Rybnik, kilka lokomotyw i inne kolejowe

 

Wpisy dotyczące miasta Rybnik pojawiały się w Blogu Transportowym już kilka razy. Był to np. kilkuczęściowy materiał o przejeździe specjalnym realizowanym autobusem Karosa C744 (tu link). Teraz będzie kolejowo. Kilka zdjęć wykonanych w trakcie podróży z Krakowa do Rybnika, a potem już stacja Rybnik i jej największa atrakcja. Ogólnodostępny tor z odstawionymi lokomotywami PKP Cargo. 

Materiał ten powstał w sobotę, 10 sierpnia 2024. Wprawdzie głównym celem wyjazdu była odbywająca się cyklicznie w Rybniku giełda staroci, ale i na różne pojazdy czasu również starczyło.

Podróż z Krakowa do Katowic realizowaliśmy pociągiem TLK „Szczeliniec”, którego obsługę zapewniał kultowy spalinowy zespół trakcyjny serii SN84 z SKPL. W tym przypadku był to SN84-003 „Żuczek”. Rocznik 1976. 

Trasa TLK „Szczeliniec” to Kraków Główny (6:57) – Trzebinia (7:26/27) – Jaworzno Szczakowa (7:37/39) – Katowice (8:05/15) – Gliwice (8:37/38) – Kędzierzyn-Koźle (9:04/05) – Nysa (10:33/35) – Kamieniec Ząbkowicki (11:19/20) – Kłodzko Miasto (11:45/53) – Jedlina-Zdrój (12:48/49) – Wałbrzych Główny (12:57/13:10) – Jelenia Góra (13:55).

Kiedy dotarliśmy na stację, na sąsiednim torze na odjazd oczekiwał pociąg regio nr 34200 w relacji Kraków Główny (6:46) – Trzebinia (7:34/35) – Libiąż (7:46) – Oświęcim (7:59/8:00) – Brzeszcze (8:06/07) – Czechowice-Dziedzice (8:27). Jego obsługę zapewniała jednostka EN71-017. Równolatka SN84-003, czyli także 1976 rocznik. 

Dwaj weterani kolejowych szlaków. Poranne spotkanie na stacji Kraków Główny.  EN71-017 z Polregio do Czechowic-Dziedzic i SN84-003 „Żuczek” z SKPL do Jeleniej Góry. 10.08.2024.

Tablica kierunkowa pociągu TLK „Szczeliniec” na drzwiach SN84-003. 10.08.2024.

Wnętrze przedniej części SN84-003 na stacji początkowej Kraków Główny. 10.08.2024.

Na stacji Jaworzno Szczakowa zawsze są jakieś składy towarowe. Mimo sporej ilości słupów i innych elementów, czasami z jadącego lub stojącego pociągu udaje się coś „upolować”. Efekty takich łowów pojawiały się już w Blogu Transportowym, np. tutaj. 

Również w trakcie przejazdu do Rybnika było tam ciekawie. Na pobliskim torze stał skład dość nietypowych węglarek. Ich pudła miały kształt mocno odbiegający od znanych z polskich torów standardów. Chodzi mi o ściany czołowe, które nie tworzyły kątów prostych, lecz odchylały się na zewnątrz. Oznaczono je serią Eamnoss¹¹. Miały polskie numery „51”. Kod przewoźnika PL-AAEC, czyli firma AAE Ahaus Alstätter Eisenbahn AG z siedzibą w Baar (Szwajcaria). Była to jedna z największych prywatnych firm oferujących wagony do wynajmu w Europie (posiadała ich około 30 000). Piszę w czasie przeszłym, bo od 2015 jest ona częścią firmy VTG, której duże logotypy znajdowały się na każdym z wagonów. Dla porównania, VTG oferuje do wynajmu około 85 000 wagonów. 

