Grudzień 2023 kanał filmowy Bloga Transportowego na YouTube (Lukaszwo – Transport Movies) rozpoczął z nową wartością subskrypcji. Obecnie korzysta z tej opcji już ponad 3500 widzów. Bardzo mnie to cieszy. Dziękuję i zapraszam kolejne osoby.
Ostatni miesiąc 2023 roku to publikacja pięciu nowych filmów. Dwóch tradycyjnych (4K) i trzech krótkich typu „shorts”. Były to materiały kolejowe i tramwajowe.
Zaczynam od zwykłych filmów. Pierwszy z nich to już mój ostatni materiał kolejowy z Albanii. Stacja Durrës, a na niej kursujący wówczas tylko w soboty i niedziele, jeden z dwóch pociągów pasażerskich w całej Albanii. Pociąg nr 07 do Elbasan. Tworzy go lokomotywa spalinowa i jeden pomazany farbą wagon.
Fragment filmu. Odjazd pociągu do Elbasan ze stacji początkowej Durrës.
Ten pomazany i zdewastowany wagon to ex niemiecki Halberstadt. Film zaczyna się nagraniem z jego niezbyt przyjemnego wnętrza. Potem zobaczycie odjazd pociągu. Prowadzi go „čmelák“ nr T669 053.
Materiał powstał 11 września 2022, a autorem nagrania z odjazdu pociągu jest moja żona Małgorzata.
Drugi grudniowy film to materiał tramwajowy. Ostatni dzień kursowania Krakowskiej Linii Muzealnej. Niedziela, 24 września 2023.
Na linii 0 z ul. św. Wawrzyńca do Cichego Kącika kursowały wówczas dwa składy wagonów typu N. Zastępczo dwuwagonowy i na ostatniej parze kursów główna gwiazda – kolorowy, trójwagonowy.
Fragment filmu. Kursujący zastępczo na linii 0 skład Konstal N + ND nr 20 + 511 na ul. św. Wawrzyńca. Zjeżdża on do zajezdni, a ostatnią tego dnia i w sezonie parę kursów obsłuży widoczny w tle kolorowy, trójwagonowy tramwaj.
Fragment filmu. Kolorowy skład Konstal N + ND + ND nr 607 + 502 + 436 na ul. św. Wawrzyńca.
Co zobaczycie na filmie? Na początek ulica św. Wawrzyńca. Do zajezdni odjeżdża skład Konstal N + ND nr 20 + 511, który zastępczo obsługiwał linię 0.
Potem na przystanek początkowy linii 0 podstawia się główna atrakcja tego dnia, czyli trójkolorowy i trójwagonowy skład wagonów typu N. Każdy wagon pochodzi z innego miasta. Dokładnie to Konstal N + ND + ND o numeracji 607 (czerwony z Warszawy) + 502 (niebieski z Krakowa) + 436 (zielony z Poznania).
Ostatnia część nagrania powstała na pętli tramwajowej Cichy Kącik. Odjazd trójkolorowego składu po wysadzeniu pasażerów.
Pozostałe materiały to krótkie filmy typu „shorts”. Dwa z nich powstały w Wiedniu i prezentują tamtejsze tramwaje.
Przedstawiciel najnowszego taboru Wiener Linien, Alstom Flexity Outlook nr 337 na linii 71. Rocznik 2022. Przejazd przez Universitätsring. 20 czerwca 2023.
Link do filmu shorts - Alstom Flexity Outlook nr 337 na linii 71.
Dla kontrastu coś starszego. Przez Universitätsring jedzie skład Bombardier-Rotax E2 + C5 nr 4323 + 1494 na linii 1 w relacji Prater, Hauptallee - Stefan-Fadinger-Platz. Wagon silnikowy to 1990 rocznik, a doczepny 1988. Nagrywałem 20 czerwca 2023.
Link do filmu shorts - Bombardier-Rotax E2 + C5 na linii 1.
Ostatni „shorts” to tematyka kolejowa. Stacja Katowice. Odjazd pociągu IC „Grottger” w relacji Przemyśl Główny - Wrocław Główny prowadzonego lokomotywą EP09-010. Nagrywałem 1 września 2023.
Link do filmu shorts - odjazd EP09-010 z pociągiem IC „Grottger”. Stacja Katowice.
W styczniu 2024 na kanale Lukaszwo – Transport Movies publikuję materiały kolejowe i autobusowe.
