Podsudecka i Oświęcim

 

Tradycyjnie, raz w roku piszę parę słów o nowym kolejowym rozkładzie jazdy, skupiając się głównie na niezelektryfikowanej Magistrali Podsudeckiej (przykładowy link). Biorąc pod uwagę fakt, że mamy już sierpień 2024, a rozkład został wprowadzony 10 grudnia 2023, słowo „nowy” jest już mocno nieaktualne. Niemniej pewne zmiany są na tyle ciekawe, że warto o nich napisać.

Nadal wyłączną obsługę pociągów dalekobieżnych kursujących przez niezelektryfikowaną Magistralę Podsudecką zapewniają spalinowe zespoły trakcyjne serii SN84 z SKPL. Ruch tych pojazdów jest jednak większy. W rozkładzie 2022/2023 codziennie kursował tylko jeden pociąg, TLK „Sudety” z Krakowa Głównego do Jeleniej Góry (przez Katowice, Kędzierzyn-Koźle, Nysę, Kamieniec Ząbkowicki, Świdnicę Miasto, Jaworzynę Śląską, Wałbrzych Główny) i powrotny. Dodatkowo w weekendy pojawiał się pociąg TLK „Wetlina” z Zagórza do Kłodzka Miasta. Na niezelektryfikowaną Magistralę Podsudecką docierał on z Opola Głównego, linią przebiegającą przez Szydłów do Nysy. Potem przejazd do Kamieńca Ząbkowickiego i już „pod drutem” do stacji końcowej. Powrót tego samego dnia.

Teraz codziennie po Podsudeckiej jadą dwie pary pociągów dalekobieżnych. Tradycyjnie, od 2020 roku jest to TLK „Sudety” łączący Kraków Główny z Jelenią Górą. W tym przypadku zmieniły się godziny przejazdu. Można powiedzieć, że je odwrócono. Od początku pociąg ten rano wyruszał z Krakowa i około 21:00 do niego wracał. Teraz jest odwrotnie. Rano przejazd Jelenia Góra – Kraków Główny, a po południu powrót. Tak to wygląda z rozpisanymi godzinami (dla wybranych stacji): Jelenia Góra (4:46) – Wałbrzych Główny (5:30/31) – Jaworzyna Śląska (6:06/09) – Świdnica Miasto (6:20/21) – Kamieniec Ząbkowicki (7:27/29) – Nysa (8:15/16) – Kędzierzyn-Koźle (9:42/43) – Gliwice (10:10/14) – Katowice (10:38/41) – Trzebinia (11:19/20) – Kraków Główny (11:57). Relacja powrotna: Kraków Główny (14:59) – Trzebinia (15:27/28) – Katowice (16:06/16) – Gliwice (16:38/42) – Kędzierzyn-Koźle (17:11/16) – Nysa (18:37/39) – Kamieniec Ząbkowicki (19:23/25) – Świdnica Miasto (20:25/26) – Jaworzyna Śląska (20:37/42) – Wałbrzych Główny (21:16/17) – Jelenia Góra (22:02). Łącznie ponad 391 km w każdą stronę.

Pociąg TLK „Sudety” po zmianie godzin kursowania. Poranny przejazd do Krakowa Głównego. Kędzierzyn-Koźle Przystanek. SN84-001 „Mucha” z 1973 roku mija peron, a na drugim zdjęciu przejeżdża przez most nad Kanałem Kłodnickim. 30.06.2024.

