Podsudecka i Oświęcim

 

Tradycyjnie, raz w roku piszę parę słów o nowym kolejowym rozkładzie jazdy, skupiając się głównie na niezelektryfikowanej Magistrali Podsudeckiej (przykładowy link). Biorąc pod uwagę fakt, że mamy już sierpień 2024, a rozkład został wprowadzony 10 grudnia 2023, słowo „nowy” jest już mocno nieaktualne. Niemniej pewne zmiany są na tyle ciekawe, że warto o nich napisać.

Nadal wyłączną obsługę pociągów dalekobieżnych kursujących przez niezelektryfikowaną Magistralę Podsudecką zapewniają spalinowe zespoły trakcyjne serii SN84 z SKPL. Ruch tych pojazdów jest jednak większy. W rozkładzie 2022/2023 codziennie kursował tylko jeden pociąg, TLK „Sudety” z Krakowa Głównego do Jeleniej Góry (przez Katowice, Kędzierzyn-Koźle, Nysę, Kamieniec Ząbkowicki, Świdnicę Miasto, Jaworzynę Śląską, Wałbrzych Główny) i powrotny. Dodatkowo w weekendy pojawiał się pociąg TLK „Wetlina” z Zagórza do Kłodzka Miasta. Na niezelektryfikowaną Magistralę Podsudecką docierał on z Opola Głównego, linią przebiegającą przez Szydłów do Nysy. Potem przejazd do Kamieńca Ząbkowickiego i już „pod drutem” do stacji końcowej. Powrót tego samego dnia.

Teraz codziennie po Podsudeckiej jadą dwie pary pociągów dalekobieżnych. Tradycyjnie, od 2020 roku jest to TLK „Sudety” łączący Kraków Główny z Jelenią Górą. W tym przypadku zmieniły się godziny przejazdu. Można powiedzieć, że je odwrócono. Od początku pociąg ten rano wyruszał z Krakowa i około 21:00 do niego wracał. Teraz jest odwrotnie. Rano przejazd Jelenia Góra – Kraków Główny, a po południu powrót. Tak to wygląda z rozpisanymi godzinami (dla wybranych stacji): Jelenia Góra (4:46) – Wałbrzych Główny (5:30/31) – Jaworzyna Śląska (6:06/09) – Świdnica Miasto (6:20/21) – Kamieniec Ząbkowicki (7:27/29) – Nysa (8:15/16) – Kędzierzyn-Koźle (9:42/43) – Gliwice (10:10/14) – Katowice (10:38/41) – Trzebinia (11:19/20) – Kraków Główny (11:57). Relacja powrotna: Kraków Główny (14:59) – Trzebinia (15:27/28) – Katowice (16:06/16) – Gliwice (16:38/42) – Kędzierzyn-Koźle (17:11/16) – Nysa (18:37/39) – Kamieniec Ząbkowicki (19:23/25) – Świdnica Miasto (20:25/26) – Jaworzyna Śląska (20:37/42) – Wałbrzych Główny (21:16/17) – Jelenia Góra (22:02). Łącznie ponad 391 km w każdą stronę.

Pociąg TLK „Sudety” po zmianie godzin kursowania. Poranny przejazd do Krakowa Głównego. Kędzierzyn-Koźle Przystanek. SN84-001 „Mucha” z 1973 roku mija peron, a na drugim zdjęciu przejeżdża przez most nad Kanałem Kłodnickim. 30.06.2024.

Druga para to nowy pociąg. TLK „Szczeliniec”. Również łączący Kraków Główny z Jelenią Górą, ale po nieco innej trasie. Oto jej przebieg (dla wybranych postojów): Kraków Główny (6:57) – Trzebinia (7:26/27) – Katowice (8:05/15) – Gliwice (8:37/38) – Kędzierzyn-Koźle (9:04/05) – Nysa (10:33/35) – Kamieniec Ząbkowicki (11:19/20). Tam TLK „Szczeliniec” opuszcza Magistralę Podsudecką i jedzie „pod drutem” przez Kłodzko Główne (11:41/42) do Kłodzka Miasta (11:45/53), gdzie następuje zmiana kierunku jazdy i powrót do Kłodzka Głównego (11:56/12:09). Następnie przejazd piękną (wiadukty, tunele, mosty i górskie widoki) niezelektryfikowaną linią między innymi przez Jedlinę-Zdrój (13:00/01) do Wałbrzycha Głównego (13:09/10) i dalej znów „pod drutem” do Jeleniej Góry (13:55). 

