Rybnik, kilka lokomotyw i inne kolejowe

 

Wpisy dotyczące miasta Rybnik pojawiały się w Blogu Transportowym już kilka razy. Był to np. kilkuczęściowy materiał o przejeździe specjalnym realizowanym autobusem Karosa C744 (tu link). Teraz będzie kolejowo. Kilka zdjęć wykonanych w trakcie podróży z Krakowa do Rybnika, a potem już stacja Rybnik i jej największa atrakcja. Ogólnodostępny tor z odstawionymi lokomotywami PKP Cargo. 

Materiał ten powstał w sobotę, 10 sierpnia 2024. Wprawdzie głównym celem wyjazdu była odbywająca się cyklicznie w Rybniku giełda staroci, ale i na różne pojazdy czasu również starczyło.

Podróż z Krakowa do Katowic realizowaliśmy pociągiem TLK „Szczeliniec”, którego obsługę zapewniał kultowy spalinowy zespół trakcyjny serii SN84 z SKPL. W tym przypadku był to SN84-003 „Żuczek”. Rocznik 1976. 

Trasa TLK „Szczeliniec” to Kraków Główny (6:57) – Trzebinia (7:26/27) – Jaworzno Szczakowa (7:37/39) – Katowice (8:05/15) – Gliwice (8:37/38) – Kędzierzyn-Koźle (9:04/05) – Nysa (10:33/35) – Kamieniec Ząbkowicki (11:19/20) – Kłodzko Miasto (11:45/53) – Jedlina-Zdrój (12:48/49) – Wałbrzych Główny (12:57/13:10) – Jelenia Góra (13:55).

Kiedy dotarliśmy na stację, na sąsiednim torze na odjazd oczekiwał pociąg regio nr 34200 w relacji Kraków Główny (6:46) – Trzebinia (7:34/35) – Libiąż (7:46) – Oświęcim (7:59/8:00) – Brzeszcze (8:06/07) – Czechowice-Dziedzice (8:27). Jego obsługę zapewniała jednostka EN71-017. Równolatka SN84-003, czyli także 1976 rocznik. 

Dwaj weterani kolejowych szlaków. Poranne spotkanie na stacji Kraków Główny.  EN71-017 z Polregio do Czechowic-Dziedzic i SN84-003 „Żuczek” z SKPL do Jeleniej Góry. 10.08.2024.

Tablica kierunkowa pociągu TLK „Szczeliniec” na drzwiach SN84-003. 10.08.2024.

Wnętrze przedniej części SN84-003 na stacji początkowej Kraków Główny. 10.08.2024.

Na stacji Jaworzno Szczakowa zawsze są jakieś składy towarowe. Mimo sporej ilości słupów i innych elementów, czasami z jadącego lub stojącego pociągu udaje się coś „upolować”. Efekty takich łowów pojawiały się już w Blogu Transportowym, np. tutaj. 

Również w trakcie przejazdu do Rybnika było tam ciekawie. Na pobliskim torze stał skład dość nietypowych węglarek. Ich pudła miały kształt mocno odbiegający od znanych z polskich torów standardów. Chodzi mi o ściany czołowe, które nie tworzyły kątów prostych, lecz odchylały się na zewnątrz. Oznaczono je serią Eamnoss¹¹. Miały polskie numery „51”. Kod przewoźnika PL-AAEC, czyli firma AAE Ahaus Alstätter Eisenbahn AG z siedzibą w Baar (Szwajcaria). Była to jedna z największych prywatnych firm oferujących wagony do wynajmu w Europie (posiadała ich około 30 000). Piszę w czasie przeszłym, bo od 2015 jest ona częścią firmy VTG, której duże logotypy znajdowały się na każdym z wagonów. Dla porównania, VTG oferuje do wynajmu około 85 000 wagonów. 

Skład prowadził „Dragon” z NEWAG-u, a dokładniej maszyna o oznaczeniu E6ACT-004. Rocznik 2014. Elektrowóz w czarno-czerwonych barwach firmy Cargounit z Wrocławia, która specjalizuje się w wynajmie lokomotyw. W tym przypadku jej klientem był czeski przewoźnik CD Cargo Poland, którego logotypy umieszczono na pojeździe.

