Osobówka prawie jak autobus, Egipt

 

Ponownie zapraszam do Egiptu. Ostatnio pisałem o ciężarówkach, które udało mi się sfotografować na pustyni (tu link do tego materiału). Obiecałem wówczas wpis o udokumentowanej wówczas ciekawej i starszej wiekiem osobówce. Po przejrzeniu innych zdjęć okazało się, że bohaterem tej relacji nie będzie tylko jeden pojazd, lecz kilka.

W trakcie wycieczki z Hurghady do Luksoru, na trasie naszego przejazdu co jakiś czas pojawiały się wysłużone kombi. Najczęściej barwy białej. Często z bagażami zamontowanymi na dachu. Był to widok ciekawy i mocno egzotyczny.

Te pojazdy to Peugeoty 504. Według Internetu model bardzo popularny w Afryce jako taksówka. Występują w różnych wersjach nadwoziowych. Na trasie z Hurghady do Luksoru, a w zasadzie na drodze nr 60, odcinek łączący miasta Kina i Safadża (Qena i Safaga) przeważała wersja kombi.

Kiedy fotografowałem ciężarówki przejeżdżające obok „punktu obsługi podróżnych”, udokumentowałem także Peugeoty 504. Później okazało się, że te pojazdy pełnią funkcję transportu zbiorowego. Nie mają oznaczeń „TAXI”, ale wiozą „płatnych” pasażerów. W dodatku jest ich znacznie więcej, niż przewidział to producent pojazdu. W bagażniku również jadą ludzie. Dostawione tam siedzenia pozwalają na przewiezienie około 7 osób (+ kierowca), choć biorąc pod uwagę pomysłowość Egipcjan, pewnie (w zależności od postury podróżnych) zdarza się ich większa ilość. Bagażnik zajęty, więc bagaże mają swoje miejsce na dachu.

Wygląda na to, że taki transport osób jest nawet prawnie uregulowany. Na jednej z egipskich stron internetowych znalazłem obecny cennik przejazdu samochodami osobowymi. Trasa Safaga – Hurghada to koszt 20 funtów, a Safaga – Qena to 47 funtów (w przeliczeniu na złotówki 2,61 zł i 6,12 zł). Była też informacja o przeprowadzanych kontrolach, w trakcie których policja sprawdza przestrzeganie obowiązującego cennika oraz realizację przez kierowców całej trasy przejazdu. Na zdjęciach dokumentujących artykuł były oczywiście Peugeoty 504. Jak podano, pojazdy powinny posiadać naklejkę informującą o trasie przejazdu i obowiązujący cennik.

Król egipskich szos. Peugeot 504. Samochód wypełniony maksymalnie. Obok kierowcy siedzi dwóch pasażerów, a za nimi jest jeszcze sześć osób. Jak na taką ilość podróżnych, bagaży jest dość mało. Za przednią szybą dodatkowa ozdoba, czyli trochę przycięty trójkąt ostrzegawczy. 3.06.2023.

 

Kolejne ujęcia tego samego Peugeota 504. Widać na nich, że pasażerowie siedzą również na samym końcu, czyli w bagażniku. Pod ostatnim oknem po arabsku wypisano trasę, którą ten pojazd obsługuje: Qena - Hurghada. Samochód mija „punkt obsługi podróżnych” pomiędzy Qeną i Safagą na trasie nr 60 (kilka umieszczonych obok siebie kawiarni i sklepów oraz WC). To jezdnia w stronę Safagi. Droga w przeciwnym kierunku przebiega w znacznym oddaleniu od tego miejsca. 3.06.2023.

Weterani szos nadal w ruchu. Scanię 113M wyprzedzają dwa Peugeoty 504. Drugi z nich wiezie dość sporo bagaży na dachu. Na przedniej szybie pierwszego przyczepiona kartka z relacją Qena - Hurghada. Lokalizacja jak wcześniej, czyli przy „punkcie obsługi podróżnych” pomiędzy Qeną i Safagą. 3.06.2023.