Trasa powrotna: Jelenia Góra (14:29) – Wałbrzych Główny (15:15/24) – Jedlina-Zdrój (15:32/38) – Kłodzko Główne (16:30/31) – Kłodzko Miasto (16:33/41) – Kłodzko Główne (16:44/45) – Kamieniec Ząbkowicki (17:05/06) – Nysa (17:53/54) – Kędzierzyn-Koźle (19:19/20) – Gliwice (19:47/50) – Katowice (20:13/16) – Trzebinia (20:57/21:05) – Kraków Główny (21:35). Łącznie ponad 377 km w każdą stronę.

Wprowadzenie pociągu TLK „Szczeliniec” wiązało się z likwidacją weekendowej wydłużonej trasy TLK „Wetlina” do Kłodzka Miasta. Z linii łączącej Opole z Nysą zniknęły zatem pociągi dalekobieżne. Tu jednak warto wspomnieć o ich wielkim powrocie w okresie 8 – 17 kwietnia 2024. Wówczas na Magistrali Podsudeckiej pomiędzy Nysą i Kędzierzynem-Koźlem prowadzono prace remontowe i TLK „Szczeliniec” oraz TLK „Sudety” kursowały objazdem przez Opole i Szydłów. 

Historyczne zdjęcie. Pociąg TLK „Wetlina”, w wydłużonej relacji do Kłodzka Miasta, oczekuje na odjazd z Krakowa Głównego. Obsługę zapewnia SN84-003 „Żuczek” z 1976 roku. 21.10.2023. 

Ciekawostka z SN84-003. Tabliczka informująca o przeprowadzonej w 1997 roku modernizacji. 21.10.2023.

Pociąg TLK „Wetlina” do stacji Kłodzko Miasto na dworcu w Katowicach. Obsługę zapewnia 
SN84-003 „Żuczek”. 21.10.2023. 

Zwiększenie ilości pociągów dalekobieżnych obsługiwanych przez SN84 na Magistrali Podsudeckiej oraz eksploatowanie ich na trasach w Bieszczady, a także uruchomienie przez SKPL komercyjnego połączenia do Ukrainy trakcją spalinową, wymusiły na przewoźniku wprowadzenie do ruchu kolejnego pojazdu tej serii. Tak więc w eksploatacji jest już pięć takich spalinowych zespołów trakcyjnych. Najnowszy z nich to SN84-005 „Jaśko”. Rocznik 1975.

SN84-005 „Jaśko” jako poranny pociąg TLK „Sudety” do Krakowa Głównego. Postój na stacji Kędzierzyn-Koźle. 17.12.2023.

Tak dynamicznie prezentował się „Jaśko” w trakcie obsługi pociągu TLK „Sudety” z Jeleniej Góry do Krakowa Głównego na stacji Kędzierzyn-Koźle. Na nagraniu zobaczycie również wjazd lokomotywy EP07-412 z pociągiem IC „Szyndzielnia” w relacji Bielsko-Biała Główna – Ustka. Pierwsze dni obowiązywania rozkładu 2023/2024, a dokładnie 17.12.2023.

Tyle w temacie Magistrali Podsudeckiej. No chyba, że macie ochotę przeczytać coś starszego na jej temat – zapraszam do relacji z 2000 roku. Tu link. 

Ponieważ co jakiś czas pojawiam się na stacji Oświęcim, pora na parę zdań dotyczących nowego rozkładu 2023/2024 w tamtym mieście. Dość mocno rozbudowany dworzec kolejowy zaczął od 10 grudnia 2023 przyjmować bardzo dużo pociągów międzynarodowych. W zasadzie wszystkie, które z Krakowa jeździły do Czech (i dalej) przez Katowice. Oficjalnie decyzję tę tłumaczono pracami modernizacyjnymi węzła katowickiego i zmniejszoną w związku z tym jego przepustowością.

Zatem na stacji Oświęcim zrobiło się dość ciekawie. Oprócz obecnych tam zawsze elektrycznych zespołów trakcyjnych, zaczęły przyjeżdżać elektrowozy z wagonami różnych przewoźników. Wśród nich słynne i kultowe szwajcarskie wagony panoramiczne w składzie EC „Porta Moravica” z Grazu do Przemyśla Głównego i oczywiście w relacji powrotnej. 

Lokomotywa EP09-037 (rocznik 1994) z PKP Intercity w trakcie wjazdu oraz postoju na stacji Oświęcim z pociągiem  EC „Porta Moravica” z austriackiego Grazu do Przemyśla Głównego. Pociąg zestawiony z czterech wagonów, w tym jeden austriackich kolei ÖBB, a pozostałe szwajcarskich SBB-CFF-FFS. Trzy skróty wynikają z kilku języków urzędowych: niemiecki (SBB - Schweizerische Bundesbahnen), francuski (CFF - Chemins de fer fédéraux suisses) i włoski (FFS - Ferrovie Federali Svizzere). Powszechnie przyjmuje się używanie tego pierwszego, czyli SBB. 25.12.2023.