Teren stacji Jaworzno Szczakowa. Elektrowóz NEWAG E6ACT-004 z firmy Cargounit (wynajem CD Cargo Poland) ze składem nietypowych węglarek. 

Nietypowe węglarki serii Eamnoss¹¹ z VTG. 

W Katowicach przesiadaliśmy się i tam powstały kolejne zdjęcia. Najpierw ponownie dokumentowałem ex niemieckiego Diesla, czyli SN84-003, który miał tu dziesięć minut przerwy.

SN84-003 „Żuczek” na stacji Katowice.

Udało mi się także udokumentować elektryczny zespół trakcyjny Kolei Śląskich. Pojazd o ciekawej, międzynarodowej historii. Jego obecna nazwa to EN71AKŚ-100. Rocznik 1966. Jako fabrycznie nowy trafił do jugosłowiańskich kolei JŽ. W latach 90-tych, po rozpadzie Jugosławii, zasilił tabor kolei Słowenii (SŽ), gdzie funkcjonował pod oznaczeniem 6011.003+4011.003+4011.004+6011.004. W roku 2012 jednostka trafiła do nowosądeckiej firmy NEWAG, gdzie przeprowadzono jej modernizację. Następnie rozpoczęła obsługę połączeń Kolei Śląskich.

Na poniższym zdjęciu EN71AKŚ-100 stoi przy peronie pierwszym jako pociąg do Zwardonia. 

EN71AKŚ-100 na stacji Katowice. Jednostka jest przystosowana do przewozu rowerów, o czym informują napisy na bokach - Velo Cug.

Na stacji pojawił się także pociąg EC „Silesia” w relacji Warszawa Wschodnia (4:49) – Warszawa Centralna (4:55/5:03) – Opoczno Południe (6:06/11) – Włoszczowa Północ (6:46/47) – Dąbrowa Górnicza (7:44/45) – Sosnowiec Główny (7:56/58) – Katowice (8:08/15) – Tychy (8:30/31) – Rybnik (8:58/9:00) – Wodzisław Śląski (9:14/15) – Chałupki (9:32/37) – Bohumin (9:43/10:03) - Ostrava hl. n. (10:10/12) - Olomouc hl. n. (11:14/16) - Pardubice hl. n. (12:34/36) - Praha hl. n. (13:34).

Prowadził go kolorowy Siemens Vectron MS nr 193 514 z firmy European Locomotive Leasing, która zajmuje się (dalej cytat ze strony internetowej polskiego oddziału) „leasingiem najnowocześniejszych lokomotyw elektrycznych przeznaczonych do transportu w europejskich korytarzach kolejowych. Flota ELL składa się z lokomotyw elektrycznych Siemens Vectron, z których znaczna część to lokomotywy wielosystemowe MS posiadające homologację w Polsce oraz kilkunastu innych europejskich krajach. Zakres oferty ELL w Polsce obejmuje wynajem lokomotyw w opcji full-service zawierającej szereg udogodnień pozwalających polskim klientom w pełni wykorzystać lokomotywy w ruchu międzynarodowym i cieszyć się najwyższym współczynnikiem dostępności na rynku. ELL oznacza niezawodność, innowacyjność i ochronę klimatu”.

Maszynę wypożyczyło PKP Intercity. Jednak nie bezpośrednio od ELL, lecz w ramach podnajmu od czeskiego LokoTrain (za stroną www.elektrolokarchiv.de), którego dotyczy kolorowa okleina lokomotywy. Rocznik 2023.

Kolorowy Siemens Vectron MS nr 193 514 leasingowany przez LokoTrain na stacji Katowice z pociągiem EC „Silesia”.

Do Rybnika dotarliśmy pociągiem Kolei Śląskich, który był obsługiwany przez tabor wypożyczony od Kolei Mazowieckich. Taki ciekawy mix przewoźników wojewódzkich. Pociąg prawie międzynarodowy, z Katowic do przygranicznych Chałupek, przez Mikołów, Łaziska Górne, Orzesze, Czerwionkę, Leszczyny, Rybnik, Wodzisław Śląski i Olzę. Czas przejazdu do Rybnika około godziny. 

