Ring w Krakowie

Krakowskie MPK słynie z bogatej kolekcji historycznego taboru tramwajowego i autobusowego. Pojazdy odrestaurowane są wręcz idealnie. Dlatego też w sprawie remontów do tego przewoźnika zwracają się także firmy z innych miast. Tak było np. w przypadku wagonu Ring Tw269, którego odbudowę zlecił gdański Zakład Komunikacji Miejskiej.

Wagony Tw269 powstały zaledwie w ilości 6 sztuk. Wszystkie w roku 1930, w Waggonfabrik Danzig (Fabryka Wagonów Gdańsk) na terenie ówczesnego Wolnego Miasta Gdańsk (Freie Stadt Danzig). Przeznaczone były dla tamtejszego przewoźnika Danziger Elektrische Strassenbahn A.G., tłumacząc: Gdańskie Elektryczne Tramwaje. Nazwa Ring pochodzi od Ringstrasse, czyli ulicy, na której Tw269 kończyły i zaczynały kolejne kursy.

W styczniu 2016 restaurację zakończono. Oznaczony numerem taborowym 273 wagon nie powrócił jednak od razu do Gdańska. Przez trzy weekendy (30 i 31 stycznia, 6-7 i 13-14 lutego) kursował na specjalnej, bezpłatnej linii łączącej pętle Salwator i Wieczysta, przez ul. Dunajewskiego, Basztową, Lubicz i Mogilską. Odjazdy z końcówki Salwator o 11:10, 12:30, 13:45, 15:05 i 16:25, a z Wieczystej o 11:45, 13:05, 14:25, 15:45 i 17:05.

Poniżej zdjęcia wykonane drugiego dnia krakowskiej eksploatacji Ringa, czyli w niedzielę 31 stycznia 2016.

Ring wjeżdża z al. Jana Pawła II na niedawno zmodernizowaną i przebudowaną pętlę Wieczysta.

Ring pozuje na pętli Wieczysta.

Detale wagonu. Tabliczka firmowa producenta, gdańskie lwy umieszczone na bokach pojazdu i ozdobna klamka.

Wnętrze Ringa ozdobiono balonami.

Miejsce pracy motorniczego.

Ring opuszcza Wieczystą i wyrusza w kierunku pętli Salwator.

Aleja Jana Pawła II, oczekiwanie na przejazd przez skrzyżowanie z ul. Lema i Meissnera.

Kolejny kurs Salwator - Wieczysta. Tw269 na ul. Zwierzynieckiej, przed przystankiem „Filharmonia”. 

Na przystanku „Filharmonia” i w trakcie wjazdu w ul. Straszewskiego.

Tramwajowy oldtimer wjeżdża na rondo Mogilskie. Kierunek Salwator.

Na przystanku „Rondo Mogilskie”.

Spotkanie z PESĄ #HG920, która została wyprodukowana ponad 80 lat po Ringu. Rondo Mogilskie.

Tak Ring prezentował się w ruchu. Początek materiału to wjazd na pętlę Wieczysta. Warto zwrócić uwagę na komunikaty, które słychać w trakcie przejazdu wagonu. Potem przeniesiemy się pod filharmonię, a na koniec Tw269 zaprezentuje się na rondzie Mogilskim, przy okazji mijając się z „Krakowiakiem”. 31 stycznia 2016.

Piękny wagon. Gratuluję dobrego pomysłu zaprezentowania go na krakowskich torowiskach.

Na 12:83 do Lublina

Bohaterem tego wpisu jest pragotron. W zasadzie jeden z wielu zainstalowanych na terenie stacji Kędzierzyn-Koźle.

Ponieważ nie każdy musi znać tę nazwę, wyjaśniam jej znaczenie. Pragotrony to paletowe tablice informacyjne. Najczęściej stosowane na dworcach kolejowych, podające relacje oraz godziny odjazdów lub przyjazdów pociągów.

