Piętrowe Škody w Ostrawie

 

W 2016 roku opublikowałem materiał prezentujący pociągi spalinowe na czeskiej stacji Ostrava střed (tu link). Głównym jego tematem były lokomotywy (kultowe „brejlovce”) prowadzące pasażerskie składy wagonowe. Na końcu pisałem o planowanym przez Koleje Czeskie zakupie nowych spalinowych zespołów trakcyjnych. W Internecie było wówczas sporo informacji na ten temat. Tak się jednak nie stało.

Zakupiono nowy tabor, ale „brejlovce” nadal pozostały w ruchu. Teraz kursują one z piętrowymi składami typu push-pull produkcji firmy Škoda Transportation. Łącznie České dráhy zamówiły pięć takich zestawów. Wyznaczono je do obsługi linii z Ostrawy przez Frýdek-Místek do miejscowości Frenštát pod Radhoštěm. Pojawiła się zatem nowoczesność, ale niesamowity klimat pociągu pasażerskiego z lokomotywą spalinową pozostał.

Każdy skład push-pull składa się z trzech piętrowych wagonów. Sterowniczego, doczepnego i krańcowego, do którego podpina się pojazd trakcyjny. Lokomotywy dedykowane do ich obsługi to zmodernizowane maszyny serii 750. Cały pociąg posiada łącznie 356 miejsc siedzących. W jego wnętrzu wydzielono przestrzeń do przewozu rowerów i nart. Cały skład jest klimatyzowany, wyposażony w 5 toalet. Prędkość maksymalna składu to 160 km/h. Nowe pociągi push-pull posiadają większość miejsc klasy drugiej, jest także wydzielony mały przedział klasy pierwszej.

Do regularnej eksploatacji pociągi Škoda 13Ev (tak oznaczony jest ten typ piętrowego składu push-pull) weszły wraz z rozkładem jazdy 2021/2022, który zaczął obowiązywać od 12 grudnia 2021. Dopiero kilka miesięcy później udało mi się je udokumentować – na stacji Ostrava střed. Przy okazji uwieczniłem także inne pojazdy.

Na stację Ostrava střed trafiłem 17 czerwca 2022 (piątek) po południu. Praktycznie od razu od strony Witkowic przyjechał duet lokomotyw ČD Cargo. Jako pierwsza jechała „bardotka”, a dokładniej maszyna o oznaczeniu 751 219-7. To 1971 rocznik. Maszyna przydzielona do lokomotywowni Ostrawa. Sprzęgnięto z nią inną miejscową lokomotywę: 731 047-7 z 1992 roku.

W perony stacji Ostrava střed wjeżdża „bardotka” nr 751 219-7 z ČD Cargo. Razem z nią jedzie niewidoczna lokomotywa 731 047-7. 17.06.2022. 

Sprzęgnięta z „bardotką” lokomotywa 731 047-7 w trakcie przejazdu przez stację Ostrava střed. 17.06.2022.

Następnie nadjechał „piętrus”, ale jeszcze nie ten oczekiwany typu 13Ev. To CityElefant nr 58 (471 058-8 / 971 058-3). Rocznik 2009. Ten elektryczny zespół trakcyjny obsługiwał linię R61, a dokładniej pociąg Sp 1626 relacji Třinec (16:06) - Havířov (16:35/36) - Ostrava hl. n. (16:57/17:00) - Opava východ (17:36). Jednostka ta otrzymała imię „Ivanka”.

CityElefant nr 58 wjeżdża na stację Ostrava střed.

Wymiana pasażerów i odjazd „miejskiego słonia” ze stacji Ostrava střed.

W końcu doczekałem się. Nadjechał piętrowy push-pull. Był to skład nr 4, prowadzony zmodernizowaną lokomotywą 750 712-2. Całość jako linia S6, a dokładniej pociąg Os 20155 relacji Frýdlant nad Ostravicí (16:15) - Frýdek-Místek (16:28/30) - Ostrava hl. n. (17:02).

Prowadzący go „brejlovec” powstał w 1975 roku, otrzymując wówczas oznaczenie T478.4002. W roku 1983 zmieniono je na T478.4202, a od 1 stycznia 1988 roku, w ramach zmiany systemu oznakowania lokomotyw, stał się 754 202-0. Na tym nie koniec zmian numeracji. Od 1 lipca 1994 była to lokomotywa nr 750 410-3. W roku 2011, w firmie CZ LOKO z miejscowości Česká Třebová „nurek” przeszedł modernizację, stając się obecną lokomotywą nr 750 712-2. Nie była to jednak jeszcze maszyna mogąca współpracować ze składami typu push-pull. Na taką przebudowano ją jesienią 2020, także w CZ LOKO.