Było to EN57AKM-1568. Rocznik 1984, pierwotnie pod oznaczeniem EN57-1568 (do modernizacji w 2009 roku, przeprowadzonej przez NEWAG). 

EN57AKM-1568 z Kolei Mazowieckich podstawia się jako pociąg Kolei Śląskich do Chałupek. Stacja Katowice.

Mazowieckie wnętrze EN57AKM-1568 w trakcie obsługi pociągu Kolei Śląskich z Katowic do Chałupek. 10.08.2024.

Do Rybnika dotarliśmy około 9:24. Tam czekała na mnie miła niespodzianka. Pragotron. Wciąż czynny, choć gdzieś czytałem, że w Polsce już nie ma takich urządzeń. Pod tym linkiem dodatkowe informacje o pragotronach.

Stacja Rybnik, peron pierwszy. Pragotron wciąż czynny. 10.08.2024.

EN57AKM-1568 jako pociąg Kolei Śląskich z Katowic do Chałupek stoi przy peronie pierwszym stacji Rybnik.

Tyle w temacie kolejowych ciekawostek i atrakcji udokumentowanych na trasie z Krakowa Głównego do Rybnika. Teraz pora na główny temat wpisu. Ogólnodostępny tor z odstawionymi lokomotywami PKP Cargo.

Znajduje się on od strony ul. Kolejowej, bezpośrednio u wylotu pieszego tunelu pod torami kolejowymi ze stacji Rybnik. Jak pamiętam, od lat ustawiano na nim różne lokomotywy. Nie ma tam żadnego ograniczenia w przemieszczaniu się (droga do zakładu taboru, ale jeszcze nie jego teren), więc można te pojazdy podziwiać i dokumentować. Zrobiła to nawet firma Google (w maju 2012). Jedyny widoczny zakaz dotyczy wstępu na tory.

W dniu 10 sierpnia 2024 na torze tym stały elektrowozy i spalinówki. Ich prezentację zacznę od strony kozła oporowego. Tam kolumnę zaczynała dość wyblakła EU07-348. To rocznik 1984. 

Z dostępnych w Internecie zdjęć wynika, że na tor przy lokomotywowni maszyna ta trafiła już w 2022 roku (wówczas już tam była, być może odstawiono ją wcześniej). Czasami zmieniała lokalizację, zamieniając się miejscami z innymi lokomotywami.

Wyblakła, odstawiona już kilka lat temu EU07-348 rozpoczyna kolumnę lokomotyw PKP Cargo. Za nią stoją kolejno: ET42-017, ET42-050, ET22-986, ET22-909, ET22-950, ST48-001, ST44-1202, ET42-042 i ET41-010. 

Za EU07-348 ustawiono ET42-017. Lokomotywa ta i inne odstawione w Rybniku maszyny pojawią się w następnej części tego reportażu.

Podsudecka i Oświęcim

 

Tradycyjnie, raz w roku piszę parę słów o nowym kolejowym rozkładzie jazdy, skupiając się głównie na niezelektryfikowanej Magistrali Podsudeckiej (przykładowy link). Biorąc pod uwagę fakt, że mamy już sierpień 2024, a rozkład został wprowadzony 10 grudnia 2023, słowo „nowy” jest już mocno nieaktualne. Niemniej pewne zmiany są na tyle ciekawe, że warto o nich napisać.

Nadal wyłączną obsługę pociągów dalekobieżnych kursujących przez niezelektryfikowaną Magistralę Podsudecką zapewniają spalinowe zespoły trakcyjne serii SN84 z SKPL. Ruch tych pojazdów jest jednak większy. W rozkładzie 2022/2023 codziennie kursował tylko jeden pociąg, TLK „Sudety” z Krakowa Głównego do Jeleniej Góry (przez Katowice, Kędzierzyn-Koźle, Nysę, Kamieniec Ząbkowicki, Świdnicę Miasto, Jaworzynę Śląską, Wałbrzych Główny) i powrotny. Dodatkowo w weekendy pojawiał się pociąg TLK „Wetlina” z Zagórza do Kłodzka Miasta. Na niezelektryfikowaną Magistralę Podsudecką docierał on z Opola Głównego, linią przebiegającą przez Szydłów do Nysy. Potem przejazd do Kamieńca Ząbkowickiego i już „pod drutem” do stacji końcowej. Powrót tego samego dnia.