Druga para to nowy pociąg. TLK „Szczeliniec”. Również łączący Kraków Główny z Jelenią Górą, ale po nieco innej trasie. Oto jej przebieg (dla wybranych postojów): Kraków Główny (6:57) – Trzebinia (7:26/27) – Katowice (8:05/15) – Gliwice (8:37/38) – Kędzierzyn-Koźle (9:04/05) – Nysa (10:33/35) – Kamieniec Ząbkowicki (11:19/20). Tam TLK „Szczeliniec” opuszcza Magistralę Podsudecką i jedzie „pod drutem” przez Kłodzko Główne (11:41/42) do Kłodzka Miasta (11:45/53), gdzie następuje zmiana kierunku jazdy i powrót do Kłodzka Głównego (11:56/12:09). Następnie przejazd piękną (wiadukty, tunele, mosty i górskie widoki) niezelektryfikowaną linią między innymi przez Jedlinę-Zdrój (13:00/01) do Wałbrzycha Głównego (13:09/10) i dalej znów „pod drutem” do Jeleniej Góry (13:55). 

Trasa powrotna: Jelenia Góra (14:29) – Wałbrzych Główny (15:15/24) – Jedlina-Zdrój (15:32/38) – Kłodzko Główne (16:30/31) – Kłodzko Miasto (16:33/41) – Kłodzko Główne (16:44/45) – Kamieniec Ząbkowicki (17:05/06) – Nysa (17:53/54) – Kędzierzyn-Koźle (19:19/20) – Gliwice (19:47/50) – Katowice (20:13/16) – Trzebinia (20:57/21:05) – Kraków Główny (21:35). Łącznie ponad 377 km w każdą stronę.

Wprowadzenie pociągu TLK „Szczeliniec” wiązało się z likwidacją weekendowej wydłużonej trasy TLK „Wetlina” do Kłodzka Miasta. Z linii łączącej Opole z Nysą zniknęły zatem pociągi dalekobieżne. Tu jednak warto wspomnieć o ich wielkim powrocie w okresie 8 – 17 kwietnia 2024. Wówczas na Magistrali Podsudeckiej pomiędzy Nysą i Kędzierzynem-Koźlem prowadzono prace remontowe i TLK „Szczeliniec” oraz TLK „Sudety” kursowały objazdem przez Opole i Szydłów. 

Historyczne zdjęcie. Pociąg TLK „Wetlina”, w wydłużonej relacji do Kłodzka Miasta, oczekuje na odjazd z Krakowa Głównego. Obsługę zapewnia SN84-003 „Żuczek” z 1976 roku. 21.10.2023. 

Ciekawostka z SN84-003. Tabliczka informująca o przeprowadzonej w 1997 roku modernizacji. 21.10.2023.

Pociąg TLK „Wetlina” do stacji Kłodzko Miasto na dworcu w Katowicach. Obsługę zapewnia 
SN84-003 „Żuczek”. 21.10.2023. 

Zwiększenie ilości pociągów dalekobieżnych obsługiwanych przez SN84 na Magistrali Podsudeckiej oraz eksploatowanie ich na trasach w Bieszczady, a także uruchomienie przez SKPL komercyjnego połączenia do Ukrainy trakcją spalinową, wymusiły na przewoźniku wprowadzenie do ruchu kolejnego pojazdu tej serii. Tak więc w eksploatacji jest już pięć takich spalinowych zespołów trakcyjnych. Najnowszy z nich to SN84-005 „Jaśko”. Rocznik 1975.

SN84-005 „Jaśko” jako poranny pociąg TLK „Sudety” do Krakowa Głównego. Postój na stacji Kędzierzyn-Koźle. 17.12.2023.

Tak dynamicznie prezentował się „Jaśko” w trakcie obsługi pociągu TLK „Sudety” z Jeleniej Góry do Krakowa Głównego na stacji Kędzierzyn-Koźle. Na nagraniu zobaczycie również wjazd lokomotywy EP07-412 z pociągiem IC „Szyndzielnia” w relacji Bielsko-Biała Główna – Ustka. Pierwsze dni obowiązywania rozkładu 2023/2024, a dokładnie 17.12.2023.

Tyle w temacie Magistrali Podsudeckiej. No chyba, że macie ochotę przeczytać coś starszego na jej temat – zapraszam do relacji z 2000 roku. Tu link. 