Skład prowadził „Dragon” z NEWAG-u, a dokładniej maszyna o oznaczeniu E6ACT-004. Rocznik 2014. Elektrowóz w czarno-czerwonych barwach firmy Cargounit z Wrocławia, która specjalizuje się w wynajmie lokomotyw. W tym przypadku jej klientem był czeski przewoźnik CD Cargo Poland, którego logotypy umieszczono na pojeździe.

Teren stacji Jaworzno Szczakowa. Elektrowóz NEWAG E6ACT-004 z firmy Cargounit (wynajem CD Cargo Poland) ze składem nietypowych węglarek. 

Nietypowe węglarki serii Eamnoss¹¹ z VTG. 

W Katowicach przesiadaliśmy się i tam powstały kolejne zdjęcia. Najpierw ponownie dokumentowałem ex niemieckiego Diesla, czyli SN84-003, który miał tu dziesięć minut przerwy.

SN84-003 „Żuczek” na stacji Katowice.

Udało mi się także udokumentować elektryczny zespół trakcyjny Kolei Śląskich. Pojazd o ciekawej, międzynarodowej historii. Jego obecna nazwa to EN71AKŚ-100. Rocznik 1966. Jako fabrycznie nowy trafił do jugosłowiańskich kolei JŽ. W latach 90-tych, po rozpadzie Jugosławii, zasilił tabor kolei Słowenii (SŽ), gdzie funkcjonował pod oznaczeniem 6011.003+4011.003+4011.004+6011.004. W roku 2012 jednostka trafiła do nowosądeckiej firmy NEWAG, gdzie przeprowadzono jej modernizację. Następnie rozpoczęła obsługę połączeń Kolei Śląskich.

Na poniższym zdjęciu EN71AKŚ-100 stoi przy peronie pierwszym jako pociąg do Zwardonia. 

EN71AKŚ-100 na stacji Katowice. Jednostka jest przystosowana do przewozu rowerów, o czym informują napisy na bokach - Velo Cug.

Na stacji pojawił się także pociąg EC „Silesia” w relacji Warszawa Wschodnia (4:49) – Warszawa Centralna (4:55/5:03) – Opoczno Południe (6:06/11) – Włoszczowa Północ (6:46/47) – Dąbrowa Górnicza (7:44/45) – Sosnowiec Główny (7:56/58) – Katowice (8:08/15) – Tychy (8:30/31) – Rybnik (8:58/9:00) – Wodzisław Śląski (9:14/15) – Chałupki (9:32/37) – Bohumin (9:43/10:03) - Ostrava hl. n. (10:10/12) - Olomouc hl. n. (11:14/16) - Pardubice hl. n. (12:34/36) - Praha hl. n. (13:34).

Prowadził go kolorowy Siemens Vectron MS nr 193 514 z firmy European Locomotive Leasing, która zajmuje się (dalej cytat ze strony internetowej polskiego oddziału) „leasingiem najnowocześniejszych lokomotyw elektrycznych przeznaczonych do transportu w europejskich korytarzach kolejowych. Flota ELL składa się z lokomotyw elektrycznych Siemens Vectron, z których znaczna część to lokomotywy wielosystemowe MS posiadające homologację w Polsce oraz kilkunastu innych europejskich krajach. Zakres oferty ELL w Polsce obejmuje wynajem lokomotyw w opcji full-service zawierającej szereg udogodnień pozwalających polskim klientom w pełni wykorzystać lokomotywy w ruchu międzynarodowym i cieszyć się najwyższym współczynnikiem dostępności na rynku. ELL oznacza niezawodność, innowacyjność i ochronę klimatu”.

Maszynę wypożyczyło PKP Intercity. Jednak nie bezpośrednio od ELL, lecz w ramach podnajmu od czeskiego LokoTrain (za stroną www.elektrolokarchiv.de), którego dotyczy kolorowa okleina lokomotywy. Rocznik 2023.

Kolorowy Siemens Vectron MS nr 193 514 leasingowany przez LokoTrain na stacji Katowice z pociągiem EC „Silesia”.

