Parada autobusów w Krakowie, 150 lat komunikacji miejskiej

 

Parady autobusów w Krakowie odbywają się co jakiś czas. Nie są jednak tak częste, jak parady tramwajów, które przemierzają stolicę Małopolski około raz na rok. 

Z okazji wyjątkowego jubileuszu 150-lecia komunikacji miejskiej w Krakowie, w niedzielę, 29 czerwca 2025, parada autobusów MPK Kraków po raz kolejny przejechała przez miasto. Wyruszyła o godzinie 11:00 z zajezdni tramwajowej Podgórze i przemieszczała się następującą trasą: ul. Rzemieślnicza, Wadowicka, rondo Matecznego, Konopnickiej, most Dębnicki, Zwierzyniecka, Straszewskiego, Dunajewskiego, Basztowa (na przystanku „Teatr Słowackiego” przewidziano jedyny postój paradujących pojazdów), Lubicz, rondo Mogilskie, al. Powstania Warszawskiego, al. Pokoju, rondo Czyżyńskie, Jana Pawła II, plac Centralny, al. Andersa, rondo Kocmyrzowskie, Kocmyrzowska, Nad Dłubnią i Makuszyńskiego. Miejscem docelowym była zajezdnia autobusowa Bieńczyce, na terenie której aż do godziny 15:00 przewidziano liczne atrakcje dla odwiedzających.

Dowóz do zajezdni zapewniała linia 150, która kursowała z pętli Czyżyny Dworzec, a jej obsługę realizował tabor historyczny.

Zainteresowanie paradą i związanymi z nią atrakcjami na terenie zajezdni Bieńczyce było bardzo duże. W bazie autobusowej pojawiły się tłumy odwiedzających.

Zajezdnia autobusowa Bieńczyce. Już po paradzie - frekwencja dopisała. 29.06.2025.

W paradzie uczestniczył tabor historyczny i współcześnie eksploatowany, także pojazdy techniczne, w tym dawny radiowóz nadzoru ruchu – FSO 125p, o którym pisałem tutaj.

Łącznie paradowały 42 pojazdy, wliczając cztery przyczepy autobusowe. Jechało np. 11 przegubowców, trzy „ogórki”, jeden wodorowiec, dwa elektryki, dwie Nysy, cztery Ikarusy, siedem Jelczy i osiem Solarisów. 

Pomijając radiowozy policji i nadzoru ruchu MPK (za wyjątkiem pojazdów retro), paradowały następujące pojazdy (zestawy):

1. FSO 125p nadzór ruchu.

2. Rugby Express L z roku 1929.

3. Nysa N59M.

4. San H01B.

5. Ikarus 620 + przyczepa Karosa B40 „vlečka”.

6. Jelcz 272 MEX + przyczepa PO1.

7. Jelcz 021.

8. Jelcz 272 MEX pogotowie techniczne + przyczepa Gottfried Lindner.

9. Nysa 522.

10. Jelcz PR-110U.

11. Ikarus 280.

12. Ikarus 260.

13. Ikarus 260 pogotowie techniczne + przyczepa Karosa B40 „vlečka”.

14. MAN SL200.

15. MAN SG242.

16. Jelcz 120M.

17. Jelcz M-11.

18. Scania CR111.

19. Scania CN113ALB.

20. Scania CN113CLL.

21. Autosan H6-20.

22. Jelcz M181MB/3.

23. Solaris Urbino 12.

24. Autosan Sancity 9LE.

25. Mercedes-Benz Citaro G.

26. Mercedes-Benz Citaro hybrid.

27. Solaris Urbino 18 MetroStyle.

28. Solaris Urbino 12.

29. Solaris Urbino 18 Hybrid.

30. Solaris Urbino 12 electric.

31. Volvo 7900A Hybrid.

32. MAN Lion`s Intercity LE 13.

33. Mercedes-Benz Sprinter / Automet Cityliner.

34. Irizar ie bus 12.

35. Solaris Urbino 12 mild hybrid.

36. NesoBus 12.

37. Solaris Urbino 18.

38. Solaris Urbino 18.

Poniżej film prezentujący przejazd całej paradującej kolumny. Pojazdy skręcają z ul. Kocmyrzowskiej w ul. Nad Dłubnią.

