Pociągiem do Baborowa i Kietrza (2) – stacja Baborów

 

Wracam do tematu pociągów specjalnych zorganizowanych przez Biuro Turystyki Kolejowej TurKol.pl w majowy weekend 2022. Tu link do części pierwszej. Przedstawiony w niej pociąg specjalny „Sztygar” do Gliwic rozkładowo dotarł na godzinę 12:40. Tam nastąpiła zmiana nazwy na „Elektroda” i odjazd o 12:43 (podaję godziny zawarte w rozkładzie jazdy, rzeczywiste czasy znałem tylko w przypadku kilku lokalizacji). Kolejne postoje zaplanowano w Knurowie (13:17/18), Rybniku (13:41/42), Rydułtowach (13:57/14:06, następnie przejazd przez tunel, o którym pisałem tutaj) i na 14:30 wyjątkowy skład miał dotrzeć do Raciborza.

Na dalszy odcinek trasy bilety zostały wyprzedane już na długo przed planowanym uruchomieniem pociągu, który zmienił wtedy nazwę na „Żwirek”. O 14:35 odjazd do Baborowa. Moim zdaniem wówczas rozpoczął się najciekawszy tego dnia przejazd.

Regularny ruch pasażerski na linii z Raciborza do Racławic Śląskich przez Baborów zakończył się 2 kwietnia 2000, czyli ponad 20 lat przed uruchomieniem opisywanego pociągu „Żwirek”. Należy jednak podkreślić, że skład zorganizowany przez TurKol.pl nie był od tego czasu jedynym pasażerskim, który dotarł do Baborowa po zawieszeniu połączeń. W maju 2017 po linii kolejowej nr 177 z Raciborza dojechały tam sprzęgnięte dwa autobusy Szynowe Kolei Dolnośląskich. Dokładnie pojazdy o oznaczeniach SA134-003 i SA134-024, które przemieszczały się po Opolszczyźnie w ramach przejazdu specjalnego pod nazwą „Opolskie zakamarki”. Bez wątpienia jednak „Żwirek” to pierwszy wiozący pasażerów pociąg złożony z lokomotywy i wagonów od 2 kwietnia 2000. Wówczas ostatni podróżni jechali składem piętrowym serii Bhp. 

Obecnie do Baborowa można dojechać jedynie od strony Raciborza. Linie w stronę Głubczyc i Polskiej Cerekwi są nieprzejezdne. Warto jeszcze dodać, że do 1945 roku funkcjonowało bezpośrednie połączenie z Baborowa do Opawy, skrócone następnie do miejscowości Pilszcz (ostatniej po polskiej stronie tej linii).

Baborów nadal jest czynny w ruchu towarowym (od 2016 roku, po wcześniejszej przerwie od 2012 roku). To jednak tylko niewielka namiastka tego, co przed laty działo się na tej stacji. Dobrze jednak, że choć i ta minimalna ilość pociągów tu dociera. 

Stacja Baborów robi wrażenie, niestety głównie negatywne. To za sprawą dewastacji istniejących jeszcze obiektów infrastrukturalnych. Jedynie budynek dworcowy nie padł ofiarą niszczycieli i szabrowników – jest zamieszkany. Torowisko nie było zarośnięte. Być może wiosenna roślinność nie zdążyła wówczas jeszcze na tyle rozprzestrzenić się, a może po prostu przed tym wyjątkowym przejazdem zadbano o stan torowiska i jego najbliższego sąsiedztwa. Pod uwagę należy raczej brać tę drugą opcję.

Temat stacji Baborów sprzed lat jeszcze pojawi się w Blogu Transportowym. Byłem na niej przed zawieszeniem ruchu towarowego w roku 2012. Będzie też coś o starym rozkładzie jazdy z początku lat 80-tych ubiegłego wieku. Teraz wracam do dnia 1 maja 2022. 

Na stację dotarliśmy około 20 minut przed planowanym przyjazdem pociągu (rozkładowo o 15:41, z wcześniejszym postojem w Pietrowicach Wielkich – 15:14/15). Po jej terenie spacerowała wówczas para mieszkańców Baborowa, która na nasz widok zareagowała pytaniem, czy to prawda, że dzisiaj przyjedzie tu skład pasażerski. Potem przybywało autochtonów. Na początek zabraliśmy się za dokumentację fotograficzną tego ciekawego miejsca (ach te piękne choć nieczynne semafory kształtowe).

