Trolejbusy we Lwowie (1)

Jak już wspomniałem opisując swój majowy wyjazd do Lwowa przekraczając granicę z Ukrainą przenosimy się w czasie. Tak około 20 – 30 lat wstecz.  Przynajmniej takie wrażenie odniosłem spędzając pięć dni we Lwowie. W mieście pięknym, ale bardzo zaniedbanym. Stan dróg, elewacji budynków i przede wszystkim jeżdżące tam pojazdy przypominały mi Polskę, którą pamiętam sprzed 20, 30 lat. Niestety we Lwowie o pewne rzeczy się nie dba. Może to z przyzwyczajenia, a może po prostu nie ma na to pieniędzy lub w grę wchodzą obie te opcje.

Lwowskie trolejbusy są swoistym obrazem nędzy i rozpaczy. Nigdy w życiu nie widziałem tak zapuszczonego, zniszczonego i zużytego taboru. Jeżdżące wraki na kółkach. Przyglądając im się bliżej można odnieść wrażenie, że dany pojazd trzyma się tylko dzięki ogromnej ilości szpachli. Dlatego z żoną zamiast trolejbus często mówiliśmy „szpachla”. Wiele z tych pojazdów wozi na sobie reklamy, co jest raczej antyreklamą – promocja na rozpadającym się trupie. Jednak dobrze, że lwowskich reklamodawców to nie razi, bo dochód z nich ratuje dziurawą kasę  Elektrotransu, czyli przewoźnika eksploatującego lwowskie trolejbusy i tramwaje (też ruiny, ale o tym w innym wpisie).  Jego pełna nazwa to LvivElectroTrans (Львівелектротранс), czyli w skrócie LET. Obecnie we Lwowie funkcjonuje 10 linii trolejbusowych (nr 2, 3, 5, 7, 9, 10, 11, 12, 13 i 24). Jak podaje na swojej stronie przewoźnik, do ich obsługi codziennie wyjeżdża 59 trolejbusów (przypuszczalnie chodzi o dzień roboczy). Całego elektrycznego taboru jest aż 86 egzemplarzy, co biorąc pod uwagę jego stan techniczny jest w pełni zrozumiałe.

Najliczniejszą grupę taborową stanowią czechosłowackie Škody 14Tr. Do Lwowa dostarczano je jako fabrycznie nowe w latach 1984 – 1990, łącznie 91 egzemplarzy. W roku 1997 dokupiono dodatkowo sześć używanych pojazdów. Były to wozy z Czech (Mariańskie Łaźnie – 2 egz., Pardubice – 2 egz., Hradec Kralove – 1 egz.) i Słowacji (Preszów – 1 egz.). Wszystkie wyprodukowane w latach 80-tych, ale technicznie wręcz idealne (porównując z ówczesnymi oryginalnymi „lwowiakami”). Teraz ich stan zrównał się z pozostałym taborem. Najnowszy zakup Škody 14Tr miał miejsce w roku 2012, dokładnie w grudniu. Wówczas LvivElectroTrans kupił w czeskiej Jihlawie egzemplarz z 2003 roku (trolejbus ten początkowo był eksploatowany w Pilźnie). Biało-zielony pojazd do Lwowa dotarł jeszcze w grudniu 2012, na platformie kolejowej. Zjechał z niej jednak dopiero w styczniu 2013, po dwutygodniowym oczekiwaniu na rozładunek. Oznaczono go jako 597. Bez wątpienia trolejbus ten wyróżnia się pośród „strupiałych”  innych Škód. Jest wręcz super nowoczesny.

Razem z 14Tr z Jihlawy, do Lwowa przyjechał pierwszy w mieście egzemplarz przegubowej Škody, jednocześnie pierwszy przegubowiec w historii lwowskich trolejbusów. Pomalowana na biało Škoda 15Tr została odkupiona od miejskiego przewoźnika z Czeskich Budziejowic. To rocznik  1991. We Lwowie otrzymała numer 598, czyli kolejny nadawany Škodom. Niestety w trakcie mojego pobytu w tym mieście nigdzie jej nie widziałem. Ze zdjęć zamieszczonych w Internecie wynika, że przegubowiec kursował na linii nr 2, kończącej trasę w centrum – pod uniwersytetem. Widziałem natomiast #597 w trakcie obsługi linii 13. Niestety dobrego zdjęcia nie udało mi się zrobić.