Szwajcarskie wagony pociągu EC „Porta Moravica”. Na końcu słynny wagon panoramiczny klasy pierwszej serii Apm 61. Na jego bokach widnieje logotyp „Gotthard Panorama Express”. Rozkładowy czas przejazdu z Grazu do Przemyśla Głównego wynosi blisko 12 godzin, od 5:26 do 16:58. Odległość, którą pociąg ten pokonuje na terytorium Polski to 414 kilometrów. Oświęcim, 25.12.2023.

Lokomotywa EP09-036 (rocznik 1994) z pociągiem EC „Porta Moravica” w przeciwnej relacji (do Grazu) i w dzień roboczy (na stacji Oświęcim fotografowałem w pierwszy dzień świąt). Przejazd przez Kraków Grzegórzki. Ilość wagonów szwajcarskich bez zmian, natomiast przybyły dwa austriackie ÖBB. Panoramiczny jako pierwszy. 23.05.2024.

Inny przykładowy pociąg międzynarodowy na stacji Oświęcim. Lokomotywa EU07-421 (rocznik 1986) z PKP Intercity prowadzi skład IC „Cracovia” z Przemyśla Głównego do stacji Praha-Vršovice i Budapest Nyugati. W składzie wagony ČD, PKP Intercity i MÁV-START. 26.12.2023.

Poniżej film przedstawiający EC „Porta Moravica” z Grazu do Przemyśla Głównego (z EP09-037) oraz IC „Cracovia” z Przemyśla Głównego do stacji Praha-Vršovice i Budapest Nyugati (z EU07-421) na stacji Oświęcim. 25 i 26 grudnia 2023.

Nowy rozkład 2023/2024 to powrót do Oświęcimia połączeń z Krakowem przez Spytkowice i Skawinę. Nie jak przed laty do Krakowa Płaszowa, lecz z pominięciem tej stacji, przez łącznicę do Krakowa Głównego, a w wybranych przypadkach dalej, do Kozłowa lub Sędziszowa. To linia SKA2 obsługiwana przez Koleje Małopolskie. 

EN77-001 (rocznik 2011) jako pociąg linii SKA2 Kolei Małopolskich w relacji Oświęcim - Skawina - Kraków Główny - Kozłów. 25.12.2023.

Do Oświęcimia Koleje Małopolskie docierają również w relacji z Krakowa Głównego przez Trzebinię i Chrzanów. Tu EN64-004 (rocznik 2014) wraz z innym ezt w oczekiwaniu na powrót do stolicy Małopolski. 25.12.2023.

Do Oświęcimia w tym rozkładzie jazdy docierają również ciekawe połączenia regio z Krakowa Głównego przez Trzebinię. Piszę „ciekawe” ze względu na ich wydłużone i niekiedy dość nietypowe relacje. Np. pociąg nr 39302 z Dębicy (13:54) do Oświęcimia (16:53). Prawie 3 godziny jazdy, a odległość do pokonania to 175 kilometrów.

EN99-001 i EN64-003 (obie jednostki z 2014 roku) właśnie skończyły bieg jako pociąg regio nr 39302 z Dębicy. Stacja Oświęcim. 17.07.2024.

W rozkładzie jazdy 2023/2024 niektóre pociągi PKP Intercity prowadzone są lokomotywami PKP Cargo. Tu przykład w postaci EU07-1527 oczekującej na zatrudnienie w peronach stacji Kraków Główny. Jest to rocznik 1967. Pierwotnie jako EU07-010, modernizacja w roku 2013. W tle czeskie wagony tworzące pociąg IC „Galicja” z Krakowa Głównego do stacji Praha-Vršovice przez Trzebinię, Oświęcim.

Warto jeszcze dodać, że ruch pociągów w Oświęcimiu jest w Blogu Transportowym prezentowany w cyklu pod nazwą „Na stacji Oświęcim”. Tu przykładowy link.

Nowe filmy – styczeń 2024

 

Blog transportowy to oprócz materiałów tekstowych i fotograficznych, także spora ilość filmów. Zamieszczam je w serwisie YouTube, na kanale o nazwie Lukaszwo – Transport Movies.

W styczniu 2024 opublikowałem łącznie 4 nowe filmy. Jeden tradycyjny 4K i trzy krótkie typu „shorts”. Tematyka autobusowa i kolejowa.