Kolejny obładowany bagażami Peugeot 504. Gdzieś na pustynnej trasie drogi nr 60 pomiędzy Safagą i Qeną. 3.06.2023.

To wprawdzie nie Peugeot 504, ale pojazd ten również zwrócił moją uwagę. Zwykła osobówka, która na pewno nie wiezie płatnych pasażerów. Starym, afrykańskim zwyczajem również i w tym przypadku bagaże jadą na dachu. Taki pustynny krajobraz towarzyszy podróżnym pomiędzy Safagą i Qeną. Na środkowym zdjęciu ciekawe niebieskie oznakowanie. Arabski napis to tłumacząc (przez Google): „Przed tobą okrągłe skrzyżowanie. 1 km”. 3.06.2023.

Kolejny Peugeot 504. Brak bagażnika na dachu mógłby świadczyć, że to zwykły samochód osobowy, a nie przewóz osób. Pomarańczowy kolor na tablicy rejestracyjnej to jednak informacja, że jest to taksówka. Nie wykonuje ona zatem długich kursów pomiędzy miastami, lecz krąży po najbliższej okolicy. Tu warto dodać, że prywatne samochody osobowe mają na rejestracjach błękitny wyróżnik. Gdzieś na drodze nr 75 pomiędzy Kiną (Qeną) i Luksorem. Wokoło zieleń, bo trasa ta przebiega wzdłuż Nilu. 3.06.2023.

Gdzieś na trasie nr 75 w rejonie miasta Kina (Qena). W Egipcie często pasy ruchu są wyznaczane przez jadące samochody. Panuje zasada im więcej się zmieści, tym lepiej. Tu w jedną stronę równolegle mogą jechać trzy pojazdy. Chyba, że będą same osobówki - wtedy zmieści się więcej. W tej dość licznej grupie pojazdów również zobaczymy Peugeota 504. Na prawo od niego jedzie minibus chińskiej marki Joylong (przedstawiciel serii A, być może to A6). Godna uwagi jest również osobówka na lewo od Peugeota. Nie ma żadnych świateł - pozostały puste miejsca. W Egipcie jazda nocą z wyłączonymi światłami nie jest niczym dziwnym. W miastach świecą latarnie, a np. na pustyni księżyc rozświetla drogę. Widziałem nawet ciężarówki jadące bez świateł. Egipcjanin, którego przed laty spytałem, dlaczego tak dużo kierowców nocą nie włącza świateł, był bardzo zdziwiony takim pytaniem. Jasno świecący księżyc stał się głównym wytłumaczeniem. Tak więc takie auto bez świateł na pewno można spotkać również nocą. Jako pierwszy po lewej stronie jedzie minibus chińskiej marki King Long. Najprawdopodobniej to model Kingwin. 3.06.2023.

Hurghada. Droga z portu lotniczego do centrum. Spory ruch, a pośród przeróżnych pojazdów oczywiście Peugeot 504. Tym razem spory bagażnik dachowy jest pusty. Obok tej wyjątkowej osobówki przemieszcza się autobus produkcji egipskiej - Geyushi I107D. W dolnej części drugiego zdjęcia fragment kolejnego egzotycznego dla turysty z Polski pojazdu: Geely Emgrand. To produkt chiński. 29.05.2023.

Peugeot 504 w Europie był produkowany w latach 1968 – 1983. W innych rejonach świata proces ten trwał znacznie dłużej. Np. w Argentynie do 1999 roku, a w Nigerii aż do 2006 roku. Peugeot 504 powstawał przez pewien czas również w Egipcie, ale niestety nie znalazłem szczegółowych informacji na ten temat.

W kolejnym materiale dotyczącym Egiptu zaproszę na teren lotniska w Hurghadzie. Pokażę udokumentowane tam autobusy.

Więcej wpisów dotyczących Egiptu pod tagiem „Egipt”.