Teraz codziennie po Podsudeckiej jadą dwie pary pociągów dalekobieżnych. Tradycyjnie, od 2020 roku jest to TLK „Sudety” łączący Kraków Główny z Jelenią Górą. W tym przypadku zmieniły się godziny przejazdu. Można powiedzieć, że je odwrócono. Od początku pociąg ten rano wyruszał z Krakowa i około 21:00 do niego wracał. Teraz jest odwrotnie. Rano przejazd Jelenia Góra – Kraków Główny, a po południu powrót. Tak to wygląda z rozpisanymi godzinami (dla wybranych stacji): Jelenia Góra (4:46) – Wałbrzych Główny (5:30/31) – Jaworzyna Śląska (6:06/09) – Świdnica Miasto (6:20/21) – Kamieniec Ząbkowicki (7:27/29) – Nysa (8:15/16) – Kędzierzyn-Koźle (9:42/43) – Gliwice (10:10/14) – Katowice (10:38/41) – Trzebinia (11:19/20) – Kraków Główny (11:57). Relacja powrotna: Kraków Główny (14:59) – Trzebinia (15:27/28) – Katowice (16:06/16) – Gliwice (16:38/42) – Kędzierzyn-Koźle (17:11/16) – Nysa (18:37/39) – Kamieniec Ząbkowicki (19:23/25) – Świdnica Miasto (20:25/26) – Jaworzyna Śląska (20:37/42) – Wałbrzych Główny (21:16/17) – Jelenia Góra (22:02). Łącznie ponad 391 km w każdą stronę.

Pociąg TLK „Sudety” po zmianie godzin kursowania. Poranny przejazd do Krakowa Głównego. Kędzierzyn-Koźle Przystanek. SN84-001 „Mucha” z 1973 roku mija peron, a na drugim zdjęciu przejeżdża przez most nad Kanałem Kłodnickim. 30.06.2024.

Druga para to nowy pociąg. TLK „Szczeliniec”. Również łączący Kraków Główny z Jelenią Górą, ale po nieco innej trasie. Oto jej przebieg (dla wybranych postojów): Kraków Główny (6:57) – Trzebinia (7:26/27) – Katowice (8:05/15) – Gliwice (8:37/38) – Kędzierzyn-Koźle (9:04/05) – Nysa (10:33/35) – Kamieniec Ząbkowicki (11:19/20). Tam TLK „Szczeliniec” opuszcza Magistralę Podsudecką i jedzie „pod drutem” przez Kłodzko Główne (11:41/42) do Kłodzka Miasta (11:45/53), gdzie następuje zmiana kierunku jazdy i powrót do Kłodzka Głównego (11:56/12:09). Następnie przejazd piękną (wiadukty, tunele, mosty i górskie widoki) niezelektryfikowaną linią między innymi przez Jedlinę-Zdrój (13:00/01) do Wałbrzycha Głównego (13:09/10) i dalej znów „pod drutem” do Jeleniej Góry (13:55). 

Trasa powrotna: Jelenia Góra (14:29) – Wałbrzych Główny (15:15/24) – Jedlina-Zdrój (15:32/38) – Kłodzko Główne (16:30/31) – Kłodzko Miasto (16:33/41) – Kłodzko Główne (16:44/45) – Kamieniec Ząbkowicki (17:05/06) – Nysa (17:53/54) – Kędzierzyn-Koźle (19:19/20) – Gliwice (19:47/50) – Katowice (20:13/16) – Trzebinia (20:57/21:05) – Kraków Główny (21:35). Łącznie ponad 377 km w każdą stronę.