Niecałe dwa miesiące po mojej wizycie w Ostrawie, 10 sierpnia 2022 lokomotywa ta wraz z piętrowym składem nr 2 uległa wypadkowi we Frydku-Mistku. Pod pociąg wjechała ciężarówka. Nikt nie zginął, nie było też ciężko rannych, ale lokomotywa i wagony uległy uszkodzeniu. Nie mam informacji, czy już je przywrócono do ruchu. 

Lokomotywa 750 712-2 prowadzi skład Škoda 13Ev push-pull nr 4. Wjazd na stację Ostrava střed.

Zbliżenia na poszczególne wagony składu Škoda 13Ev push-pull nr 4 w trakcie wjazdu na stację Ostrava střed. Wagon bezpośrednio za lokomotywą serii Bdmteeo298 (ściana przyległa do lokomotywy pozbawiona drzwi - wagon krańcowy), następnie wagon doczepny (możliwość wydłużania składu przez dodawanie kolejnych wagonów doczepnych) serii Bdmteeo297 i na końcu wagon sterowniczy (z przedziałem klasy pierwszej) serii ABfbdmteeo396. Na wagonach oprócz nazwy przewoźnika (České dráhy) podano nazwę regionu, po którym kursują (Moravskoslezský kraj, czyli stosując polską terminologię województwo morawsko-śląskie) oraz informacje o finansowaniu zakupu przez Ministerstwo Transportu i Unię Europejską. 

Widok na wagon sterowniczy składu Škoda 13Ev push-pull nr 4 (pełny numer: 86-72 004-6). Pociąg odjeżdża ze stacji Ostrava střed.

Jeszcze trochę czekania i w przeciwnym kierunku nadjechał inny push-pull. Tym razem nr 1, wagonem sterowniczym do przodu (nr 86-72 001-2). Jako źródło mocy wystąpiła lokomotywa 750 719-7. Całość tworzyła pociąg Os 20158 relacji Ostrava hl. n. (16:55) - Frýdek-Místek (17:29/31) - Frýdlant nad Ostravicí (17:44). 

„Brejlovec” napędzający pociąg to wbrew wyższemu numerowi kolejnemu, maszyna starsza od opisanej powyżej. To rocznik 1973. Wówczas jako T478.3096 rozpoczęła pracę w Bratysławie. Później następowało kilka zmian lokalizacji, ale zawsze były to przydziały na terenie obecnej Słowacji. Od 1 stycznia 1988 „brejlovec” zmienił oznaczenie na 753 096-7. Po przebudowie w roku 1993 w ŽOS Zvolen lokomotywa stała się przedstawicielem serii 750, a dokładniej otrzymała numer 750 096-0. Około roku 2010 słowacki państwowy przewoźnik wycofał ją z eksploatacji. Źródła internetowe podają, że maszyna następnie została sprzedana prywatnemu nabywcy z Czech, dokładniej z Kladna. Autorzy strony Mamba754 piszą, że w 2012 roku została przemianowana na 750 312-1 (ponoć takie oznaczenie nigdy nie znalazło się na lokomotywie). Tak trafiła do firmy ILA Leasing, która finansowała przebudowę serii 750 dla przewoźnika České dráhy. Ta część historii pojazdu nie jest rozpowszechniona. Równolegle funkcjonuje wersja prostsza, czyli podająca, że to rocznik 1975, ex T478.3258, późniejsza 750 258-6 kolei ČD. Dla obu historii wspólny jest rok 2012, w którym po modernizacji powstała obecna 750 719-7. W roku 2020 przystosowana do obsługi składów typu push-pull.

Osobiście skłaniam się ku tej pierwszej, „słowackiej” wersji, która widnieje na stronie Mamba754 (tu link). Skupia ona grupę pasjonatów tych lokomotyw, którzy dołożyli wszelakich starań, aby poznać, a następnie opublikować pełną historię poszczególnych maszyn.

Skład Škoda 13Ev push-pull nr 1 wjeżdża na zapełniony oczekującymi pasażerami peron pierwszy stacji Ostrava střed.

Wymiana pasażerów zakończona, pociąg linii S6 do miejscowości Frýdlant nad Ostravicí za chwilę wyruszy w dalszą drogę. Po prawej wagon motorowy 843 024-1, a w tle galeria handlowa Forum Nová Karolina, do której wnętrza prowadzi widoczna kładka nad torami.

