. Eksport stanowi 1/3 sprzedaży. Specjalizuje się również w usługach związanych z estetyką samolotów (m.in. malowanie i oklejanie kadłubów oraz skrzydeł, estetyka wnętrza, wymiana oraz serwis foteli lotniczych) oraz obsługą warsztatową komponentów lotniczych. Szeroki wachlarz oferowanych usług zapewnia kompleksową obsługę, zgodną z oczekiwaniami klientów. Spółka zatrudnia 800 pracowników, z czego większość stanowi Obszar Produkcji. 5 kwietnia 2012 roku Spółka uzyskała certyfikat EMBRAER AUTHORIZED SERVICE CENTER. Aktualnie LOTAMS jest jedynym Autoryzowanym Centrum Obsługowym dla samolotów firmy Embraer na terenie Centralnej oraz Wschodniej Europy.

BA CitiFlyer Ltd. to brytyjskie linie lotnicze z siedzibą w Manchesterze. Spółka w 100% należy do brytyjskiego narodowego przewoźnika firmy British Airways. Operator zajmuje się głównie obsługą połączeń pomiędzy lotniskiem London City a miastami Europy Zachodniej. Loty wykonywane są w ramach połączeń British Airways.

Leyland Titan PD3 w Krakowie

Po Krakowie codziennie kursuje kilka piętrowych autobusów. Obsługują one regularne linie turystyczne. Ich już dość słuszny wiek jest wielką atrakcją dla miłośników starszego taboru, a jednocześnie powodem niezadowolenia wielu osób, które w stolicy Małopolski widziałyby tylko najnowszy, ekologiczny tabor. Tymi pojazdami zajmę się jednak dopiero za jakiś czas (np. MAN SD202). Teraz pora na znacznie starszego piętrusa.

To Leyland Titan PD3 o żółtej rejestracji KR 45H. Rocznik 1962. Przez wiele miesięcy można było oglądać go przy ul. św. Wawrzyńca. Pełnił tam funkcję zdecydowanie odmienną od transportowej. Był restauracją o nazwie Big Red Bustaurant. To niestety oznaczało dość znaczną ingerencję w jego wnętrze. Na zewnątrz na szczęście w większym stopniu pozostał oryginalny. Nawet zachował się dawny numer taborowy 893, którym Leyland był oznaczony u brytyjskiego przewoźnika o nazwie Yorkshire Woollen.

Na stronie flickr.com znalazłem zdjęcie prezentujące ten ciekawy autobus jeszcze w Wielkiej Brytanii. Wykonane w 2013 roku w miejscowości Kingston upon Hull. Było to zaproszenie na ostatnią przejażdżkę tym pojazdem po tamtejszej okolicy. Takie pożegnanie przed rejsem do Niemiec (do Cuxhaven), a potem jazdą do Polski, gdzie stał się wspomnianą restauracją.

Leyland Titan PD3 #893. Jeszcze w Wielkiej Brytanii. Screen strony www.flickr.com/photos/48950471@N02/9019026876.

W Krakowie omawianego piętrusa fotografowałem cztery razy. Pierwszy, jednocześnie będący moim odkryciem tego autobusu miał miejsce 22 lutego 2015. Restauracja Big Red działała wówczas pełną parą. Zajęte były miejsca w autobusie (kuchnia na dole, a stoliki na górze) oraz dodatkowe ustawione obok niego.

Big Red Bustaurant na placu przy ul. św. Wawrzyńca. Klientów nie brakowało. 22.02.2015.

Kilka detali pięknego Leylanda.

Druga sesja fotograficzna miała miejsce 20 marca 2015. Wówczas udokumentowałem prace przy silniku piętrowego oldtimera.

Prace przy silniku restauracyjnego Leylanda. 20.03.2015.

Zbliżenie na silnik Leylanda #893.

Po raz trzeci Leylanda Titana PD3 dokumentowałem 12 lipca 2015. Wówczas restauracja Big Red Bustaurant była ustawiona inaczej. Bliżej ulicy i przodem w przeciwną stronę niż wcześniej. Zmieniono także napisy na filmach kierunkowych.

Piętrus ustawiony bliżej ul. św. Wawrzyńca i przodem w kierunku ul. Starowiślnej. 12.07.2015.

Ostatnie fotki wykonałem 3 lutego 2016, około 10:30. O tej porze klientów jeszcze nie było.

Ustawiony jak ostatnio. 3.02.2016.

Obecnie Leyland Titan PD3 przy ul. św. Wawrzyńca w Krakowie to już historia. Na oficjalnym facebookowym profilu restauracji zamieszczono informację, że Big Red Bustaurant już nie działa.

Niedziela 27 listopada 2016 była ostatnim dniem funkcjonowania tej oryginalnej restauracji. Piętrus odjechał, a jego miejsce zajęły inne „jedzeniowe pojazdy”.

Dokąd Leyland trafił? Niestety nie ustaliłem tego.

--------------------------------------------

Uzupełnienie:

Kilka dni po opublikowaniu powyższego materiału, odezwał się jeden z czytelników bloga, podając obecną lokalizację piętrowego Leylanda. Nadal jest on restauracją. Jednak nie w Polsce. Nawet nie w Europie. Piętrus #893 trafił do USA, do miejscowości Marshall (stan Wirginia, w rejonie Waszyngtonu).

W Internecie jest dostępnych kilka zdjęć tego autobusu zrobionych już na terenie USA. Leylandem zainteresowała się nawet lokalna gazeta Fauquier Times (screen fragmentu artykułu poniżej).

Screen strony Fauquier Times - artykuł o Leylandzie sprowadzonym z Polski. Pojawiają się w nim pewne nieścisłości, np. informacja, że był pomarańczowy, a dopiero teraz staje się czerwony. W dalszej części tekstu napisano, że malowanie to efekt uboczny rejsu do USA - uszkodzenia spowodowane wodą morską. Artykuł jednak wyraźnie podaje, że to dawny Big Red Bustaurant z Krakowa.

Aktualne zdjęcia Leylanda można zobaczyć na Facebooku - Johnny Monarch's.