Do Rybnika dotarliśmy pociągiem Kolei Śląskich, który był obsługiwany przez tabor wypożyczony od Kolei Mazowieckich. Taki ciekawy mix przewoźników wojewódzkich. Pociąg prawie międzynarodowy, z Katowic do przygranicznych Chałupek, przez Mikołów, Łaziska Górne, Orzesze, Czerwionkę, Leszczyny, Rybnik, Wodzisław Śląski i Olzę. Czas przejazdu do Rybnika około godziny. 

Było to EN57AKM-1568. Rocznik 1984, pierwotnie pod oznaczeniem EN57-1568 (do modernizacji w 2009 roku, przeprowadzonej przez NEWAG). 

EN57AKM-1568 z Kolei Mazowieckich podstawia się jako pociąg Kolei Śląskich do Chałupek. Stacja Katowice.

Mazowieckie wnętrze EN57AKM-1568 w trakcie obsługi pociągu Kolei Śląskich z Katowic do Chałupek. 10.08.2024.

Do Rybnika dotarliśmy około 9:24. Tam czekała na mnie miła niespodzianka. Pragotron. Wciąż czynny, choć gdzieś czytałem, że w Polsce już nie ma takich urządzeń. Pod tym linkiem dodatkowe informacje o pragotronach.

Stacja Rybnik, peron pierwszy. Pragotron wciąż czynny. 10.08.2024.

EN57AKM-1568 jako pociąg Kolei Śląskich z Katowic do Chałupek stoi przy peronie pierwszym stacji Rybnik.

Tyle w temacie kolejowych ciekawostek i atrakcji udokumentowanych na trasie z Krakowa Głównego do Rybnika. Teraz pora na główny temat wpisu. Ogólnodostępny tor z odstawionymi lokomotywami PKP Cargo.

Znajduje się on od strony ul. Kolejowej, bezpośrednio u wylotu pieszego tunelu pod torami kolejowymi ze stacji Rybnik. Jak pamiętam, od lat ustawiano na nim różne lokomotywy. Nie ma tam żadnego ograniczenia w przemieszczaniu się (droga do zakładu taboru, ale jeszcze nie jego teren), więc można te pojazdy podziwiać i dokumentować. Zrobiła to nawet firma Google (w maju 2012). Jedyny widoczny zakaz dotyczy wstępu na tory.

W dniu 10 sierpnia 2024 na torze tym stały elektrowozy i spalinówki. Ich prezentację zacznę od strony kozła oporowego. Tam kolumnę zaczynała dość wyblakła EU07-348. To rocznik 1984. 

Z dostępnych w Internecie zdjęć wynika, że na tor przy lokomotywowni maszyna ta trafiła już w 2022 roku (wówczas już tam była, być może odstawiono ją wcześniej). Czasami zmieniała lokalizację, zamieniając się miejscami z innymi lokomotywami.

Wyblakła, odstawiona już kilka lat temu EU07-348 rozpoczyna kolumnę lokomotyw PKP Cargo. Za nią stoją kolejno: ET42-017, ET42-050, ET22-986, ET22-909, ET22-950, ST48-001, ST44-1202, ET42-042 i ET41-010. 

Za EU07-348 ustawiono ET42-017. Lokomotywa ta i inne odstawione w Rybniku maszyny pojawią się w następnej części tego reportażu.

Pogórze 2023, impreza z SU46 (3) – z Katowic do Gliwic

 

Blog Transportowy zawiera relacje z różnych imprez transportowych. Jedną z nich było „Pogórze 2023”. W roli głównej wystąpiła wówczas lokomotywa SU46-029. Niestety z końcem 2023 roku maszyna ta została wycofana z eksploatacji. Ponieważ była to ostatnia czynna przedstawicielka serii SU46, zakończył się wówczas kolejny, blisko 50 letni etap historii polskiej kolei. Ze względu na złą kondycję finansową właściciela tych lokomotyw – PKP Cargo, prawdopodobieństwo naprawy którejkolwiek z tych maszyn jest bliskie zeru. Niestety.