Zaczynam od dużego filmu. Jego głównym bohaterem jest jeżdżący dopiero od kilku miesięcy kolejny przedstawiciel eksploatowanej przez SKPL serii SN84. 

Ten sprowadzony z Niemiec spalinowy zespół trakcyjny (ex DB 614 054-5 + 914 019-5 + 614 060-2) to rocznik 1975. W Polsce od 2019 roku, ale wprowadzony do ruchu dopiero pod koniec 2023 roku (po remoncie). Otrzymał on oznaczenie SN84-005 i imię „Jaśko”.

Na nagraniu pojawia się także lokomotywa EP07-412. Miejsce akcji: stacja Kędzierzyn-Koźle.

Fragment filmu. SN84-005 „Jaśko” jako TLK „Sudety” do Krakowa Głównego na stacji Kędzierzyn-Koźle.

Fragment filmu. Lokomotywa EP07-412 z pociągiem IC „Szyndzielnia” do Ustki wjeżdża na stację Kędzierzyn-Koźle.

Nagrywałem 17 grudnia 2023. 

Na filmie zobaczycie wjazd i odjazd SN84-005 jako pociąg TLK „Sudety” z Jeleniej Góry do Krakowa Głównego. 

Ostatnia scena to wjazd lokomotywy EP07-412 z pociągiem IC „Szyndzielnia” w relacji Bielsko-Biała Główna – Ustka. Elektrowóz ten to 1986 rocznik. Pierwotnie jako EU07-412, a od 1997 roku to już EP07.

Pozostałe styczniowe materiały to krótkie filmy typu „shorts”. Wszystkie nagrałem w Austrii, w Wiedniu.

Na początek centrum starego Wiednia. Ulica Brandstätte przy Katedrze św. Szczepana. Przebiega tam trasa trzech krążących po zabytkowych, wąskich uliczkach linii autobusowych: 1A, 2A i 3A. Tylko ta pierwsza jest obsługiwana taborem klasy maxi. Na dwóch pozostałych kursują małe autobusy elektryczne.

Na nagraniu zobaczycie autobus Mercedes-Benz Citaro nr 8175 z Wiener Linien na linii 1A. To rocznik 2016. Odjazd z Brandstätte i wjazd w Rotenturmstraße. Filmowałem w dniu 20 czerwca 2023.

Link do filmu Shorts - Mercedes-Benz Citaro nr 8175 na linii 1A.

 

Ta sama lokalizacja, lecz inny pojazd i linia. Elektryczny autobus Rampini Alé EL nr 8308 z Wiener Linien na trasie 3A. Rocznik 2013. Filmowałem w dniu 20 czerwca 2023.

Link do filmu Shorts - Rampini Alé EL nr 8308 na linii 3A.

Ostatni styczniowy film to tematyka kolejowa. Dworzec Wien Hauptbahnhof. Wjazd pociągu IC 730 z Villach. Prowadzi go lokomotywa Siemens EuroSprinter kolei ÖBB nr 1116 176. 20 czerwca 2023.

Link do filmu shorts - stacja Wien Hauptbahnhof. Siemens EuroSprinter nr 1116 176 jako pociąg IC 730 z Villach.

Dworzec Główny w Wiedniu był już tematem oddzielnego wpisu w Blogu Transportowym. Tu link. Na pewno za jakiś czas pojawi się nowy materiał z tej ciekawej stacji.

Pogórze 2023, impreza z SU46 (2) – pociągi na stacji Katowice

 

Wracam zatem do tematu imprezy zorganizowanej we wrześniu 2023 przez Biuro Turystyki Kolejowej TurKol.pl. Ostatnio pisałem o przejeździe z Krakowa (tu link). Teraz zapraszam na stację Katowice. 

Dworcowe tablice informacyjne początkowo nie podawały żadnych informacji dotyczących pociągu specjalnego „Ślązak” do Świdnicy Miasta. Nie był on również wcześniej podstawiony. Przybyli dość licznie miłośnicy kolei kręcili się więc po całej stacji, dokumentując pojawiający się na niej tabor. Ja również.

Spore zainteresowanie budził spalinowy zespół trakcyjny obsługujący pociąg TLK „Sudety”, którym przyjechałem z Krakowa. Dokładnie to SN84-002. Materiały go przedstawiające oraz kilka innych pojazdów prezentuję poniżej. Zarówno zdjęcia, jak i filmy typu „shorts”.

SN84-002 „Strapa” z SKPL jako pociąg TLK „Sudety” z Krakowa Głównego do Jeleniej Góry w trakcie wymiany pasażerów na stacji Katowice. 1.09.2023.

