Kolekcja historycznych autobusów zgromadzonych przez MPK Kraków jest dość spora, doskonale utrzymana i budząca podziw nie tylko w kraju, ale i zagranicą. W Blogu Transportowym pisałem np. o Sanie H01B (tu link).
W roku 2025 powiększyła się ona o autobus, którego zdecydowanie brakowało. To pojazd eksploatowany przez przedsiębiorstwa komunikacji miejskiej praktycznie w całej Polsce. Początkowo w PRL, a finalnie w RP. Do Krakowa w latach 1978 – 1982 dostarczono aż 340 takich autobusów. Mowa o „peerkach”, czyli o miejskiej wersji Jelcza PR-110.
MPK Kraków eksploatację tych kultowych autobusów zakończyło dość wcześnie, bo już w 1988 roku. Nie oznaczało to jednak ich całkowitego zniknięcia z ulic stolicy Małopolski. „Peerki” były także eksploatowane przez prywatnych przewoźników, nawet po roku 2000. Tu przykładem jest Firma Przewozowa „Furman Tour” z miejscowości Wiśniowa, w skrócie FB. Jej Jelcze PR-110 kursowały np. na trasie Kraków – Węgrzce Wielkie.
Jelcz PR-110M z firmy FB przejeżdża przez zaśnieżoną ul. Pawią w Krakowie. 26.01.2005.
Wspomniany nowy element historycznej kolekcji MPK Kraków to Jelcz PR-110U z 1982 roku. Pozyskany z MPK Rzeszów, gdzie był eksploatowany pod oznaczeniem 432. W końcowych latach użytkowania nie przewoził on już pasażerów, lecz pełnił funkcję pogotowia technicznego (w związku z tym poddano go pewnym przeróbkom, np. likwidacja tylnych drzwi, montaż „kogutów”).
W roku 2023 „techniczną peerkę” kupiło krakowskie MPK. Rozpoczęto renowację, a efekt prac pokazano „wybrańcom” 29 maja 2025 na terenie zajezdni Bieńczyce w trakcie niepublicznej prezentacji. Autobus otrzymał nowy, krakowski numer 21205.
Krakowskiej „peerce” towarzyszyło pięć innych autobusów tego typu, które przyjechały z Warszawy, Rzeszowa, Wrocławia i Poznania.
Kilka dni później, w sobotę 31 maja 2025 przybyłe do Krakowa Jelcze PR-110 mogli zobaczyć „zwykli śmiertelnicy”. Wyruszyły one do obsługi specjalnej linii autobusowej oznaczonej symbolem „PR”.
Tu pozwolę sobie zacytować informację (fragment) o tym niezwykłym wydarzeniu, którą na swojej stronie internetowej zamieściło krakowskie MPK: „Warto podkreślić, że będzie to pierwszy taki przejazd. Do tej pory w żadnym innym polskim mieście nie odbył się przejazd historycznych Jelczy PR110 w takiej liczbie. Wydarzenie jest organizowane w ramach obchodów 150 lat komunikacji miejskiej w Krakowie.”
Linia „PR” łączyła pętle Nowy Kleparz i Aleja Przyjaźni. Kursowała z częstotliwością co 20 minut. Pierwszy autobus odjeżdżał z Alei Przyjaźni o godzinie 10:30, a ostatni o 14:30.
Obsługiwało ją pięć Jelczy PR-110, a szósty pozował do zdjęć na pętli Aleja Przyjaźni. Była to krakowska „peerka”, która niestety wówczas jeszcze nie mogła przewozić pasażerów. Każdy mógł jednak zapoznać się z jej odrestaurowanym wnętrzem. Za 21205 zatrzymywały się autobusy kursujące na linii „PR”.
Najstarszym autobusem obsługującym linię „PR” był Jelcz PR-110U nr 5299, który przyjechał z Warszawy. To własność tamtejszego Klubu Miłośników Komunikacji Miejskiej. Rocznik 1978.
Pojazd ten został już opisany w Blogu Transportowym – tu link.
Tak Jelcz nr 5299 prezentował się w ruchu, odjeżdżając z pętli Aleja Przyjaźni.
Jeszcze jedno nagranie najstarszej „peerki”. Jelcz nr 5299 skręca z al. Andersa w al. Przyjaźni, gdzie skończy kurs.
W drugiej części reportażu o Jelczach PR-110 w Krakowie przedstawię kolejne pojazdy obsługujące wyjątkową linię „PR”.