Jak już wcześniej pisałem, lokomotywy SU46 zawsze były mi bardzo bliskie, bo kontakt z nimi miałem już od dziecka. Łącznie PKP eksploatowały 54 takie maszyny. Wszystkie wyprodukowane w Zakładach im. Hipolita Cegielskiego z Poznania. Bohaterka tej relacji, SU46-029 to rocznik 1977. Od nowości do 1989 roku przypisana do lokomotywowni w Słupsku. Tamtejsze maszyny w okresie letnim prowadziły pociągi kolonijne do stacji Darłowo. To taka ciekawostka, bo planowo taki tabor nie był wykorzystywany na linii ze Sławna do Darłowa. Pociągi te liczyły około 6 – 10 wagonów i zdarzały się kilka razy w tygodniu. Czasami łączono je z pociągami planowymi. Dwa wagony na początku składu, a dalej część kolonijna. Raz nawet miałem okazję jechać takim „dziwnym” pociągiem. Jakoś pod koniec lat 80-tych. Pociąg do Darłowa standardowo miał tylko dwa wagony, a tu tyle „pudeł” i trzeba było jeszcze tak daleko iść. To była jazda z przesiadką, czasu mało, więc konieczny był bieg, który w moim przypadku zakończył się spektakularnym upadkiem. Na szczęście nic mi się nie stało, przetrwały także przewożone rybki akwariowe. To taka ciekawostka, bo bardzo prawdopodobne jest, że SU46-029 również choć raz dotarła z pociągiem kolonijnym do Darłowa. Niestety nie mam żadnych zdjęć z tamtego okresu, a jedyny kolonijny sfotografowany przeze mnie w Darłowie przyprowadziła niezidentyfikowana SP42, ale to już były lata 90-te i mało wagonów „na haku”. Opisany kolonijny „z upadkiem” w Sławnie był prowadzony przez ST44.

Po Słupsku SU46-029 miała przydział do Poznania, potem do Żagania. W swojej historii zmieniała później kilkukrotnie miejsca stacjonowania (np. delegacje do Lublina i Gdyni), finalnie utykając na terenie lokomotywowni PKP Cargo w Węglińcu. Tam wykonano najnowsze dostępne w Internecie zdjęcie, z 6.10.2024. Tu link do niego. Zatem fizycznie nadal istnieje i wygląda całkiem dobrze.

Tyle w temacie historii. Wracam do relacji z imprezy, w trakcie której była to czynna maszyna. Tu link do wcześniejszego wpisu.

Jak już pisałem, na około 10 minut przed zaplanowanym odjazdem „Ślązaka” na stacji rozległy się krzyki. „Suka jedzie!!!”. Zaczęło się wtedy dość spore zamieszanie. Jego głównymi twórcami byli młodzi miłośnicy, którzy biegali w różne strony po peronach stacji Katowice. Budziło to oczywiście wielkie zdziwienie „zwykłych” pasażerów oczekujących na swój pociąg. 

Każdy chciał zająć dobre miejsce do dokumentacji tej wyjątkowej lokomotywy. Ze składem czterech oliwkowych wagonów podstawiła się ona od strony Krakowa, na peron nr 2.

Imprezę czas zacząć. SU46-029 z PKP Cargo podstawia się z pociągiem specjalnym „Ślązak” na peron drugi stacji Katowice. 1.09.2023.

SU46-029 z pociągiem specjalnym „Ślązak” przy peronie drugim stacji Katowice. Maszynę fotografowało sporo młodych osób, które najprawdopodobniej nigdy wcześniej nie widziały takiego pojazdu na żywo. Obok ustawiła się lokomotywa EU07-131 eksploatowana przez firmę Wiskol. To rocznik 1970. 1.09.2023.

Kilka detali SU46-029, np. w oknie charakterystyczne zasłonki PKP. 