Ponieważ co jakiś czas pojawiam się na stacji Oświęcim, pora na parę zdań dotyczących nowego rozkładu 2023/2024 w tamtym mieście. Dość mocno rozbudowany dworzec kolejowy zaczął od 10 grudnia 2023 przyjmować bardzo dużo pociągów międzynarodowych. W zasadzie wszystkie, które z Krakowa jeździły do Czech (i dalej) przez Katowice. Oficjalnie decyzję tę tłumaczono pracami modernizacyjnymi węzła katowickiego i zmniejszoną w związku z tym jego przepustowością.

Zatem na stacji Oświęcim zrobiło się dość ciekawie. Oprócz obecnych tam zawsze elektrycznych zespołów trakcyjnych, zaczęły przyjeżdżać elektrowozy z wagonami różnych przewoźników. Wśród nich słynne i kultowe szwajcarskie wagony panoramiczne w składzie EC „Porta Moravica” z Grazu do Przemyśla Głównego i oczywiście w relacji powrotnej. 

Lokomotywa EP09-037 (rocznik 1994) z PKP Intercity w trakcie wjazdu oraz postoju na stacji Oświęcim z pociągiem  EC „Porta Moravica” z austriackiego Grazu do Przemyśla Głównego. Pociąg zestawiony z czterech wagonów, w tym jeden austriackich kolei ÖBB, a pozostałe szwajcarskich SBB-CFF-FFS. Trzy skróty wynikają z kilku języków urzędowych: niemiecki (SBB - Schweizerische Bundesbahnen), francuski (CFF - Chemins de fer fédéraux suisses) i włoski (FFS - Ferrovie Federali Svizzere). Powszechnie przyjmuje się używanie tego pierwszego, czyli SBB. 25.12.2023.

Szwajcarskie wagony pociągu EC „Porta Moravica”. Na końcu słynny wagon panoramiczny klasy pierwszej serii Apm 61. Na jego bokach widnieje logotyp „Gotthard Panorama Express”. Rozkładowy czas przejazdu z Grazu do Przemyśla Głównego wynosi blisko 12 godzin, od 5:26 do 16:58. Odległość, którą pociąg ten pokonuje na terytorium Polski to 414 kilometrów. Oświęcim, 25.12.2023.

Lokomotywa EP09-036 (rocznik 1994) z pociągiem EC „Porta Moravica” w przeciwnej relacji (do Grazu) i w dzień roboczy (na stacji Oświęcim fotografowałem w pierwszy dzień świąt). Przejazd przez Kraków Grzegórzki. Ilość wagonów szwajcarskich bez zmian, natomiast przybyły dwa austriackie ÖBB. Panoramiczny jako pierwszy. 23.05.2024.

Inny przykładowy pociąg międzynarodowy na stacji Oświęcim. Lokomotywa EU07-421 (rocznik 1986) z PKP Intercity prowadzi skład IC „Cracovia” z Przemyśla Głównego do stacji Praha-Vršovice i Budapest Nyugati. W składzie wagony ČD, PKP Intercity i MÁV-START. 26.12.2023.

Poniżej film przedstawiający EC „Porta Moravica” z Grazu do Przemyśla Głównego (z EP09-037) oraz IC „Cracovia” z Przemyśla Głównego do stacji Praha-Vršovice i Budapest Nyugati (z EU07-421) na stacji Oświęcim. 25 i 26 grudnia 2023.

Nowy rozkład 2023/2024 to powrót do Oświęcimia połączeń z Krakowem przez Spytkowice i Skawinę. Nie jak przed laty do Krakowa Płaszowa, lecz z pominięciem tej stacji, przez łącznicę do Krakowa Głównego, a w wybranych przypadkach dalej, do Kozłowa lub Sędziszowa. To linia SKA2 obsługiwana przez Koleje Małopolskie. 