Push-pull nr 1 z lokomotywą 750 719-7 odjeżdża ze stacji Ostrava střed. Wraz z modernizacją pozwalającą na obsługę tego typu składów, w kabinach „brejlovców” zamontowano wyświetlacze podające relację pociągu.

 

Wizytę na stacji Ostrava střed zakończyłem dokumentując przejazd żółtego pociągu RegioJet. Był to IC 1016 relacji Havířov (16:49) - Ostrava hl. n. (17:08/10) - Olomouc hl. n. (18:16/18) - Pardubice hl. n. (19:48/49) - Praha hl. n. (20:55). Prowadził go elektrowóz Bombardier TRAXX MS3 nr 8 212. Rocznik 2021.

Bombardier TRAXX MS3 nr 8 212 z pociągiem do Pragi przewoźnika RegioJet wjeżdża na stację Ostrava střed, którą minie bez zatrzymania. 

Opisane powyżej pociągi udokumentowałem filmowo. Poniżej materiał prezentujący je w ruchu. 

Dodatkowo do zdjęć pozował mi odstawiony przy drugim peronie skład spalinowy. Konkretnie wagon motorowy 843 024-1 (rocznik 1997) z wagonem doczepnym nr 29-29 001-6 (seria Btn⁷⁵³, rocznik 1995, prototyp) i wagonem sterowniczym 80-29 009-5 (rocznik 1997, pierwotne oznaczenie to 943 009-1). Miał on jeszcze około godziny czekania na odjazd jako pociąg R 840 „Cvilín“ w relacji Ostrava střed (17:42) -  Ostrava hlavní nádraží (17:47/49) - Ostrava-Svinov (17:56/18:00) - Opava východ (18:22/28) - Krnov (18:56).

Oczekujący przy drugim peronie pociąg do Krnova złożony z pojazdów o oznaczeniach: 843 024-1, 29-29 001-6 i 80-29 009-5.

W środku wyjątkowy wagon doczepny. Pierwszy, który powstał, czyli prototypowy 29-29 001-6. Pojazdy mają oznaczenia kraju ołomunieckiego (Olomoucký kraj), gdyż to po jego obszarze kursują najczęściej i obsługują kursy zlecane przez tamtejszy samorząd. Ich przydzieloną lokomotywownią jest Olomouc.

Kartka z relacją umieszczona w drzwiach jednego z wagonów. Co ciekawe, pod informacją o obsługiwanym pociągu R 840 „Cvilín“ podano dostępne opcje dalszych połączeń.

Na stacji Ostrava střed niedawno ustawiono parowóz – pomnik. Będzie on bohaterem oddzielnego wpisu.

Czech Raildays 2019 (6) – lokomotywa HybridShunter 400

 

Oprócz lokomotywy EffiShunter 1000 (pisałem o niej tutaj), firma CZ LOKO pokazała jeszcze jeden pojazd. Mniejszy i hybrydowy. Zasilany z baterii (ładowanych w technologii plug-in) lub silnika spalinowego (ten jest jednak tylko traktowany jako rezerwa na krótki dystans). To lokomotywa manewrowa HybridShunter 400. 

Maszynę tę oznaczono jako 719 401-2. Maksymalna prędkość lokomotywy to 60 km/h. HybridShunter 400 jest pierwszą hybrydą w ofercie CZ LOKO, a w Ostrawie pokazano ją premierowo. Jak podkreśla producent, jest to pojazd idealny do pracy w aglomeracjach miejskich oraz w zamkniętych halach.

Nie natrafiłem na informacje o sprzedanych lokomotywach HybridShunter 400. Najprawdopodobniej powstał więc tylko jeden egzemplarz, który wciąż jest własnością producenta.

HybridShunter 400 o oznaczeniu 719 401-2 na targach Czech Raildays 2019. 11 czerwca 2019.

Tablica z danymi technicznymi lokomotywy HybridShunter 400 ustawiona obok pojazdu.

W dalszej części relacji z Czech Raildays 2019 pokażę elektryczny zespół trakcyjny narodowego czeskiego przewoźnika, czyli pojazd serii 650 nazywany RegioPanter. Tu link do tego materiału.

Pierwsza część relacji z targów Czech Raildays 2019.

Pierwsza część relacji z targów Czech Raildays 2018.