Elektročas – Pragotron to nazwa czechosłowackiej, a obecnie czeskiej firmy z siedzibą w Pradze, która specjalizuje się w produkcji dworcowych tablic informacyjnych. Pierwotnie mechanicznych – klapkowych, obecnie elektronicznych. Nazwa producenta Pragotron dość szybko weszła do języka potocznego, stając się idealnym określeniem na te stacyjne urządzenia, także innych producentów.

Klapkowe pragotrony czasami się psuły, podając różne, niekiedy niedorzeczne informacje. Tak było np. w przypadku jednego z urządzeń zainstalowanych w przejściu podziemnym stacji Kędzierzyn-Koźle. W dniu 6 kwietnia 2013 można było na nim zobaczyć, że pociąg do Lublina odjeżdża o godzinie 12:83.

Jeden z czterech pragotronów w przejściu podziemnym stacji Kędzierzyn-Koźle. Pociąg do Lublina odjedzie o godzinie 12:83.

Klapkowe pragotrony stopniowo odchodzą do historii. Przykładowo bohater tego wpisu jest już wyłączony, a w związku z remontem stacji Kędzierzyn-Koźle najprawdopodobniej zostanie zlikwidowany. W budynku dworcowym już zastąpiono klapkową tablicę zbiorczą nową, elektroniczną.

Kilka zdjęć z dworca autobusowego w Oświęcimiu

Temat PKSiS Oświęcim SA w Blogu Transportowym pojawiał się wielokrotnie, np. w tym wpisie o Heuliezie – link. W piątek 13 lutego 2015 Sąd Rejonowy dla Krakowa Śródmieścia wydał decyzję o ogłoszeniu upadłości tego przewoźnika. Po weekendzie syndyk zajął całe mienie firmy. Autobusy nie wyjechały w trasy. Zakończyła się historia kolejnego PKS-u. W zasadzie kilku PKS-ów, bo oświęcimska firma przejęła wcześniej PKS Kraków i PKS Nowy Sącz. Wielki „twór na glinianych nogach” padł. Autobusy zniknęły z pełniącego funkcję zajezdni oświęcimskiego dworca, a ich miejsce zajęły parkujące tam ciężarówki.

W tym wpisie prezentuję kilka już historycznych zdjęć, które wykonałem 21 listopada 2014 w Oświęcimiu. Dworzec autobusowy PKSiS Oświęcim SA, czyli ówczesnej firmy Trans-Vobis. Plac pełen autobusów.

Obok budynku dworca stało Iveco TurboDaily 45-12 o rejestracji KOS 06648. To rocznik 1995. Autobus wcześniej miał zamontowany dodatkowy bagażnik na ścianie tylnej (link).

Sprowadzona z Nowego Sącza Kapena City 7,5 (#KN 40805) z roku 1998, pierwotnie w MZK Koszalin, a przed nią Irizar InterCentury (#KOS 24GF) z roku 2001.

Sprowadzony z PKS Kraków Mercedes Citaro G (rocznik 2001) po upadku oświęcimskiego przewoźnika trafił do PKM Świerklaniec i obecnie przemalowany na biało-czerwono obsługuje komunikację miejską. Obok przegubowca stoi Renault R312 o rejestracji KOS 2G10, rocznik 1991, ex Grenoble, Francja. Jelcz 120M o numerach BOC 1850 jest z 1997 roku, od nowości w Oświęcimiu.

Renault R312 o rejestracji KOS 2G11. Rocznik 1991, w Oświęcimiu od 2006 roku. Za szybą tablica „Turystyczny”. 

Piękne okazy polskiej produkcji, czyli Autosan H9-21.41 z logo Škody (BLZ 5701) i Jelcz 120M (BOC 1851). Pierwszy to rocznik 1994, a drugi 1997. Autosan pod koniec maja 2015 brał udział w ćwiczeniach służb ratunkowych w miejscowości Włosienica pod Oświęcimiem, w trakcie których niestety został zniszczony, tu link do screenu materiału z Gazety Krakowskiej.

