Zawieszenie linii do Balic

1 lutego 2014 przestały kursować pociągi w relacji Kraków Główny – Kraków Balice, czyli na linii dowożącej do podkrakowskiego lotniska w Balicach. Ostatni bastion pasażerskiej trakcji spalinowej w województwie małopolskim. Powód wstrzymania ruchu to jednak nie jak zazwyczaj kwestie finansowe związane z brakiem funduszy na utrzymanie linii, a jej modernizacja.

Pierwsze pociągi pasażerskie ruszyły do nowego przystanku Kraków Balice dnia 26 maja 2006 (dzień wcześniej odbył się specjalny przejazd inauguracyjny). Uruchomienie tego połączenia nie wiązało się z budową od podstaw infrastruktury kolejowej. Wykorzystano prowadzącą na teren lotniska bocznicę kolejową. Jednotorową, niezelektryfikowaną. Odbywał się po niej ruch towarowy do jednostki wojskowej (lotnisko wojskowe) oraz do zlokalizowanego nieco wcześniej, w Olszanicy, magazynu paliw firmy Orlen (tu ruch zdecydowanie większy). Standardowy tabor towarowy kursujący po bocznicy to wagony cysterny prowadzone różnymi lokomotywami wielu przewoźników, np. SM42, TEM2, T448p. Na całej trasie zlokalizowano tylko jeden przystanek, Kraków Balice. Utworzono go poprzez wybudowanie peronu obok toru, tuż za przejazdem przez drogę nr 774. Ponieważ z tamtego miejsca do budynku lotniska jest jeszcze pewna odległość, uruchomiono linię autobusową łączącą terminale lotnicze (T1 i T2) z pociągiem.

SA133-004 jako pociąg osobowy nr 4412 relacji Kraków Główny - Kraków Balice dojeżdża do przystanku końcowego. 3.03.2007.

SA133-004 wjeżdża na przystanek końcowy Kraków Balice. W tym miejscu tor przekracza drogę wojewódzką nr 774. 3.03.2007.

 Na przystanku Kraków Balice. Teraz SA133-004 to pociąg osobowy nr 4913 relacji Kraków Balice - Kraków Główny, odjazd o 13:25. Na górnym zdjęciu widać fragment autobusu (Solbus z PKS Kraków), który bezpłatnie przewoził podróżnych w relacji Terminal Międzynarodowy - Przystanek Kolejowy. Oprócz niego w miejsce to wówczas docierała także Scania OmniCity #PS149 z MPK Kraków, która obsługiwała drugą bezpłatną linię: Terminal Krajowy - Terminal Międzynarodowy - Przystanek Kolejowy. 3.03.2007.

 Przystanek Kraków Balice widoczny z góry. Stoi na nim SA133 nr 004 lub 005. Tor nie kończy się w tym miejscu - można nim dojechać do lotniska wojskowego. Fot. Google Maps.

Przystanek Kraków Balice jest zlokalizowany na dawnym zamkniętym terenie wojskowym. Dalej tor skręca w prawo (teren jednostki), przechodzi obok stojącego bardzo blisko samolotu-pomnika i rozgałęzia się na dwa. Ten odbijający w prawo, w stronę pasa startowego kończy się po kilkudziesięciu metrach kozłem oporowym. Drugi tor też nie jest zbyt długi. Na końcu  rozgałęzia się na dwa, zakończone kozłami oporowymi. Na Google Maps zobaczymy stojące tam dwie cysterny, stąd wniosek, że to miejsce, w którym następuje rozładunek przywożonego do jednostki paliwa. Na zdjęciach lotniczych nie widać żadnego innego taboru kolejowego ani budynku, w którym mogłaby być przechowywana lokomotywa manewrowa. Zatem jednostka nie posiada swoich pojazdów szynowych – wszystko przyjeżdża z zewnątrz.

Na terenie jednostki wojskowej tor przebiega obok samolotu-pomnika. Fot. Google Maps.

Google na terenie jednostki nie utrwaliło żadnej lokomotywy. Tabor kolejowy reprezentują dwa wagony cysterny. Fot. Google Maps.

Układ torowy w rejonie magazynu paliw w Olszanicy. Na nowszej mapie (z 2015 roku) w tym miejscu widać lokomotywę SM42. Linia do Krakowa Balic to tor widoczny najwyżej. Fot. Google Maps.