Link do filmu shorts - SN84-002 odjeżdża ze stacji Katowice jako pociąg TLK „Sudety” z Krakowa Głównego do Jeleniej Góry. 

Stadler FLIRT EN75-004 jako pociąg nr 94809 Kolei Śląskich z Katowic do Żywca przez Tychy, Pszczynę, Czechowice-Dziedzice, Bielsko-Białą. To 2008 rocznik.

Link do filmu shorts - EN57KM-3001 Kolei Śląskich po obsłużeniu nieokreślonej relacji odjeżdża bez pasażerów ze stacji Katowice. Jednostka ta ma bardzo ciekawą historię. Powstała w 1966 roku i wraz z innymi ezt została wyeksportowana do Jugosławii, dla tamtejszych kolei JŽ (oprócz odpowiedników EN57 trafiły tam również czteroczłonowe EN71, eksport w latach 60-tych i 70-tych). Źródła internetowe podają, że po rozpadzie Jugosławii przekazano ją do Słowenii (koleje SŽ), a po zakończeniu eksploatacji sprzedano do Włoch, gdzie odstawiona przebywała w latach 2003 - 2006. Potem trafiła do Polski, do ZNTK Mińsk Mazowiecki. Tam podano ją modernizacji i pod oznaczeniem EN57-3001 od roku 2008 zaczęła obsługiwać połączenia Szybkiej Kolei Miejskiej w Warszawie. Od roku 2011 kursuje na liniach Kolei Śląskich. W roku 2018 zmieniono oznaczenia pojazdu na obecne EN57KM-3001. Dostępne w Internecie informacje o wyeksportowanych do byłej Jugosławii ezt dość mocno różnią się od siebie (ilość i rodzaje pojazdów, późniejsze przydziały), więc być może powyższe dane EN57KM-3001 na jakimś zagranicznym etapie mijają się z prawdą. Pewna natomiast jest polska historia pojazdu.

Pendolino o oznaczeniu ED250-009 oczekuje na odjazd jako pociąg EIP 4506. Jego pełna relacja to: Bielsko-Biała Główna (7:55) - Czechowice-Dziedzice (8:06) - Pszczyna (8:16) - Tychy (8:28/29) - Katowice (8:43/47) - Sosnowiec Główny (8:56/58) - Włoszczowa Północ (9:49/50) - Warszawa Zachodnia (11:07/12) - Warszawa Centralna (11:19/34) - Warszawa Wschodnia (11:40/42) - Ciechanów (12:27/28) - Iława Główna (13:19) - Malbork (13:51/52) - Tczew (14:02) - Gdańsk Główny (14:16/17) - Gdańsk Wrzeszcz (14:21/22) - Gdańsk Oliwa (14:26) - Sopot (14:30/31) - Gdynia Główna (14:39). Rocznik 2014.

Lokomotywa EP09-010 z pociągiem IC „Grottger” w relacji (podaję tylko wybrane stacje) Przemyśl Główny (4:25) - Łańcut (5:18/19) - Rzeszów Główny (5:31/34) - Tarnów (6:20/22) - Bochnia (6:43/44) - Kraków Płaszów (7:05/06) - Kraków Główny (7:13/23) - Trzebinia (7:49/50) - Katowice (8:25/34) - Gliwice (8:55/57) - Strzelce Opolskie (9:26/27) - Opole Główne (9:50/52) - Brzeg (10:15/16) - Wrocław Główny (10:42). Rocznik 1991. 

Tabliczka znamionowa umieszczona na boku lokomotywy EP09-010. Informacja, że w 2014 roku przeprowadzono modernizację w firmie NEWAG oddział Gliwice.

Link do filmu shorts - odjazd EP09-010 z pociągiem IC „Grottger”.

Przez pewien czas za peronami stacji Katowice na możliwość rozpoczęcia manewrów oczekiwała lokomotywa SM42-3004 z PKP Intercity. Przypomniała mi ona o zlikwidowanym w grudniu 2022 pociągu TLK „Kormoran” do Polanicy-Zdroju (tu link do wpisu na jego temat). To właśnie z tego miejsca wyjeżdżały spalinówki mające zabrać wagony w dalszą podróż po Magistrali Podsudeckiej. Dodatkowe informacje o SM42-3004 pod tym linkiem. 

Na około 10 minut przed zaplanowanym odjazdem „Ślązaka” na stacji rozległy się krzyki. „Suka jedzie!!!”. Zaczęło się wtedy dość spore zamieszanie. Więcej na ten temat napiszę w kolejnej części reportażu.