Ogólny widok na autobusy stojące na terenie dworca. Od lewej: Autosan H9-21, Jelcz 120M, Heuliez GX187, Renault R312, MAN SL283, Carrier Fast Scoler, MAN SL283, MAN SL283, Renault R312, Setra S215 UL, Mercedes Citaro G, Renault R312 i Jelcz 120M. Takiego zdjęcia już nie da się powtórzyć.

Na oświęcimskim dworcu autobusowym pojawiały się także pojazdy innych przewoźników. Tu uchwycony w trakcie wjazdu na plac manewrowy Solbus C10,5 z PKS Kłodzko (DKL 26WU), rocznik 2006. To kurs pospieszny relacji Kudowa Zdrój (6:15) - Polanica Zdrój (6:48) - Kłodzko (7:05) - Nysa (8:15) - Niemodlin (8:50) - Opole (9:35) - Strzelce Opolskie (10:14) - Bytom (11:45) - Katowice (12:05) - Oświęcim DA (12:55) - Kęty (13:15) - Andrychów (13:30) - Wadowice (13:50) - Sucha Beskidzka (14:19) - Nowy Targ (15:21) - Zakopane (15:50).

Autobusy PKSiS Oświęcim pojawią się w Blogu Transportowym jeszcze wiele razy. Szkoda, że będą to już tylko wpisy wspomnieniowe.

Śmieciarka przy bramie Floriańskiej

Kraków posiada wiele charakterystycznych zabytków, które przyciągają turystów z całego świata. Jednym z nich jest brama Floriańska. Datowana na przełom XIII i XIV wieku. Kiedyś pod nią przejeżdżały tramwaje. Teraz ruch pojazdów w jej rejonie jest ograniczony tak zwaną strefą „A”, do której prawo wjazdu mają tylko niektóre auta. Do tego grona należą samochody służb technicznych, takie jak np. śmieciarki. Jedną z nich udało mi się sfotografować 8 sierpnia 2015, czyli w dniu zakończenia ostatniego etapu wyścigu Tour de Pologne (pisałem o nim np. tutaj).

To była dość wczesna pora, więc uniknąłem morza ludzi wchodzącego w kadr. Śmieciarka zatrzymała się na ul. Floriańskiej, a piękna brama Floriańska stała się wymarzonym tłem. Tak to wyglądało.

Bohater zdjęć to Volvo FL6 z MPGO, czyli z Małopolskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Odpadami, spółki wydzielonej z MPO (Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania) Kraków. Pojazd o rejestracji KR 361TC, oznaczony numerem taborowym 69BV. 

Temat krakowskich śmieciarek już niedługo ponownie pojawi się w Blogu Transportowym. Tu link.

Barborka i brňák

We wpisach poświęconych obchodom 120-lecia komunikacji miejskiej w Ostrawie (13.09.2014) przedstawiłem już uczestniczące w nich trolejbusy. Pora zatem na tramwaje. Te w przeciwieństwie do „autobusów na szelkach” nie jeździły tylko po terenie warsztatów, ale obsługiwały także linię do zajezdni Poruba. Była również ekspozycja statyczna. W Blogu Transportowym stopniowo zaprezentuję poszczególne pojazdy.

Zaczynam od Barborki i brňáka. Tak nazywają się tworzące skład wagony nr 21 i 219. Pierwszy niebieski, silnikowy, a drugi czerwony, doczepny.

Barborka, czyli Barbara (od patronki górników, bo Ostrawa to górnicze miasto) powstała w roku 1922 w warsztatach SMMD - Moravsko-ostravská místní dráha elektrická (tak wówczas nazywał się przewoźnik tramwajowy). Wyposażono ją w osprzęt elektryczny firmy Österreichische Union Elektrizitiäts-Gesellschaft z Wiednia. Od razu otrzymała obecny numer taborowy 21. Wagon ten w ruchu liniowym wytrwał aż do roku 1964. Wówczas uniknął kasacji, stając się pojazdem technicznym. Ówczesne władze przedsiębiorstwa wyznaczyły dla niego dość ciekawe zadanie. Został tramwajem dla dzieci. Przerobiono jego wnętrze i ozdobiono obrazkami postaci z bajek – wieczorynek znanych także w Polsce. Premiera „dziecięcego” tramwaju nastąpiła w 1965 roku, w trakcie pierwszomajowego pochodu. Wtedy też otrzymał imię Barborka.