Wracam do tematu kolei w Albanii. Ostatnio prezentowałem jeden z dwóch pociągów pasażerskich kursujących po tym kraju (w sumie jedna para) – z Elbasan do Durrës. Tu link do tego materiału. Teraz zapraszam na spotkanie ze składem powrotnym.
Dokumentowaliśmy go na stacji początkowej Durrës. To była niedziela, 11 września 2022. Co ciekawe, nastąpiła zmiana lokomotywy. Dotychczasową maszynę o oznaczeniu T669 1041 (rocznik 1983) zastąpiła T669 1053 (rocznik 1988). Pojazdy te zamieniły się miejscami w kolumnie spalinówek stojących przy peronie w Durrës. Szczegółowe zdjęcia ustawionych w niej lokomotyw do zobaczenia w tym wpisie.
Rozkład jazdy pociągu nr 07 w harmonogramie obowiązującym od 11 czerwca 2022 do 18 września 2022 zakładał jego odjazd z Durrës o godzinie 15:00 i przyjazd do Elbasan na 17:53, z ośmioma postojami na trasie: Shkozet, Golem, Kavaje, Lekaj, Rrogozhinë, Peqin, Bishqem i Paper. Szczegóły czasowe na poniższym zdjęciu rozkładu.
Wprowadzony następnie zimowy rozkład jazdy (od 19.09.2022 do 10.06.2023) również zakładał tylko jedną parę pociągów pasażerskich kursujących po albańskiej sieci kolejowej. Także pociągi nr 06 i 07 jadące wyłącznie w soboty i niedziele. Zmieniono jednak ich rozkład. Pociąg nr 06 z Elbasan odjeżdżał 30 minut później (o 6:30, a w Durrës na 9:23). Pociąg nr 07 z Durrës odjeżdżał o godzinę wcześniej (o 14:00, w Elbasan na 16:53). W obu relacjach zrezygnowano z postoju w Shkozet – stacja w rejonie lokomotywowni w Durrës.
Co ciekawe, w okresie 14.03.2023 – 13.06.2023 koleje HSH uruchomiły drugą parę pociągów. Wprowadzono ją na innej trasie. To pociąg nr 02 w relacji Shkodër (po polsku Szkodra, przy granicy z Czarnogórą, odjazd 6:00) – Mjedë (6:18/19) – Hajmel (6:33/34) – Baqel (6:46/47) – Lezhë (7:11/12) – Milot (7:52/53) – Laç (8:03/05) – Gjormë (8:13). Stacja końcowa jest na terenie lub w bezpośrednim rejonie miasta Laç – koleje HSH piszą o tym połączeniu jako Szkodra – Laç. Dalej nieczynna linia kolejowa dochodzi do miejscowości Vora, gdzie przebiega przebudowywana linia z Durrës do Tirany wraz z budowanym odgałęzieniem do portu lotniczego.
Pociąg powrotny nr 03 kursuje w relacji Gjormë (12:30) – Laç (12:38/13:00) – Milot (13:10/11) – Lezhë (13:51/52) – Baqel (14:16/17) – Hajmel (14:29/30) – Mjedë (14:44/55) – Szkodra (15:13).
Pociągi nr 02 i 03 kursują tylko we wtorki, a obsługujący je tabor to pojazdy inne niż te zgromadzone w Durrës i prezentowane we wcześniejszych materiałach, ponieważ obecnie nie ma możliwości przejazdu z Durrës do miasta Laç. Na podstawie dostępnych, aktualnych materiałów z Internetu ustaliłem, że na pewno jest tam czynna lokomotywa T669 1061 (rocznik 1990). To obecnie najwyższy numer taborowy serii T669 w Albanii. Była jeszcze lokomotywa nr 1062 ale uległa wypadkowi w latach 90-tych i została skasowana. W Szkodrze stacjonuje także T669 1048 (rocznik 1983) oraz T669 1060 (rocznik 1990). Zdewastowane wagony pasażerskie to ex niemieckie Halberstadty i być może wciąż czynne przedziałowe ex koleje włoskie.
Tyle o aktualnej sytuacji kolejowej w Albanii. Wracam do głównego tematu tego wpisu, czyli do pociągu nr 07 dokumentowanego przez nas 11 września 2022. Przyznam, że było bardzo duże prawdopodobieństwo, iż na stację w Durrës nie dotrzemy. Na szczęście nasz autobus przyjechał we właściwym czasie.
