Parowóz pomnik w Kotlarni

Niedawno pisałem o parowozie Ty2-2118, który jako pomnik został ustawiony w rejonie dworca kolejowego w Kędzierzynie-Koźlu (tu link). Teraz zapraszam do pobliskiej miejscowości Kotlarnia. Przy siedzibie tamtejszej kopalni piasku wyeksponowano kolejne kolejowe eksponaty.

Jeszcze parę lat temu stały tam trzy wycofane z kopalnianej eksploatacji parowozy, w tym Ty2-2118. Teraz pozostała już tylko jedna maszyna. Wyremontowano ją i ogrodzono płotem oraz dołączono charakterystyczny dla kolei piaskowych wagon towarowy. Całość jest ogólnodostępna (dojazd od drogi wojewódzkiej nr 408), a obok znajduje się parking. Niestety parkujące przy eksponatach pojazdy często je zasłaniają. Tak było np. w trakcie mojej wizyty. Parking pusty, a przy parowozie ustawiona zasłaniająca go laweta.

Ten parowóz to Ty51-138. Rocznik 1956, producent: Zakłady Przemysłu Metalowego im. J. Stalina z Poznania, bo tak wówczas nazywały się Zakłady Przemysłu Metalowego H.Cegielski. Od samego początku pracował na kolejach piaskowych. Finalnie w Kotlarni. Był czynny jeszcze na początku lat 90-tych. Potem odstawiono go przy siedzibie kopalni.

Do Ty51-138 podpięto wagon piaskowy typu 401Vc o numerze 0934. Takie wagony były i są eksploatowane wyłącznie na kolejach piaskowych. To pojazd samowyładowczy, czteroosiowy, przeznaczony do przewozu piasku podsadzkowego. Posiada on charakterystyczne rolki, które są wykorzystywane do rozładunku na moście zsypowym. Producent to Konstal z Chorzowa.

Elementem ekspozycji jest także semafor kształtowy.

Ty51-138 jako pomnik przed siedzibą Kopalni Piasku „Kotlarnia”. 2.05.2020.

Detale parowozu Ty51-138 i tendra 27D51-138. W tym drugim przypadku także tabliczka znamionowa: Pafawag z Wrocławia, rok 1955. 

Drugi element ekspozycji, czyli wagon piaskowy typu 401Vc.

Detale wagonu typu 401Vc, w tym charakterystyczne rolki wykorzystywane do rozładunku.

W Internecie jest kilka zdjęć prezentujących parowozy z Kotlarni w ruchu. Także bohatera tego wpisu, czyli Ty51-138. Tu maszyna ta utrwalona w 1991 roku, screen ze strony Polska-org.pl. Inne archiwalne zdjęcia zobaczycie tutaj. 

Przejeżdżając przez Kotlarnię warto zjechać z głównej drogi i zobaczyć tę historyczną ekspozycję. Przy odrobinie szczęścia można natrafić na jadący obok skład piaskowy złożony z lokomotywy TEM2 i wagonów 401Vc.

Co do parowozu serii Ty51, warto jeszcze dodać, że te maszyny produkowano w latach 1953 – 1958. Łącznie powstały 232 egzemplarze. Większość (208 sztuk) trafiła do PKP, a pozostałe do górnictwa, w tym aż 21 (z 24) do kolei piaskowej. Ty51 to najcięższy parowóz zbudowany w Polsce. Prędkość maksymalna 80 km/h. Kopalnia Piasku „Kotlarnia” zakończyła eksploatację parowozów serii Ty51 w 1992 roku.