Tramwaje w Wiedniu (5) – trochę zmian, nie ma E1

 

Czteroczęściowy cykl wpisów poświęconych wiedeńskim tramwajom zakończyłem we wrześniu 2014 (tu link do pierwszej części tej serii). Potem jeszcze pisałem o ciekawej zajezdni przy Gudrunstraße (tu link). Ponieważ co jakiś czas odwiedzam stolicę Austrii i trochę pod względem taborowym się w niej pozmieniało – wracam do tematu.

Zaczynam od taboru, który liniowo już nie kursuje po Wiedniu. 1 lipca 2022 zakończono eksploatację wagonów typu E1. Po raz pierwszy pojawiły się one w 1966 roku i łącznie kupiono ich aż 338 egzemplarzy. Dostawy zakończono w 1976 roku. Ostatnią linią na której kursowały E1 (w tym przypadku z doczepami) była trasa nr 30, łącząca pętle Stammersdorf i Floridsdorf. Czas przejazdu około 20 minut.

Warto jeszcze dodać, że solowe wagony E1 nr 4866 i 4867 z 1977 roku w charakterystycznych żółtych barwach przez kilka lat obsługiwały specjalną trasę turystyczną po obwodnicy starego miasta (Ring). Usługę tę nazwano Vienna Ring Tram. Została ona zawieszona w związku z pandemią COVID-19 i nie przywrócono jej. Wagony 4866 i 4867 odstawiono. W dniu 19 stycznia 2023 oficjalnie wykreślono je ze stanu Wiener Linien. Były to dwa ostatnie wagony typu E1 będące własnością miejskiego przewoźnika. Pozostałe, te eksploatowane w zwykłym ruchu liniowym skreślono już 13 lipca 2022.   

Miłośnicy wiedeńskich wagonów E1 mogą nadal oglądać je w ruchu przyjeżdżając do Krakowa. Wprawdzie w stolicy Małopolski są one już reprezentowane przez coraz mniejszą ilość pojazdów, ale nadal natrafienie na nie jest dość łatwe. Osobiście podróżowałem kilka miesięcy temu z grupą Austriaków, którzy z głośnym zachwytem reagowali na każdy mijany wagon E1. To było na pokładzie jednego z nich, więc najprawdopodobniej jechali na pętlę, aby go udokumentować. Swoim nietypowym zachowaniem bardzo zwracali na siebie uwagę innych pasażerów.

Oprócz Krakowa, wycofane w Wiedniu wagony typu E1 trafiły do Katowic, Rotterdamu, Miszkolca, Braiły oraz w pojedynczych egzemplarzach do innych europejskich miast (np. do tamtejszych muzeów).

Takiego widoku już nie zobaczymy na wiedeńskich ulicach. Skład SGP E1 + Rotax C4 nr 4747 + 1373 jako linia 49 na Bellariastrasse, kierunek Dr.-Karl-Renner Ring. Ponieważ następny przystanek to już pętla, na tablicy kierunkowej jest ustawiona nazwa relacji powrotnej: Hütteldorf. Zdjęcie wykonałem 30.04.2012. Wagon silnikowy to rocznik 1971, wycofany z eksploatacji w 2015 roku. Natomiast doczepa powstała w roku 1977 i była wykorzystywana do roku 2018. Producent firma Rotax, która w latach 1974 - 1977 dostarczyła 73 takie wagony. Prezentowany nr 1373 to ostatni pojazd z tej serii. Wagony Rotax C4 były eksploatowane liniowo w latach 1974 - 2022, czyli do wycofania z ruchu E1.

 

Schwedenplatz - przystanek początkowy i końcowy Vienna Ring Tram. Odpoczywa na nim jeden z dwóch wyznaczonych do obsługi tej trasy wagonów SGP E1, nr 4866 lub 4867 - niestety nie ustaliłem tego. 27.05.2016. 

Ponownie Schwedenplatz - przystanek początkowy i końcowy Vienna Ring Tram. Stoi na nim wagon SGP E1 nr 4867 z 1977 roku. Na peronie przystankowym widać ustawione dodatkowe wygrodzenie. Obok turystycznego wagonu zatrzymał się SGP E2 nr 4082 z doczepką na linii 1. To rocznik 1988, nadal w eksploatacji. 28.05.2016.

