Barborka i brňák

We wpisach poświęconych obchodom 120-lecia komunikacji miejskiej w Ostrawie (13.09.2014) przedstawiłem już uczestniczące w nich trolejbusy. Pora zatem na tramwaje. Te w przeciwieństwie do „autobusów na szelkach” nie jeździły tylko po terenie warsztatów, ale obsługiwały także linię do zajezdni Poruba. Była również ekspozycja statyczna. W Blogu Transportowym stopniowo zaprezentuję poszczególne pojazdy.

Zaczynam od Barborki i brňáka. Tak nazywają się tworzące skład wagony nr 21 i 219. Pierwszy niebieski, silnikowy, a drugi czerwony, doczepny.

Barborka, czyli Barbara (od patronki górników, bo Ostrawa to górnicze miasto) powstała w roku 1922 w warsztatach SMMD - Moravsko-ostravská místní dráha elektrická (tak wówczas nazywał się przewoźnik tramwajowy). Wyposażono ją w osprzęt elektryczny firmy Österreichische Union Elektrizitiäts-Gesellschaft z Wiednia. Od razu otrzymała obecny numer taborowy 21. Wagon ten w ruchu liniowym wytrwał aż do roku 1964. Wówczas uniknął kasacji, stając się pojazdem technicznym. Ówczesne władze przedsiębiorstwa wyznaczyły dla niego dość ciekawe zadanie. Został tramwajem dla dzieci. Przerobiono jego wnętrze i ozdobiono obrazkami postaci z bajek – wieczorynek znanych także w Polsce. Premiera „dziecięcego” tramwaju nastąpiła w 1965 roku, w trakcie pierwszomajowego pochodu. Wtedy też otrzymał imię Barborka.

Przez lata Barborka często pojawiała się na ulicach Ostrawy, sprawiając tamtejszym dzieciom ogromną radość. Pamiętają ją całe pokolenia mieszkańców miasta. Dość intensywna eksploatacja wagonu wpłynęła na jego stan techniczny. W latach 2000 – 2001 pojazd przeszedł remont kapitalny, w trakcie którego odrestaurowano także osprzęt elektryczny. Wprowadzono również pewne modernizacje, np. montując inny rodzaj pantografu.

Barborka posiada łącznie 62 miejsca pasażerskie, w tym 32 siedzące i 30 stojących.

Barborka i brňák wyjeżdżają z terenu warsztatów na ul. Martinowską, realizując kolejny kurs do zajezdni (vozovni) Poruba. 13.09.2014.

Tramvajový vlečný vůz č. 219 „brňák”, czyli tramwajowy wagon doczepny to rocznik 1951. Produkt czechosłowacki, który powstał w firmie Národní podnik Gottwaldovy závody, Královopolská strojírna z Brna. Konstrukcja wzorowana na pojazdach dostarczanych do Brna w okresie przedwojennym. Wagon posiada 26 miejsc siedzących i 44 stojące.

Swoją liniową pracę wagon #219 zakończył w roku 1986. Dokładnie 22 lutego. Wówczas trójskład złożony z wagonu silnikowego i dwóch doczepnych (#55+202+219) obsługiwał linię nr 5 (Poruba smyčka – Budišovice – Kyjovice). Był to jednocześnie ostatni taki (czyli złożony z wagonów dwuosiowych) pociąg tramwajowy w całej Czechosłowacji. Potem „brňák” stał się pierwszym w Ostrawie historycznym wagonem doczepnym. Jego obecny wygląd odwzorowuje stan z lat 60-tych ubiegłego wieku.

Historyczny skład #21+219 w trakcie oczekiwania na kolejny kurs do pętli Poruba Vozownia. Warsztaty Martinov. Z tego miejsca wyruszały również tramwaje techniczne i trolejbusy, które bezpłatnie przewoziły pasażerów po terenie zakładu. Sporadycznie kurs zaczynał tu także autobus Ikarus 280.

Brňák w całej okazałości. W oczekiwaniu na kolejny kurs do zajezdni Poruba.

Wnętrze brňáka. Niestety do „bajkowej” Barborki nie udało mi się wejść.

Barborka i brňák na terenie warsztatów Martinov, a obok trolejbus Tatra T400/IIIA, za którym widać fragment Škody 8Tr. 

Skład Barborka + brňák w wersji dynamicznej już prezentowałem w Blogu Transportowym, we wpisie będącym zwiastunem szczegółowych relacji z obchodów 120-lecia. Poniżej ponownie ten film. Wagony #21+219 pojawiają się na jego początku. Tramwaj wyjeżdża z zakładu Martinov na ul. Martinowską, którą zjedzie w dół i przez ul. Opawską i Sokołowską dojedzie do zajezdni Poruba, gdzie można było oglądać wystawę tramwajów i autobusów.

Oprócz Barborki i brňáka na tramwajowej linii specjalnej kursowały także inne pojazdy, które będę przedstawiał w kolejnych wpisach. Trasa Martinov – Poruba była obsługiwana w godzinach 9 – 16, z częstotliwością co 15 minut. Bilet jednorazowy kosztował 30 koron (około 4,90 zł). Dostępna była także opcja za 40 koron (około 6,50 zł), ważna przez cały dzień we wszystkich muzealnych pojazdach, także w autobusach. Dodatkowo po terenie wewnętrznym warsztatów Martinov bezpłatnie przewoziły gości tramwaje techniczne, kursując na przemian z trolejbusami.