Do tematu autobusowej parady z okazji 150-lecia komunikacji miejskiej w Krakowie jeszcze powrócę.

Dzień otwarty krakowskiej zajezdni Wola Duchacka (2) – tabor historyczny

 

W ubiegłym roku pisałem o krakowskiej zajezdni autobusowej Wola Duchacka, na terenie której 2 marca 2024 zorganizowano dzień otwarty (tu link do wpisu). Zgodnie z obietnicą wracam do tematu, tym razem zajmując się tylko pojazdami historycznymi.

Zgromadzono je w jednej hali, która w związku z tym cały czas była oblegana przez odwiedzających zajezdnię. Wystawiono tam łącznie sześć pojazdów. 

Zaczynam od ustawionych obok siebie mikrobusów marki Nysa. Starszy typu N59M z 1959 roku, o numerze taborowym 28 oraz nowszy, typu 522 z 1980 roku, o numerze 803. Nysy te czasami przewożą pasażerów w ramach Krakowskiej Linii Muzealnej. Ich obecność w bogatej kolekcji taboru historycznego krakowskiego MPK związana jest z prowadzoną przed laty działalnością – obsługa linii mikrobusowych oznakowanych jako „M”. 

W przypadku Nys N59M był to krótki, zaledwie roczny epizod (w połowie lat 60-tych), natomiast model 522 zagościł w krakowskiej sieci komunikacji miejskiej na znacznie dłużej. Jak podaje MPK, w latach 1975 – 1981 kursowało ich kilkadziesiąt.

Nysa N59M nr 28. 2.03.2024.

Nysa 522 nr 803.

Pośród zgromadzonego w hali najmniejszego taboru autobusowego bez wątpienia wyróżniał się Rugby Express L z 1929 roku. Jego ciekawą historię przedstawiłem już w Blogu Transportowym – tu szczegóły.

Pojazd nadal jest czynny.

Rugby Express L nr 19.

Obok autobusu Rugby ustawiono taksówkę, bo krakowskie MPK przewoziło pasażerów także w ramach tego typu usług. To FSO 1500 (lub jak kto woli FSO 125p, czyli dawny Fiat 125p do wygaśnięcia włoskiej licencji) z 1985 roku. Numer taborowy 723.

Przewóz osób taksówkami był realizowany przez krakowskie MPK w latach 1956 – 1990. Potem usługę tę wraz z taborem przejęło odrębne miejskie przedsiębiorstwo. 

Odrestaurowane FSO 125p zaprezentowano po raz pierwszy w 2021 roku.

FSO 125p nr 723.

Przy taksówce prezentowano inne FSO 1500. Tym razem niebieskie. To rocznik 1988. Pierwotnie eksploatowany przez MPK jako taksówka, a w roku 1995 przekazany do Głównej Dyspozytorni Ruchu i pełniący funkcję radiowozu. Tak do 1997 roku, gdy zakończył pracę u miejskiego przewoźnika i został przekazany do Składnicy Taboru Zabytkowego, czyli do późniejszego Muzeum Inżynierii Miejskiej.

W roku 2020 oznaczony numerem 05 radiowóz przeszedł renowację i dołączył do wyjątkowej kolekcji taboru historycznego MPK Kraków.

FSO 125p nr 05.

Przyznam, że dla mnie najciekawszym pokazanym wówczas pojazdem historycznym z kolekcji MPK Kraków był Tarpan. Dedykowany dla rolnictwa polski samochód dostawczy typu pick-up. Obecnie spotkanie na ulicy Tarpana niemal graniczy z cudem. Ostatni raz widziałem przedstawiciela tej marki około 10 lat temu. Co ciekawe, „pracował w zawodzie” – jako pojazd rolniczy brał udział w pracach polowych gdzieś w rejonie Dębicy.