Dawne wiedeńskie wagony E1 wciąż kursują po Krakowie, choć ich ilość systematycznie maleje. Można je zobaczyć np. na linii 44, w tym przypadku w relacji Dworzec Towarowy - Kopiec Wandy. Przystanek „Stella-Sawickiego”. Wagon silnikowy to SGP E1 nr HW122, ex wiedeński 4636 z 1966 roku. Wycofany w roku 2023. Jego doczepa to Lohner C3 nr HB522, ex 1279 z 1961 roku. Również wycofana w 2023 roku. Doczepy C3 były w Wiedniu eksploatowane w latach 1959 - 2017. Zdjęcie wykonałem w dniu 16.01.2023.

Z przystanku „Rondo Czyżyńskie” jako linia 44 w stronę pętli Kopiec Wandy odjeżdża skład nr HW136 + HB536. Wagon silnikowy to SGP E1, dawny wiedeński 4686 z roku 1968. Doczepa to Lohner C3 z 1961 roku, ex 1277. Skład ten został wycofany w 2023 roku. 8.02.2023.

Po Wiedniu wagony E1 kursowały także solo. Tak samo jeszcze jest w Krakowie, choć to widok zarezerwowany tylko dla trzech dzielnic: Bieńczyce, Nowa Huta i Mistrzejowice. Można je zobaczyć na liniach 16 (Mistrzejowice - Bardosa) i 21 (Os. Piastów - Pleszów). Na zdjęciu wagon SGP E1 nr HW151 z roku 1969, ex wiedeń 4725. Pojazd nadal jest czynny. Tu na przystanku „DH Wanda” jako poranny wyjazd z zajezdni Nowa Huta do pętli Mistrzejowice, gdzie rozpocznie obsługę linii 16. Wagon wiezie pasażerów, ale nie ma podanego numeru linii - wyświetla się tylko kierunek. 19.05.2023. 

Pierwszy krakowski „wiedeńczyk” nadal jest eksploatowany liniowo. Od samego początku w biało-czerwonych barwach stolicy Austrii, wciąż z drewnianymi siedzeniami. To Lohner E1 nr HW101, ex 4488 z 1968 roku. Ze stanu Wiener Linien zdjęty w listopadzie 2002. Na zdjęciu w trakcie obsługi linii 16 w kierunku Bardosa. Przystanek „DH Wanda”, 28.04.2023.

 

Po wycofaniu wagonów E1, przedstawicielami najstarszego taboru Wiener Linien zostały tramwaje typu E2. Dostarczano je do przewoźnika w latach 1978 – 1990. Łącznie 122 egzemplarze. Kursują one  solo oraz w większości z doczepami C5 (z lat 1978 – 1995, łącznie dostarczono 117 egzemplarzy). Cechą charakterystyczną wagonów E2 są wysuwane na przystankach stopnie (dotyczy to także doczep C5). 

W dni robocze w centrum Wiednia praktycznie co chwilę można zobaczyć składy E2 + C5.

Wagony E2 były produkowane przez dwie firmy. SGP (pojazdy o numeracji 4001 – 4098) i Bombardier, który przejął firmę Rotax (pojazdy o numeracji 4301 – 4324). Wagony doczepne C5 wytwarzał tylko Bombardier. 

Tabliczki znamionowe umieszczone w wagonach produkcji Bombardiera miały również naniesioną nazwę Rotax, co widać na zdjęciach prezentowanych w dalszej części tego materiału. Przejęcie firmy Rotax przez Bombardiera nastąpiło już w roku 1970, choć w pierwszych latach nie eksponowano nowej nazwy producenta, pozostawiając Rotax, co było widoczne np. na przykładzie wagonów C4 produkowanych w latach 70-tych.