Wprowadzenie pociągu TLK „Szczeliniec” wiązało się z likwidacją weekendowej wydłużonej trasy TLK „Wetlina” do Kłodzka Miasta. Z linii łączącej Opole z Nysą zniknęły zatem pociągi dalekobieżne. Tu jednak warto wspomnieć o ich wielkim powrocie w okresie 8 – 17 kwietnia 2024. Wówczas na Magistrali Podsudeckiej pomiędzy Nysą i Kędzierzynem-Koźlem prowadzono prace remontowe i TLK „Szczeliniec” oraz TLK „Sudety” kursowały objazdem przez Opole i Szydłów. 

Historyczne zdjęcie. Pociąg TLK „Wetlina”, w wydłużonej relacji do Kłodzka Miasta, oczekuje na odjazd z Krakowa Głównego. Obsługę zapewnia SN84-003 „Żuczek” z 1976 roku. 21.10.2023. 

Ciekawostka z SN84-003. Tabliczka informująca o przeprowadzonej w 1997 roku modernizacji. 21.10.2023.

Pociąg TLK „Wetlina” do stacji Kłodzko Miasto na dworcu w Katowicach. Obsługę zapewnia 
SN84-003 „Żuczek”. 21.10.2023. 

Zwiększenie ilości pociągów dalekobieżnych obsługiwanych przez SN84 na Magistrali Podsudeckiej oraz eksploatowanie ich na trasach w Bieszczady, a także uruchomienie przez SKPL komercyjnego połączenia do Ukrainy trakcją spalinową, wymusiły na przewoźniku wprowadzenie do ruchu kolejnego pojazdu tej serii. Tak więc w eksploatacji jest już pięć takich spalinowych zespołów trakcyjnych. Najnowszy z nich to SN84-005 „Jaśko”. Rocznik 1975.

SN84-005 „Jaśko” jako poranny pociąg TLK „Sudety” do Krakowa Głównego. Postój na stacji Kędzierzyn-Koźle. 17.12.2023.

Tak dynamicznie prezentował się „Jaśko” w trakcie obsługi pociągu TLK „Sudety” z Jeleniej Góry do Krakowa Głównego na stacji Kędzierzyn-Koźle. Na nagraniu zobaczycie również wjazd lokomotywy EP07-412 z pociągiem IC „Szyndzielnia” w relacji Bielsko-Biała Główna – Ustka. Pierwsze dni obowiązywania rozkładu 2023/2024, a dokładnie 17.12.2023.

Tyle w temacie Magistrali Podsudeckiej. No chyba, że macie ochotę przeczytać coś starszego na jej temat – zapraszam do relacji z 2000 roku. Tu link. 

Ponieważ co jakiś czas pojawiam się na stacji Oświęcim, pora na parę zdań dotyczących nowego rozkładu 2023/2024 w tamtym mieście. Dość mocno rozbudowany dworzec kolejowy zaczął od 10 grudnia 2023 przyjmować bardzo dużo pociągów międzynarodowych. W zasadzie wszystkie, które z Krakowa jeździły do Czech (i dalej) przez Katowice. Oficjalnie decyzję tę tłumaczono pracami modernizacyjnymi węzła katowickiego i zmniejszoną w związku z tym jego przepustowością.

Zatem na stacji Oświęcim zrobiło się dość ciekawie. Oprócz obecnych tam zawsze elektrycznych zespołów trakcyjnych, zaczęły przyjeżdżać elektrowozy z wagonami różnych przewoźników. Wśród nich słynne i kultowe szwajcarskie wagony panoramiczne w składzie EC „Porta Moravica” z Grazu do Przemyśla Głównego i oczywiście w relacji powrotnej. 

Lokomotywa EP09-037 (rocznik 1994) z PKP Intercity w trakcie wjazdu oraz postoju na stacji Oświęcim z pociągiem  EC „Porta Moravica” z austriackiego Grazu do Przemyśla Głównego. Pociąg zestawiony z czterech wagonów, w tym jeden austriackich kolei ÖBB, a pozostałe szwajcarskich SBB-CFF-FFS. Trzy skróty wynikają z kilku języków urzędowych: niemiecki (SBB - Schweizerische Bundesbahnen), francuski (CFF - Chemins de fer fédéraux suisses) i włoski (FFS - Ferrovie Federali Svizzere). Powszechnie przyjmuje się używanie tego pierwszego, czyli SBB. 25.12.2023.