Przed odjazdem pociągu była czynna kasa biletowa. Nadarzyła się zatem okazja kupna dość ciekawej pamiątki z Albanii, czyli biletu HSH. Kasjerka nie mówiła po angielsku, ale jakoś się dogadaliśmy. Na stole miała rozłożonych kilka rodzajów biletów. Wszystkie z wizerunkiem lokomotywy T669. Różne ceny i kolory. Losowo wybrałem niebieski bilet. Wzbudziło to wielkie zdziwienie kasjerki, bo chciałem tylko jeden bilet, a przecież przyszliśmy w dwie osoby (żona). W dodatku był to bilet ze zniżką 50%, która na pewno mi nie przysługiwała. Po chwili sprzedająca chyba uświadomiła sobie, że to pamiątka i rozpoczął się proces sprzedaży. Najpierw znalezienie odpowiedniej rubryki w ręcznie wyrysowanej tabeli w dużym zeszycie w kratkę, a następnie ręczna korekta nabitej na bilecie daty z roku 2020. Bilet był do stacji Golem – pierwsza miejscowość za Durrës (także popularna wśród turystów). Kosztował 35 leków. W przeliczeniu to około 1,42 zł. Dodatkowym pożeraczem czasu było jeszcze wydawanie reszty, której nie chciałem, ale sumienna kasjerka nie dopuściła opcji zapłacenia więcej. W końcu stałem się posiadaczem biletu HSH i wyruszyliśmy na peron.
Za rządkiem lokomotyw stał pociąg nr 07 do Elbasan. Tworzyła go maszyna o oznaczeniu T669 1053 i wagon Halberstadt. W pojeździe było kilku pasażerów, a przy wygaszonej lokomotywie kręciło się czterech pracowników HSH, w tym maszynista i konduktorka. Pozwoliłem sobie przejść przez wagon, którego wnętrze w sumie jest podzielone na trzy części pasażerskie. Ta od strony lokomotywy została potraktowana jako przedział służbowy – na siedzeniach rozłożono jakieś nakrycia, koce, a drzwi zasunięto. Wnętrza niestety zbyt dokładnie nie dokumentowałem, bo zajmowali je pasażerowie (tylko pojedyncze osoby).
Pociąg nr 07 z Durrës do Elbasan w całej okazałości. Lokomotywa T669 1053 i wagon Halberstadt. 11.09.2022.
Za pociągiem nr 07 stała kolumna czterech „čmeláków”. Jako pierwsza w niej maszyna nr 1041, która rano przyprowadziła pociąg nr 06 z Elbasan, a dalej T669 nr 1054 (jedyna w nowym malowaniu HSH), 1047 i 1059. 11.09.2022.
Tabliczka znamionowa lokomotywy T669 1053.
Rozkład jazdy wówczas jedynych pociągów kolei albańskich, czyli jedna para z Elbasan. Kartka zawieszona w oknie dworca w Durrës. 8.09.2022.
Hekurudha Shqiptare - bilet będący pamiątką. To chyba najtańsza opcja. Taka szata graficzna dostępna jest na wszystkich biletach HSH. Różnią się one tylko ceną i kolorami.
Do pociągu nr 07 zbliża się dwóch pracowników HSH. Jak widać po niesionym „lizaku”, jeden z nich to zawiadowca stacji. 11.09.2022.
Przy drugiej krawędzi peronu stała lokomotywa T669 1051 z wagonami. Ona jednak nigdzie się nie wybierała. Przed laty odjazd dwóch pociągów w krótkim odstępie czasu był tu powszedni. Np. jeden skład ruszał do Elbasan, a kilka minut po nim podróż rozpoczynał pociąg do Tirany. Ten jedyny peron był dość intensywnie wykorzystywany.
Jeszcze kilka ujęć lokomotywy T669 1053 przed odjazdem z wagonem typu Halberstadt jako pociąg nr 07 do Elbasan. 11.09.2022.
Fragmenty wnętrza jedynego wagonu pociągu do Elbasan. Drugie zdjęcie to „przedział służbowy”. 11.09.2022.
Zbliżał się czas odjazdu, więc zajęliśmy odpowiednie miejsca do dokumentowania tego wydarzenia, którego powtórka miała nastąpić dopiero w następny weekend. Odpalenie silnika i po chwili „čmelák” z jednym wagonem ruszył.