Przez lata Barborka często pojawiała się na ulicach Ostrawy, sprawiając tamtejszym dzieciom ogromną radość. Pamiętają ją całe pokolenia mieszkańców miasta. Dość intensywna eksploatacja wagonu wpłynęła na jego stan techniczny. W latach 2000 – 2001 pojazd przeszedł remont kapitalny, w trakcie którego odrestaurowano także osprzęt elektryczny. Wprowadzono również pewne modernizacje, np. montując inny rodzaj pantografu.

Barborka posiada łącznie 62 miejsca pasażerskie, w tym 32 siedzące i 30 stojących.

Barborka i brňák wyjeżdżają z terenu warsztatów na ul. Martinowską, realizując kolejny kurs do zajezdni (vozovni) Poruba. 13.09.2014.

Tramvajový vlečný vůz č. 219 „brňák”, czyli tramwajowy wagon doczepny to rocznik 1951. Produkt czechosłowacki, który powstał w firmie Národní podnik Gottwaldovy závody, Královopolská strojírna z Brna. Konstrukcja wzorowana na pojazdach dostarczanych do Brna w okresie przedwojennym. Wagon posiada 26 miejsc siedzących i 44 stojące.

Swoją liniową pracę wagon #219 zakończył w roku 1986. Dokładnie 22 lutego. Wówczas trójskład złożony z wagonu silnikowego i dwóch doczepnych (#55+202+219) obsługiwał linię nr 5 (Poruba smyčka – Budišovice – Kyjovice). Był to jednocześnie ostatni taki (czyli złożony z wagonów dwuosiowych) pociąg tramwajowy w całej Czechosłowacji. Potem „brňák” stał się pierwszym w Ostrawie historycznym wagonem doczepnym. Jego obecny wygląd odwzorowuje stan z lat 60-tych ubiegłego wieku.

Historyczny skład #21+219 w trakcie oczekiwania na kolejny kurs do pętli Poruba Vozownia. Warsztaty Martinov. Z tego miejsca wyruszały również tramwaje techniczne i trolejbusy, które bezpłatnie przewoziły pasażerów po terenie zakładu. Sporadycznie kurs zaczynał tu także autobus Ikarus 280.

Brňák w całej okazałości. W oczekiwaniu na kolejny kurs do zajezdni Poruba.

Wnętrze brňáka. Niestety do „bajkowej” Barborki nie udało mi się wejść.

Barborka i brňák na terenie warsztatów Martinov, a obok trolejbus Tatra T400/IIIA, za którym widać fragment Škody 8Tr. 

Skład Barborka + brňák w wersji dynamicznej już prezentowałem w Blogu Transportowym, we wpisie będącym zwiastunem szczegółowych relacji z obchodów 120-lecia. Poniżej ponownie ten film. Wagony #21+219 pojawiają się na jego początku. Tramwaj wyjeżdża z zakładu Martinov na ul. Martinowską, którą zjedzie w dół i przez ul. Opawską i Sokołowską dojedzie do zajezdni Poruba, gdzie można było oglądać wystawę tramwajów i autobusów.

Oprócz Barborki i brňáka na tramwajowej linii specjalnej kursowały także inne pojazdy, które będę przedstawiał w kolejnych wpisach. Trasa Martinov – Poruba była obsługiwana w godzinach 9 – 16, z częstotliwością co 15 minut. Bilet jednorazowy kosztował 30 koron (około 4,90 zł). Dostępna była także opcja za 40 koron (około 6,50 zł), ważna przez cały dzień we wszystkich muzealnych pojazdach, także w autobusach. Dodatkowo po terenie wewnętrznym warsztatów Martinov bezpłatnie przewoziły gości tramwaje techniczne, kursując na przemian z trolejbusami.