Tu warto jeszcze podkreślić, że wcześniej (w roku 1959) nastąpiło połączenie firm Lohner i Rotax. Lohner przejął większość udziałów Rotaxa.

Wagony E2 kursują po Wiedniu także solo. Tu Bombardier-Rotax nr 4308 z 1978 roku. To przejazd techniczny. Manewry na Gudrunstraße - cofanie do zajezdni (Betriebsbahnhof Favoriten), aby wjechać do jednej z tamtejszych hal. 20.06.2023, około godziny 19:00.

Przystanek „Westbahnhof” przy Dworcu Zachodnim. Skład SGP E2 + Bombardier-Rotax C5 nr 4098 + 1498 jako linia nr 6 w relacji Burggasse, Stadthalle - Geiereckstraße. Wagon silnikowy to rocznik 1990. Ostatni egzemplarz (najwyższy numer) dostarczony przez SGP. Ze stanu Wiener Linien skreślony 8.11.2023. Wagon doczepny to rocznik 1988. Zdjęcie wykonałem 20.06.2023.

Powyższy skład E2 + C5 nr 4098 + 1498 odjeżdża z przystanku „Westbahnhof”. Według rozkładu jazdy do pętli Geiereckstraße dojedzie za 26 minut. Częstotliwość kursów linii 6 w dni nauki szkolnej wynosi 4 - 5 minut. 20.06.2023.

Przystanek „Schottentor”, a w zasadzie spory węzeł przesiadkowy w rejonie wiedeńskiego uniwersytetu i ratusza. Pod ziemią metro (linia U2), po lewej stronie dwie pętle tramwajowe (jedna na tym poziomie, druga pod nią), a po prawej stronie ulicy, na Schottengasse pętla autobusowa (linia 1A na oblegany przez turystów Stephansplatz). Centrum Wiednia, a najstarszego taboru nie brakuje. Na pierwszym planie skład SGP E2 + Bombardier-Rotax C5 (nr 4095 + 1495). Wagon silnikowy to rocznik 1990, a doczepny 1988. Tramwaj obsługuje linię nr 71 z pobliskiej pętli Schottenring do końcówki Kaiserebersdorf, Zinnerg, do której według rozkładu jazdy powinien dotrzeć po 43 minutach jazdy. W porannym szczycie dni nauki szkolnej częstotliwość kursów linii 71 wynosi nawet 4 - 6 minut (przez większą część dnia interwał to 7 - 8 minut). Za opisywanym składem stoi kolejny przedstawiciel najstarszego wiedeńskiego taboru, czyli E2 (nr 4032 z roku 1979) + C5 (najprawdopodobniej nr 1432 z 1979 roku) na linii D (Nußdorf, Beethovengang - Absberggasse). Na drugim zdjęciu widoczny pasażer korzystający z wysuwanego dolnego stopnia. Takie dodatkowe schodki wysuwają się na przystankach w wagonach E2 i C5. Na pierwszym planie obu zdjęć widoczny tor w lewą stronę. Nie jest on wykorzystywany liniowo, ale daje możliwość przejazdu na sąsiednie torowisko. Takich łączeń jest w Wiedniu całkiem sporo. Przydają się one np. w trakcie różnych remontów, gdy organizowane są tramwaje zastępujące metro. 20.06.2023.

Na wiedeńskim Ringu (obwodnica starego miasta) co chwilę można zobaczyć najstarszy tabor. Tu w trakcie postoju na przystanku „Rathausplatz, Burgtheater” przy ratuszu i teatrze. To skład SGP E2 + Bombardier-Rotax C5 nr 4022 + 1422. Wagon silnikowy to rocznik 1979, a doczepny 1978 (końcówka roku - grudzień). Tramwaj obsługuje linię nr 1 w relacji Prater, Hauptallee - Stefan-Fadinger-Platz. Zgodnie z rozkładem jazdy do końca trasy dotrze za 24 minuty (całość kursu to 45 minut). Najwyższa częstotliwość kursów linii 1 przypada na dni nauki szkolnej i wynosi wówczas 5 - 7 minut. Na górnym zdjęciu charakterystyczne, kolorowe oznakowanie poziome przejścia dla pieszych. Takie pasy znajdują się w różnych częściach Wiednia. 20.06.2023. Ponad dwa tygodnie po wykonaniu tych zdjęć, 6.07.2023 wagon nr 4022 został wycofany z eksploatacji.