EN77-001 (rocznik 2011) jako pociąg linii SKA2 Kolei Małopolskich w relacji Oświęcim - Skawina - Kraków Główny - Kozłów. 25.12.2023.

Do Oświęcimia Koleje Małopolskie docierają również w relacji z Krakowa Głównego przez Trzebinię i Chrzanów. Tu EN64-004 (rocznik 2014) wraz z innym ezt w oczekiwaniu na powrót do stolicy Małopolski. 25.12.2023.

Do Oświęcimia w tym rozkładzie jazdy docierają również ciekawe połączenia regio z Krakowa Głównego przez Trzebinię. Piszę „ciekawe” ze względu na ich wydłużone i niekiedy dość nietypowe relacje. Np. pociąg nr 39302 z Dębicy (13:54) do Oświęcimia (16:53). Prawie 3 godziny jazdy, a odległość do pokonania to 175 kilometrów.

EN99-001 i EN64-003 (obie jednostki z 2014 roku) właśnie skończyły bieg jako pociąg regio nr 39302 z Dębicy. Stacja Oświęcim. 17.07.2024.

W rozkładzie jazdy 2023/2024 niektóre pociągi PKP Intercity prowadzone są lokomotywami PKP Cargo. Tu przykład w postaci EU07-1527 oczekującej na zatrudnienie w peronach stacji Kraków Główny. Jest to rocznik 1967. Pierwotnie jako EU07-010, modernizacja w roku 2013. W tle czeskie wagony tworzące pociąg IC „Galicja” z Krakowa Głównego do stacji Praha-Vršovice przez Trzebinię, Oświęcim.

Warto jeszcze dodać, że ruch pociągów w Oświęcimiu jest w Blogu Transportowym prezentowany w cyklu pod nazwą „Na stacji Oświęcim”. Tu przykładowy link.

Nowe filmy – marzec 2024

 

Tradycyjnie raz w miesiącu zapraszam Was do obejrzenia nowości filmowych na kanale YouTube Bloga Transportowego (Lukaszwo – Transport Movies). W marcu 2024 opublikowałem na nim cztery materiały. Dwa duże filmy 4K i tyle samo krótkich typu „shorts”.

Pierwszy z dużych filmów to tematyka kolejowa. Stacja Oświęcim i przejeżdżający przez nią pociąg EC „Porta Moravica” z austriackiego Grazu do Przemyśla Głównego. Prowadzi go lokomotywa EP09-037.

W drugiej części zobaczycie inny pociąg międzynarodowy - IC „Cracovia” z Przemyśla Głównego do stacji Praha-Vršovice i Budapest Nyugati. Tu w roli głównej lokomotywa EU07-421.

Fragment filmu. Stacja Oświęcim. Pociąg EC „Porta Moravica” prowadzony lokomotywą EP09-037. 

Fragment filmu. Stacja Oświęcim. Pociąg IC „Cracovia” prowadzony lokomotywą EU07-421. 

Skład pierwszego pociągu złożony jest z wagonów austriackich kolei ÖBB i szwajcarskich SBB (w tym wagon panoramiczny z Gotthard Panorama Express). Nagrywałem 25 grudnia 2023.

Natomiast w składzie drugiego znajdują się wagony ČD, PKP Intercity i MÁV-START. Nagrywałem 26 grudnia 2023.

Drugi z marcowych filmów 4K powstał w Kopenhadze. Przedstawia kilka tamtejszych autobusów, które nagrywałem w dniach 19 i 20 stycznia 2024.

Fragment filmu. Autobus MAN Lion's City 12 E nr 4505 dojeżdża do pętli linii 26 na Sankt Annæ Pl. Na tablicy kierunkowej wyświetla się już przeciwna końcówka Bellahøj. 

Fragment filmu. MAN Lion`s City GL CNG nr 1631 jako linia 5C w relacji do Herlev Hospital na Nørre Voldgade, obok pętli autobusowej Nørreport.