Szwajcarskie wagony pociągu EC „Porta Moravica”. Na końcu słynny wagon panoramiczny klasy pierwszej serii Apm 61. Na jego bokach widnieje logotyp „Gotthard Panorama Express”. Rozkładowy czas przejazdu z Grazu do Przemyśla Głównego wynosi blisko 12 godzin, od 5:26 do 16:58. Odległość, którą pociąg ten pokonuje na terytorium Polski to 414 kilometrów. Oświęcim, 25.12.2023.

Lokomotywa EP09-036 (rocznik 1994) z pociągiem EC „Porta Moravica” w przeciwnej relacji (do Grazu) i w dzień roboczy (na stacji Oświęcim fotografowałem w pierwszy dzień świąt). Przejazd przez Kraków Grzegórzki. Ilość wagonów szwajcarskich bez zmian, natomiast przybyły dwa austriackie ÖBB. Panoramiczny jako pierwszy. 23.05.2024.

Inny przykładowy pociąg międzynarodowy na stacji Oświęcim. Lokomotywa EU07-421 (rocznik 1986) z PKP Intercity prowadzi skład IC „Cracovia” z Przemyśla Głównego do stacji Praha-Vršovice i Budapest Nyugati. W składzie wagony ČD, PKP Intercity i MÁV-START. 26.12.2023.

Poniżej film przedstawiający EC „Porta Moravica” z Grazu do Przemyśla Głównego (z EP09-037) oraz IC „Cracovia” z Przemyśla Głównego do stacji Praha-Vršovice i Budapest Nyugati (z EU07-421) na stacji Oświęcim. 25 i 26 grudnia 2023.

Nowy rozkład 2023/2024 to powrót do Oświęcimia połączeń z Krakowem przez Spytkowice i Skawinę. Nie jak przed laty do Krakowa Płaszowa, lecz z pominięciem tej stacji, przez łącznicę do Krakowa Głównego, a w wybranych przypadkach dalej, do Kozłowa lub Sędziszowa. To linia SKA2 obsługiwana przez Koleje Małopolskie. 

EN77-001 (rocznik 2011) jako pociąg linii SKA2 Kolei Małopolskich w relacji Oświęcim - Skawina - Kraków Główny - Kozłów. 25.12.2023.

Do Oświęcimia Koleje Małopolskie docierają również w relacji z Krakowa Głównego przez Trzebinię i Chrzanów. Tu EN64-004 (rocznik 2014) wraz z innym ezt w oczekiwaniu na powrót do stolicy Małopolski. 25.12.2023.

Do Oświęcimia w tym rozkładzie jazdy docierają również ciekawe połączenia regio z Krakowa Głównego przez Trzebinię. Piszę „ciekawe” ze względu na ich wydłużone i niekiedy dość nietypowe relacje. Np. pociąg nr 39302 z Dębicy (13:54) do Oświęcimia (16:53). Prawie 3 godziny jazdy, a odległość do pokonania to 175 kilometrów.

EN99-001 i EN64-003 (obie jednostki z 2014 roku) właśnie skończyły bieg jako pociąg regio nr 39302 z Dębicy. Stacja Oświęcim. 17.07.2024.

W rozkładzie jazdy 2023/2024 niektóre pociągi PKP Intercity prowadzone są lokomotywami PKP Cargo. Tu przykład w postaci EU07-1527 oczekującej na zatrudnienie w peronach stacji Kraków Główny. Jest to rocznik 1967. Pierwotnie jako EU07-010, modernizacja w roku 2013. W tle czeskie wagony tworzące pociąg IC „Galicja” z Krakowa Głównego do stacji Praha-Vršovice przez Trzebinię, Oświęcim.

Warto jeszcze dodać, że ruch pociągów w Oświęcimiu jest w Blogu Transportowym prezentowany w cyklu pod nazwą „Na stacji Oświęcim”. Tu przykładowy link.