Link do filmu shorts - przez Universitätsring jedzie skład Bombardier-Rotax E2 + C5 nr 4323 + 1494 na linii 1 w relacji Prater, Hauptallee - Stefan-Fadinger-Platz. Wagon silnikowy to 1990 rocznik, a doczepny 1988. Nagrywałem 20.06.2023.

W dalszej części tramwajowej relacji z Wiednia pokażę kolejne wagony E2.

Autobusy w Durrës, trasa do Golem

 

W Blogu Transportowym ostatnio częściej piszę o Albanii. Było już trochę materiałów kolejowych (przykładowy link). Teraz pora na coś autobusowego.

Położona nad Morzem Adriatyckim miejscowość Durrës jest coraz chętniej odwiedzana przez polskich turystów. Ma ją w ofercie wiele biur podróży. Zarówno tych znanych, jak i mniej popularnych. W sezonie język polski słychać dosłownie na każdym kroku. Hotele ciągną się wzdłuż całego wybrzeża, także w przyległej do Durrës miejscowości Golem. 

Pomiędzy centrum Durrës, a Golem funkcjonuje jedna linia autobusowa. Nie ma ona numeracji (w Durrës nie ma linii numerowanych), ale pojazdy są dobrze oznakowane tablicami z wypisaną relacją Durrës – Golem. 

Niestety nigdzie nie natrafiłem na jakąkolwiek formę rozkładu jazdy. Przekaz ustny (potwierdzony późniejszym doświadczeniem) głosi, że autobusy na tej trasie kursują od rana do około godziny 20. Częstotliwość wynosi 30 minut. Oczywiście wszystko uzależnione jest od sytuacji ruchowej. Centrum Durrës często korkuje się w piątki i wtedy już nie ma mowy o żadnej regularności. Po prostu trzeba przyjść na przystanek i czekać. To niestety wiąże się ze sporą stratą czasu i niekiedy nerwów, gdy się gdzieś spieszymy. Pojęcie „rano” jest bardzo ogólne, bo dla kogoś będzie to godzina 4, a dla innej osoby dopiero 7 lub 8.

Na linii nie ma różnych taryf. Każdy przejazd (bez względu na odległość) kosztuje 100 leków. To w przeliczeniu daje wartość około 4,11 zł. Bilety kupuje się u konduktora. Każdy autobus ma dwuosobową obsadę: kierowca i konduktor. Po wejściu do pojazdu nie musimy od razu iść do sprzedającego bilety – on sam do nas podejdzie, co jest szczególnie ważne np. przy dużej ilości pasażerów. Zawsze po uiszczeniu opłaty powinniśmy otrzymać bilet.

Na bilecie znajduje się napis: „Republika Albanii Ministerstwo Finansów i Gospodarki Departament Podatków”. Jest też informacja, że to bilet na przejazd autobusem międzymiastowym agencji przewozowej. Na tej podstawie niestety ciężko jest określić, czy przewoźnik ten jest państwowy, czy prywatny. Początkowo skłaniałem się ku tej pierwszej opcji, zakładając, że agencją przewozową może być jakaś wydzielona struktura np. urzędu miasta. Bardziej prawdopodobna jest jednak wersja prywatnej własności, a państwowe bilety mogą być narzuconym obowiązkiem podatkowym, który wynika z braku kas fiskalnych. Raz byłem świadkiem kontroli biletów.

Co kursuje na linii do Golem? We wrześniu 2022 były to wyłącznie pomalowane na czerwono Volva 8500LE. Najprawdopodobniej eksploatowane wcześniej w Szwecji, a dokładniej w Sztokholmie. Widziałem trzy takie pojazdy, wszystkie miały kolejne numery rejestracyjne AA 502ZF – AA 504ZF. Można więc przypuszczać, że jest jeszcze czwarty taki pojazd o numerze AA 501ZF. 