Fragment filmu. Scania OmniLink nr 1160 wjeżdża na plac postojowy pętli Nørreport. 

Poniżej szczegóły filmu ze stolicy Danii.

0:00 - Intro

0:15 - MAN Lion's City 12 E nr 4505 na linii 26 (Sankt Annæ Pl.)

0:34 - MAN Lion's City 12 E nr 4513 na linii 27 (Folke Bernadottes Allé)

0:54 - Volvo 8900LE nr 4104 na linii 184 (Nørre Voldgade)

1:05 - MAN Lion`s City GL CNG nr 1631 na linii 5C (Nørre Voldgade)

1:25 - Scania OmniLink nr 1160 wjeżdża na pętlę autobusową Nørreport

Kopenhaskie autobusy będą jeszcze bohaterami oddzielnego wpisu.

Pozostałe dwa materiały to autobusowe „shortsy”. Oba nagrane w trakcie dnia otwartego krakowskiej zajezdni Wola Duchacka (2.03.2024).

Pierwszy przedstawia „ogórka”, czyli Jelcza 272 MEX, który kursował na bezpłatnej linii po terenie zajezdni.

Link do filmu Shorts - Jelcz 272 MEX właśnie rozpoczyna kolejny kurs po zajezdni Wola Duchacka.

Drugi to Solaris Urbino 12 electric nr DE636. On również woził pasażerów po zajezdni, na przemian z „ogórkiem”.

Link do filmu Shorts - Solaris Urbino 12 electric nr DE636 właśnie rozpoczyna kolejny kurs po zajezdni Wola Duchacka.

Większy wpis dotyczący dnia otwartego zajezdni Wola Duchacka pod tym linkiem.

Czech Raildays 2019 (11) – „brejlovec”

 

Opisywane w Blogu Transportowym targi Czech Raildays 2019 były już niestety ostatnią edycją tej ciekawej i wieloletniej imprezy. Nadejście pandemii COVID-19 spowodowało zawieszenie targów w roku 2020, a w zasadzie przełożenie ich na rok 2021. Planów tych jednak nie udało się zrealizować. W zamian powstała nowa czeska impreza kolejowa - Rail Business Days. Również odbywająca się przy polskiej granicy, w Ostrawie, lecz w nieco innej lokalizacji. Obok galerii handlowej „Forum Nová Karolina”, która znajduje się bezpośrednio przy stacji Ostrava střed, o której pisałem np. tutaj. Termin edycji w 2024 roku to 11 – 13 czerwca.

Wracam jednak do Czech Raildays 2019. W dziesiątej części relacji przedstawiłem pokazane na targach modele. Tu link do tego wpisu. Teraz zajmę się lokomotywą, która pełniła dość istotną funkcję – była źródłem prądu dla eksponowanych wagonów pasażerskich. To „brejlovec”, a dokładniej maszyna o oznaczeniu 754 021-4. Rocznik 1978. Własność przewoźnika České dráhy.

Pojazd ten identyczne zadanie miał również rok wcześniej (tu link), a w Blogu Transportowym pojawiał się także we wpisach, które nie dotyczyły targów (przykładowy link). 

Ponieważ zadaniem „nurka” było wytwarzanie prądu, stał się on jedynym pojazdem pokazanym na targach, który cały czas miał włączony silnik. 

Ustawienie w pewnym oddaleniu od właściwej ekspozycji powodowało, że lokomotywa ta nie była niczym zasłonięta, a dzięki temu pięknie pozowała do zdjęć.

 „Brejlovec” nr 754 021-4 przewoźnika České dráhy pozuje do zdjęć w trakcie targów Czech Raildays 2019. 11.06.2019.

W tle „nurek”, a przed nim strażacy ustawiają osobową Skodę, która weźmie udział w pokazie ratownictwa. 

W kolejnej części relacji z Czech Raildays 2019 pokażę ostrawskie metro. 