Tak wygląda układ torowy na terenie magazynu paliw w Olszanicy. Dzięki firmie Google wszystko możemy dokładnie obejrzeć. Na nowszej wersji zdjęć zobaczymy wagony cysterny i lokomotywę manewrową. Fot. Google Maps.

Relację Kraków Główny – Kraków Balice obsługiwały wyłącznie autobusy szynowe. Specjalnie do tego celu zakupiono dwa „słonie”, czyli SA133-004 i SA133-005. Pojawiły się one jednak dopiero w 2007 roku. Wcześniej na linii kursowały małopolskie SA109-002 i SA109-009 wspomagane przez starsze konstrukcje, czyli SA101/SA121-001 i SA102/SA111-001. Długość całej trasy to 12 km, które pociągi pokonywały w około 20 minut. Połączenie było traktowane jako ekspresowe, więc bez postojów pośrednich (jedyny możliwy na stacji Kraków Łobzów – innej infrastruktury nie było, a ze stacji Kraków Mydlniki linia do Balic odchodzi jeszcze przed peronami). Połączenie było obsługiwane co 30 minut, więc wystarczały dwa pojazdy (nie licząc rezerwy).

Połączenie do Krakowa Balic było obsługiwane także przez SA101/SA121-001. Tu na stacji Kraków Główny. 16.02.2008.

SA109-009 na przystanku Kraków Balice. Autobus szynowy przyjechał tu jako pociąg osobowy nr 438 relacji Kraków Główny - Kraków Balice, a odjedzie jako nr 4038 Kraków Balice - Kraków Główny. 16.06.2006, czyli niespełna miesiąc od uruchomienia tego połączenia.

Drugi małopolski SA109, czyli #002 przejeżdża bez zatrzymania przez przystanek Kraków Łobzów jako pociąg relacji Kraków Balice - Kraków Główny. 16.03.2013.

Oprócz fotografowania, czasami też filmowałem pociągi obsługujące krakowskie lotnisko. Oto pierwsze nagranie. Zobaczycie na nim SA109-002 w trakcie przejazdu przez przystanek Kraków Łobzów, czyli wersję dynamiczną dwóch powyższych zdjęć. 16.03.2013:

Ciąg dalszy artykułu w kolejnym wpisie działu Kolej. Tu link.

Pociąg na krakowskie lotnisko zobaczymy także na zdjęciach Google Street View. Tu SA133-004. Spalinowy zespół trakcyjny utrwalony w październiku 2009 w rejonie przejazdu przez ul. Podkamyk.  

EcoTwin

Na początku kwietnia 2015 roku DAF rozesłał bardzo ciekawą informację prasową. Dotyczyła ona projektu o nazwie „EcoTwin”. Jak podano, podczas tygodnia motoryzacji firmy DAF i TNO zaprosiły holenderską minister infrastruktury i środowiska Melanie Schultz van Haegen-Maas Geesteranus oraz belgijską minister transportu Jackqueline Galant na specjalną prezentację. Odbyła się ona w Holandii, na drodze N270 w pobliżu miejscowości Helmond. Na czym polegała?

Dwa pojazdy ciężarowe połączone ze sobą za pośrednictwem sieci bezprzewodowej jechały w bliskiej odległości jeden za drugim. Kierowca samochodu jadącego jako drugi nie musiał przyspieszać, hamować ani nawet kierować swoim pojazdem. Takie wydarzenie można było obserwować w Holandii po raz pierwszy. Celem eksperymentu „EcoTwin” było pokazanie, że drugi pojazd może podążać tuż za pierwszym, wykorzystując informacje z radaru i kamery, przekazywane za pośrednictwem komunikacji bezprzewodowej. W wyniku tego przyspieszanie, hamowanie, a także kierowanie jadącym z tyłu autem odbywa się automatycznie, bez ingerencji kierowcy. Takie maksymalne zmniejszenie odległości między dwoma jadącymi ciężarówkami jest bardzo ekologiczne,  dające w dłuższej perspektywie oszczędności paliwa rzędu 10% oraz podobną wartość spadku emisji CO₂.

Ron Borsboom, odpowiedzialny za rozwój produktów członek zarządu firmy DAF Trucks N.V. powiedział: „Wprawdzie pokazaliśmy, że tzw. automatyczne sprzężenie dwóch pojazdów ciężarowych jest teoretycznie możliwe, jednak nie oznacza to, że projekt jest ukończony. Czeka nas jeszcze sporo pracy, zanim zyskamy pewność, że ta technologia jest niezawodna w każdej sytuacji. Należy również podjąć odpowiednie działania w zakresie przepisów prawnych i odpowiedzialności. Wspólnie z firmą TNO przewidujemy, że firmy transportowe będą mogły bezpiecznie korzystać ze sprzężenia na holenderskich autostradach i głównych drogach regionalnych około 2020 roku”.