Przy pociągu, a w szczególności obok lokomotywy zrobiło się dość tłoczno. Zdjęcia, filmy. Każdy chciał udokumentować tego niecodziennego gościa. 

Myślałem więc, że pociąg będzie pełny. Okazało się jednak, że spora część osób z peronu nie podróżowała specjalnym „Ślązakiem”. Szczególnie dotyczyło to najmłodszych miłośników kolei. 

W pociągach specjalnych organizowanych przez Biuro Turystyki Kolejowej TurKol.pl miejsc nie wybiera się samemu. Wskazujemy tylko klasę i pociąg, którym chcemy jechać. Gdzie dokładnie będziemy siedzieć dowiemy się później, z informacji e-mail. Jeżeli planujemy podróż różnymi pociągami, należy o tym od razu poinformować rezerwując miejsca, aby cały czas mieć przydzielone to samo siedzenie, a nie krążyć później po pociągu.

Mi trafił się ostatni wagon. Klasa druga, ale w rzeczywistości to dawna „jedynka”. Seria A⁹ouy nr 50 51 19-08 172-5 ze stacji Toruń. Typ 112Ag z roku 1984. Producent ten sam, co lokomotyw SU46, czyli Zakłady Przemysłu Metalowego H. Cegielski – Poznań. Własność firmy Migro.

Ostatni wagon pociągu, czyli dawna klasa pierwsza, którą podróżowałem. Detale wnętrza i strony zewnętrznej, w tym tabliczka znamionowa i charakterystyczna lampka montowana nad każdym siedzeniem. 

Na tablicach peronowych „Ślązaka” wyświetlano jako pociąg okazjonalny nr IR 46101do Nysy.  

Odjazd pociągu „Ślązak” nastąpił planowo, o godzinie 9:00. Pierwszy postój został przewidziany w Gliwicach. Tamtejsza stacja w ostatnich latach przeszła wielką metamorfozę, zyskując halę peronową dość ciekawej, nowoczesnej konstrukcji. 

W trakcie jazdy obsługa rozdawała bilety. Wyjątkowe, bo jak za dawnych lat kartonikowe. 

Wyjątkowe, kartonikowe bilety na pociąg „Ślązak” z Katowic do stacji Świdnica Miasto. Co ciekawe, to właśnie w Świdnicy na początku lat 90-tych kupiłem swój ostatni bilet kartonikowy. Potem były już tylko papierowe wydruki. 

Jak na pociąg imprezowy przystało, większość okien w trakcie jazdy było otwartych. Podróżni podziwiali widoki, wsłuchując się w dźwięki wydawane przez SU46. Niektórzy wypatrywali ciekawych pojazdów wartych udokumentowania. Mi tuż przed stacją Gliwice udało się sfotografować pięknie błyszczącą świeżą farbą SM42-749 z PKP Cargo. Kilka dni wcześniej zakończyła się jej naprawa P4. Rocznik 1975, więc to lokomotywa o dwa lata starsza od imprezowej „suki”. Większą część swojego istnienia przepracowała ona w Małopolsce, a od 2014 roku przydzielono ją do Południowego Zakładu Spółki w Katowicach. 

SM42-749 z PKP Cargo. Świeżo po remoncie. Jak nówka, tylko nie ten kolor. 1.09.2023.

Ciekawa konstrukcja nowej hali peronowej na stacji Gliwice.

Poniżej film przedstawiający SU46-029 w trakcie podstawiania się na peron nr 2 stacji Katowice oraz w innych lokalizacjach, które będą dokładniej opisane w dalszej części tego reportażu.

Planowy przyjazd na stację Gliwice wyznaczono na godzinę 9:22. Dosiadło się tam jeszcze kilka osób i o 9:26 „Ślązak” wyruszył w dalszą podróż. Kolejny postój w Kędzierzynie-Koźlu. Będzie to temat następnej części relacji z tej ciekawej imprezy.

Tu link do pierwszego wpisu.