Pierwsza część relacji z targów Czech Raildays 2019.

Relacja z targów Czech Raildays 2018.

Czech Raildays 2019 (10) – modele

 

Ponownie wracam do tematu ostrawskich targów Czech Raildays 2019. Ostatnio prezentowałem wagon motorowy o nazwie Lucy Train (tu link do tego materiału). Teraz pokażę modele, które udało mi się wówczas sfotografować.

Oprócz ekspozycji zewnętrznej dotyczącej różnego rodzaju pojazdów (także autobusy i ciężarówki), na targach znajdowały się tradycyjne stoiska. Rozmieszczono je w odpowiednio zaadaptowanej hali magazynowej. To właśnie tam natrafiłem na ciekawe, jednocześnie duże modele. Były one już prezentowane w trakcie wcześniejszej edycji targów (tu link). Teraz zmieniono ich ustawienie lub pokazano w zupełnie inny sposób.

Przykładowo „bardotka” ČSD: T478.1002 została „otwarta”. Ustawiona na podnośnikach i w ten sposób zaprezentowano jej silnik i inne elementy ukryte we wnętrzu lokomotywy. 

Warto jeszcze przypomnieć, że jej pierwowzór z 1964 roku jest czynnym pojazdem historycznym, który prowadził pociągi specjalne np. w dniu 23 września 2023 z okazji wydarzenia pod nazwą Národní den železnice 2023. Tu link do serii materiałów na ten temat.

„Otwarty” model lokomotywy T478.1002. 11.06.2019.

Pierwowzór modelu lokomotywy T478.1002. Maszyna podstawiona z jednym z wielu tego dnia pociągów specjalnych. Národní den železnice 2023, Bohumin. 23.09.2023.

Były także wagony motorowe. Znany z wcześniejszej edycji targów M260.001. Oryginał z 1939 roku jest odrestaurowany i sprawny.

Oprócz niego pokazano jeszcze będącego w trakcie budowy „motoraka”. Nie wiadomo, który konkretnie pojazd jest jego pierwowzorem.

Model wagonu motorowego M260.001. 

Model „motoraka” jeszcze nie był w pełni gotowy. 

Nie mogło także zabraknąć „laminatki”, czyli elektrowozu 240 139-6. Pierwowzór z roku 1970. Škoda 47E6 będąca w posiadaniu ČD Cargo. Zdjęcia, które można zobaczyć w Internecie wskazują, że lokomotywa obecnie jest niebieska - w barwach firmowych swojego właściela.

Model lokomotywy 240 139-6 przewoźnika ČD Cargo.

 

Jeden z modeli był dość nietypowy. To wagon cysterna, który pełnił bliżej nieokreśloną funkcję spożywczą. Małe kubeczki i kranik sugerują podawanie napojów. Zamontowany w obudowie termometr wskazuje, że mogą to być napoje gorące, czyli najprawdopodobniej kawa, a może tylko wrzątek. To jednak tylko takie moje gdybanie.

Mała cysterna o nieokreślonej praktycznej funkcji. Kawiarka, termos, a może podgrzewacz?

 

Tyle w temacie pokazanych w Ostrawie modeli. Niestety nie pamiętam, czy na terenie wystawienniczym znajdował się przerobiony na jeżdżącą makietę kolejową dawny wagon pasażerski z przedziałem bagażowym. Opisywałem go w relacji z 2018 roku. Najprawdopodobniej jednak tym razem go nie było. Nie jest on widoczny na żadnym z wielu zdjęć, które wówczas wykonałem. Nie odpuściłbym też możliwości obejrzenia tych ciekawych czeskich i słowackich modeli.

W następnej części tej targowej relacji pojawi się „brejlovec”. Tu link do tego wpisu.

Pierwsza część relacji z targów Czech Raildays 2019.

Relacja z targów Czech Raildays 2018.