Kolejny etap programu „EcoTwin” to jazdy testowe na terenie portu w Rotterdamie. W tym projekcie wspieranym przez ministerstwo infrastruktury i środowiska uczestniczy również zarząd portu w Rotterdamie i organizacja Transport en Logistiek Nederland (TLN).

DAF-y w trakcie eksperymentalnego przejazdu programu „EcoTwin”.

Tramino dla Lipska

Ostatnio w Blogu Transportowym dość często piszę o Solarisach Tramino. Sporo miejsca poświeciłem np. egzemplarzowi testowanemu w Krakowie (link). Pod koniec marca 2015 producent tych wagonów ogłosił, że zdobył zamówienie na dostawę taboru do Lipska. Odbiorcą 41 egzemplarzy Tramino będzie tamtejszy przewoźnik o nazwie Leipziger Verkehrsbetriebe GmbH, w skrócie LVB. 

Tramwaje zostaną wyprodukowane w latach 2016 – 2020. Dokładnie nie ustalono, ile egzemplarzy zostanie dostarczonych w danym roku. Wiadomo jednak, że będą maksymalnie cztery transze zamówieniowe, każda licząca od 5 do 16 pojazdów. Nie obejmuje to już zamówionych 5 Tramino. O wyborze polskiego produktu nie zadecydowała wyłącznie niska cena. Jak podkreśliła Solange Olszewska (prezes zarządu Solaris Bus & Coach SA), „zaważyły tu przede wszystkim innowacyjne rozwiązania techniczne, jakie zaoferowaliśmy w Tramino dla Lipska, nie bez znaczenia były także dobre referencje dla naszych tramwajów, które już są obecne na rynku niemieckim – w Jenie i Brunszwiku”.

Tramino dostarczane LVB będą eksploatowane na torach o dość nietypowym rozmiarze, szerszym od standardowego europejskiego, bo mającym rozstaw 1458 mm. Będą miały 2,3 m szerokości, a długość krótszą niż 45 metrów. W co najmniej 65% będą niskopodłogowe, a w ich wnętrzu pomieści się ponad 200 pasażerów. Zakup nowego taboru w 50% opłaci Kraj Związkowy Saksonia. Lipsk jest już trzecim niemieckim miastem do którego trafią (trafiły) Solarisy Tramino.

Przykładowy Solaris Tramino. Tu w barwach MPK Poznań.

W Lipsku Solarisy Tramino dołączą np. do trzydziestu trzech Bombardierów NGT12-LEI. Tu egzemplarz #1211 z 2006 roku. Fot. Google Street View.

Nowe Solarisy lipską sieć tramwajową będą  obsługiwać wraz z pochodzącymi z lat 90-tych NGT8. Tu wagon #1108 z 1995 roku. Fot. Google Street View.

Lipska ciekawostka, czyli sposób na wprowadzenie niskiej podłogi mniejszym kosztem. Niskopodłogowa doczepa Bombardier NB4. W tym przypadku egzemplarz o numerze taborowym 910, rocznik 2000, prowadzony przez wysokopodłogową Tatrę T4D. Łącznie do Lipska trafiło aż 38 takich doczep. Fot. Google Street View.

Skład Tatr T4D. Drugi wagon to #2057, rocznik 1982.  To właśnie te czechosłowackie tramwaje będą kasowane po dostarczeniu Solarisów Tramino. Jak podają niemieckie źródła, polskie wagony początkowo będą kierowane do obsługi linii nr 4 i 10. Fot. Google Street View.

Rejestr imprez

Co jakiś czas otrzymuję prośby dotyczące informowania w Blogu Transportowym o terminach imprez komunikacyjnych. Faktem jest, że często dzieją się różne ciekawe rzeczy, a nie każdy zainteresowany o nich wie. Również i mnie dotyczy ten problem. Nie zawsze mogę sobie pozwolić na sprawdzanie ogromnej ilości stron internetowych, aby ustalić kiedy i gdzie będzie działo się coś wartego uwagi.