MPK po raz pierwszy pokazało go w 2023 roku. Przewoźnik niestety na swojej stronie internetowej nie zamieszcza żadnych informacji o tym pojeździe. W krótkiej wzmiance z 2023 roku nawet nie podano jego typu. Według Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, jest to Tarpan 233. Natomiast popularna galeria transportowa TWB podaje typ 237. W Blogu Transportowym będę bazował na oficjalnym, państwowym źródle, pozostając przy Tarpanie 233. Być może za jakiś czas MPK  zdementuje plotki, podając model Tarpana. 

Otrzymał on numer taborowy 601 i żółtą rejestrację KR 234.

 

Tarpan 233 nr 601.

Do tematu dnia otwartego w zajezdni autobusowej Wola Duchacka powrócę jeszcze raz. Wówczas będzie to ogólna fotograficzna prezentacja różnych pojazdów.

Parada autobusów MPK Kraków, 26.09.2021 (1)

 

W roku 2021 do Krakowa powróciły parady taboru komunikacji miejskiej. Opisywałem już przejazd wagonów typu N, który miał miejsce 13 czerwca (tu link). Kolejna kolumna pojazdów MPK Kraków przejechała przez miasto 26 września 2021 (niedziela). W zasadzie były to dwie parady. 

Osobno prezentowały się historyczne i współczesne autobusy MPK, a w innej kolumnie jechał tabor tramwajowy. Ponieważ obie parady przemieszczały się jednocześnie, na dokumentowanie wybrałem tylko jedną – autobusową. Jej trasa pozwalała na fotografowanie pięknych pojazdów w kilku miejscach.

Autobusy wyruszyły o godzinie 11:30 z zajezdni Bieńczyce, przemieszczając się następującą trasą: ul. Makuszyńskiego, Kocmyrzowska, Obrońców Krzyża, Żeromskiego, al. Róż, al. Przyjaźni, al. Solidarności (tu nastąpiło spotkanie z paradą tramwajową), pl. Centralny, al. Andersa, al. Bora-Komorowskiego, Młyńska, Meissnera, Lema i stamtąd wjazd na teren Tauron Areny Kraków, wraz z przejazdem przez budynek. 

W rejonie Tauron Areny (na al. Pokoju) zakończyła się także parada tramwajowa. Dlaczego obie kolumny dotarły w to samo miejsce? Na terenie Tauron Areny odbywała się 4. Wielka Lekcja Ekologii pod hasłem „Kraków dla klimatu”. 

Do tego, co działo się przy Tauron Arenie jeszcze powrócę. Najpierw jednak autobusowa parada. Jej przejazd udało mi się dokumentować w trzech lokalizacjach. Na początek wybrałem skrzyżowanie ul. Kocmyrzowskiej z Obrońców Krzyża. 

Przejazd parady autobusów był zabezpieczany przez policję i pracowników MPK. Jako pierwszy jechał najstarszy czynny w Polsce autobus, czyli Rugby Express L z roku 1929.

Za nim przemieszczał się Ikarus 620 #118 z przyczepą Karosa B40 #600 (czeska ksywka tego pojazdu to „vlečka”). Następnie jechał kolejny mały przedstawiciel bogatej kolekcji historycznego taboru MPK Kraków. Nysa 522 #803. Rocznik 1980. Taki tabor wykorzystywano do obsługi linii mikrobusowych „M”. To był ciekawy rozdział krakowskiej komunikacji miejskiej. 

Wyjątkową paradę krakowskich autobusów prowadził Rugby Express L. 26.09.2021.

Jako drugi jechał Ikarus 620 z przyczepą Karosa B-40. W tle Nysa 522.

 

Nysa 522 #803. Kolor dość nietypowy, ale również i tak malowane były pojazdy obsługujące linie mikrobusowe „M”. Miały różne barwy - w zależności od tego, jak pomalowana partia Nysek opuszczała fabrykę.