Volvo 8500 to seria autobusów produkowanych w latach 2001 – 2011. Przeznaczona głównie na rynek skandynawski. W związku z tym są to tak zwane wersje arktyczne, które wyróżniają się bardzo dobrą izolacją termiczną. Jest to bardzo przydatne przy dużych mrozach. Takie jednak w Albanii nie występują. Letnie upały sięgające ponad 30 stopni, minimalna ilość otwieralnych okien i brak klimatyzacji (jest zamontowana, ale nie włącza się jej) to fatalna mieszanka dla pasażera. W trakcie naszego pierwszego przejazdu do centrum Durrës mieliśmy właśnie takie warunki, a autobus był dodatkowo zatłoczony. Przyznam, że była to dość ekstremalna jazda na granicy omdlenia. 

Którędy jeżdżą autobusy łączące Golem z Durrës? Trasy w Golem niestety nie znam. Z tej miejscowości do Durrës wiedzie ona drogą serwisową wzdłuż głównej trasy SH4, od strony Morza Adriatyckiego, obsługując między innymi liczne w tym rejonie hotele. Tamtędy autobus dojeżdża do ronda w dzielnicy o nazwie Plepa. Pod tamtejszą estakadą znajduje się mały dworzec autobusowy, z którego odjeżdżają np. pojazdy do Tirany.

Dalsza trasa to już szybki przejazd do centrum Durrës. Kolejne nadmorskie hotele obsługuje inna linia, która kończy trasę w Plepie, zaczynając ją gdzieś w centrum.

Pętla autobusu z Golem znajduje się w Durrës na Rruga Adria. Obok głównego dworca autobusowego i stacji kolejowej. Stamtąd można spacerować po centrum miasta, w dość krótkim czasie docierając do jego niestety nielicznych atrakcji turystycznych. W trakcie takiego spaceru polecam miejscową potrawę o nazwie burek. Taki nadziewany placek o różnych smakach. Budek sprzedających burki jest dość sporo. Warto wybrać to miejsce, z którego korzysta najwięcej miejscowych. To gwarancja najlepszego produktu.

Przystanek końcowo-początkowy linii do Golem w centrum Durrës. Przy dworcach autobusowym i kolejowym, na ulicy Adria. Na rozpoczęcie kolejnego kursu oczekuje Volvo 8500LE o rejestracji
AA 503ZF. Na elektronicznych tablicach kierunkowych podany tekst: F.D.A. Line Bus. Najprawdopodobniej jest to nazwa przewoźnika. Autobus ma zamknięte trzecie drzwi - w żadnym z obsługujących trasę do Golem pojazdów nie można było korzystać z ostatniego wejścia. Być może to jakieś ułatwienie do konduktora, który dzięki temu ma lepsze warunki obserwacji osób wsiadających do autobusu. 11.09.2022.

Wnętrze powyższego niskowejściowego Volva o rejestracji AA 503ZF. Przystanek początkowy w centrum Durrës. 11.09.2022.

Ponownie początek i koniec trasy w Durrës. Tym razem do zdjęcia pozuje Volvo o rejestracji 
AA 502ZF. Za widoczną po lewej stronie wiatą znajduje się dworzec autobusowy, o którym pisałem tutaj. 8.09.2022.

Wnętrze Volva o rejestracji AA 502ZF. Autobus oczekuje na rozpoczęcie kursu do Golem. 8.09.2022.

Obok przystanku końcowo-początkowego linii do Golem przejeżdżają także autobusy do Plepy. Ich dalsza trasa przebiega wzdłuż linii brzegowej, przez Rruga Pavaresia, pośród licznych hoteli, sklepów, restauracji i pozostałej zabudowy usługowej. Do okolicy estakady w Plepie (tam jest pętla) jadą o wiele dłużej niż omijające ten rejon czerwone Volva. Na zdjęciu zmierzający do Plepy Mercedes-Benz Citaro o rejestracji AB 688EI. 8.09.2022.