Stacja Baborów. Budynek dworcowy - widok od strony torowiska. Obiekt jest zamieszkały, dlatego uniknął zniszczeń, choć niestety nie w całości. Jego dolna część dotycząca obsługi ruchu kolejowego została zdewastowana. Kolej do Baborowa dotarła w 1855 roku (otwarcie linii Racibórz - Głubczyce) i najprawdopodobniej budynek dworcowy pochodzi właśnie z tego okresu. 1.05.2022.

Tak budynek dworcowy w Baborowie wygląda od strony ulicy. Nazwy stacji brak, ale widać ślad po wiszącej jeszcze niedawno tablicy - nad wejściem. Przy budynku stał słupek przystanku autobusowego. Niestety zwróciłem na niego uwagę dopiero przeglądając zdjęcia, ale wątpię, by jakikolwiek transport publiczny docierał w to miejsce.1.05.2022.

Obok budynku dworcowego zbudowano taką nastawnię (oznaczenie BW) - jedną z dwóch w Baborowie. Widok w stronę wyjazdu w kierunku Kędzierzyna-Koźla i Głubczyc. 1.05.2022.

Widok na dawną nastawnię BW od strony części towarowej stacji Baborów. Wylot torów w stronę zamkniętych linii do Kędzierzyna-Koźla (przez Polską Cerekiew) i Głubczyc. 1.05.2022.

Za zdewastowaną nastawnią BW widać wielki komin. To pozostałość po nieistniejącej już cukrowni, której bocznica była dodatkowym generatorem ruchu kolejowego. Jeszcze kilka lat temu za nastawnią znajdowała się kładka dla pieszych. W dali widać pomarańczowe wagony towarowe. Znak, że ta kiedyś kilkukierunkowa stacja nadal żyje. 

Zbliżenie na wspomniane powyżej trzy pomarańczowe wagony. Stoją one na dawnym torze szlakowym do Głubczyc. Po lewej stronie tor szlakowy do Polskiej Cerekwi na linii do Kędzierzyna-Koźla. Wymieniłem Polską Cerekiew, ponieważ to ta stacja stała się końcową po wielkiej powodzi z 1997 roku. Wprawdzie ruch pasażerski był zawieszony, ale pociągi towarowe jeździły, obsługując tamtejszą cukrownię (do około 2012 roku). Na pierwszym zdjęciu widoczny także odchodzący przed wagonami w prawo tor - dawna bocznica miejscowej cukrowni. Wagony należą do szwajcarskiej firmy Wascosa, która zajmuje się wynajmem taboru. Po ich lewej stronie powstała nowa infrastruktura do załadunku wagonów, jest więc szansa, że pociągi towarowe będą tu jeszcze przyjeżdżać. W roku 2022 pojawiła się też nadzieja na powrót połączeń pasażerskich pomiędzy Raciborzem i Racławicami Śląskimi przez Baborów i Głubczyce. To za sprawą rządowego projektu Kolej Plus, do którego zakwalifikowały się linie nr 177 i 294. Koszty rewitalizacji w 83% pokrywa państwo. Reszta to wkład własny samorządu. Niestety rejon wzdłuż tej trasy kolejowej nie należy do bogatych, więc można wnioskować, że lokalne władze takich środków nie pozyskają.

Stacja Baborów posiada dwa perony (cztery krawędzie). Tylko jeden z nich był zadaszony. Uszkodzona wiata jeszcze jakoś się trzyma. Ten peron obsługiwał głównie relację do Raciborza i Głubczyc. Bez dachu przyjmował pociągi z Kędzierzyna-Koźla i Pilszcza. Widok w stronę Raciborza.

Na peronie drugim pozostał relikt dworców kolejowych PRL-u, czyli gazon na kwiaty. Całkiem dobrze wyglądający, z przyległym fragmentem ściętej brzozy. Pozostałość dość sporego już drzewa idealnie obrazuje, od jak wielu lat nie jest w Baborowie prowadzony ruch pasażerski.

Widok na perony i zabudowę dworcową w kierunku Głubczyc i Kędzierzyna-Koźla.

Obok dawnej nastawni Bw1 (obsługującej ruch od strony Raciborza i Pilszcza), przy rzędzie nieczynnych semaforów kształtowych, stały cztery węglarki.

Od strony Raciborza znajduje się elewator zbożowy firmy Viterra, który ma pojemność 32000 ton. W jego rejonie przed laty była baborowska lokomotywownia. 

Po dokumentacji upadłej stacji zajęliśmy miejsca w oczekiwaniu na pociąg. Jego przyjazd zwiastowało nagłe pojawienie się sporej ilości samochodów osób fotografujących i filmujących skład na szlaku.

Pociąg specjalny „Żwirek” w Baborowie będzie bohaterem kolejnej, trzeciej części tego reportażu. Tu link.