Zestaw, który jechał za Nysą był dla mnie wielkim zaskoczeniem. Miłą niespodzianką. To dwa nowe pojazdy w jakże bogatej kolekcji taboru historycznego MPK Kraków.

Pogotowie techniczne powstałe na bazie autobusu Jelcz 272 MEX z przyczepą autobusową Gottfried Lindner z 1943 roku. Powiem krótko: rewelacja. Przejazd w paradzie był premierowym pokazem tych pojazdów.

Warto jeszcze dodać, że to już drugi odrestaurowany „pogot” w zbiorach przewoźnika. Pierwszy to Ikarus 280/A. Tu jego zdjęcie.

Premierowy przejazd dwóch kolejnych krakowskich zabytków: pogotowie techniczne na bazie autobusu Jelcz 272 MEX + przyczepa osobowa Gottfried Lindner. 

Za pogotowiem autobusowym paradowały pozostałe krakowskie „ogórki”, czyli Jelcz 272 MEX z przyczepą Jelcz PO1 i niesamowity przegubowiec, Jelcz 021 #549.

Jelcz 272 MEX z przyczepą Jelcz PO1 (#341+608).

Jelcz 021 #549.

Następni uczestnicy parady to Jelcz M-11 #12240 i dwa Ikarusy 280.26. Biało-czerwony #34260
i jeszcze kilka miesięcy wcześniej błękitny, a tu już w nowym schemacie malowania #24575.

Jelcz M-11 #12240.

Ikarus 280 #34260.

Ikarus 280 #24575 w nowej wersji malowania.

Za Ikarusami jechał „melon”, czyli Autosan H6-20.02 #10108, a następnie Scania CN113ALB #38030 i Scania CN113CLL #PS001. 

Jako ostatni przedstawiciel taboru historycznego przemieszczał się MAN SG242 #36001. Takich autobusów mogło po Krakowie jeździć całkiem sporo, ale finalnie nic z tego nie wyszło (brak zainteresowania producenta polskim rynkiem i jego wymaganiami taborowymi) i zakupiono tylko jeden egzemplarz. 

Autosan H6-20.02 #10108.

Scania CN113ALB ##38030.

Pierwsza krakowska Scania CN113CLL, czyli pojazd #PS001.

MAN SG242 #36001.

Kolejne paradujące autobusy reprezentowały tabor obecnie eksploatowany przez MPK Kraków. Jako pierwszy jechał przedstawiciel najliczniejszej grupy przegubowców w mieście, Solaris Urbino 18 czwartej generacji #BR501. Obecnie 118 egzemplarzy.

Następny autobus to jeden z 30 przedstawicieli modelu Mercedes-Benz Citaro hybrid, a dokładniej egzemplarz o oznaczeniu PO206. Oprócz niego jest jeszcze 56 takich tradycyjnych Diesli, czyli łącznie przewoźnik eksploatuje aż 86 najnowszych Citaro (więcej o nich tutaj).

Za Mercedesem jechał Solaris Urbino 12,9 Hybrid #BH402. Rocznik 2014. MPK Kraków eksploatuje tylko dziewięć takich autobusów.

Kolejny pojazd to elektryczny przegubowiec. Solaris Urbino 18 electric #DN002. Rocznik 2017. Po Krakowie jeżdżą aż 54 takie autobusy.

Paradę kończył Autosan M09LE #DA108. Rocznik 2009. Takich autobusów przewoźnik ma 36 egzemplarzy.

Solaris Urbino 18 #BR501.

Mercedes-Benz Citaro hybrid #PO206.

Solaris Urbino 12,9 Hybrid #BH402.

Solaris Urbino 18 electric #DN002.

Autosan M09LE #DA108.

Autobusy odjechały w stronę pl. Centralnego, a ja przeszedłem około 400 m, do ronda Kocmyrzowskiego, gdzie ta niezwykła kolumna miała pojawić się już za kilka minut.

Wykonane wówczas zdjęcia (a w zasadzie screeny z materiału filmowego) przedstawię w drugiej części tego reportażu.