Dlatego postanowiłem przeznaczyć dodatkową stronę na rejestr imprez transportowych (lub innych ciekawych). Aby znalazły się w nim wszystkie nadchodzące wydarzenia potrzebuję pomocy czytelników, organizatorów. Proszę zatem o przesyłanie informacji o zbliżających się wydarzeniach komunikacyjnych. Będą one zamieszczone na podlinkowanej pod screenem stronie.

Rejestr imprez transportowych - screen strony Bloga Transportowego.

KrAZ-y dla Laosu, Egiptu i Turkmenistanu

W grudniu 2014 zamieściłem wpis o jubileuszu ukraińskiego KrAZ-a. Ta kojarzona głownie z ciężkimi pojazdami marka obchodziła wówczas jubileusz 55-lecia istnienia (link do wpisu). Teraz przedstawię coś współczesnego. KrAZ nadal funkcjonuje, a swoje produkty sprzedaje także poza Ukrainę.

Przykładowo pod koniec 2014 roku firma ogłosiła, że uzyskała duże zamówienie (niestety ilości egzemplarzy nie podano, utajniono także, kto je kupuje) na ciężarówki AWD (czyli z napędem na wszystkie koła) z Laosu. Będą to KrAZ-y 6322 w wersji podstawowej, zasilane silnikami spełniającymi normę emisji Euro-0. Klient celowo wybrał taką przestarzałą już jednostkę napędową. Laos jest krajem o bardzo trudnych warunkach środowiskowych, dlatego najprostsze rozwiązania techniczne okazują się tam najlepsze. KrAZ 6322 jest wytrzymały, łatwy w obsłudze i niezawodny. Kontrakt ma być zrealizowany w 2015 roku.

Dla zmniejszenia kosztów transportu, ciężarówki do Laosu popłyną w kontenerach. Dokładniej będą to ich poszczególne elementy. Montaż finalny zostanie przeprowadzony w Laosie. Warto jeszcze dodać, że nie będą to pierwsze KrAZ-y wyeksportowane do tego azjatyckiego kraju. Jeszcze za czasów ZSRR, w latach 1978 – 1989 trafiło tam 380 pojazdów AWD. Były to różne wersje modelu 255B. Spora część z nich nadal jest eksploatowana.

Przykładowy KrAZ 6322. Takie monstra będą jeździły po Laosie.

Inne warte opisania zagraniczne zamówienie to ubiegłoroczny kontrakt z Ministerstwem Obrony Egiptu. Zakłada on dostawę ponad 100 KrAZ-ów AWD, w tym 70% to modele 6322, a pozostałe 63221. Zamówienie to jest jeszcze realizowane. Nie był to jedyny kontrakt podpisany w 2014 roku z Egiptem. Tamtejsza armia w ubiegłym roku odebrała 400 ciężarówek tej marki. Sięgając do historycznych danych, od roku 1961 z Krzemieńczuka wyeksportowano do Egiptu ponad 4000 KrAZ-ów.

KrAZ-y 6322 dla egipskiej armii.

Przykładowe KrAZ-y 63221. Tu z zabudową mostu pontonowego.

KrAZ-y trafiają także do byłych republik radzieckich. Na stronie producenta znajdziemy kilka informacji prasowych o pojazdach sprzedanych do Turkmenistanu. Przykładowo na początku stycznia 2015 podano, że została podpisana umowa na długoterminowe dostawy modelu 6322 (podwozie do zabudowy z klasyczną kabiną) z jedną z największych turkmeńskich firm zajmujących się wydobyciem ropy i gazu (Turkmennaft).

KrAZ 6322 dla Turkmennaftu.

Wcześniej, w 2014 roku KrAZ rozpoczął dostawy wywrotek dla jednej z największych firm budowlanych w Turkmenistanie (nazwy nie podano, ograniczając się jedynie do informacji, że to zatwierdzony wykonawca zamówień rządowych). Powstają one na podwoziach 65032, napęd AWD. To pojazdy niezastąpione w ekstremalnych warunkach środowiskowych i klimatycznych.

Przykładowa wywrotka KrAZ 65032.

KrAZ-y 65032 do Turkmenistanu wyruszyły na platformach kolejowych.