Lokomotywa T669 1053 z pomazanym i zdewastowanym wagonem jako pociąg nr 07 odjeżdża do Elbasan ze stacji Durrës. Następny pociąg odjedzie stąd dopiero za sześć dni. 11.09.2022.
Odjazd pociągu nr 07 do Elbasan udokumentowaliśmy filmowo. W sumie powstały dwa nagrania. Pierwsze poniżej. Jego początek to statyczna prezentacja taboru zgromadzonego na stacji Durrës. Potem pojawia się rozkład jazdy pociągów nr 06 i 07, a następnie odpalenie silnika i powolny odjazd.
W następnej części przedstawię drugie nagranie odjazdu pociągu do Elbasan. Inna perspektywa oraz widok na wnętrze jedynego wagonu.
Ponieważ zmienia się rozkład jazdy, także napiszę coś na jego temat.
Po prezentacji taboru kolejowego Hekurudha Shqiptare ustawionego na stacji w Durrës (tu link do tego materiału) pora na to, co jeździ.
Jak już pisałem, w 2022 roku koleje HSH nie obsługiwały ruchu towarowego. Realizowane były jedynie przewozy pasażerskie. Obowiązujący w trakcie mojego pobytu a Albanii rozkład jazdy nie był zbyt imponujący. W okresie 11.06.2022 – 18.09.2022 pociągi uruchamiano jedynie w soboty i niedziele. Wyłącznie na liczącej około 80 km linii Elbasan – Rrogozhinë – Durrës. Tylko jedna para.
Pociąg nr 06 wyruszał z Elbasan (miasto liczące ponad 120 tysięcy mieszkańców) o godzinie 6:00. Rozkład jazdy zakładał następujące postoje: Paper (6:26/27), Bishqem (7:00/01), Peqin (7:17/18), Rrogozhinë (7:34/35, z tej miejscowości odchodzi linia do Wlory – po albańsku Vlorë), Lekaj (7:51/52), Kavaje (8:08/09), Golem (8:29/31) i Shkozet (8:47/48). Ta ostatnia lokalizacja to już miasto Durrës, rejon lokomotywowni. Planowo opisywany pociąg do celu (czyli do stacji Durrës) docierał na 8:53.
Powrotny pociąg nr 07 wracał z Durrës do Elbasan o 15:00. Opiszę go w następnej części tej kolejowej relacji z Albanii.
Na szczęście nasz pobyt w Durrës obejmował jeden weekend. Zobaczenie i dokumentowanie tego niezwykłego, kursującego tylko przez dwa dni w tygodniu pociągu było więc możliwe, a jednocześnie wręcz obowiązkowe. Warunki ku temu mieliśmy bardzo dobre – hotel położony w bezpośrednim sąsiedztwie linii kolejowej. Z balkonu było nawet widać tor. Biegnąca wzdłuż niego dwujezdniowa droga SH4 stanowiła pewne utrudnienie, ale dało się przejść przez kładkę dla pieszych.
Dniem „pierwszego polowania” stała się sobota, 10 września 2022. Nasza lokalizacja była pomiędzy Golem i Shkozet. Szacowałem, że pociąg pojawi się około 8:35/40. Czas ten okazał się bardzo istotny, bo tuż po godzinie 9 mieliśmy wyjazd na wycieczkę do Tirany. Dzień wcześniej zrobiliśmy mały rekonesans, wybierając odpowiednią lokalizację. Zdecydowaliśmy się na kładkę dla pieszych za charakterystyczną wielką skałą, która w czasach Envera Hodży została przerobiona w bunkier. Ja miałem dokumentować albański pociąg z góry, a żona z okolicy schodów.
Na miejsce dotarliśmy odpowiednio wcześnie i czekaliśmy. Kiedy minęła godzina odjazdu ze Shkozet (8:48) zacząłem się martwić, że nic z tego nie wyjdzie, bo przecież zaraz musimy ruszać na autobus do Tirany. W końcu, około 8:50 (czyli prawie o czasie) pośród szumu samochodów rozległ się charakterystyczny dźwięk lokomotywy. Jedzie!!!
Pociąg nr 06 tworzyła maszyna o oznaczeniu T669 1041, która prowadziła tylko jeden wagon. Ex koleje niemieckie, typu Halberstadt. Po jednej stronie całkowicie pomazany jasną farbą przez lokalnego „bazgrolaża”. Włącznie z szybami, dzięki czemu od razu było widać, gdzie ich brakowało. Po drugiej stronie graffiti było mniej intensywne, choć i tak pokrywające większą część pojazdu. W wagonie było widać kilku pasażerów.