Durrës, droga serwisowa wzdłuż głównej trasy SH4. W stronę Golem zmierza Volvo 8500LE o rejestracji AA 504ZF. Po prawej stronie fragment góry, w której wydrążono bunkier. Ma on kilka poziomów, a jedno z wejść jest widoczne na wysokości autobusu. Albania to dosłownie kraj bunkrów. Takie budowle są dostrzegalne co chwilę, praktycznie w każdej lokalizacji. Wynika to z obsesji dyktatora Envera Hodży, który obawiał się ataku sił kapitalistycznych oraz bratnich socjalistycznych, z którymi nie zawsze był w dobrych układach. 8.09.2022.

Oznakowanie przystanku linii z Durrës do Golem. Rejon granicy administracyjnej Durrës. Niestety o rozkładzie jazdy można tylko pomarzyć. 8.09.2022.

Volvo 8500LE o rejestracji AA 504ZF zmierza w kierunku Golem. Autobus odjeżdża z przystanku w rejonie restauracji Tirona. Droga serwisowa wzdłuż głównej trasy SH4. Brak rozkładów jazdy nie jest jedynym utrudnieniem dla osób korzystających z transportu zbiorowego. Tu atrakcją przystanku są śmietniki. Wydzielany przez nie zapach nie zachęca do dłuższego pobytu w tym miejscu. 8.09.2022.

Takie bilety o wartości 100 leków wręcza konduktor na linii z Durrës do Golem. Są one wyrywane ze zbiorczego bloczka, stąd uszkodzenia po lewej stronie.

Stacje paliw o nazwie Kastrati spotkamy w wielu miejscach. Na tle jednej z nich przejeżdża Volvo o numerach AA 504ZF w stronę Golem. Zdjęcie wykonane z kładki nad trasą SH4. To jedyna opcja dostania się na drugą stronę kilku zagrodzonych barierami jezdni i linii kolejowej. 10.09.2022.

Powyższe Volvo w trakcie obsługi przystanku przy stacji paliw Kastrati. Dla relacji do centrum Durrës przy drodze SH4 brak słupków przystankowych. Nie ma dla nich skrajni, a pasażerowie przechodzą przez jezdnię dopiero, gdy nadjeżdża autobus. 10.09.2022.

Obsługa powyższego przystanku w przeciwnej relacji, czyli w stronę centrum Durrës. Volvo o rejestracji AA 504ZF. 10.09.2022, godzina 8:40.

Volvo 8500LE o rejestracji AA 502ZF w rejonie hotelu Leonardo przy trasie SH4. Kierunek Golem. 10.09.2022.

Ponownie AA 502ZF na drodze serwisowej trasy SH4 pomiędzy Golem i Plepą. Kierunek centrum Durrës. Po lewej stronie (za ciężarówką) przebiega niewidoczny tor linii kolejowej, po której kursuje jedyny w Albanii pociąg pasażerski - z i do Elbasan. 10.09.2022.

Być może powyższe Volva 8500LE nie trafiły do Durrës bezpośrednio ze Sztokholmu. Niektóre autobusy były sprzedawane do innych przewoźników. Przeglądając Internet natrafiłem na zdjęcia takich pomalowanych na czerwono ex sztokholmskich autobusów eksploatowanych w Finlandii, w mieście Hämeenlinna. Niedawno zastąpiono je Irisbusami, więc mogły być odsprzedane dalej. To jednak tylko takie gdybanie. Wewnątrz nie natrafiłem na dawne numery taborowe lub jakieś inne informacje o wcześniejszym przewoźniku.

Tyle w temacie linii autobusowej do Golem. Już niedługo zajmę się innymi pojazdami obsługującymi komunikację miejską w Durrës.

Więcej wpisów dotyczących Albanii pod tym linkiem.