Trolejbusy na 120 let MHD v Ostravě (2)

Druga Škoda zaprezentowana w trakcie obchodów 120-lecia ostrawskiej komunikacji miejskiej to przedstawicielka modelu 8Tr, którą oznaczono numerem 29. Rocznik 1958. Trolejbusy te produkowano w latach 1955 – 1961. Do Ostrawy trafiło łącznie 21 egzemplarzy, które dostarczono w okresie 1958 – 1961. Dla zwiększenia ilości przewożonych pasażerów do trolejbusów doczepiano przyczepy Karosa B40. Tak utworzone zestawy jeździły po mieście w latach 1961 – 1963, obsługując linię nr 55 (Smetanova náměstí – Hrušov). Ostatnia Škoda 8Tr zakończyła obsługę ostrawskich linii w roku 1982. Była to jednocześnie ostatnia liniowa „ósemka” w całej Czechosłowacji. Długi okres eksploatacji zawdzięczała różnym modernizacjom. Niestety żadnego z ostrawskich egzemplarzy 8Tr nie udało się zachować.

Opisywany trolejbus pierwotnie obsługiwał komunikację miejską w miejscowości Zlin (wówczas pod nazwą Gottwaldov). W roku 1974 wycofano go i trafił do prywatnego właściciela z Trnavy obok Slušovic. Tam przez lata pełnił funkcję warsztatu i magazynu. W roku 1996 pojazd został kupiony przez Dopravni Podnik i przetransportowany do Ostrawy. Tam odrestaurowano go (na stan z lat 60-tych) i nadano obecny numer taborowy 29. Remont zakończono w roku 1998.

W trakcie obchodów 120-lecia do trolejbusu doczepiono wspomnianą powyżej przyczepę pasażerską Karosa B40, oznaczoną jako #141. Także z 1958 roku. Model B40 to następca produkowanego od lat 40-tych modelu D4. Przyczepki te powstawały w latach 1953 – 1959 i były przeznaczone dla autobusów Škoda 706 RTO. Ich podstawowym odbiorcą były przedsiębiorstwa ČSAD (odpowiedniki polskich PKS-ów), choć trafiały także do komunikacji miejskiej, dołączane do trolejbusów (oprócz Ostravy np. w Pilźnie, Pardubicach). W eksploatacji liniowej niektóre egzemplarze wytrwały nawet do lat 70-tych. Do Ostravy trafiły tylko trzy przyczepy B40 (#139 – 141). Ich eksploatacja dostarczała jednak wielu problemów. Po trzech latach zrezygnowano więc z tego typu zestawów. Prezentowana przyczepa została odkupiona od rolnika z miejscowości Libčan w pobliżu Hradca Králové. Najprawdopodobniej wcześniej była własnością miejscowego ČSAD-u. Bardzo kosztowna naprawa pojazdu zakończyła się w roku 2002. Był to „gwóźdź programu” obchodów 50-lecia trolejbusów w Ostrawie (oczywiście wraz ze Škodą 8Tr). Ten mały, doczepny pojazd otrzymał ksywkę „vlečka”.

Tak prezentował się piękny trolejbusowy zestaw na terenie warsztatów Martinov:

Historyczny zestaw w trakcie jednego z wielu przejazdów po terenie przedsiębiorstwa.

Škoda 8Tr miała oznakowanie linii 55, którą w latach 1961 - 1963 obsługiwały takie trolejbusy z przyczepkami Karosa B40.

Doczepka Karosa B40, czyli „vlečka”.

Odpoczynek przed kolejnym bezpłatnym kursem po terenie zakładu.

Impreza zakończona. Już po godzinie 16. Od Škody 8Tr za chwilę zostanie odczepiona przyczepka. Żółte pogotowie techniczne Volvo zabierze do zajezdni trolejbusowej widoczną z tyłu Tatrę T400/IIIA. Potem wróci po bohaterkę tego wpisu. Przyczepka B40 odjedzie z autobusem Škoda 706 RTO CAR #247, o którym za jakiś czas jeszcze coś napiszę.

Karosa B40 już odczepiona.

Autobus Škoda 706 RTO CAR podjeżdża do przyczepy Karosa B40. Volvo z trolejbusem Tatra i zestaw Škoda + doczepka teren zakładu Martinov opuściły razem. Przez pewien odcinek jechałem za tym ciekawym konwojem, a później równolegle (droga dwujezdniowa), na zakręcie, co było bardzo ciekawym przeżyciem.

Škoda 8Tr już bez doczepki.

Zestaw Škoda 8Tr + Karosa B40 w wersji dynamicznej:

W kolejnej części relacji z trolejbusowych obchodów 120-lecia komunikacji miejskiej w Ostrawie przedstawię Tatrę T400/IIIA. Tu link. 

Link do ogólnego opisu tej niezwykłej imprezy.