Pierwszy od pięciu dni pasażerski pociąg w Albanii, czyli oznaczony jako nr 06 skład w relacji Elbasan - Durrës. Tworzy go lokomotywa T669 1041 i pomazany wagon typu Halberstadt. Przedmieście Durrës, blisko granicy z miejscowością Golem. W tle charakterystyczna skała, którą przerobiono na bunkier. 10.09.2022.
Pociąg nr 06 prowadzony lokomotywą T669 1041 powoli zmierza w stronę centrum Durrës. Nim dotrze do stacji końcowej, zatrzyma się jeszcze w Shkozet. 10.09.2022.
Fragment jednotorowej linii kolejowej Durrës - Rrogozhinë w miejscu, w którym dokumentowaliśmy pociąg nr 06 z Elbasan. Kładka dla pieszych prowadzona nad drogą SH4 kończy się przed torem. Przejście na drugą stronę niezbyt ruchliwej trasy kolejowej przez wydeptaną ścieżkę. Widok w stronę Golem. 10.09.2022.
Kolejne ujęcia toru - w stronę Golem i dalej do Rrogozhinë - tam szlak rozdziela się na linie do Elbasan i Vlorë. 9.09.2022.
Widok na tor w stronę stacji Durrës. Poprzedza ją Shkozet - w obecnym rozkładzie jazdy pociągi nie zatrzymują się tam. Przed przystankiem Shkozet, z prawej strony dochodzi nieczynna (modernizowana) linia z Tirany. 9.09.2022.
Z tej perspektywy linia kolejowa w stronę Golem wygląda na nieczynną. Ukryty pośród roślinności tor leży pomiędzy trasą samochodową nr SH4, a drogą serwisową. Obok góra - schron z widocznym jednym z kilku wejść. 8.09.2022.
Tak przebieg toru w tej lokalizacji wygląda z dalszej odległości - widok na większy fragment sporej skały z wydrążonym w niej schronem. 9.09.2022.
Następnego dnia (niedziela, 11.09.2022) również zaplanowaliśmy dokumentowanie albańskiej kolei. Dla maksymalnego wykorzystania czasu (mega ciepłe morze już na nas czekało) ponownie wybraliśmy rejon hotelu, a dokładnie miejsce położone kilkadziesiąt metrów za sobotnią kładką nad drogą. Linia kolejowa przebiegała tam na niezarośniętym nasypie.
Tym razem pociąg HSH przyjechał trochę wcześniej, ok. 8:48. Tworzyły go te same pojazdy, co dzień wcześniej. Maszynista przyjaźnie pomachał, co widać na przedstawionym poniżej filmie.
Niedzielny pociąg nr 06 z Elbasan do Durrës. Zestawienie takie samo, jak dzień wcześniej. Prowadząca pomazany i zdewastowany (np. brak niektórych szyb) wagon lokomotywa T669 1041 to 1983 rocznik. Durrës, okolice skały-bunkra przy miejscowości Golem. 11.09.2022.
Przejazdy pociągu nr 06 Elbasan do Durrës udokumentowaliśmy przede wszystkim filmowo. Poniżej film stworzony przez nas 10 i 11 września 2022 w opisanych powyżej lokalizacjach. Materiał z poziomu gruntu przy kładce nagrywała moja żona.
Rozkład jazdy, w którym funkcjonował kursujący tylko w soboty i niedziele pociąg z Elbasan do Durrës obowiązywał do 18 września 2022. Następnie zastąpił go rozkład zimowy, w którym zachowano identyczny układ, czyli tylko pociągi nr 06 i 07 jadące w soboty i niedziele. Zmieniono ich godziny odjazdów oraz zrezygnowano z postoju w Shkozet. Pociąg nr 06 wyrusza obecnie z Elbasan o godzinie 6:30 i do Durrës dociera na 9:23. Pociąg nr 07 z Durrës odjeżdża o godzinę wcześniej, już o 14:00. Bieg w Elbasan kończy o 16:53, czyli po blisko trzygodzinnej podróży, także przez kilka górskich tuneli. Ten rozkład jazdy obowiązuje do 10 czerwca 2023.
W czwartej części ponownie zaproszę Was na stację w Durrës. Tym razem głównym tematem będzie odjazd pociągu do Elbasan. Tu link do tego materiału.