Mój pierwszy kontakt z lwowskimi trolejbusami (a jednocześnie pierwszy z tamtejszymi Škodami 14Tr) nastąpił na pętli pod Stryjskim Dworcem Autobusowym. Dojeżdżają tam dwie elektryczne linie: 3 i 5. Nocująca na pętli Skoda #563 obsługiwała tę pierwszą. Pracownica LvivElectroTransu właśnie przygotowywała pojazd do jazdy. Stan techniczny, jaki sobą prezentował ów trolejbus tylko upewnił mnie w tym, że wszystko co czytałem na temat agonalnego stany taboru elektrycznego w tym mieście było prawdą. To jedna wielka ruina. Zaszpachlowana i podziurawiona przez rdzę.

Škoda 14Tr #563 jako linia 3 na pętli przy Stryjskim Dworcu Autobusowym. Rocznik 1989, od nowości w mieście. Rdza i szpachla to elementy charakterystyczne dla lwowskich trolejbusów. Wyróżniają je także umieszczone w kilku miejscach duże numery taborowe, zdecydowanie większe od oznaczeń liniowych. W oknie przed trzecimi drzwiami widać fotel konduktora odpowiedzialnego za sprzedaż i kontrolę biletów. Obecnie bilety kupuje się u kierowcy i w kioskach, a obsługa konduktorska została zlikwidowana. 29.04.2013, około godziny 5:45.

Dobrym miejscem do fotografowania i filmowania lwowskich trolejbusów jest pętla Uniwersytet i jednokierunkowe drogi w jej rejonie. Wyjąca i powolutku wspinająca się na strome wzniesienie ulicy Czynu Listopadowego Škoda jest tam źródłem bezcennych wrażeń wizualnych i dźwiękowych. Niestety w dzień roboczy wszystko psują osobówki, ale w soboty i święta jest ich znacznie mniej i można się realizować fotograficznie. Ponieważ kończą tam trasę aż cztery linie (2, 9, 10 i 12), ruch jest całkiem spory.

  Škoda 14Tr #559 jako linia 9. Ulica Uniwersytecka - pętla Uniwersytet, którego budynek widać w tle bocznego zdjęcia. Rocznik 1989. Przód mocno poobijany i szpachlowany. Brak drugiej wycieraczki, więc w trakcie ulewnego deszczu jedzie się trochę mniej bezpiecznie. Nie jest to odosobniony przypadek. Inne Škody też nie mają dwóch wycieraczek - zawsze to jakaś oszczędność.

 Škoda 14Tr #586 jako linia 12. To rocznik 1990. Pojazd odjeżdża z pętli Uniwersytet. Jego wnętrze pozytywnie różni się od pozostałych - ma wymienione siedzenia.

  

 Škoda 14Tr #516 na linii 12. Przystanek końcowo-początkowy pętli Uniwersytet. To rocznik 1988. Jeden z najniższych numerów taborowych (niższe czynne to 510, 512, 514 i 515). W trakcie przemalowywania oszczędzono numery taborowe - czyżby kolejna forma oszczędności?

Do wozu #516 dojechała inna Škoda 14Tr, #541 na linii 2. To rocznik 1989.

Škody 14Tr #516 i #541 odjeżdżają z pętli Uniwersytet skręcając w ul. Czynu Listopadowego. Nierówna jezdnia powoduje, że pojazdy na tym odcinku dość mocno bujają się, co wygląda dość ciekawie. Zapraszam do obejrzenia pierwszego z zaprezentowanych we wpisach o lwowskich trolejbusach filmów - tam podskakujące #516 i #541 występują w roli głównej. 

 

Škoda 14Tr #550 jako linia 10. Rok produkcji: 1989. Do pętli przy ulicy Horodotskiej dojedzie po pokonaniu ponad 8 kilometrów. Wiele lwowskich Škód ma reklamy, niektóre mocno starte i zniszczone. Do sieci trakcyjnej przyczepiono znak drogowy. Nie ma on swojego pionowego odpowiednika, więc lwowscy kierowcy muszą obserwować także rejon nad jezdnią. 

 

 Škoda 14Tr #540 jako linia 9 na lotnisko. Rocznik 1988. Pojazd ma świeżo nałożoną reklamę - nowy lakier pięknie się błyszczy. To taka miła odmiana od widoku pozostałego zaniedbanego taboru. Trolejbus ten wyróżnia się także innymi elementami - tylna tablica kierunkowa oprócz numeru linii zawiera również relację. Standardem jest podawanie tylko oznaczenia cyfrowego bez żadnej innej formy informacji pasażerskiej. Zdjęcie wykonałem 2 maja, w czwartek. Był to okres świąt wielkanocnych, więc w trolejbusie pojawił się dodatkowy element dekoracyjny - świąteczny koszyk.

Ciąg dalszy materiału o lwowskich trolejbusach w części drugiej.