Zawieszenie linii do Balic

1 lutego 2014 przestały kursować pociągi w relacji Kraków Główny – Kraków Balice, czyli na linii dowożącej do podkrakowskiego lotniska w Balicach. Ostatni bastion pasażerskiej trakcji spalinowej w województwie małopolskim. Powód wstrzymania ruchu to jednak nie jak zazwyczaj kwestie finansowe związane z brakiem funduszy na utrzymanie linii, a jej modernizacja.

Pierwsze pociągi pasażerskie ruszyły do nowego przystanku Kraków Balice dnia 26 maja 2006 (dzień wcześniej odbył się specjalny przejazd inauguracyjny). Uruchomienie tego połączenia nie wiązało się z budową od podstaw infrastruktury kolejowej. Wykorzystano prowadzącą na teren lotniska bocznicę kolejową. Jednotorową, niezelektryfikowaną. Odbywał się po niej ruch towarowy do jednostki wojskowej (lotnisko wojskowe) oraz do zlokalizowanego nieco wcześniej, w Olszanicy, magazynu paliw firmy Orlen (tu ruch zdecydowanie większy). Standardowy tabor towarowy kursujący po bocznicy to wagony cysterny prowadzone różnymi lokomotywami wielu przewoźników, np. SM42, TEM2, T448p. Na całej trasie zlokalizowano tylko jeden przystanek, Kraków Balice. Utworzono go poprzez wybudowanie peronu obok toru, tuż za przejazdem przez drogę nr 774. Ponieważ z tamtego miejsca do budynku lotniska jest jeszcze pewna odległość, uruchomiono linię autobusową łączącą terminale lotnicze (T1 i T2) z pociągiem.

SA133-004 jako pociąg osobowy nr 4412 relacji Kraków Główny - Kraków Balice dojeżdża do przystanku końcowego. 3.03.2007.

SA133-004 wjeżdża na przystanek końcowy Kraków Balice. W tym miejscu tor przekracza drogę wojewódzką nr 774. 3.03.2007.

 Na przystanku Kraków Balice. Teraz SA133-004 to pociąg osobowy nr 4913 relacji Kraków Balice - Kraków Główny, odjazd o 13:25. Na górnym zdjęciu widać fragment autobusu (Solbus z PKS Kraków), który bezpłatnie przewoził podróżnych w relacji Terminal Międzynarodowy - Przystanek Kolejowy. Oprócz niego w miejsce to wówczas docierała także Scania OmniCity #PS149 z MPK Kraków, która obsługiwała drugą bezpłatną linię: Terminal Krajowy - Terminal Międzynarodowy - Przystanek Kolejowy. 3.03.2007.

 Przystanek Kraków Balice widoczny z góry. Stoi na nim SA133 nr 004 lub 005. Tor nie kończy się w tym miejscu - można nim dojechać do lotniska wojskowego. Fot. Google Maps.

Przystanek Kraków Balice jest zlokalizowany na dawnym zamkniętym terenie wojskowym. Dalej tor skręca w prawo (teren jednostki), przechodzi obok stojącego bardzo blisko samolotu-pomnika i rozgałęzia się na dwa. Ten odbijający w prawo, w stronę pasa startowego kończy się po kilkudziesięciu metrach kozłem oporowym. Drugi tor też nie jest zbyt długi. Na końcu  rozgałęzia się na dwa, zakończone kozłami oporowymi. Na Google Maps zobaczymy stojące tam dwie cysterny, stąd wniosek, że to miejsce, w którym następuje rozładunek przywożonego do jednostki paliwa. Na zdjęciach lotniczych nie widać żadnego innego taboru kolejowego ani budynku, w którym mogłaby być przechowywana lokomotywa manewrowa. Zatem jednostka nie posiada swoich pojazdów szynowych – wszystko przyjeżdża z zewnątrz.

Na terenie jednostki wojskowej tor przebiega obok samolotu-pomnika. Fot. Google Maps.

Google na terenie jednostki nie utrwaliło żadnej lokomotywy. Tabor kolejowy reprezentują dwa wagony cysterny. Fot. Google Maps.

Układ torowy w rejonie magazynu paliw w Olszanicy. Na nowszej mapie (z 2015 roku) w tym miejscu widać lokomotywę SM42. Linia do Krakowa Balic to tor widoczny najwyżej. Fot. Google Maps.

Tak wygląda układ torowy na terenie magazynu paliw w Olszanicy. Dzięki firmie Google wszystko możemy dokładnie obejrzeć. Na nowszej wersji zdjęć zobaczymy wagony cysterny i lokomotywę manewrową. Fot. Google Maps.

Relację Kraków Główny – Kraków Balice obsługiwały wyłącznie autobusy szynowe. Specjalnie do tego celu zakupiono dwa „słonie”, czyli SA133-004 i SA133-005. Pojawiły się one jednak dopiero w 2007 roku. Wcześniej na linii kursowały małopolskie SA109-002 i SA109-009 wspomagane przez starsze konstrukcje, czyli SA101/SA121-001 i SA102/SA111-001. Długość całej trasy to 12 km, które pociągi pokonywały w około 20 minut. Połączenie było traktowane jako ekspresowe, więc bez postojów pośrednich (jedyny możliwy na stacji Kraków Łobzów – innej infrastruktury nie było, a ze stacji Kraków Mydlniki linia do Balic odchodzi jeszcze przed peronami). Połączenie było obsługiwane co 30 minut, więc wystarczały dwa pojazdy (nie licząc rezerwy).

Połączenie do Krakowa Balic było obsługiwane także przez SA101/SA121-001. Tu na stacji Kraków Główny. 16.02.2008.

SA109-009 na przystanku Kraków Balice. Autobus szynowy przyjechał tu jako pociąg osobowy nr 438 relacji Kraków Główny - Kraków Balice, a odjedzie jako nr 4038 Kraków Balice - Kraków Główny. 16.06.2006, czyli niespełna miesiąc od uruchomienia tego połączenia.

Drugi małopolski SA109, czyli #002 przejeżdża bez zatrzymania przez przystanek Kraków Łobzów jako pociąg relacji Kraków Balice - Kraków Główny. 16.03.2013.

Oprócz fotografowania, czasami też filmowałem pociągi obsługujące krakowskie lotnisko. Oto pierwsze nagranie. Zobaczycie na nim SA109-002 w trakcie przejazdu przez przystanek Kraków Łobzów, czyli wersję dynamiczną dwóch powyższych zdjęć. 16.03.2013:

Ciąg dalszy artykułu w kolejnym wpisie działu Kolej. Tu link.

Pociąg na krakowskie lotnisko zobaczymy także na zdjęciach Google Street View. Tu SA133-004. Spalinowy zespół trakcyjny utrwalony w październiku 2009 w rejonie przejazdu przez ul. Podkamyk.