Czech Raildays 2019 (5) – lokomotywa EffiShunter 1000

Po prezentacji „śliwkowego autobusu szynowego” (tu link) pora na kolejną lokomotywę pokazaną w Ostrawie. Tym razem spalinową. To EffiShunter 1000, będąca w ofercie czeskiej firmy CZ LOKO z miejscowości Česká Třebová.

Ten konkretny egzemplarz został sprzedany narodowemu czeskiemu przewoźnikowi towarowemu: ČD Cargo. Oznaczono go jako 744 110-8. To rocznik 2019.

Łącznie do ČD Cargo trafiło pięć takich lokomotyw. Oznaczono je jako seria 744 i nadano numerację kolejną od 110 do 114. W roku 2020 przewoźnik ten dokupił trzy maszyny EffiShunter 1000-M. One również są oznaczone jako seria 744, ale mają inną numerację kolejną, od 711 do 713.

Oto, co na temat omawianej maszyny na swojej stronie pisze producent (pisownia oryginalna): „EffiShunter 1000 to największe osiągnięcie obecnego rozwoju spółki CZ LOKO. Jest przeznaczony zarówno do eksploatacji na bocznicach przemysłowych w najbardziej wymagających warunkach, jak również w zakresie usług torowych. W tym celu może być wyposażony w Europejski System Sterowania Pociągiem ETCS. Aprobata zgodnie z uznawanym międzynarodowo certyfikatem TSI gwarantuje maksymalną możliwą interoperacyjność w krajach Unii Europejskiej.”

„Ostojnica ułożona jest na ośmiu zwijanych sprężynach na dwóch dwuosiowych wózkach, pomiędzy którymi znajduje się zbiornik paliwa. Przeniesienie sił poprzecznych z wózków na ostoję i odwrotnie zapewniają dwa czopy skrętne. W układzie jezdnym zostały zastosowane koła monoblokowe, na których są zamontowane tarcze hamulca tarczowego. Samo prowadzenie zestawów kołowych dają dwie maźnice we współpracy z resorowaniem lokomotywy składającym się z stalowych sprężyn typu Fllexl-Coil. Nowy agregat napędowy w lokomotywie znajduje się w kontenerze z przodu lokomotywy. Składa się z silnika spalinowego Caterpillar i z alternatora trakcyjnego Siemens. Napędy pomocnicze są zasilane elektrycznie. Przenoszenie mocy z silnika spalinowego na zestaw elektryczne, zmienne (AC/AC). Alternator zasila przez prostownik trakcyjny prądu stałego obwód, z którego zasilane są cztery kontenery trakcyjne i trakcyjne styczniki. Jeden kontener trakcyjny dostarcza energię do przyporządkowanego mu silnika trakcyjnego, który pracuje w trybie trakcyjnym i hamulcowym (HED) z wykorzystaniem maksymalnych możliwości trakcyjnych na granicach adhezji. Silniki trakcyjne ułożone są na łożyskach tocznych. Regulacją mocy i sterowaniem całej lokomotywy zajmuje się system sterowania MSV Elektronika z funkcją automatycznej regulacji prędkości (ARR). Zamontowane są trzy systemy powietrzno-ciśnieniowych hamulców, hamulec mechaniczny ręczny (zabezpieczający) oraz hamulec elektrodynamiczny (HED).”

Firma CZ LOKO lokomotywy EffiShunter 1000 sprzedała także do przewoźników spoza Czech, np. do Włoch (między innymi Ferrovia Adriatico Sangritana, EVM Rail i Ferrovie Nord Milano). 

Z informacji dostępnych w Internecie wynika, że lokomotywa 744 110-8 jest eksploatowana przez ČD Cargo w rejonie Brna.

EffiShunter 1000 o numerze 744 110-8 dla ČD Cargo. 11.06.2019.

Tabliczka znamionowa lokomotywy 744 110-8.

EffiShunter 1000, dane techniczne prezentowane obok lokomotywy ČD Cargo. 

Ze względu na pandemię COVID-19 w roku 2020 targi Czech Raildays nie odbyły się. Natomiast tegoroczna, już 21 edycja jest planowana na okres od 31 sierpnia do 2 września 2021. Oby udało się zrealizować to zamierzenie.

Do oferty CZ LOKO powrócę w kolejnej części relacji z Czech Raildays 2019. Pokażę wówczas lokomotywę serii 719. Tu link do tego materiału.

Pierwsza część relacji z targów Czech Raildays 2019.

Pierwsza część relacji z targów Czech Raildays 2018.